Essay:Griekenland, de Euro en de crisis

Toen ik van het plan hoorde indertijd om Griekenland in de Euro toe te laten omdat het land zich hiervoor gekwalificeerd had viel ik bijna van mijn stoel van verbazing. Het land van obers, keuterboertjes, ambachtslieden en prutswinkeltjes in de Euro! Het land wat werkelijk alles importeert, niets produceert, inefficiënt is, zichzelf niet eens als europa ziet. (παμε ευρωπη zegt een Griek als hij naar een ander Europees land afreist.) Een failliet nauwelijks exporterend land in de Euro? Onbegrijpelijk.

Griekenland was namelijk al failliet toen het land in de Euro kwam. In alle valutaeenheden had Griekenland schulden, in Yens, in Zwitserse Franken, Dollars, Marken, overal en werkelijk overal had het land geld geleend. Geld wat het land, nooit, nooit terug zou kunnen betalen. De staatsschuld was toen al onhoudbaar.

De aanloop

Griekenland kwam totaal berooid uit de tweede wereldoorlog. Er was werkelijk niets helemaal niets meer en er was geen enkel toekomstperspectief. Miljoenen Grieken zijn in de jaren daarna geëmigreerd naar Amerika, Australië en later naar Noord-Europa. Uiteindelijk woonde er meer Grieken buiten Griekenland dan in Griekenland zelf. En toen kwam het kolonelsregiem wat hoopvol begon. Er werd veel in de infrastructuur geïnvesteerd en in het toerisme.. Het elektriciteitsnet werd sterk uitgebreid en wegen werden aangelegd. Tot het mis ging en het regiem bergafwaarts ging. Na het verdwijnen van de kolonels volgde een tijd van optimisme. De Grieken hadden veel sympathie in de wereld verworven en konden daardoor makkelijk geld lenen. Over terugbetalen werd niet gepraat. De gaatjes werden dichtgestopt met een hoge inflatie en rentetarieven van soms wel 30% per jaar. En toen kwam de zege van de Euro.

De oplossing

Het was snel beklonken. Griekenland voldeed op geen manier aan de toelatingseisen die gesteld waren aan het meedoen met de Euro. Tot kort voor de toetreding was de Drachme een zachte munteenheid die nauwelijks tot niet was in te wisselen tegen harde valuta. De oplossing werd met goedkeuring van de EU gevonden in een wisseltruc. Amerikaanse zakenbaken (Goldman Sachs) namen de Griekse schuldenpapieren in allerlei valuta over en ruilde deze om voor schuldpapier in Euro's. En toen kon het grote Euro-pokerspel beginnen wat wel in een ramp moest eindigen. Grieken konden hierna immers zonder enige controle onbeperkt lenen tegen ongekend lage rentes lager dan de inflatie. Bedenk daarbij dat Griekenland eigenlijk al aan de grond zat op dat moment.

En dat hebben ze gedaan. Lenen. De corrupte Griekse politici wisten er wel raad mee. Zakken werden gevuld, krankzinnig dure projecten zoals de olympische spelen werden georganiseerd, veel te hoge salarissen werden aan ambtenaren betaald, kortom, het geld klotste tegen de kade. Europa werd zoet gehouden met vervalste cijfers die een groei van 7% jaar op jaar aangaven. De bevolking werd tevreden gehouden met krankzinnige loonstijgingen en onbeperkte leenmogelijkheden. EU subsidies werden niet geïnvesteerd in het land maar verkwist. De aantrekkingskracht op mensen uit de voormalige oostbloklanden was enorm. werknemers die vervolgens meestal zwart, zonder papieren, gingen werken in Griekenland. Totdat......
Giorgios Papakonstandinou in oktober 2009 benoemd werd tot minister van Financiën in de regering-Papandreou. Hij trof een jamboel op het ministerie aan en een totaal lege staatskas. Geen mens wilde nog geld aan Griekenland lenen en de Eurocrisis was geboren.

