Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Kriek (bier): verschil tussen versies
(+gedeeltelijke herwerking) |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
'''Kriek''' is een Belgische [[bier]]soort op basis van [[ | '''Kriek''' is een Belgische [[bier]]soort op basis van [[lambiek (bier)|lambiek]] met [[zure kers]]en (in Vlaanderen "krieken" genoemd) en daarom Kriekenlambiek genoemd. | ||
==Kriekenlambiek== | ==Kriekenlambiek== | ||
| Regel 5: | Regel 5: | ||
Naargelang de brouwerij laat men 200gr tot 400gr zure kersen [[maceren]] per liter in lambiek. De gemiddelde ouderdom van de lambiek verschil eveneens naargelang de brouwerij van 1 jaar tot 20 maanden. | Naargelang de brouwerij laat men 200gr tot 400gr zure kersen [[maceren]] per liter in lambiek. De gemiddelde ouderdom van de lambiek verschil eveneens naargelang de brouwerij van 1 jaar tot 20 maanden. | ||
De suikers in de krieken geven nieuw voedsel aan de wilde gistcellen in het lambiekbier, dat opnieuw zal beginnen gisten. Het vruchtvlees zal verteren. De pitten van de krieken geven geleidelijk een sterkere amandelsmaak aan het bier. | De suikers in de krieken geven nieuw voedsel aan de wilde gistcellen in het lambiekbier, dat opnieuw zal beginnen gisten. Het vruchtvlees zal verteren. De pitten van de krieken geven geleidelijk een sterkere amandelsmaak aan het bier. | ||
Deze nieuwe fermentatie duurt van acht tot twaalf maanden, waardoor een "platte" kriekenlambiek ontstaat. | Deze nieuwe fermentatie duurt van acht tot twaalf maanden, waardoor een "platte" kriekenlambiek ontstaat. | ||
Door opnieuw een deel jonge lambiek toe te voegen en deze mengeling te bottelen kan er nogmaals een gisting op fles ontstaan waardoor de kriek gaat schuimen bij het schenken. Uiteraard moeten hier eveneens champagneflessen worden gebruikt om te kunnen weerstaan aan de hoge druk.Vanaf het einde van de negentiende eeuw is het geattesteerd dat landbouwers uit de omgeving van Brussel zure kersen uit de eigen boomgaard toevoegen aan lambiekbier van de plaatselijke brouwerij. De Brusselse burgerij leerde dit zurige bier kennen op zijn uitstapjes met de [[tram]] naar [[Schepdaal]] of [[Jezus-Eik]]. De geuzestekers uit Brussel zagen het commerciële potentieel van dit biertype en begonnen vervolgens ook kriekenlambiek te produceren. | Door opnieuw een deel jonge lambiek toe te voegen en deze mengeling te bottelen kan er nogmaals een gisting op fles ontstaan waardoor de kriek gaat schuimen bij het schenken. Uiteraard moeten hier eveneens champagneflessen worden gebruikt om te kunnen weerstaan aan de hoge druk.Vanaf het einde van de negentiende eeuw is het geattesteerd dat landbouwers uit de omgeving van Brussel zure kersen uit de eigen boomgaard toevoegen aan lambiekbier van de plaatselijke brouwerij. De Brusselse burgerij leerde dit zurige bier kennen op zijn uitstapjes met de [[tram]] naar [[Schepdaal]] of [[Jezus-Eik]]. De geuzestekers uit Brussel zagen het commerciële potentieel van dit biertype en begonnen vervolgens ook kriekenlambiek te produceren. | ||
| Regel 10: | Regel 11: | ||
===Oorspronkelijk=== | ===Oorspronkelijk=== | ||
Voor de zure kersen werden oorspronkelijk "Schaarbeekse krieken" gebruikt. Deze krieken hebben een diep donkerrode kleur, een sterk rood kleurend sap, zacht vruchtvlees en een zoetzure smaak. Jammer genoeg is er de laatste jaren een probleem met de 'Schaarbeekse kriek': een ziekte die de bomen vernietigt. Veel brouwerijen zijn dan overgestapt naar de noordkriek die qua smaak er het meest op lijkt. Ze zijn afkomstig uit de streek tussen Tienen en Sint-Truiden evenals diepgevroren Oost-Europese krieken. De brouwerij Oud Beersel | Voor de zure kersen werden oorspronkelijk "Schaarbeekse krieken" gebruikt. Deze krieken hebben een diep donkerrode kleur, een sterk rood kleurend sap, zacht vruchtvlees en een zoetzure smaak. Jammer genoeg is er de laatste jaren een probleem met de 'Schaarbeekse kriek': een ziekte die de bomen vernietigt. Veel brouwerijen zijn dan overgestapt naar de noordkriek die qua smaak er het meest op lijkt. Ze zijn afkomstig uit de streek tussen Tienen en Sint-Truiden evenals diepgevroren Oost-Europese krieken. De brouwerij Oud Beersel | ||
==Oude kriek== | ==Oude kriek== | ||
Versie van 5 mei 2019 16:34
Kriek is een Belgische biersoort op basis van lambiek met zure kersen (in Vlaanderen "krieken" genoemd) en daarom Kriekenlambiek genoemd.
