Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Carl F. Klinkert: verschil tussen versies

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Carl_F._Klinkert&oldid=46998003 28 jun 2016 62.195.223.162)
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Carl_F._Klinkert&oldid=47062159 10 jul 2016)
Regel 1: Regel 1:
{{Infobox kunstenaar
| naam              = Carl Klinkert
| afbeelding        = Klinkert werkend in Meran,1954; Phota Francina van Duijvendijk-Klinkert.jpg
| onderschrift      = ''Klinkert aan het werk, 1954''
| volledige naam    =
| bijnaam          =
| pseudoniem        =
| geboren          = 8 juli 1905
| geboorteplaats    = Amsterdam
| overleden        = 22 juli 1995
| overlijdensplaats = De Koog
| land              = {{NL}}
| nationaliteit    = {{NL}}
| beroep            =
| signatuur        =
| jaren-actief      =
| periode          =
| stijl            =
| bekende-werken    =
| RKD              = 218658
| website          =
| heraldiek        =
| heraldiek-uitleg  =
}}
'''Carl Heinrich Friedrich Klinkert''' ([[Amsterdam]], [[8 juli]] [[1905]] – [[De Koog]], [[22 juli]] [[1995]]) was een Nederlandse reclametekenaar en kunstschilder.  
'''Carl Heinrich Friedrich Klinkert''' ([[Amsterdam]], [[8 juli]] [[1905]] – [[De Koog]], [[22 juli]] [[1995]]) was een Nederlandse reclametekenaar en kunstschilder.  




==Biografie==
==Biografie==
Carl Klinkert werd als vierde en tevens laatste kind geboren in een [[liberalisme|liberale]] familie. Zijn moeder kwam uit [[Hamburg]], zijn vader was een geboren Amsterdammer. Carl trok in zijn jeugd veel op met zijn pianospelende zusje Marie. Door een noodlottig ongeval verloor Carl op 4-jarige leeftijd zijn vader.   
Carl Klinkert werd als vierde en tevens laatste kind geboren in een [[liberalisme|liberale]] familie. Zijn moeder kwam uit [[Hamburg]], zijn vader was een geboren Amsterdammer, die  door een noodlottig ongeval jong om het leven kwam. Carl was toen 4 jaar oud.   
Al jong wilde Carl Klinkert kunstschilder worden, gefascineerd door het werk van de Belgische kunstschilder [[Rik Wouters (kunstenaar)|Rik Wouters]] (1882-1916), die bij het gezin in de buurt woonde. Bij deze schilder kwam hij voor het eerst in aanraking met alle facetten van het beroep kunstschilder. Klinkert werd in zijn jeugd regelmatig door zijn moeder meegenomen naar [[Bergen (Noord-Holland)|Bergen]] (N-H) en naar haar geboorteland. Deze bezoeken maakten indruk op Klinkert en hij raakte steeds meer geboeid door het duin- en berglandschap. De eerste landschappen dateren uit deze periode.  
Al op jeugdige leeftijd was Carl Klinkert geïnteresseerd om kunstschilder te worden mede gefascineerd door het werk van de Belgische kunstschilder [[Rik Wouters (kunstenaar)|Rik Wouters]] (1882-1916), die bij het gezin in de buurt woonde. Klinkert werd in zijn jeugd regelmatig door zijn moeder meegenomen naar [[Bergen (Noord-Holland)|Bergen]] (N-H) en naar haar geboorteland. Deze bezoeken maakten indruk op Klinkert en hij raakte steeds meer geboeid door het duin- en berglandschap. De eerste landschappen dateren uit deze periode.  


In 1923 stierf Marie, die inmiddels een bekend pianiste was, op vijfentwintigjarige leeftijd. Carl was ontroostbaar en raakte depressief. Het advies van de artsen was wandelen, de bergen in, frisse lucht en dat deed hij met zijn oom Arthur. De reis ging naar het [[Harz (gebergte)|Harz]]-gebergte en Klinkert overwon zijn depressie, maar zijn neiging naar nervositeit bleef.  
In 1923 stierf [http://www.arsdonandi.nl/51/cultuur/carl-en-marie-klinkert-fonds/ Marie], die inmiddels een bekend pianiste was, op vijfentwintigjarige leeftijd. Carl raakte hierdoor depressief. Het advies van de artsen was wandelen, de bergen in, frisse lucht en dat deed hij met zijn oom Arthur. De reis ging naar het [[Harz (gebergte)|Harz]]-gebergte en Klinkert overwon zijn depressie, maar zijn neiging naar nervositeit bleef.  


