Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Lijst van Romaanse woorden in het Nederlands met een Germaans alternatief: verschil tussen versies

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(initialen zijn beginletters)
Geen bewerkingssamenvatting
 
Regel 5: Regel 5:
Opgemerkt moet worden dat sommige vervoegingen van deze woorden zeer ongebruikelijk zijn en in weinig publicaties vermeld worden. Zo vermeldt het [[Van Dale Groot woordenboek van de Nederlandse taal|Van Dale]] Basiswoordenboek wel het woord „maturiteit”, maar niet het woord „matuur”, en wel het woord „accusatie” maar niet het woord „accuseren”.
Opgemerkt moet worden dat sommige vervoegingen van deze woorden zeer ongebruikelijk zijn en in weinig publicaties vermeld worden. Zo vermeldt het [[Van Dale Groot woordenboek van de Nederlandse taal|Van Dale]] Basiswoordenboek wel het woord „maturiteit”, maar niet het woord „matuur”, en wel het woord „accusatie” maar niet het woord „accuseren”.


Een aantal mensen en groeperingen, zoals de [[Bond Tegen Leenwoorden]] en het [[Algemeen-Nederlands Verbond]], wijst (onnodige) Romaanse woorden in het Nederlands resoluut af, omdat het Nederlands van oorsprong een Germaanse taal is. Het radicaal afkeuren van alle Romaanse [[leenwoord]]en is een vorm van [[taalpurisme]]. De meeste organisaties, zoals de [[Taalunie]] en het [[Genootschap Onze Taal]], hebben er echter geen problemen mee.
Een aantal mensen en groeperingen, zoals de [[Bond Tegen Leenwoorden]] en het [[Algemeen-Nederlands Verbond]], wijst (onnodige) Romaanse woorden in het Nederlands resoluut af, omdat het Nederlands van oorsprong een Germaanse taal is. Het radicaal afkeuren van alle Romaanse [[leenwoord]]en is een vorm van [[taalpurisme]]. De meeste organisaties, zoals de [[Taalunie]] en het [[Genootschap Onze Taal]], hebben er echter geen problemen mee. Sommige Nederlandse woorden van ’Germaanse’ oorsprong in onderstaande lijst worden in het gewone taalgebruik eerder als ongebruikelijke taalpurismen gezien.


N.B. in onderstaande lijst staan ook woorden die via het Grieks in het Latijn terecht zijn gekomen, zoals "fysica". Sommige woorden hadden in het Latijn nog niet de vorm en betekenis die ze in het Frans kregen (bijvoorbeeld ''population'' komt niet van ''populatio'', dat in het Latijn 'plundering' betekende, maar van ''populus'', dat echter slechts ’volk’ betekende en nog niet ’bevolking’<ref>{{aut|Harm Pinkster}} e.a., ''Woordenboek Latijn/Nederlands'' (2003). Amsterdam University Press.</ref>), en sommige verwante woorden betekenen niet (meer) geheel hetzelfde; deze staan tussen haakjes. Nederlandse leenwoorden met meerdere betekenissen hebben genummerde Germaanse alternatieven (bijvoorbeeld ''profaan'', 1. wereldlijk, aards 2. ontwijd).
N.B. in onderstaande lijst staan ook woorden die via het Grieks in het Latijn terecht zijn gekomen, zoals ''fysica''. Sommige woorden hadden in het Latijn nog niet de vorm en betekenis die ze in het Frans kregen (bijvoorbeeld ''population'' komt niet van ''populatio'', dat in het Latijn 'plundering' betekende, maar van ''populus'', dat echter slechts ’volk’ betekende en nog niet ’bevolking’<ref>{{aut|Harm Pinkster}} e.a., ''Woordenboek Latijn/Nederlands'' (2003). Amsterdam University Press.</ref>), en sommige verwante woorden betekenen niet (meer) geheel hetzelfde; deze staan tussen haakjes. Nederlandse leenwoorden met meerdere betekenissen hebben genummerde Germaanse alternatieven (bijvoorbeeld ''profaan'', 1. wereldlijk, aards 2. ontwijd).


{| class="wikitable" width="40%"
{| class="wikitable" width="100%"
! Romaans woord <br /> (Nederlands)|| Frans woord || Engels woord || Latijns woord || Germaans woord <br /> (Nederlands)
! Romaans woord <br /> (Nederlands)|| Frans woord || Engels woord || Latijns woord || Germaans woord <br /> (Nederlands)
|-
|-
Regel 470: Regel 470:
|-
|-
| initieel, initiaal<ref name="initi">Volgens Van Dale zijn beide varianten goed (met dezelfde betekenis). ini·ti·aal2 (bn.)
| initieel, initiaal<ref name="initi">Volgens Van Dale zijn beide varianten goed (met dezelfde betekenis). ini·ti·aal2 (bn.)