Kriekenlambiek
Naargelang de brouwerij laat men 200gr tot 400gr zure kersen maceren per liter in lambiek. De gemiddelde ouderdom van de lambiek verschil eveneens naargelang de brouwerij van 1 jaar tot 20 maanden. De suikers in de krieken geven nieuw voedsel aan de wilde gistcellen in het lambiekbier, dat opnieuw zal beginnen gisten. Het vruchtvlees zal verteren. De pitten van de krieken geven geleidelijk een sterkere amandelsmaak aan het bier.
Deze nieuwe fermentatie duurt van acht tot twaalf maanden, waardoor een "platte" kriekenlambiek ontstaat. Door opnieuw een deel jonge lambiek toe te voegen en deze mengeling te bottelen kan er nogmaals een gisting op fles ontstaan waardoor de kriek gaat schuimen bij het schenken. Uiteraard moeten hier eveneens champagneflessen worden gebruikt om te kunnen weerstaan aan de hoge druk.Vanaf het einde van de negentiende eeuw is het geattesteerd dat landbouwers uit de omgeving van Brussel zure kersen uit de eigen boomgaard toevoegen aan lambiekbier van de plaatselijke brouwerij. De Brusselse burgerij leerde dit zurige bier kennen op zijn uitstapjes met de tram naar Schepdaal of Jezus-Eik. De geuzestekers uit Brussel zagen het commerciële potentieel van dit biertype en begonnen vervolgens ook kriekenlambiek te produceren.
Oorspronkelijk
Voor de zure kersen werden oorspronkelijk "Schaarbeekse krieken" gebruikt. Deze krieken hebben een diep donkerrode kleur, een sterk rood kleurend sap, zacht vruchtvlees en een zoetzure smaak. Jammer genoeg is er de laatste jaren een probleem met de 'Schaarbeekse kriek': een ziekte die de bomen vernietigt. Veel brouwerijen zijn dan overgestapt naar de noordkriek die qua smaak er het meest op lijkt. Ze zijn afkomstig uit de streek tussen Tienen en Sint-Truiden evenals diepgevroren Oost-Europese krieken. De brouwerij Oud Beersel
Oude kriek
Na enkele maanden rijping zal de geuzesteker de pitten en de pulp uit het bier verwijderen, en van de platte kriekenlambiek een geuze-variant maken, door gerijpte kriekenlambiek te bottelen met een scheut jonge lambiek. Hierdoor zal de gisting op de fles opnieuw op gang komen. Door het vrijkomende koolzuurgas moet de fles bestand zijn tegen hoge druk van binnenuit. Traditioneel worden daarom champagneflessen van 75 of 37,5 cl gebruikt.
Sinds 1997 is deze traditionele bereidingswijze bekend als "Oude kriek", en onder deze benaming door een verordening van de Europese Commissie geregistreerd als een beschermde beschermde gegarandeerde traditionele specialiteit.[1][2] Voordien was het door het Vlaams Centrum voor Agro- en Visserijmarketing (de VLAM) reeds erkend als streekproduct.[3]
Oude kriek wordt thans met deze vermelding op de markt gebracht door de brouwerijen Boon (Oude kriek Boon, Kriek mariage parfait), Lindemans (Kriek Cuvée René), Timmermans, Mort Subite, en de stekerijen 3 Fonteinen, Oud Beersel, Hanssens en De Cam. De kriekbieren van Girardin en Cantillon vermelden het begrip "oude kriek" niet, maar worden er ook toe gerekend.
