Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Kunst en Wiskunde II

Uit Wikisage
Versie door Franciscus (overleg | bijdragen) op 17 feb 2019 om 17:26 (→‎Tensegrity)
(wijz) ← Oudere versie | Huidige versie (wijz) | Nieuwere versie → (wijz)
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
De printervriendelijke versie wordt niet langer ondersteund en kan weergavefouten bevatten. Werk uw browserbladwijzers bij en gebruik de gewone afdrukfunctie van de browser.
Dit is een gebruikersessay geschreven door Franciscus 16 december 2015 15:45 (CEST)
In Kunst en Wiskunde I werd het onderlinge verband onderzocht tussen een groot aantal blinkende staven van diverse vormen die in een museum op de vloer waren neergelegd.
In Kunst en Wiskunde II gaat het om een kunstwerk dat ook uit metalen delen is opgebouwd. In dit geval liggen de metalen delen niet op de grond, maar zijn deze verwerkt in een toren van aluminium buizen en gevlochten staaldraden.
Needle Tower in Museum Kröller-Müller

Wanneer je als bezoeker de beeldentuin van het Kröller-Müller Museum te Otterlo betreedt, ontdek je achter in de tuin een kunstwerk, geheel opgebouwd uit aluminium buizen en gevlochten, roestvaststalen spandraden. Veel bezoekers blijven kijken en worden getroffen door de sierlijke vorm van de toren. Intussen proberen ze er ook achter te komen hoe die constructie in elkaar zit en hoe de toren op zijn plek blijft staan. Het is - door zijn intrigerende constructie ook echt een object dat zich uitstekend leent om te worden gefotografeerd.
Al met al blijft het een wonderlijk kunstwerk!

Needle Tower

Needle Tower is de naam van twee kunstwerken van de Amerikaanse beeldhouwer Kenneth Snelson. Needle Tower I (1968) staat in het beeldenpark van het Hirshhorn Museum and Sculpture Garden in Washington D.C. in de Verenigde Staten.
Snelsons eerste solotentoostelling in Europa, was in 1969 in het beeldenpark van het Kröller-Müller Museum, waar toen zes kunstwerken van hem werden getoond, waaronder de gecompliceerde sculptuur, Needle Tower II. Deze is blijven staan en door het Museum aangekocht.
Recht onder het werk staand en omhoog kijkend heeft het buizenwerk de vorm van een ster.

Kenneth Snelson

Kenneth Snelson ( 29 juni 1927 - 22 december 2016) - de maker van Needle Tower I en II - werd geboren in Pendleton, Oregon, Verenigde Staten, en was beeldhouwer en fotograaf. Zijn sculpturen en foto's zijn in vele tientallen galerieën tijdens talrijke solo-exposities over de hele wereld tentoongesteld.
Hij studeerde aan de University of Oregon in Eugene, aan het Black Mountain College, in Asheville, North Carolina, aan het Institute of Design in Chicago, en bij de Franse schilder Fernand Léger in Parijs. In Oregon kreeg hij onder meer les van de bekende architect, ingenieur, ontwerper en dichter R. Buckminster Fuller, die later samen met Nelsons een nieuw begrip in de architectuur introduceerde, namelijk; Tensegrity.

Tensegrity

Iedereen die de Needle Tower ziet, vraagt zich onwillekeurig af hoe het 28 meter hoge kunstwerk overeind blijft.
De sterkte en de stabiliteit van de constructie komen voort uit een principe - Tensegrity genaamd - ontwikkeld door Snelson, gesteund door zijn leraar Buckminster Fuller van het Black Mountain College.
Snelson deed zijn vinding in de herfst van 1949 in de schuur bij zijn ouders, nadat hij eerst met klei, stokjes, conservenblikken, karton en draadjes had zitten knutselen.