  1 het begin betreffend => aanvankelijk<br /> ini·ti·eel (bn.)
  1 het begin betreffend → aanvankelijk<br /> ini·ti·eel (bn.)
  1 het begin betreffend => aanvankelijk</ref> || initial(e) || initially || initialis || aanvankelijk
  1 het begin betreffend → aanvankelijk</ref> || initial(e) || initially || initialis || aanvankelijk
|-
|-
| initiëren || initier || to initiate || initiare || invoeren, beginnen, in gang zetten
| initiëren || initier || to initiate || initiare || invoeren, beginnen, in gang zetten
Regel 825: Regel 825:
| temptatie || tentation || temptation || temptatio || verleiding
| temptatie || tentation || temptation || temptatio || verleiding
|-
|-
| televisie || télévision || television || (visio)<ref>tele- komt van het Grieks. -visie stamt uit het Latijn. televisie als geheel is ontleend van het Frans.</ref> || beeldbuis, kijkkast
| televisie || télévision || television || (visio)<ref>tele- komt van het Grieks. -visie stamt uit het Latijn. Televisie als geheel is ontleend van het Frans.</ref> || beeldbuis, kijkkast
|-
|-
| tempel || temple || temple || tempula || gebedshuis, bedehuis
| tempel || temple || temple || tempula || gebedshuis, bedehuis

Huidige versie van 24 nov 2018 om 19:23

Dit is een lijst van Romaanse woorden in het Nederlands met een Germaans alternatief. Het Engelse en Franse equivalent staat er tevens bij. De (oorspronkelijke) Latijnse woorden staan er naast.

De Germaanse woorden worden vooral in het dagelijks taalgebruik gebezigd, terwijl de Romaanse woorden meer in formele contexten voorkomen. Een uitzondering hierop vormen namen van (politieke) stromingen, die in vrijwel elke taal Romaans zijn (communis/communisme, libertas/liberalisme, populus/populisme, socialis – socialisme, imperialis – imperialisme). Het Nederlands kent ook Romaanse woorden waar heden ten dage geen Germaans equivalent voor bestaat, zoals keuken ( < coquina)[1] en keizer ( < caesar).

Opgemerkt moet worden dat sommige vervoegingen van deze woorden zeer ongebruikelijk zijn en in weinig publicaties vermeld worden. Zo vermeldt het Van Dale Basiswoordenboek wel het woord „maturiteit”, maar niet het woord „matuur”, en wel het woord „accusatie” maar niet het woord „accuseren”.

Een aantal mensen en groeperingen, zoals de Bond Tegen Leenwoorden en het Algemeen-Nederlands Verbond, wijst (onnodige) Romaanse woorden in het Nederlands resoluut af, omdat het Nederlands van oorsprong een Germaanse taal is. Het radicaal afkeuren van alle Romaanse leenwoorden is een vorm van taalpurisme. De meeste organisaties, zoals de Taalunie en het Genootschap Onze Taal, hebben er echter geen problemen mee. Sommige Nederlandse woorden van ’Germaanse’ oorsprong in onderstaande lijst worden in het gewone taalgebruik eerder als ongebruikelijke taalpurismen gezien.

N.B. in onderstaande lijst staan ook woorden die via het Grieks in het Latijn terecht zijn gekomen, zoals fysica. Sommige woorden hadden in het Latijn nog niet de vorm en betekenis die ze in het Frans kregen (bijvoorbeeld population komt niet van populatio, dat in het Latijn 'plundering' betekende, maar van populus, dat echter slechts ’volk’ betekende en nog niet ’bevolking’[2]), en sommige verwante woorden betekenen niet (meer) geheel hetzelfde; deze staan tussen haakjes. Nederlandse leenwoorden met meerdere betekenissen hebben genummerde Germaanse alternatieven (bijvoorbeeld profaan, 1. wereldlijk, aards 2. ontwijd).

