Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Fenomenologie
De fenomenologie is een stroming in de filosofie die uitgaat van de directe en intuïtieve ervaring van fenomenen (oftewel verschijnselen), en hieruit de essentiële eigenschappen van ervaringen en de essentie van wat men ervaart probeert af te leiden. De fenomenologie stamt uit de School van Brentano (genoemd naar Franz Brentano) en is voornamelijk gebaseerd op het werk van Edmund Husserl.
De fenomenologie wordt wel gezien als een kritiek op de vervreemding van de mens. Alle rationalisering en onttovering van de wereld zouden de mens een voor de hand liggende bron van informatie hebben ontnomen: de wereld zoals deze voor ons ligt, de directe ervaring ervan. De fenomenologie wordt binnen de wetenschapsfilosofie geclassificeerd als het domein van de beleving.
Geschiedenis van de fenomenologie
De filosoof Edmund Husserl (1859-1938) was de grondlegger van de fenomenologie. Hij verzette zich tegen zowel het empirisme als het rationalisme. Volgens Husserl is noch ervaring, noch rede een fundamentele kennisbron: we dienen de fenomenen zelf te laten spreken, de zuivere aanschouwing van hetgeen ons in het bewustzijn is gegeven. Later kreeg Husserl meer oog voor het feit dat ons bewustzijn niet helemaal gezuiverd kon worden, en verschoof zijn aandacht van het bewustzijn naar de leefwereld — het geheel van vanzelfsprekendheden dat onze ervaring stempelt.
De fenomenologie is verder ontwikkeld door Maurice Merleau-Ponty en Martin Heidegger. Fenomenologische gedachten hebben de ontwikkeling van de existentiële fenomenologie en het existentialisme in Frankrijk essentieel beïnvloed, zoals duidelijk wordt in het werk van Jean-Paul Sartre, en in de Münchense fenomenologie (Johannes Daubert en Adolf Reinach in Duitsland, en Alfred Schutz in Oostenrijk).
Fenomenologische methode
De fenomenologie kent een geheel eigen methode. Deze methode kenmerkt zich door een aantal belangrijke reducties. Het doel van deze reducties is om onze onzekere kennis tijdelijk te laten voor wat ze is, en ons te laten focussen op onze zekere kennis. De belangrijkste reducties, die met name in het werk van Husserl terugkomen, zijn de eidetische reductie, de transcendentale reductie en de fenomenologische reductie. Na het voltrekken van de eidetische reductie en vervolgens de transcendentale reductie volgt de fenomenologische reductie vanzelf aangezien deze bestaat uit de twee voorgaande.
Toepassing
In de natuurwetenschappen is de fenomenologie de benadering van verschijnselen die zich ertoe beperkt een verschijnsel zo grondig en nauwkeurig mogelijk te beschrijven. Er wordt bewust geen theorie of andere hypothese geformuleerd over de oorzaken van de waargenomen verschijnselen. Anderzijds kan wel geprobeerd worden op basis van de waargenomen verschijnselen uitspraken te doen over mogelijke gevolgen van die verschijnselen.