Detail van de verbinding buizen en kabels van de Needle Tower

Tensegrity is een principe waarbij druk- en trekkrachten elkaar in evenwicht houden

Het concept Tensegrity is een principe waarbij de druk- en trekkrachten elkaar in evenwicht houden. De trekkrachten worden opgevangen in flexibele draden of kabels. De drukkrachten worden opgenomen door staven of buizen. Dit levert een ongekende stabiliteit op. Tensegriteit is dus een uitgebalanceerd evenwicht van duwende en trekkende krachten.
In Needle Tower I en II zijn deze krachten - in de verbindingen tussen aluminium buizen en de gevlochten staalkabels - verantwoordelijk voor de stabiliteit. Visuele criteria spelen hierbij voor de kunstenaar geen rol. De stabiliteit is het doel van de expressie.
Door de elkaar in evenwicht houdende kabels en buizen, zou de toren in elkaar storten, als één kabel zou breken.
De naam Tensegrity is een samenvoeging van Tension (= Spanning) en Integrity ( Integriteit = betrouwbaarheid, degelijkheid ). De naam Tensegrity is overigens bedacht door Buckminster Fuller.
Fuller is onder meer bekend door zijn geodetische koepels, die hij ontwikkelde op basis van de concepten die Snelson ontwikkelde.
Snelson kreeg octrooi voor Tensegrity in 1965, en maakt van dit principe consequent gebruik in zijn kunst.

Wiskundige berekeningen

Toen Snelson zijn kunstwerk aan de buitenwereld toonde, liet hij weten, dat geen constructeur zo’n toren zou kunnen berekenen. Met berekenen bedoelde hij het wiskundig vaststellen van de spanningen en de verplaatsingen van de structuur.
Het was in de tijd dat het kunstwerk ontstond, ook bijna onbegonnen werk om de tamelijk ingewikkelde berekeningen uit te voeren. Op dit moment is het met de moderne rekenprogramma’s goed te doen, al moet degene die de berekeningen uitvoert, over een goed ruimtelijk inzicht beschikken 1) 2) 3).

Het voert hier te ver om op dergelijke berekeningen in te gaan. Volstaan kan worden met de opmerking, dat ook hier de Wiskunde en de Kunst een uitstekend koppel vormen!

Instandhouden van het kunstwerk

<<<<<<Doorkijk in Needle Tower II

Gedurende de eerste jaren waren er geen afwijkingen te zien aan het kunstwerk en hoefde er niet ingegrepen te worden, zelfs niet bij hevige stormen. Needle Tower II hield zich grotendeels zelf in stand en vereiste geen onderhoud. Na verloop van tijd begonnen echter de gevlochten staaldraden, die de driehoeken bij elkaar houden, te rafelen en te breken bij blootstelling aan hevige wind. Later werden enige losse elementen vervangen. Uiteindelijk liet Snelson het bovenste gedeelte in zijn geheel vervangen.
Zo rond 2010 ging het personeel van het museum er zelf toe over de Needle Tower op zijn kant te leggen als er een orkaanachtige wind te verwachten viel. Het weer oprichten van de toren gaat uitstekend met de hand of met een lier 4).

Nawoord

Het blijkt, dat de Needle Tower voor de aandachtige toeschouwer een aantal bijzondere invalshoeken kan opleveren, zowel letterlijk als figuurlijk.
In dit essay is getracht enkele hiervan te belichten en te trachten samenhang te vinden tussen enkele disciplines.
Het blijkt, dat de Needle Tower zowel vanuit de Kunst als vanuit de Wiskunde kan worden bekeken, zonder dat dit tegenstrijdig behoeft te zijn; integendeel: beide disciplines vullen elkaar aan.

De Kunst wordt hier gesteund door de Wiskunde!

Bronvermelding

Bronnen, noten en/of referenties:

  • 1) Chris Heunen en Dick van Leijenhorst van de Faculteit NWI Radboud Universiteit Nijmegen: Tensegrities
  • 2) Monique Bakker en Mascha Klerx: Houtje-touwtje wiskunde: Een workshop over tensegrities
  • 3) Jan W. Marcus: Tensegrities

rel=nofollow