Romaans woord
(Nederlands)		 Frans woord Engels woord Latijns woord Germaans woord
(Nederlands)
abbreviatie abréviation abbreviation abbreviatio afkorting
abdicatie abdication abdication (abdicare) troonsafstand
abnormaal anormal abnormal (abnormis) ongewoon
abrupt abrupt abrupt abruptus plotseling
absent absent absent absentis afwezig
absoluut absolut absolute absolutus volstrekt
accent accent accent accentus 1. klemtoon
2. tongval
3. uitspraakteken
accentueren accentuer accentuate (accentus) beklemtonen
acceptabel acceptable acceptable acceptabilis aanvaardbaar
accepteren accepter accept acceptare, accipere aanvaarden
accusatie accusation accusation accusare beschuldiging
acquireren acquérir to acquire acquirere verwerven
acquisitie acquisition acquisition acquisitio verwerving
actie action action actio handeling, daad
actief actif active activus bezig
activiteit activité activity activitas 1. bezigheid
2. bedrijvigheid
additie addition addition additio toevoeging
adjectief adjectif adjective adjectivum bijvoeglijk naamwoord
administratie administration administration administratio bestuur
adoreren adorer to adore adorare aanbidden, verafgoden
advies avis advice advisum raad
alliantie alliance alliance alligare bondgenootschap, (ver)bond
alliteratie allitération alliteration (ad + littera) stafrijm
alteratie altération alteration (alter) verandering
altruïsme altruisme altruism (alter)[3] onbaatzucht(igheid), onzelfzucht(igheid)
anemie anémie anemia anaemia bloedarmoede
animaal animal animal animalis dierlijk
annexatie annexion annexation annexio inlijving, aanhechting
annexeren annexer to annex annectere inlijven, aanhechten
annonceren announcer to announce adnuntiare aankondigen
appetijt appétit appetite appetitus eetlust
applicatie application application applicatio toepassing
appreciëren apprécier to appreciate appretiare waarderen
area[4] aire area area gebied
armada armada armada armata oorlogsvloot[5]
armée armée army armata leger, heer
arresteren arrêter to arrest arrestare[6] aanhouden
arriveren arriver to arrive arripare aankomen
arrogant arrogante arrogant arrogans verwaand, hoogmoedig
arrogantie arrogance arrogance arrogantia verwaandheid
artillerie artillerie artillery (articulum) geschut
artisanaal artisanal artisanal / handwork / craft fabricantibus ambachtelijk
assumptie supposition assumption assumptio veronderstelling
attaqueren attaquer to attack attaccare aanvallen
attenderen attendre - attendere wijzen op
attentie attention attention attentio aandacht
attitude attitude attitude aptitudo houding
attractief attractif attractive attractus aantrekkelijk
attribueren attribuer to attribute attribuere toeschrijven
attribuut attribut attribute attributum eigenschap
associëren associer to associate associare in verband brengen
autopsie autopsie autopsy autopsia[7] lijkopening
autoriteit autorité authority auctoritas gezag, gezagsdrager
beest bête beast bestia dier
benefiet bénéfice benefit benefactum voordeel
bibliotheek bibliothèque - bibliotheca[7] boekerij[8]
binoculair binoculair binoculars biniocularis verrekijker
blameren blâmer to blame blasphemare beschuldigen
calamiteit calamité calamity calamitas ramp
calculeren calculer to calculate calculus berekenen
casus cas case casus 1. geval
2. naamval
cavalerie cavalerie cavalry (caballus) ruiterij
celebratie célébration celebration celebratus viering
centrum centre centre centrum 1. middelpunt
2. stadskern
centurion centurion centurion centurio honderdman
changeren changer to change cambire veranderen
charge charge charge (carrus) stormpas
charitatief charitable charitable, charity caritativus liefdadig
chemie chimie chemistry alchimicus scheikunde
chronisch chronique chronic chronicus[7] langdurig
cinematografie cinématographie cinematography cinematographia filmkunst
cirkel cercle circle circulus kring, ronde
circulatie circulation circulation circulatio omloop
citeren citer cite citare aanhalen, overnemen
clandestien clandestin(e) clandestine clandestinus onwettig
cliënt client client cliens (diensten)afnemer, (diensten)koper
collecteren collecter to collect colligere inzamelen
commando commandement command commendare 1. bevel
2. legereenheid
commune communauté community communitas gemeenschap
compagnie compagnie company companio vennootschap
comparatief comparatif comparative comparativus vergelijkend
compatibel compatible compatible compatibilis verenigbaar
gecompliceerd (bn)[9] compliqué complicated complicare ingewikkeld
compliment compliment compliment complere[10] loftuiting, opsteker
computer (computer) computer (computare) rekenaar
conferentie conférence conference (conferre) vergadering
configuratie configuration configuration configuratio instelling
