HVO (Hydrotreated Vegetable Oil)

HVO (Hydrotreated Vegetable Oil) is een duurzame diesel, vervaardigd uit plantaardige oliën. De hernieuwbare brandstof is in pure vorm of als blend met reguliere diesel direct inzetbaar in bestaande dieselmotoren. HVO behoort tot de categorie synthetische brandstoffen en voldoet daarmee aan de EN 15940:2016-norm. De chemische samenstelling van HVO is identiek aan de Fischer-Tropsch brandstoffen BTL en GTL. Het additioneel voordeel dat HVO biedt, is dat het afkomstig is van hernieuwbare grondstoffen. Daarmee kan HVO in pure vorm, afhankelijk van de grondstof, over de gehele keten (well-to-wheel) tot 90% CO2-reductie realiseren.

Productie

HVO wordt geproduceerd middels hydrogenolyse van plantaardige oliën. Door de inzet van waterstof wordt zuurstof verwijderd uit de triglyceridenmoleculen. Deze moleculen splitsen zich in drie aparte ketens. Dit zijn koolwaterstoffen die vergelijkbaar zijn met de bestaande dieselcomponenten. Omdat HVO chemisch gezien nagenoeg identiek is aan fossiele diesel, kan HVO vrijelijk worden bijgemengd met bestaande diesel, met behoud van de kwaliteit.Neste Corporation (mei 2016). Neste Renewable Diesel Handbook. Espoo: Neste Corporation, p. 3.

HVO vs. traditionele biodiesel (FAME)

HVO onderscheidt zich van traditionele biodiesel zoals FAME (Fatty Acid Methyl Esters) in chemische samenstelling en kwaliteit. Tijdens het raffinageproces van HVO (hydrogenering) worden moleculen worden gekraakt en opnieuw opgebouwd. Hierdoor kent HVO een extreem hoge stabiliteit. In de moleculen van HVO zit geen zuurstof meer, waardoor de brandstof niet gevoelig is voor bacteriegroei. De problemen met vlokvorming en verstoppingen van injectoren of leidingen, zoals bekend bij reguliere FAME biodiesels, treden niet op bij inzet van HVO. Bovendien is bij inzet van HVO geen sprake van aantastingen van het brandstofsysteem ten gevolge van een hoge zuurgraad. FAME kan in kleine percentages worden bijgemengd. HVO is daarentegen een directe vervanger van fossiele diesel en kan tot 100% ingezet worden in bestaande dieselmotoren zonder operationele problemen.

Inzetbaarheid

HVO kan een directe vervanger van fossiele diesel zijn. Bij de inzet van HVO zijn geen problemen bekend met stabiliteit, bacteriegroei of onzuiverheden die neerslag veroorzaken. Omdat HVO chemisch gezien nagenoeg identiek is aan fossiele diesel, kan het zonder aanpassingen aan de motor of tankinfrastructuur worden ingezet. Neste Corporation (mei 2016). Neste Renewable Diesel Handbook. Espoo: Neste Corporation, p. 14.

Duurzaamheid

Grondstoffen

De productie van HVO kan mogelijk schade aanrichten aan het ecosysteem, wanneer er bij winning van grondstoffen verandering in landgebruik plaatsvindt. Dit komt voor bij eerste generatie biobrandstof, die wordt gewonnen uit gewassen die ook voor bodemvruchtbaarheid, medicijnen, voedsel, voer, materialen, chemie of soortgelijk gebruikt kunnen worden. Tweede generatie biobrandstof is daarentegen volledig geproduceerd uit afval- of reststromen van duurzaam geteelde landbouwgewassen die geen economische allocatie hebben.

Broeikasgassen (CO2)

De CO2-emissies zijn afhankelijk van de grondstof waaruit HVO geproduceerd wordt.

Verschillende grondstoffen en hun CO2-reductie ten opzichte van reguliere fossiele diesel

Grondstoffen	CO2-reductie
Koolzaadolie	51%
Zonnebloemolie	58%
Sojaolie	55%
Palmolie	40%
Afgewerkt frituurvet	90%
Dierlijke vetten	87%

COM (2016) 767 F2 Annex I, p. 13.

HVO uit afgewerkte oliën is met een CO2-emissie van 0,345 kg/liter verreweg de meest milieuvriendelijke brandstof. Ter vergelijking: reguliere diesel heeft een CO2-emissie van 3,23 kg CO2/liter.Milieu Centraal, Ministerie I&W, CE Delft, CBS et al (29 december 2017). Lijst emissiefactoren: brandstoffen voertuigen. Geraadpleegd op www.co2emissiefactoren.nl.

Luchtverontreinigende emissies (NOx en PM)

De NOx- en PM-reductie van HVO is identiek aan dat van GTL en BTL. De reductie van luchtverontreinigende emissies is echter primair afhankelijk van de Europese emissietrandaard. Over het algemeen kan worden aangemerkt dat de inzet van HVO in Euro VI motoren 20% NOx- en PM-reductie realiseert ten opzichte van diesel in Euro V motoren. Dit is dezelfde NOx- en PM-reductie als GTL, aardgas (CNG) en groen gas. De aanschaf van een Euro VI motor reduceert luchtverontreinigende emissies met 93% ten opzichte van euro-V, als gevolg van toepassing van af-fabriek roetfilters. Met de introductie van euro VI valt er geen winst meer te behalen met alternatieve brandstoffen ten aanzien van luchtverontreinigende emissies.Verbeek, R, Van Zyl, S., Van Grinsven, A. & Van Essen, H. (juni 2014). Factsheets: Brandstoffen voor het Wegverkeer. Den Haag: TNO/CE Delft.

Hierbij moet worden aangemerkt dat factoren invloed hebben op de luchtverontreinigende emissies. Deze factoren zijn onder meer het motorvermogen, het gewicht van het voertuig en de belading, het rijgedrag en de snelheid. Verbeek, R, Van Zyl, S., Van Grinsven, A. & Van Essen, H. (juni 2014). Factsheets: Brandstoffen voor het Wegverkeer. Den Haag: TNO/CE Delft.

Toepassingen

HVO wordt momenteel ingezet in het wegtransport, de scheepvaart en de GWW.