Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Gedachtestreepje

Uit Wikisage
Versie door Mendelo (overleg | bijdragen) op 26 mei 2022 om 08:50
(wijz) ← Oudere versie | Huidige versie (wijz) | Nieuwere versie → (wijz)
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Leestekens

aanhalingstekens ( ", ‘ ’, “ ”, „ ” )
afbreekteken ( - )
apostrof ( ', )
beletselteken ( , ... )
dubbelepunt ( : )
gedachtestreepje ( , )
guillemets ( « » )
haakjes ( ( ), [ ], { }, < > )
komma ( , )
koppelteken ( - )
omgekeerd uitroepteken ( ¡ )
omgekeerd vraagteken ( ¿ )
punt ( . )
puntkomma ( ; )
schuine streep/schrap/slash ( / )
uitroepteken ( ! )
vraagteken ( ? )
weglatingsstreepje ( - )

Woordscheiding

spaties ( ) () ()
interpunct ( · )

Algemene typografie

ampersand ( & )
apenstaartje/at ( @ )
asterisk ( * )
backslash ( \ )
bullet ( )
caret/dakje ( ^ )
emoticons ( :-) )
graad ( ° )
kardinaalteken ( # )
isgelijkteken (=)
munteenheid ( ¤, ¢, $, , £, ¥, )
obelisk ( , )
paragraafsymbool ( § )
alineateken ( )
prime ( )
procent ( % )
promille ( )
tilde ( ~ )
trema ( ¨ )
umlaut ( ¨ )
laag streepje/underscore ( _ )
verticaal/pipe/gebroken streep ( |, ¦ )

Ongebruikelijke typografie

asterisme ( )
lozenge ( )
interrobang ( )
ironieteken
referentieteken ( )
sarcasmeteken

Het gedachtestreepje of aandachtsstreepje is een leesteken dat de vorm heeft van een liggend streepje (– of —). Het streepje is langer dan een koppelteken.

Het wordt gebruikt ter afscheiding van een tussenzin of voor het aangeven van een onverwachte wending.

Gebruik

In de Nederlandse taal kan het gedachtestreepje worden gebruikt:

  • ter verduidelijking: dat wat na het liggend streepje komt, is een uitleg van het voorgaande
Toen ze ten slotte ter plaatse kwamen, vonden ze het vertrek leeg – de vogel was gevlogen.
  • als pauzeteken, iets sterker dan een komma
Jacqueline vertrok – zonder nog een woord te zeggen.
  • om een tussenzin aan te geven, met name een uitbreidende bijvoeglijke bijzin; iets sterker dan komma's, ongeveer equivalent aan haakjes
Maar toen nam Opa – die al nooit veel met Marianne had opgehad – het heft in handen.

Typografie

In de typografie is het gebruikelijk om het gedachtestreepje, in Nederlandse tekst, weer te geven met een half kastlijntje, omgeven door spaties.

Gij – niet op mijn verzoek – ontwoekerd aan de zee

Engels

In Engelse tekst is een heel kastlijntje gebruikelijk, en wordt geen spatie ingevoegd voor en na de gedachtestreep. In goede lettertypes heeft de letterontwerper een minimale witruimte ingebouwd, zodat het streepje niet tegen de letters kleeft.

He was running, Watson—running desperately

Automatisering

Omdat een koppelteken gemakkelijker te bereiken is op een toetsenbord, gebruikt men wel een koppelteken als vervanging voor een gedachtestreepje. Tekstverwerkingssoftware (zoals Word) is nu standaard zo ingesteld dat twee op elkaar volgende koppeltekens automatisch vervangen worden door een officieel gedachtestreepje. Een twee koppeltekens, gevolgd en voorafgegaan door een spatie worden een half kastlijntje; wanneer de koppeltekens niet voorafgaan en gevolgd worden door een spatie, wordt dit standaard een heel kastlijntje (Engelse stijl).

Zie ook