conflict conflit conflict conflictus onenigheid
confuus confus(e) confused confusionus verward
conjunctief subjonctif subjunctive coniunctivus aanvoegende wijs
connectie connexion connection connexio verbinding
corridor corridor corridor currere gang
conservatief conservateur conservative conservare behoudend
consonant consonant consonant consonans medeklinker
constitutie constitution constitution constitutio grondwet
content contant(e) content contentus tevreden
continent continent continent continens 1. werelddeel
2. vasteland
continueren continuer to continue continuare voortduren, voortzetten
contract contrat contract contractus overeenkomst
contradictie contradiction contradiction contradictio tegenstrijdigheid
contribueren contribuer to contribute contribuere bijdragen
contributie contribution contribution 1. bijdrage
2. lidgeld, lidmaatschapsgeld
converseren converser to converse conversari praten
converteren convertir to convert convertere omzetten
correct correct correct correctus goed, terecht, waar
corrigeren corriger to correct corrigere verbeteren, rechtzetten
cultuur culture culture cultura teelt (landbouw)
creëren créer to create creare scheppen
criminaliteit criminalité criminality criminis misdaad
curieus curieux curious curiosus 1. merkwaardig, zonderling
2. nieuwsgierig[11]
data data data gegevens
decisie décision decision decisio beslissing
decoreren décorer to decorate decorare versieren
defensie défense defence defendere verdediging
deficit déficit deficit deficit tekort, gebrek
definitie définition definition definitio betekenis, omschrijving
deletie - deletion deletio vernietiging, verwijdering
dependentie dépendance dependence dependere afhankelijkheid
desk - desk desca balie
detentie détention detention detentio gevangenschap
determineren déterminer to determine determinare bepalen
detestabel détestable detestable detestari verfoeilijk
descriptie description description descriptio omschrijving
desolaat désolé desolate desolatus verlaten, uitgestorven
desperaat désespéré(e) desperate desperatus wanhopig
destinatie destination destination destinatio bestemming
dialect dialecte dialect dialectus[7] streektaal
dictionaire dictionnaire dictionary dictionarius woordenboek
different différent(e) different differens verschillend
digestie digestion digestion digestum spijsvertering
directief directif directive directus richtinggevend
dispuut dispute dispute disputare meningsverschil
distinctie distinction distinction distinctio onderscheiding
distributie distribution distribution distributus verdeling, verspreiding
divers divers(e) diverse diversus verscheiden
dok dock dock ductia haven
donatie donation donation donatio schenking, gift
duplicaat duplicate duplicate duplicatus tweede stuk
editie édition edition editio uitgave
educatie éducation education educatio onderwijs, onderricht
egoïsme egoisme egoism (ego) zelfzucht, baatzucht
electie élection election electio verkiezing
elektriciteit électricité electricity (electrum)[7] stroom, barnkracht
eloquentie eloquence eloquence eloquentia welsprekendheid, welbespraaktheid
emporium emporium emporium emporium warenhuis, handelsplaats
enquête enquête inquest (inquirere) onderzoek, rondvraag
epidemie épidémie epidemy epidemia ziektegolf[12]
episode épisode episode epeisiodos[7] aflevering
equivalent (bn)[9] équivalent equivalent aequivalens gelijkwaardig
evident évident(e) evident evidens duidelijk
exact exact exact exactus nauwkeurig, stipt, net
excellent excellent excellent excellens uitstekend, voortreffelijk
excentriek excentrique eccentric eccentricus buitenissig, afwijkend
exceptioneel exceptionnel(le) exceptional exceptus uitzonderlijk
excessief excessif excessive excessus overmatig
excitatie excitation excitement excitare opwinding
excuseren exuser to excuse excusare verontschuldigen, verschonen
exhibitie exhibition exhibition exhibitio tentoonstelling
existeren exister to exist existere bestaan
expansie expansion expansion expansio uitbreiding, omvang
expectatief expectatif expectative expectativus afwachtend
expireren expirer to expire expirare verlopen
expliceren expliquer to explain explanare uitleggen
expliciet explicite explicit explicitus uitdrukkelijk, nadrukkelijk
exploderen exploser to explode explodere ontploffen
exploreren explorer to explore explorare verkennen
exporteren exporter to export exportare uitvoeren
expositie exposition exposition expositio tentoonstelling
expressie expression expression (expressio?) uitdrukking
extensie extention extension extentio uitbreiding, afmeting
fabuleus [fabelachtig] fabuleux fabulous fabula prachtig, geweldig
facie face face facies gezicht
faciliteit facilité facility facilitas voorziening
fameus fameux famous famosus beroemd