In 1925 werd Carl Klinkert opgeroepen in militaire dienst. Daarna had hij diverse baantjes en uiteindelijk kwam hij in dienst als [[hoekman]] bij effectenhandel Dentz. Toen Dentz rond 1931 opgeheven werd, lagen de banen niet voor het opscheppen. Klinkert besloot zijn artistieke talent aan te spreken. Hij ging reclametekenlessen volgen aan de Kunstnijverheidsschool in Amsterdam, de latere [[Gerrit Rietveld Academie]]. In deze periode had Klinkert niet veel contact met medestudenten, hij was veel ouder dan de anderen. De enige met wie hij veel contact had, is cineast [[Frans Dupont]] (1909-1978). Gedurende die tijd woonde Klinkert nog steeds bij zijn moeder.
In 1925 werd Carl Klinkert opgeroepen in militaire dienst. Daarna had hij diverse baantjes en uiteindelijk kwam hij in dienst als [[hoekman]] bij effectenhandel Dentz. Toen Dentz rond 1931 opgeheven werd, lagen de banen niet voor het opscheppen. Klinkert besloot zijn artistieke talent aan te spreken. Hij ging reclametekenlessen volgen aan de Kunstnijverheidsschool in Amsterdam, de latere [[Gerrit Rietveld Academie]]. In deze periode had Klinkert niet veel contact met medestudenten. De enige met wie hij veel contact had, is cineast [[[https://rkd.nl/nl/artists/86902 Frans Dupont]]] (1909-1978). Gedurende die tijd woonde Klinkert nog steeds bij zijn moeder <ref>2001 TEXELSE COURANT, Schilder Klinkert was gefascineerd door natuur, 26 juni</ref>.


Klinkert werd reclameschilder/tekenaar. Hij kreeg in de crisisjaren als freelancer opdrachten van bekende merken als het mondwater Odol , [[Koninklijke Philips|Philips]], [[Verkade (bedrijf)|Verkade]], A.M.V.J. Centraal Hotel (zie afbeelding), Hoover company en [[Van Nelle]]. Het ging in de meeste gevallen om bioscoopreclames, affiches, verpakkingen en brochures <ref> 2005 EINDHOVEN, ''Kunst in de Philips-reclame 1891-1941'', Frans Wilbrink. </ref>. De stijl was modernistisch. Naast reclamewerk schilderde/tekende Klinkert vrij werk.  
Klinkert werd reclameschilder/tekenaar. Hij kreeg in de crisisjaren als freelancer opdrachten van bekende merken als het mondwater Odol, [[Koninklijke Philips|Philips]], [[Verkade (bedrijf)|Verkade]], [[Algemene_Maatschappij_voor_Jongeren|A.M.V.J. Centraal Hotel]], Hoover company en [[Van Nelle]]. Het ging in de meeste gevallen om bioscoopreclames, affiches, verpakkingen en brochures <ref> 2005 EINDHOVEN, ''Kunst in de Philips-reclame 1891-1941'', Frans Wilbrink. </ref>. De stijl was modernistisch. Naast reclamewerk maakte Klinkert vrij werk.  
In 1937 ging Klinkert naar Hamburg om zich beter te kunnen ontplooien, maar in de aanloop naar WO II keerde hij terug naar Amsterdam.
In 1937 ging Klinkert naar Hamburg om zich beter te kunnen ontplooien maar in de aanloop naar WO II keerde hij terug naar Amsterdam en het jaar daarop verhuisde het gezin naar [[Soest (Nederland)|Soest]]. In 1939 werd Klinkert gemobiliseerd en na de capitulatie werd hij als krijgsgevangene opgesloten in kamp Amersfoort. In die periode leerde hij de kunstschilder [[Pieter van Velzen]] kennen met wie hij veel optrok. Na de bevrijding in 1945 verhuisde Klinkert naar Schoorl en nam zijn intrek in de voormalige atelierwoning van de kunstschilder [[Frans Huysmans]] (1885-1964). Hij leidde een teruggetrokken leven en leefde van incidentele verkopen van portretten, duinlandschappen en bloemstillevens. In 1951 was hij een van de eerste kunstschilders die werd uitgenodigd om te exposeren bij de Utrechtse Kring <ref>1951 TROUW 'Utrechtse Kring bewees zijn bestaansrecht. Expositie Klinkert geopend, 15 oktober'</ref>. Collegae met wie hij contact had, waren [[Jan van Herwijnen]] (1989-1965), [[Jaap Wagemaker]] (1906-1972) en [[Jaap Min]] (1914-1987). De expositie was zijn eerste tentoonstelling en tevens de laatste gedurende zijn leven.  
 
