Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Julius Wellhausen

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
rel=nofollow

Julius Wellhausen (Hamelen, 17 mei 1844Göttingen, 7 januari 1918) was een Duitse protestantse theoloog en oriëntalist, die vooral bekend voor zijn bijdragen aan de hedendaagse ’hogere Bijbelkritiek’ (moderne vorm- en redactiekritiek). Hij was een grondlegger van de documentaire hypothese over het ontstaan van de Pentateuch (die daarom ook wel de Wellhausen-hypothese wordt genoemd).

Leven

Hij werd geboren in Hamelen (Hameln) in het Koninkrijk Hannover als zoon van de lutherse predikant. Na universitaire studies in Göttingen onder Georg Heinrich August Ewald, doceerde hij geschiedenis van het Oude Testament als privaatdocent. In 1872 werd hij benoemd tot hoogleraar in de theologie aan de universiteit van Greifswald. Hij trouwde in 1875 met Marie Limpricht, een bekende pianiste. Zij was de dochter van een scheikundeprofessor in Greifswald. Het paar kreeg geen kinderen.

In 1882 nam Wellhausen ontslag uit de theologische faculteit, volgens zijn ontslagbrief om gewetensredenen. Hij was theoloog geworden om de Bijbel op wetenschappelijke basis te onderzoeken, maar men verwachtte van een theoloog dat hij geestelijken zou op leiden voor taken in de kerk. Dat was niet de taak die hij voor ogen had.

Hij werd buitengewoon hoogleraar (professor extraordinarius) oriëntaalse talen aan de faculteit voor taalkunde in Marburg in 1885. In 1892 werd hij getransfereerd naar Göttingen.

Rond die periode ging hij zich concentreren op de vroege geschiedenis van de islam.

Hij bleef in Göttingen tot zijn overlijden in 1918.

Werk

In zijn hoofdwerk verdedigde hij de visie dat Mozes niet de auteur was van de Pentateuch, maar dat deze geschriften het resultaat waren van een lange mondelinge traditie. Hij onderscheidde twee lagen in het boek Genesis en stelde dat de laag met de verhalen het oudste gedeelte van de Pentateuch vormden, terwijl de wetten en riten latere elementen waren.

Na 1900 richtte hij zich op nieuwtestamentische studies. Zijn stelling dat het evangelie van Marcus ouder is dan de hypothetische Q-bron (Das Evangelium Marci, übersetzt und erklärt, 1903), genoot minder succes dan zijn theorieën over de Pentateuch en over de islam.