familie famille family familia sibbe
farmacie pharmacie pharmacy pharmacia[7] geneesmiddelenwinkel, artsenijwinkel
feest, festijn fête feast festa viering, (festijn ook:) gastmaal
feminien féminin feminine femininus vrouwelijk
filosofie philosophie philosophy philosophia[7] wijsbegeerte
filosoof philosophe philosopher philosophus [7] wijsgeer
finaal final final finalis laatst(e), eind-
fluïdum fluide fluid fluidus vloeistof
fondant fondant - fundere glazuur
fortuinlijk - fortunately fortuna gelukkig (als in „geluk hebben”)
fractie fraction fraction fractio deel, smaldeel[13]
fractuur fracture fracture fractura 1. breuk
2. botbreuk
fragiel fragile fragile fragilitas kwetsbaar, breekbaar
frêle frêle frail fragilitas broos, tenger
frase phrase[14] phrase[15] phrasis[7] zinsnede
fraterniteit fraternité fraternity fraternitas broederschap
frequent fréquent frequent(ly) frequens regelmatig, vaak
futurologie futurologie futurology futurus[16] toekomstleer
fysica physique physics physica natuurkunde
fysiek physique physical physicalis lichamelijk, tastbaar[17]
geografie géographie geography geographia[7] aardrijkskunde
gender genre gender genus geslacht
generaal (bn)[9] general general generalis algemeen
globe globe globe globus wereldbol
globaal global global 1. wereldwijd
2. algemeen
gouvernement gouvernement government gubernatio regering
gravitatie gravité gravity gravitatis zwaartekracht
habitude habitude habit(ual) habitus gewoonte
helaas hélas alas lassus jammer genoeg, jammerlijk
heremiet ermite hermit ermita woudbroeder[18]
historicus historien historian historicus[7] geschiedkundige
historie histoire history historia[7] geschiedenis
historiografie historiographie historiography historiographia[7] geschiedschrijving
hospitaal hôpital hospital hospitalis ziekenhuis
hostiliteit hostilité hostility hostilitas vijandelijkheid, vijandigheid
humaan humain(e) human humanus menselijk
humus humus humus humus teelaarde
identiteit identité identity identitas eigenheid
ignorant ignorant(e) ignorant ignorantia onwetend
illegaal illégal(e) illegal illegalis onwettig
illusie illusion illusion illusio 1. waarnemingsvervalsing
2. zinsbegoocheling, waanvoorstelling
illustratie illustration illustration illustratio 1. tekening, prent
2. vergelijking
imperatief impératif imperative imperativus gebiedende wijs; gebiedend noodzakelijk
imperium empire empire imperium (groot) rijk
important important(e) important importans belangrijk, gewichtig
importeren importer to import importare invoeren
includeren inclure to include includere inhouden, insluiten, inbegrijpen
inclusief inclusif inclusive, including inclusive[19] inbegrepen[20]
indicatief indicatif indicative indicativus aantonende wijs
individu individu individual individualis enkeling
infanterie infanterie infantry (infans) voetvolk
infinitief infinitif infinitive infinitivus onbepaalde wijs
informatie information information informatio inlichting
initiaal initiale initial initialis beginletter
initieel, initiaal[21] initial(e) initially initialis aanvankelijk
initiëren initier to initiate initiare invoeren, beginnen, in gang zetten
intentie intention intention intentio bedoeling, voornemen
interessant intéressant interesting interest boeiend, belangwekkend
interesse intérêt interest - belang(stelling)
interruptie interruption interruption interruptus onderbreking
introduceren introduire to introduce introducere inleiden, voorstellen, invoeren
inventief inventif inventive inventus vindingrijk
inviteren inviter to invite invitare uitnodigen
irriteren irriter to irritate irritare ergeren, [tot ergernis] prikkelen
isoglosse isoglosse isogloss -[7] streektaalgrens
jaloers jaloux jealous (zelosus)[7] ijverzuchtig
juist just just iustus 1. waar
2. net
3. terecht
justitie justice justice justitia rechtspleging; rechtvaardigheid
kakken faire caca - cacare schijten, (in Noord-Nederlands ook:) poepen
kapel chapelle chapel capella[22] bidhuisje, bedehuisje, bidvertrekje
kapitaal capitale capital capitalis 1. hoofdletter
2. vermogen
kasteel château castle castellum burcht, slot
klant chaland - (calere) (waren)afnemer, (waren)koper
kolonist coloniste colonist, colonizer colonus volksplanter, nederzetter, zettelaar
kuur cure cure cura behandeling, zorg
kwestie question question quæstio vraag(stuk), zaak
labyrint labyrinthe labyrinth labyrinthus[7] doolhof
legitiem légitime legitimate legitimatus toegestaan, wettig
letaal létal(e) lethal letalis dodelijk
letter lettre letter littera, litera schriftteken, boekstaaf
lokaal (bn)[9] local local plaatselijk
lokaal (zn) - ruimte
markt marché market mercatus handelsplaats
masculien masculin masculine masculinus mannelijk
mathematica mathématique mathematics mathematica[7] wiskunde