In 1953 trouwde Klinkert met Francina van Duijvendijk en verhuisde naar Texel. Klinkert kon zich vanaf dat moment de luxe permitteren om zich volledig aan de schilderkunst te wijden zonder kritiek van de buitenwereld. Dit heeft geleid tot een ontwikkeling van een geheel eigen stijl.
In 1938 verhuisde het gezin naar [[Soest (Nederland)|Soest]] en trokken ze in bij broer Frans. In 1939 werd Klinkert gemobiliseerd en na de capitulatie werd hij als krijgsgevangene opgesloten in kamp Amersfoort. In die periode leerde hij de kunstschilder [[Pieter van Velzen]] kennen.
De periode 1956–1964 waren jaren van een omvangrijke productie van voornamelijk berglandschappen mede naar aanleiding van de vele reizen die het echtpaar ondernam naar Zwitserland, Frankrijk, Noorwegen, Duitsland en Oostenrijk <ref> 2001 TEXELSE COURANT, ''Schilder Klinkert was gefascineerd door natuur'', 26 juni</ref>.
Na de bevrijding in 1945 verhuisde Klinkert naar Schoorl en nam zijn intrek in de voormalige atelierwoning van de kunstschilder [[Frans Huysmans]] (1885-1964). Hij leidde een teruggetrokken leven en leefde van incidentele verkopen van portretten, landschappen en bloemstillevens. In 1951 was hij een van de eerste kunstenaars die werd uitgenodigd om te exposeren bij de Utrechtse Kring <ref>1951 TROUW 'Utrechtse Kring bewees zijn bestaansrecht. Expositie Klinkert geopend, 15 oktober'</ref>. De enige collegae met wie hij contact had, waren [[Jan van Herwijnen]] (1989-1965), [[Jaap Wagemaker]] (1906-1972) en [[Jaap Min]] (1914-1987).  
Na 1972 nam de productie geheel af door een verslechtering van zijn gezondheid. Op 22 juli 1995 overlijdt Klinkert. Hij liet 430 olieverfschilderijen na en honderden voorstudies, tekeningen en aquarellen <ref> 2002 DE WAAL, Gallerie Langewaal, booklet ''De kunstenaar Carl Klinkert'' </ref>
 
De dood van zijn moeder en broer Pieter (resp. 1947 en 1948) waren voor Klinkert aanleiding om met de fiets naar Frankrijk af te reizen. Hij leefde van de verkoop van aquarellen en tekeningen tijdens zijn trip, tijdens welke hij in contact kwam met [[Henri Matisse]] (1911-1954), waar hij naar zijn zeggen een maand bij in huis gelogeerd heeft.
In 1951 exposeerde Klinkert met zijn werk bij ‘De Utrechtse Kring’. Dat was zijn eerste tentoonstelling en tevens de laatste gedurende zijn leven. N.a.v. deze tentoonstelling ontmoette hij zijn toekomstige vrouw Francien. In 1953 trouwden ze in [[Schoorl]] en na een jaar verhuisden ze naar Texel.
Klinkert kon zich hierna de luxe permitteren, om zich volledig aan de schilderkunst te wijden zonder kritiek van de buitenwereld. Dit heeft geleid tot een ontwikkeling van een geheel eigen stijl.
De periode 1956–1964 waren jaren van een omvangrijke productie van voornamelijk berglandschappen, mede naar aanleiding van de vele reizen die het echtpaar ondernam naar Zwitserland, Frankrijk, Noorwegen, Duitsland en Oostenrijk <ref> 2001 TEXELSE COURANT, ''Schilder Klinkert was gefascineerd door natuur'', 26 juni</ref>.
Na 1972 nam de productie geheel af, door een verslechtering van zijn gezondheid. Op 22 juli 1995 stierf Klinkert. Hij liet 430 olieverfschilderijen na en enkele honderden tekeningen en aquarellen <ref> 2002 DE WAAL, Gallerie Langewaal, brochure kunstenaar Carl Klinkert </ref>


==Stijl==
==Stijl==
[[Bestand:AMVJ-Carl-Klikert-affiche-Centraal-hotel-Nassaukade-Amsterdam-NH-hotel-.jpg|thumb|right|Reclamewerk: ontwerpschets in opdracht van het ʻCentraal Hotelʼ van de AMJV - Nassaukade, Amsterdam]]
Klinkert hoort tot de generatie die in de start van zijn carrière vasthield aan traditionele figuratieve kunst. Deze periode kenmerkt zich door onderwerpen in een [[romantiek (schilderkunst)|romantisch]]-[[Realisme (kunststroming)|realistische]] stijl.<ref>Utrechts dagblad, 1951</ref>  Voor het [[modernisme]] had hij totaal geen belangstelling. Modernisme zag Klinkert als een dwangmatig zoeken naar vernieuwing.  Hij had hiervoor een argument: abstraheren had hij al genoeg gedaan in zijn reclamewerk.
Na 1953 werd zijn stijl losser en lijkt het alsof er meer zelfvertrouwen uit zijn werk spreekt. Klinkert ging zijn eigen weg als solitair kunstenaar en schilderde hoofdzakelijk berg- en duinlandschappen, stadsgezichten en portretten (zelfportretten en portretten van zijn vrouw) nu in een eigen stijl. Het zien van berglandschappen en panorama’s waren voor hem momenten van zelfreflectie en kansen om zijn geest te scherpen. De ene keer zag hij berglandschap als symbool voor de zorgen van de mensheid, dan weer zag hij het als een overbrugging naar een hoger spiritueel bestaan. Het gedachtegoed van de Deense filosoof [[Søren Kierkegaard|Kierkegaard]], het [[existentialisme]], speelde hierbij een belangrijke rol.


