Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Doelstelling
Een doelstelling is een gewenste situatie waarnaartoe gewerkt wordt. Doelstellingen worden geformuleerd om het handelen bewust richting te geven. Het opstellen van doelstellingen kan onderdeel vormen van de planning en beleidsvorming.
Algemeen
Doelstellingen kunnen betrekking op uiteenlopende zaken, zoals:
- Het werk van een werknemer, bijvoorbeeld de doelstellingen die de werknemer wil bereiken in het kader van een humanresourcesmanagement-programma. Hieraan kan zelf een beloning gekoppeld worden.
- Een bedrijf, organisatie of bedrijfsonderdeel, waarbij men verschillende soorten doelen kan onderkennen. Een belangrijk doel is winst maken.
- Een bepaald project of deelproject, wat men projectmanagement geformuleerd en gecontroleerd wordt.
- Een bepaalde politiek, bijvoorbeeld de ethische politiek, die erop was gericht om de koloniale bevolking zodanig te vormen dat zij zou kunnen komen tot politieke en economische zelfstandigheid.
- Een wetenschappelijke theorie of filosofie. Zo is bijvoorbeeld als doelstelling van kritische theorie geformuleerd om niet alleen van een verklaring voor de werkelijkheid te geven, maar ook de werkelijkheid te veranderen.
In veel gevallen worden de doelstelling expliciet kenbaar gemaakt, om daar in latere instantie aan te kunnen refereren.
Bedrijfskunde
In de bedrijfskunde worden er verschillende soorten doelstellingen van een organisatie onderkend:
- Interne en externe doelen: externe doelstellingen zijn zaken die het bedrijf in zijn omgeving wil bewerkstelligen, en interne doelstellingen zaken die het bedrijfs binnenshuis wil realiseren.
- Langetermijn- en kortetermijndoel: langetermijndoelstellingen zijn die zaken die men over langere tijd, meestal enige jaren wil bereiken. Zij worden ook wel strategische doelstellingen genoemd. Een kortetermijndoelstelling is wat men in korte tijd kan bewerkstelligen, ook wel tactische doelstelling genoemd.
- Metadoelen, tussendoelen en einddoelen: metadoelen zijn achterliggende doelen, tussendoelen ijkpunten op weg naar het einddoel, en einddoelen de zaken die men uiteindelijk wil bereiken.
- Primaire en secundaire doelstellingen: hierbij worden de hoofdzaken van bijzaken onderscheiden.
Analysemethoden
In de bedrijfskundige theorie en praktijk zijn vele methoden ontwikkeld voor het opstellen en controleren van doelstellingen.
Methode Heijmans
Deze methode ontwikkeld door Ernst Hijmans gaat ervan uit dat organisaties bestaan uit samenwerkingsverbanden van belanghebbenden. De grondgedachte hierbij is: "Organisaties hebben geen doelen, alleen mensen hebben doelen."[1]
Iedere belanghebbende heeft bepaalde wensen ten aanzien van de organisatie. Uit de inventarisatie van al deze wensen kunnen volgens de methode de doelstellingen worden gedestilleerd.[2]
SMART en RUMBA
Het SMART-principe is een door de Britse gedragswetenschapper Bill Reddin (1930-1999) ontwikkelde methode[3] voor het eenvoudig en eenduidig opstellen en controleren van doelstellingen, en gaat uit van vijf principes waaraan doelstellingen dienen te voldoen.
Het RUMBA-principe is een aan het SMART-principe verwante methode voor het eenvoudig en eenduidig opstellen en controleren van doelstellingen.
Balanced Scorecard
De balanced scorecard (BSC) is een veelgebruikte techniek voor strategisch management en het behalen van langetermijndoelstellingen binnen organisaties. Het wordt met name gebruikt als evaluatiehulpmiddel voor managers die complexe doelstellingen hebben.
Trivia
In geval van een dubbele agenda spelen er meerdere doelstellingen een rol; de een open en de ander verborgen.
Zie ook
| Bronnen, noten en/of referenties
|