Joris De Leeuw

Joris De Leeuw (Antwerpen, 19 september 1909 – 15 december 2001) was een Belgisch militair die als Vlaams-nationale dienstweigeraar een rol speelde in de taalstrijd.

Op 3 mei 1929 riep Herman Vos, volksvertegenwoordiger en hoofdredacteur van De Schelde, alle Vlaamse dienstplichtigen op om in het Frans gegeven bevelen openlijk te weigeren. Lode Bonten had dit standpunt in 1928 ingenomen. Begin 1930 deelde Joris De Leeuw, lid van de Vlaamse Wacht, aan Vos mee dat hij hieraan gevolg zou geven. Hij was op dat moment de enige die inging op de oproep van Vos. Op 28 maart 1930 schreef De Leeuw een brief aan de minister van landsverdediging Charles de Broqueville om hem te laten weten dat hij Franstalige bevelen niet zou opvolgen en op 31 maart nam hij dienst. De Schelde bracht de kwestie in de publiciteit en andere Vlaamse bladen, waaronder De Standaard, Vooruit en Het Laatste Nieuws volgden. Vos vroeg een interpellatie bij hoogdringendheid aan, en deze werd aangenomen. Intussen moest De Leeuw op 6 mei 1930 voor de krijgsraad in Luik verschijnen en kreeg drie en een halve maand gevangenisstraf. Nog dezelfde dag interpelleerde Vos, die werd bijgestaan door de socialisten Willem Eekelers, August Balthazar en Jules Mathieu (deze was overigens Waal). Dit veroorzaakte nationaal veel commotie en er werden meetings en demonstraties georganiseerd. Het uiteindelijke resultaat was dat ook het Nederlands als commandotaal in het leger werd ingevoerd. Joris De Leeuw zou zijn verdere diensttijd zonder incidenten uitdienen.

Er werd door het Vlaams Nationaal Jeugdverbond een boek over hem geschreven: Er was eens een Joris De Leeuw in het Belgisch leger.

Zie ook

• Vlaams-nationale dienstweigeraars

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties H. J. Elias, Vijfentwintig jaar Vlaamse Beweging 1914/1939 (1969) Nico Wouters, De Leeuw, Joris, in de Nieuwe Encyclopedie van de Vlaamse Beweging, Lannoo, Tielt, 1998. Herwerkte uitgave 2023.