Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Johann Dietenberger
Johann Dietenberger (Frankfurt am Main, ca. 1475 – Mainz, 4 september 1537) was een Duits katholiek theoloog in de reformatietijd.
Leven
Dietenberger werd opgeleid in zijn geboortestad, trad toe tot de orde van de dominicanen en onderscheidde zich al snel door zijn prestaties, zowel religieus als intellectueel. Op 3 juni 1511 werd hij in Keulen ingeschreven als theologiestudent; drie jaar later, 23 september 1514, werd hij toegelaten tot het licentiaat en het jaar daarop, na enige tijd in Heidelberg en Mainz te hebben doorgebracht, behaalde hij de graad van doctor. Eind 1517 werd Dietenberger benoemd tot regens studiorum (studentenleider aan het bisschoppelijk seminarie) en docent van het St. Thomasklooster in Trier, waar hij op 27 januari 1518 zijn hoorcolleges opende. In de tussentijd was hij verkozen (1516) tot prior van zijn klooster in Frankfurt, en hij behield deze functie tot 1526, toen hij prior werd in Koblenz. In 1530 woonde Dietenberger de Rijksdag van Augsburg bij en werd hij verkozen tot lid van het comité van twintig katholieke theologen die op de vergadering van 27 juni werden geselecteerd en voorgezeten door Johann Eck, om een weerlegging van de protestantse geloofsbelijdenis op te stellen. Rond dezelfde tijd ontving hij de benoeming van de inquisiteur-generaal voor de bisdommen Mainz en Keulen. Vanaf 1532 was hij hoogleraar theologie en exegese aan de Universiteit van Mainz.
Werken
- Catechismus: Evangelischer Bericht und Christliche Unterweisung der furnehmlichsten Stuck des waren heyligen Christlichen Glaubens, voor het eerst gepubliceerd in Mainz in 1537 en vaak opnieuw uitgegeven door Moufang (Die Mainzer Katechismen).
- Bijbelvertaling: Biblia beider Allt und Newen Testamenten, new verdeutscht, gepubliceerd te Mainz in 1534. Dit werk, herhaaldelijk gecorrigeerd, vooral door Caspar Ulenberg (Keulen, 1630) en de jezuïtische theologen van Mainz (1661), was bedoeld om voor het Duitse volk Die Katholische Bibel te worden, een titel die zijn uitmuntendheid onderstreepte. Dietenberger werd er vaak van beschuldigd dat hij gewoon een in katholiek opzicht ’verbeterde’ versie van Luthers vertaling had uitgegeven. Weliswaar maakte hij vrijelijk gebruik van het Nieuwe Testament van Hieronymus Emser (1527), die op zijn beurt van Luthers werk gebruik had gemaakt (Luther drukte het zo uit dat Emser „met zijn vaarzen had geploegd”); Dietenberger gebruikte ook andere vertalingen uit de pre-reformatietijd, net zoals Luther dit deed. Deze feiten kunnen vele overeenkomsten verklaren; bovendien was hij goed op de hoogte van de versies van Luther en van Leo van Juda, en hij maakte er geen geheim va dat hij deze versies had gebruikt om zijn eigen vertaling bij te werken.
- Naast deze twee belangrijke werken componeerde Dietenberger vijftien polemische traktaten, waarin verschillende onderwerpen aan bod kwamen: Mis, biecht, geloften, geloften, geloof, enz.