De ramp

Wel eens opgevallen dat bij een kernramp nooit wordt gemeld dat er een melddown heeft plaats gevonden in het nieuws? Ook als die wel terdege heeft plaats gevonden achteraf? In Griekenland vond een zuivere financiële melddown plaats. Als een Amerikaanse zakenbank die instort al de hele financieel wereld op zijn kop kan zetten is makkelijk na te gaan wat er gebeurd als een heel land binnen de Euorzone om zou vallen. Dus moest Griekenland tegen elke prijs in de Euro gehouden worden. Hoewel een vertrek uiteindelijk voor het land een zege was geweest. Anders waren de zakenbanken in Amerika en Europa door de vele derivaten in omloop zijnde omgevallen. Om maar niet te spreken van de Griekse banken die vol met Griekse staatsstukken zaten en die toch al failliet waren. Goede raad was duur op dat moment. Heel erg duur. En uiteindelijk onbetaalbaar. Onder invloed van Duitsland werd het plan gesmeed, de euro moest tegen elke prijs gered worden. Letterlijk tegen elke prijs.

De grote leugen

Om te beginnen moest er geld komen, heel, heel veel geld. Besloten werd de schuld volledig bij de Grieken te leggen, hoewel Europa en de banken ook schuldig waren aan de ontstane situatie. De belastingbetaler uit het noorden, die de sof uiteindelijk kon betalen, werd wijs te gemaakt dat elke cent terug zou komen, wat natuurlijk quatsch was. Hun zuurverdiende belastingcentjes zijn regelrecht in het zwarte gat verdwenen wat de immorele zakenbanken gecreëerd hadden en waarmee zij hun zakken hadden gevuld. Verder werden de Grieken uitgewrongen als een citroen met als motto, hoe harder je knijpt, hoe meer sap je krijgt. Duidelijk is dat Griekenland gewoon opgeofferd is voor de redding van de Euro en eigenlijk vanaf het begin kansloos was. Het land zou door gekozen beleid immers vernietigd worden wat dan ook gebeurd is.

De gevolgen voor Griekenland

De gevolgen waren desastreus voor Griekenland. Premier Giorgos Papandreou stelde voor een referendum onder de Griekse bevolking te houden over de plannen van het IMF en de EU maar werd onder druk van de EU vervangen door de ex-bankier Loukas Papadimos. Besloten was Griekenland te saneren en binnen de Euro te devalueren. Maar wel met een hele aparte devaluatie, de inkomens daalde dramatisch maar de prijzen en schulden bleven nagenoeg gelijk. Ook zou de belastingdruk fors worden opgevoerd en inning ervan voortvarend ter hand genomen worden. De failliete Griekse banken werden voorzien van nieuw kapitaal maar de kredietvoorziening aan de bedrijven werd nagenoeg stopt gezet en binnen de overheid volgde massaontslagen. Deze zeer giftige cocktail heeft zijn uitwerking op de Griekse samenleving niet gemist. Zelfs in principe gezonde ondernemingen gingen uiteindelijk failliet.

Heel veel Grieken verloren alles en alles. De zelfmoordcijfers vlogen omhoog en in heel Griekenland braken rellen uit. Door een vreemde kronkel in de Griekse kieswet waardoor de winnend partij zestig bonuszetels krijgt was het mogelijk nog net een pro-Europese regering te vormen met Pasok en ND. Austerity werd het toverwoord. Maar ondertussen ontwrichte de Griekse maatschappij verder en verder, mede doordat er nauwelijks sociale voorzieningen zijn in Griekenland waardoor tot voor kort redelijk welvarende Grieken in bittere armoede vervielen. Medische voorzieningen werden afgebroken, zware belastingen werden ingevoerd en tot overmaat van ramp had en heeft Griekenland, mede door de geologische ligging en het slechte vreemdelingenbeleid uit het verleden, een enorm en onbeheersbaar vreemdelingenprobleem. De voedingsbodem voor de fasistische Gouden Dageraad was daar. En voor het extrem linkse SYRIZA.

Epiloog, goodbye to Athens

En dan die arme Grieken. Die hadden geen idee wat ze gebeurde of wat ze fout hadden gedaan. Plotsklaps waren die leuke, gezellige Grieken die wij van onze vakanties kende verwoorden tot luie, diefachtige lieden die heel Europa in het verderf gestort hadden. En dat terwijl zij zich zo positief hadden opgesteld tegenover die aardig, soms wat brommerige oom EU uit Brussel die hun ongekend welvaart had gebracht en hen had verlost van hun zachte, feitelijk waardeloze Drachme. De media in Griekenland staan immers onder controle van de overheid dus zij wisten van niets. Het land was in shock.