maturiteit maturité maturity maturus rijpheid, volwassenheid
matuur mature mature maturus rijp, volwassen, volgroeid
meester maître master magister 1. baas
2. leraar
memorabel mémorable memorable memorabilis gedenkwaardig
memorie mémoire memory memoria herinnering; herinneringsvermogen
mentaal mental(e) mental mentalis geestelijk
mirakel miracle miracle miraculum wonder
miserie misère misery miseria ellende
missie mission mission missio zending, doel
modaal modal modal modalis gemiddeld, middelmatig
modificeren modifier modify modificare wijzigen/aanpassen
monarchie monarchie monarchy monarchia[7] alleenheerschappij
mondiaal mondial - mundialis wereldwijd
mortaliteit mortalité mortality morsus sterftegetal
mundaan, mondain mondain mundane mundanus wereldlijk, werelds
municipaal municipal municipal municipalis gemeentelijk
natie nation nation natio 1. volk, stam
2. volksland
nonkel[23] oncle uncle avunculus oom
nonsens non-sens nonsense non sensus onzin
normaal normal normal normalis gewoon
notoir notoire notorious notorius berucht
obstakel obstacle obstacle obstaculus hindernis
obstructie obstruction obstruction obstructio beletsel, verhindering
occasie occasion occasion occasio gelegenheid, geval
occupatie occupation occupation occupatio bezigheid, bezetting
onfortuinlijk - unfortunate unfortunatæ[24] jammer genoeg, ongelukkig
operatie opération operation operatio onderneming
opinie opinion opinion opinio mening
opponent opposant opponent opponens tegenstander
opportuniteit opportunité opportunity opportunitas [gunstige] gelegenheid
order ordre order ordo bestelling
origine origine origine origo oorsprong
pagina page page pagina bladzij(de)
palpabel palpable palpable palpabilis overduidelijk
palpitatie palpitation palpitation palpitatio 1. slag, klopping
2. hartslag, hartklopping
parachute parachute parachute - valscherm
parasol parasol parasol - zonnescherm
paraplu parapluie umbrella - regenscherm
part part part pars deel
participeren participer to participate participare deelnemen
perfect parfait perfect perfectus volmaakt
perfectioneren perfectionner perfectionate - vervolmaken
permanent permanent permanent permanens blijvend
permissie permission permission permissio toestemming
permitteren permettre to permit permittere veroorloven
pijn (peine) pain (poena) zeer, leed, smart
pointeren pointer to point pungere richten, aanstippen
populatie population population (populus) bevolking
possessie possession possession possessio bezit
possibiliteit possibiité possibility possibilis mogelijkheid
precederen précéder to precede præcedere voorafgaan
precautie précaution precaution præcautio voorzorgsmaatregel
prediceren prédire to predict prædicere voorspellen
prefereren préférer to prefer præferre verkiezen, liever hebben, de voorkeur geven aan
prefix préfixe prefix præfixus voorvoegsel
pregnant[4] - pregnant prægnantem zwanger
present (bn)[9] present(e) present præsens aanwezig
present (znw)[25] présent present inpraesent gift, geschenk
prepareren préparer to prepare præparare voorbereiden
pretenderen prétendre to pretend prætendere doen alsof, zich voorwenden, veinzen
prevaleren prévaloir to prevail prævalere overwinnen
preventie prévention prevention praeventio voorkoming
principe principe principle (principale) beginsel
privaat privé private privatus eigen
privilege privilège privilege privilegium voorrecht
probleem problème problem problema vraagstuk
proclameren proclamer to proclaim proclamare afkondigen
profaan profane profane profanus 1. wereldlijk, aards
2. ontwijd
profijt profit profit profectus winst, voordeel
prohibitie prohibition prohibition prohibitio verbod
promissie promission promise promissum belofte
proportie proportion proportion proportio verhouding
propositie proposition proposition propositio voorstel
protectie protection protection protectio bescherming, beveiliging
provoceren provoquer to provoke provocare uitlokken, uitdagen
(ge)peupel/popel peuple people populus volk
psyche psyché psyche psyche[7] ziel; geest
purgatorium purgatoire purgatory purgatorio vagevuur
queeste quête quest quæsitus speurtocht
queue queue queue cauda wachtrij
quoten - to quote quotare letterlijk overnemen
realiseren réaliser to realise realis verwezenlijken
realiseren (zich) réaliser to realise realis beseffen
realiteit réalité reality realitas werkelijkheid
receptie réception reception (receptio) ontvangst, onthaal
recommanderen recommander to recommend recommendare aanbevelen
refereren référer to refer referre verwijzen
reflecteren réfleter to reflect reflectio terugkaatsen, weerspiegelen
regaal, royaal royal regal, royal regalis koninklijk (royaal ook: rijkelijk)
regeren régner to reign regere leiden, besturen
regio région region regio streek, gewest
