Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Christelijke jaartelling
De ’christelijke jaartelling’ is de jaartelling die door de Scytische monnik Dionysius Exiguus werd gecreëerd als hulpmiddel bij het opstellen van zijn paastabel en die hij, op dat moment zonder succes, in of kort na het jaar 525 presenteerde aan officiële vertegenwoordigers van Johannes I. De christelijke jaartelling is in veel landen, in het bijzonder in de westerse wereld, de gebruikelijke jaartelling.
De christelijke jaartelling, ook Anno Domini-jaartelling genoemd, was door Dionysius Exiguus bedoeld om te beginnen met de incarnatie van Jezus Christus. Hij had zijn tabel namelijk gebaseerd op de indicties van Diocletianus, maar schreef naar de bisschop Petronius: „Wij hebben niet gewild onze cycli met de herinnering van een goddeloze en vervolger (d.i. Diocletianus) te verbinden, maar wij hebben eerder gekozen vanaf de incarnatie van onze Heer Jezus Christus (ab incarnatione Domini nostri Jesu Christi) de jaarperiodes te markeren, aangezien hieruit het begin van onze notie van onze hoop zou blijken, en de reden van het herstel van de mensheid, dit is, het lijden van onze Verlosser, duidelijk aan het licht zou komen.”[1] Volgens moderne historici werd Jezus, ervan uitgaand dat hij bestond, echter een aantal jaren voor het jaar 1 geboren. De christelijke jaartelling geeft dus niet exact aan hoeveel jaren er zijn verstreken sinds het moment dat Jezus werd geboren (het verschil is ongeveer vier jaar).
Onderscheid dient te worden gemaakt tussen de twee complementaire begrippen jaartelling en kalender. De in Rome gebruikte kalender werd sinds het concilie van Nicaea in het jaar 325 de officiële kalender van de kerk. Gedurende de hele tijd dat de christelijke jaartelling in gebruik is, namelijk vanaf de achtste eeuw tot op heden, werd er slechts een keer een wijziging aangebracht in het gebruik van de kalender, namelijk in het jaar 1582. De Romeinse kalender onderging sinds de stichting van Rome in de achtste eeuw voor Chr. een aantal aanpassingen. De voorlaatste grondige wijziging was de juliaanse kalender (van 46 voor Christus tot 1582), de laatste aanpassing was de gregoriaanse kalender (vanaf het jaar 1582). De bij de ’christelijke jaartelling’ behorende kalender was dus van 325 tot 1582 de juliaanse, en daarna de gregoriaanse kalender.
Men kan niet de Romeinse jaartelling, of het zou de ab urbe condita jaartelling moeten zijn. Toen deze in gebruik genomen werd, was er echter al meer dan een millennium van de geschiedenis van Rome voorbij. Dat we daarentegen wel spreken van de christelijke jaartelling wordt gerechtvaardigd door het feit dat deze door Dionysius Exiguus bedoeld was te zijn begonnen met Jezus’ incarnatie. Dat Jezus in werkelijkheid reeds een half decennium voor het jaar 1 werd geboren doet daar niets aan af.
Zie ook
Noten
- º Dionysius Exiguus, Liber de Paschate II.