Commerciële kriek
Sinds de Tweede Wereldoorlog is kriekbier in toenemende mate populair geworden, onder een meer commerciële, goedkoper te produceren, vorm. Dit bier is gepasteuriseerd, aangezoet en dikwijls ook bijgekleurd. Het wordt afgevuld in kleinere flesjes met kroonkurk van 25 cl die ook voor andere biersoorten worden gebruikt.
Sinds de late jaren 70 is de industriële productie hiervan nog gemoderniseerd door het bier in plaats van de traditionele eikenhouten vaten in inox tanks te laten rijpen, waaraan houtkrullen worden toegevoegd. Daarnaast wordt er ook gebruikgemaakt van kriekensap in plaats van de volledige vruchten.
De commerciëlere varianten worden eenvoudig aangeduid als "kriek". Ook deze benaming is beschermd door Europa als gegarandeerde traditionele specialiteit, sinds 1998.[4]
De commerciële varianten worden op de markt gebracht door de brouwerijen Lindemans, Belle-Vue (deel van AB Inbev), Mort Subite, Boon, De Troch (Chapeau Kriek) en Timmermans. In Zuid-West-Vlaanderen maken ook Van Honsebrouck (St-Louis Kriek Lambic) en Vander Ghinste (Kriek Jacobins) een commerciële kriek op basis van spontaan gegiste lambiek.
Sinds het begin van de eenentwintigste eeuw zijn door verschillende producenten, om tegemoet te komen aan de verzoetende smaak van het publiek, zoetere en lichtere versies met een trendy naam op de markt gebracht: Saint Louis Kriek Premium, Jacobins Kriek Max, Belle Vue Kriek Extra, Mort Subite Kriek Xtreme.
Gebruikte vruchten
De oorspronkelijk gebruikte variant van de zure kers was de Schaarbeekse kriek. Schaarbeek was in de negentiende eeuw nog een landelijk dorp in de schaduw van Brussel. De Schaarbeekse krieken werden in de omgeving van Brussel en in het Pajottenland tijdens de negentiende eeuw veel aangeplant. De vruchten worden als ideaal beschouwd voor het gebruik in kriekenlambiek: ze hebben een diepe donkerrode kleur, het vlees is zacht, en de smaak is relatief zoet. Andere lokaal geteelde rassen, zoals de noordkriek, zijn minder geschikt door de lichtere, het vastere vlees en de zuurdere smaak.
Door de verbreidende verstedelijking zijn echtere vele kriekengaarden in de omgeving van Brussel gerooid, soms zelfs met Europese subsidiëring. De kriekengaarden met Schaarbeekse krieken zijn zeldzaam geworden. Bijkomend nadeel is dat de oogst van de dikwijls hoogstammige bomen vrij intensief en gevaarlijk is. Schaarbeekse krieken worden nog gebruikt in exclusievere bottelingen zoals de Schaarbeekse Oude Kriek 3 Fonteinen.
Bij stijgende vraag naar kriekbier en dalend aanbod van het fruit in de omgeving, moesten de producenten noodgedwongen op zoek gaan naar alternatieven buiten de streek. Een goed alternatief is het gebruik van Gorsemse krieken, een variant van het Duitse ras Fanal die vanaf de jaren zestig in het tuinbouwcentrum van Gorsem werd ontwikkeld, en aangeplant in de streek rond Sint-Truiden. Deze worden gecombineerd met het ras Kelleriis 16, ontwikkeld in Denemarken.
Verschillende producenten voeren diepgevroren krieken in uit Tsjechië, Polen of Denemarken. Dit heeft als voordeel dat er geen toevloed van te verwerken vruchten is op het ogenblik van de fruitoogst.
Vergelijkbare bieren
 Zie fruitbier voor het hoofdartikel over dit onderwerp. |
Cnudde en Liefmans hebben varianten van hun Vlaams oud bruin bier met toevoeging van krieken.[5] In West-Vlaanderen maken enkele brouwerijen een kriekvariant op basis van hun traditionele Vlaams rood bruine bieren.
De laatste jaren is er een toename waar te nemen van commerciële bieren die worden gemaakt door sappen toe te voegen aan een licht basisbier, meestal witbier, maar soms ook laaggegist bier. Recent zijn brouwers ook kriekensap beginnen toe te voegen aan zware hooggegiste bieren.
Externe links
Bronnen, noten en/of referenties
|