regulier régulier regularly regularis regelmatig
rejectie rejet rejection rejectio? verwerping
rekruteren récruter to recruit (re + crescere) (aan)werven
religie religion religion religio godsdienst, geloof
remedie remède remedy remedium genezing
renovatie rénovation renovation renovation hernieuwing
repetitie réprise repetition repetition herhaling, oefening
represaille représaille reprisal (reprehensio)[26] vergeldig, weerwraak
representeren représenter to represent repræsentare vertegenwoordigen
repressie répression repression repressio onderdrukking
residentie residance residence residentia verblijf(plaats)
respecteren respecter to respect respicere/respectare eerbiedigen
respons résponse response responsus antwoord
restrictie restriction restriction restrictio beperking
restitutie restitution restitution restitutio teruggave
retributie rétribution retribution retributio (terug)betaling
reversie réversion reversion reversio omkering
revisie révision revision revisio herziening
revolutie révolution revolution revolutio omwenteling, opstand
ridicuul ridicule ridiculous ridiculus belachelijk
rotatie rotation rotation rotatio omwenteling
sacraal sacré sacred sacer heilig
salaris salaire salary salarium loon, wedde
satisfactie satisfaction satisfaction satisfactio voldoening
secuur (sécurisé) (secure) (securus) zorgvuldig[27]
semen - semen semen[28] zaadvocht
sekse sexe sex sexus geslacht
separaat séparé separate separatus afzonderlijk
serieus sérieux/se serious serius, seriosus ernstig
sessie session session sessio zitting
signatuur signature signature signatura handtekening
significant significatif significant significantia veelbetekenend
situatie situation situation situatio toestand, omstandigheid
solide solide solid solidus vast, sterk
solutie dissolution solution solutio oplossing
specialist spécialiste specialist specialitas deskundige
spektakel (grand) spectacle spectacle spectaculum schouwspel
sperma sperme sperm sperma zaadvocht
staat état state status toestand
stress stress stress stress druk, spanning
stupide stupide stupid stupidus stom
substantief substantif, nom substantive, noun substantivus, nomen zelfstandig naamwoord
subtiel subtle subtle subtilis fijnzinnig
successie succession succession successio opvolging
sufficiënt suffisant sufficient sufficere toereikend, voldoende
suffocatie suffocation suffocation suffocatio verstikking
suffix suffixe suffix suffixum achtervoegsel
suggestie suggestion suggestion suggestio voorstel
suïcide suicide suicide suicida zelfmoord, zelfdoding
supporteren supporter to support supportare steunen
surprise surprise surprise prendere[29] verrassing
syllabe syllable syllable syllaba lettergreep
taks taxe tax (taxare) belasting, heffing
temporeel temporaire temporary temporarius tijdelijk
temptatie tentation temptation temptatio verleiding
televisie télévision television (visio)[30] beeldbuis, kijkkast
tempel temple temple tempula gebedshuis, bedehuis
temperatuur temperature temperature (temperaturus) warmtegraad[31]
tensie - tense tensus spanning
termineren terminer to terminate terminare beëindigen
terreur terreur terror terror schrikbewind
territorium territoire territory territorium grondgebied
terrorisme terrorisme terrorism (terror) schrikgeweld
testikel testicle testiculus teelbal, zaadbal
theologie théologie theology theologia godgeleerdheid
tolerantie tolérance tolerance tolerantia verdraagzaamheid
toreador toréador, toréro toreador (taurus) stierenvechter
totaal (bn)[9] total total totalis geheel, volledig, helemaal
toucheren toucher to touch toccare aanraken
transferabel - transferable transferre overdraagbaar
transitief transitif transitive transitivus overgankelijk
translatie translation translation translatus vertaling
transparant - transparent transparens doorzichtig
transpireren transpirer to transpire transpirare zweten
triangel triangle triangle triangulum driehoek
unificeren unir, unifier to unite, unify unire (postklass.) verenigen
urine urine urine urina pis
urineren uriner urinate (urina) plassen, pissen
utiliseren utiliser to utilise utilis benutten, gebruiken
valide valide valid validus 1. geldig
2. gezond
variëteit varieté variety varietas verscheidenheid
vehikel véhicule vehicle vehiculum voertuig
verbaal verbal verbal verbalis mondeling
victorie victoire victory victoria overwinning, zege
violeren violer to violate violatus schenden, geweld aandoen
visibel visible visible visibilis zichtbaar
visie vision vision visio 1. beeld
2. zicht
visiteren visiter to visit visitatio bezoeken
zot sot sot sottus 1. gek, dwaas
2. nar

Zie ook

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties
  1. º In het Afrikaans gebruikt men het woord kombuis, wat in het Nederlands alleen een scheepskeuken betekent.
