Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Kerststal: verschil tussen versies

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Geen bewerkingssamenvatting
(Inhoud kerststal, categorieën)
Regel 1: Regel 1:
Een '''kerststal'' is een gewoonlijk driedimensionale voorstelling van de geboorte van Jezus, met name in de kerstperiode en vooral in katholieke landen. Deze zijn van uiteenlopende materialen en grootte. Ook kerststallen met levende personen en dieren komen voor. De aanwezigheid van [[de os en de ezel]] in de stal heeft geen directe Bijbelse oorsprong. Ze werden erbij geplaatst omwille van de zin uit het [[Oude Testament]] waar de profeet [[Jesaja (persoon)|Jesaja]] zegt: ''De os en de ezel kennen beter hun Meester dan Israël''. Die van de herders met hun schapen is wel op het evangelie gebaseerd, evenals die van de drie Wijzen uit het oosten (zie ook [[Driekoningen]] en {{Bijbel|Matteüs|2|1-18}}). Het decor van het kerstverhaal is dikwijls aangepast aan de plaatselijke omstandigheden. In Nederland en België betekent dat een winterse, barre omgeving. Overigens kan het in het [[Palestina (regio)|Heilige Land]] ook sneeuwen en vriezen, hoewel het eerder zeldaam is.
Een '''kerststal'' is een gewoonlijk driedimensionale voorstelling van de geboorte van Jezus, met name in de kerstperiode en vooral in katholieke landen.
 
In of bij de kerststal bevinden zich gewoonlijk:
* een kribbe (voederbak) met Jezus als baby;
* [[Maria (moeder van Jezus)|Maria]];
* [[Jozef]];
* herders met schapen;
* eventueel nog ’drie wijzen’, ook bekend als ’drie koningen’
* eventueel een of meerdere engelen (die de herders de weg naar de stal tonen);
* traditioneel ook [[de os en de ezel|een os en een ezel]].
De kerststal en de figuren erin kunnen uit uiteenlopende materialen en grootte gemaakt zijn. Soms figureren levende personen en dieren in een levensgrote kerststal.
 
De aanwezigheid van [[de os en de ezel]] in de stal heeft geen directe Bijbelse oorsprong. Ze werden erbij geplaatst omwille van de zin uit het [[Oude Testament]] waar de profeet [[Jesaja (persoon)|Jesaja]] zegt: ''De os en de ezel kennen beter hun Meester dan Israël''. Die van de herders met hun schapen is wel op het evangelie gebaseerd, evenals die van de drie Wijzen uit het oosten (zie ook [[Driekoningen]] en {{Bijbel|Matteüs|2|1-18}}). Het decor van het kerstverhaal is dikwijls aangepast aan de plaatselijke omstandigheden. In Nederland en België betekent dat een winterse, barre omgeving. Overigens kan het in het [[Palestina (regio)|Heilige Land]] ook sneeuwen en vriezen, hoewel het eerder zeldaam is.


==== Stal of grot? ====
==== Stal of grot? ====
Regel 8: Regel 20:
Hoewel de tradities duidelijk verschillen, zijn hun afkomsten niet noodzakelijk in tegenspraak. In het [[Nabije Oosten]] werden in die tijd en later grotten inderdaad als stal gebruikt (voor het uitrusten van een lange schaapsherderdag): er bestonden zelfs hele woonhuizen en zelfs dorpen die in rotsen uitgehakt waren.
Hoewel de tradities duidelijk verschillen, zijn hun afkomsten niet noodzakelijk in tegenspraak. In het [[Nabije Oosten]] werden in die tijd en later grotten inderdaad als stal gebruikt (voor het uitrusten van een lange schaapsherderdag): er bestonden zelfs hele woonhuizen en zelfs dorpen die in rotsen uitgehakt waren.


Voor de tijd van Franciscus waren de afbeeldingen van het kersttafereel vaak tweedimensionaal en was het gebruikelijker de omgeving als grot af te beelden.
Vóór de tijd van Franciscus waren de afbeeldingen van het kersttafereel vaak tweedimensionaal en was het gebruikelijker de omgeving als grot af te beelden.
 
[[Categorie: Kerst]]
[[Categorie: Modelbouw]]

Versie van 13 dec 2018 09:10

Een 'kerststal is een gewoonlijk driedimensionale voorstelling van de geboorte van Jezus, met name in de kerstperiode en vooral in katholieke landen.

In of bij de kerststal bevinden zich gewoonlijk:

  • een kribbe (voederbak) met Jezus als baby;
  • Maria;
  • Jozef;
  • herders met schapen;
  • eventueel nog ’drie wijzen’, ook bekend als ’drie koningen’
  • eventueel een of meerdere engelen (die de herders de weg naar de stal tonen);
  • traditioneel ook een os en een ezel.

De kerststal en de figuren erin kunnen uit uiteenlopende materialen en grootte gemaakt zijn. Soms figureren levende personen en dieren in een levensgrote kerststal.

De aanwezigheid van de os en de ezel in de stal heeft geen directe Bijbelse oorsprong. Ze werden erbij geplaatst omwille van de zin uit het Oude Testament waar de profeet Jesaja zegt: De os en de ezel kennen beter hun Meester dan Israël. Die van de herders met hun schapen is wel op het evangelie gebaseerd, evenals die van de drie Wijzen uit het oosten (zie ook Driekoningen en Matteüs 2:1-18). Het decor van het kerstverhaal is dikwijls aangepast aan de plaatselijke omstandigheden. In Nederland en België betekent dat een winterse, barre omgeving. Overigens kan het in het Heilige Land ook sneeuwen en vriezen, hoewel het eerder zeldaam is.

Stal of grot?

De kerststal is een idee van Franciscus van Assisi die in 1223 op het idee kwam een levende kerststal in het dorp Greccio (Italië) op te zetten. Het idee komt voort uit de vertalingen van het Evangelie volgens Lucas, waarin staat dat Jezus in een kribbe gelegd werd, omdat er geen plaats was in de herberg. De plaats van een kribbe is de stal, wat een logische keuze lijkt als de herberg zelf vol is. Vooral in katholieke gezinnen is het gebruikelijk een kerststal neer te zetten.

Een andere traditie laat de geboorte plaatsvinden in een grot. Dit gegeven gaat terug op Justinus de Martelaar (ca. 150 na Christus) die schreef: "Omdat er voor Jozef niets te vinden was om de nacht door te bren­gen, ging hij maar zolang een grot binnen dicht bij Bethlehem".[bron?] Justinus baseert zich op Jesaja (Jesaja 33:16): "Hij zal wonen in een hoge spelonk van een sterke rots". Deze zin betrekt Justinus op Jezus. Wie een grot maakt van rotspapier,[Toelichting gevraagd] volgt Justi­nus.

Hoewel de tradities duidelijk verschillen, zijn hun afkomsten niet noodzakelijk in tegenspraak. In het Nabije Oosten werden in die tijd en later grotten inderdaad als stal gebruikt (voor het uitrusten van een lange schaapsherderdag): er bestonden zelfs hele woonhuizen en zelfs dorpen die in rotsen uitgehakt waren.

Vóór de tijd van Franciscus waren de afbeeldingen van het kersttafereel vaak tweedimensionaal en was het gebruikelijker de omgeving als grot af te beelden.