Frederik Philip Louis Constant van Lingen

Ds. F.P.L.C. Van Lingen (1832 - 1913) was een strijder voor het christelijk middelbaar onderwijs en kerkherstel. Hij kan genoemd worden naast mannen als Groen, Kuyper en Bavinck. En toch is hij altijd de man in de schaduw gebleven.

Van Lingen was er zeer sterk van overtuigd, dat de kerk behoefte had aan godvrezende jongelieden, die de kerk zouden moeten dienen als predikant. Met dat doel stichtte hij het bekende gymnasium te Zetten, omdat dit volgens hem de beste weg was tot kerkherstel. Met geweldige krachtsinspanning en volhardende geloofsmoed heeft hij bijna dertig jaar lang aan het hoofd van dit eerste christelijke gymnasium te Zetten gestaan. De grote betekenis van Van Lingen komt hierin duidelijk uit. Hij was de grote stichter van deze tak van christelijk onderwijs. Hier staat de bijzondere betekenis van Van Lingen in helder licht. Het was vaak een moeilijke strijd, maar hij mocht de voldoening smaken, dat honderden leerlingen, die door hem in rechtzinnige geest waren gevormd met rijke zegen de onderscheidene kerken in ons vaderland hebben gediend.

Zeer groot was zijn kennis van de klassieke talen. Dr. A. Kuyper Jr. zei over hem: „Ds. Van Lingen was een uitstekend docent en wij hebben veel van hem geleerd. Hij was theoloog en classicus en had met ere de titel Doctor in de klassieke letteren kunnen voeren. Hoe kende hij de Latijnse en Griekse schrijvers en wat was het een genot ze met hem te lezen. Wij stonden er altijd verbaasd over, dat een emeritus-predikant de moeilijke schrijvers zo vlot met ons kon behandelen".

Hij streed tegen het verval en de onrechtzinnigheid in de Hervormde Kerk. Aan acties als van de „Vereniging van Vrienden der Waarheid" en de „Confessionele Vereniging" bood hij krachtige steun. Veel spreekbeurten hield hij voor „kerkherstel" en hij bleef ijveren voor reformatie van de kerk. Na 1880 werd de verhouding tot de Herv. Kerk steeds gespannener, vooral door zijn contacten met dr. A. Kuyper. De stichting van de Vrije Universiteit had zijn steun. Ongedacht werd Van Lingen betrokken in het kerkelijk conflict, dat in 1886 plaatsvond.

Op 3 februari 1886 verbrak de kerkenraad van Kootwijk het verband met de Herv. Kerk. Op advies van dr. Kuyper werd ds. Van Lingen verzocht kand. Houtzagers in Kootwijk te bevestigen, wat is geschied. De Doleantie was daarmee een feit geworden en Van Lingen werd daarvan een warm voorvechter. Overal ging hij spreken ten gunste van de Doleantie. Toch was er bij Van Lingen reeds spoedig ernstige critiek op deze beweging. Ds. Ruiter beschrijft dit uitvoerig. Zijn teleurstelling over de Doleantie bracht hem tot de Chr. Gereformeerden.

In 1892 verzette Van Lingen zich tegen de vereniging. Met ds. Wisse stelde hij het bezwaarschrift op, dat mede werd ondertekend door 700 leden van de Chr. Geref. Kerk. Een klein gedeelte van de Chr. Geref. Kerk bleef staan en ging niet met de vereniging mee. Dit deel heeft van ds. Van Lingen veel steun ontvangen, vooral door zijn onderwijs aan de Theologische School in Den Haag.