  2. º Harm Pinkster e.a., Woordenboek Latijn/Nederlands (2003). Amsterdam University Press.
  3. º = anders
  4. ↑ 4,0 4,1 Dit woord geldt enkel in medische context.
  5. º letterlijk: ’bewapende [vloot]’. van ’arma’ = wapens.
  6. º vulgair Latijn.
  7. ↑ 7,00 7,01 7,02 7,03 7,04 7,05 7,06 7,07 7,08 7,09 7,10 7,11 7,12 7,13 7,14 7,15 7,16 7,17 7,18 7,19 Dit woord is via het Latijn afkomstig uit het Grieks.
  8. º http://www.encyclo.nl/begrip/boekerij
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 9,5 "bn" staat voor "bijvoeglijk naamwoord".
  10. º Het woord "compliment" komt oorspronkelijk van het Italiaanse "complimento", dat weer is afgeleid van het Latijnse werkwoord "complere".
  11. º van Dale vermeldt:
    cu·ri·eus (bn.) 1 merkwaardig, zonderling → vreemd 2 [belg., inf.] nieuwsgierig
    Hieraan is te zien dat „nieuwsgierig” de minder voorname betekenis is. Deze betekenis is waarschijnlijk ontstaan onder invloed van het Franse „curieux”.
  12. º http://www.encyclo.nl/zoek.php?woord=ziektegolf
  13. º gebruikelijk in onder andere de tweede kamer, bijvoorbeeld het pvda-smaldeel.
  14. º Een volzin.
  15. º Een zinsnede. In het Engels heet een volzin sentence.
  16. º Het -logie-suffix is er in het Nederlands bijgevoegd, en komt niet voor in het Latijn.
  17. º De betekenis ligt aan de context.
  18. º Het woord kluizenaar is ook afgeleid van een Latijns woord.
  19. º middeleeuws Latijn.
  20. º Merk op dat de woordvolgorde verandert; bijvoorbeeld inclusief mijzelf wordt mijzelf inbegrepen.
  21. º Volgens Van Dale zijn beide varianten goed (met dezelfde betekenis). ini·ti·aal2 (bn.) 1 het begin betreffend → aanvankelijk
    ini·ti·eel (bn.) 1 het begin betreffend → aanvankelijk
  22. º middeleeuws Latijn, gebaseerd op het laat Latijnse „cappa”
  23. º De n voor het woord „onkel” is ontstaan door het inkorten van „den onkel” of „m’n onkel”.[1]
  24. º "on"/"un" zijn Germaanse voorvoegsels, met een Romaans woord erachter.
  25. º "znw" staat voor „zelfstandig naamwoord”.
  26. º = letterlijk: verwijt (oorsprong: „hetgeen je terug moet nemen”)
  27. º Dit woord heeft in het Nederlands de betekenis ’zorgvuldig’ gekregen, die geheel anders is dan zijn verwanten in andere talen (sécurise is ’beveiligd’, secure is ’veilig’, securus is ’zorgeloos’); het is dus een valse vriend.
  28. º „semen” betekent letterlijk „zaad”, net als het woord „sperma” in het Grieks.
  29. º „surprise” komt van het oudfranse „surprendre”. Het „prendre”-deel komt van het Latijnse „prendere”, maar het „sur”-deel is het Franse woord „sur” (dat „op” betekent). Er is dus geen volledig Latijns woord voor „surprise”.
  30. º tele- komt van het Grieks. -visie stamt uit het Latijn. Televisie als geheel is ontleend van het Frans.
  31. º [2]
rel=nofollow
rel=nofollow
Overgenomen van "http://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Lijst_van_Romaanse_woorden_in_het_Nederlands_met_een_Germaans_alternatief&oldid=275952"