De complottheorie was al snel geboren in het in zichzelf gekeerde Griekenland. Alles en alles was de schuld van: De Amerikanen (de Amerikaanse zakenbanken), de Duitsers, en de Joden (Grootkapitaal,Goldmann-Sachs). En wie de moeite heeft genomen het stuk hierboven te lezen zal moeten toegeven dat voor die theorie met wat moeite best wat te zeggen is. En laten dit nu net een deel van de kernpunten van de Gouden Dageraad te zijn.
Bovendien waren de straten van de grote steden letterlijk gevuld met de inmiddels werkeloze buitenlanders en vluchtelingen die geen kant meer op konden waardoor prostitutie, misdaad en AIDS weelderig konden tieren. En dat terwijl de Grieken hun handen meer dan vol aan zichzelf hadden en hebben.

Hoe paradoxaal het ook klinkt, het fragile economische herstel wat nu optreedt in Griekenland zal de Griekse gifbeker, die europa handig dacht weg te moffelen uiteindelijk weer volledig op de tafel van Europa terugbrengen. En Europa zal hem dit maal leeg moeten drinken tot de bodem en verder. Want in deze (licht) positieve economische cijfers is immers de onhoudbare staatsschuld van 172% van het BNP niet meegerekend (januari 2014). Een staatsschuld die alleen maar groter is geworden sinds het uitbreken van de eurocrisis en volledig bij de ECB is terechtgekomen door allerlei opkoopprogamma's. Een schuld die de Grieken nooit zullen, kunnen en willen terugbetalen. Een schuld die de toekomstige Griekse leiders niet als hun schuld zullen zien maar als een Europees probleem. Bovendien, het is volslagen onduidelijk of het vermeende herstel doorzet.

Griekenland heeft namelijk één keer eerder een positive handelsbalans gehad in de recente geschiedenis, namelijk tijdens de tweede wereldoorlog omdat ze een grote partij sinaasappelen aan Duitsland hadden weten te slijten maar de economie in zo een belazerde staat was dat Griekenland niets meer importeerde. Verder is het herstel volledig is toe te schrijven aan het aantrekkende toerisme wat overigens slechts15% van het BNP uitmaakt. Een substantieel aantal van de bezoekers komt uit Rusland en het is zeer de vraag of de Russen met de dalende Roebel terugkomen. Verder heeft de West_Europese bevolking steeds minder te besteden wat ongetwijfeld ook zijn neerslag op het toerisme zal hebben. Ook is de Griekse landbouw behoorlijk getroffen door de inportbeperkingen van Rusland. En, last but not least, de cijfers zijn berekend door Elstat. Het Griekse statistische bureau wat jarenlang vervalste cijfers aan de EU heeft doorgegeven.

Voor de Grieken is er ondertussen niets veranderd. Nog steeds zijn vele huishoudens afgesneden van het elektriciteitsnet door het onzalige plan de onroerend-goedbelasting in de elektriciteitsrekening op te nemen die Grieken simpelweg niet kunnen betalen. Dertig procent van de Grieken heeft geen ziektekostenverzekering en kunnen vaak niet de vijf euro betalen die de gratis klinieken vragen voor minimale hulp. De jeugdwerkeloosheid is vijftig procent en de gewone werkeloosheid vijfentwintig procent. Farmaceutisch bedrijven weigeren aan Griekenland te leveren omdat de rekeningen jaren lang niet zijn betaald door de Griekse overheid waardoor kanker- en suikerziekte patiënten geen medicijnen krijgen. Het is artsen verboden illegalen te behandelen, terwijl zij vaak al maanden geen salaris meer hebben ontvangen. Ondertussen paradeert de Gouden Dageraad door de straten als orderdienst, vaak onder het oog van de politie. Zijn controleren paspoorten, mishandelen buitenlanders, delen voedsel uit aan arme Grieken en helpen ouderen. Vaak zijn het agenten in hun vrije tijd.
Toch kraait Antonis Samaras victorie in de ND krant Kathimerini. The prospects for the future of the Greek economy will skyrocket while interest rates will fall. En waarom? Is hier enige reden of aanleiding voor? Ja. Deze man: Alexis Tsipras. Is er verder enige reden of aanleiding voor deze optimistische woorden? Nee, het is namelijk een klinkklare leugen die Samaras daar verteld.