Klinkert hoort tot de generatie die vasthield aan traditionele figuratieve kunst. Zijn beginperiode kenmerkt zich door traditionele onderwerpen in een [[romantiek (schilderkunst)|romantisch]]-[[Realisme (kunststroming)|realistische]] stijl, veelal tekeningen en schilderijen.<ref>Utrechts dagblad, 1951</ref>  Voor het [[modernisme]] had hij daarentegen totaal geen belangstelling; dat zag Klinkert als een dwangmatig zoeken naar vernieuwing.  Hij had hiervoor een argument: abstraheren had hij al genoeg gedaan in zijn ‘reclame-periode’, dat was blijkbaar geen optie voor hem.
Zijn werk heeft een relatie tot het [[expressionisme]] door gebruik van felle maar nooit primaire kleuren. De vervormingen van de werkelijkheid die hij maakte, zijn meestal grof.  Kenmerkend voor zijn oeuvre zijn het ontbreken van de mensfiguur en het gebruik van rijke kleurschakeringen met een snelle toets.  
 
Zijn werk m.b.t. het landschap is op te delen in noord- en zuidelijke landschappen. Het noordelijke landschap o.a. Duitsland, Noorwegen en Zwitserland, is uitgevoerd in koele kleurnuances waarbij groen en blauw de boventoon voeren. De zuidelijke variant van de Franse Provence, veelal variaties op de beroemde [[Mont Sainte-Victoire (Paul Cézanne)|Mont]] Sainte Victoire, zijn geschilderd met gebruik van warmere kleuren als [[rode oker|oker]] en rood/bruinen <ref>2002 DE WAAL, Gallerie Langewaal, booklet ''De kunstenaar Carl Klinkert'' </ref>.
Klinkert schilderde hoofdzakelijk landschappen, stadsgezichten en portretten in een eigen stijl. Het zien van berglandschappen, panorama’s, waren voor hem momenten van zelfreflectie en kansen om zijn geest te scherpen.  De ene keer zag hij het berglandschap als een symboliek voor de zorgen van de mensheid, dan weer zag hij het als een overbrugging naar een hoger spiritueel bestaan. Het gedachtegoed van de Deense filosoof [[Søren Kierkegaard|Kierkegaard]], het [[existentialisme]], speelt hierbij een belangrijke rol.
 
Na 1953 wordt zijn stijl losser en lijkt het alsof er meer zelfvertrouwen uit zijn werk spreekt.  Hij gaat bewust zijn eigen weg als solitair kunstenaar.
 
Zijn werk heeft een relatie tot het [[expressionisme]], maar nooit met complementair kleurgebruik en vervormingen van de werkelijkheid en meestal nooit grof.  Kenmerkend zijn het vaak ontbreken van de mensfiguur in het landschap en een rijke kleurschakering met een snelle toets. De noordelijke landschappen zijn uitgevoerd veelal in koele groenen, blauwen en grijzen. Het gebergte is dan ook veelal hoog. De zuidelijke Franse varianten zoals zijn variaties op de beroemde [[Mont Sainte-Victoire (Paul Cézanne)|Mont]] Sainte Victoire, kenmerken zich door gebruik van warmere kleuren zoals [[rode oker|oker]] en rood/bruinen <ref> 2002 DE WAAL, Gallerie Langewaal, brochure kunstenaar Carl Klinkert</ref>.


==Exposities==
==Exposities==
[[Bestand:D-15-Carl-Klinkert-berglandschap-Bergmotiv-mauntain-landscape-Mittenwald-abstract-olie-doek-100x120cm-1959-Wetterstein.jpg|right|thumb|Berglandschap Mittelwald]]
*1951 · Utrechtse Kring, Brigittenstraat 4 Utrecht, oktober - december.  
*1951 · Utrechtse Kring, Brigittenstraat 4 Utrecht, oktober - december.  
*2001 · Galerie Langewaal, Langwaal 2 De Waal, Texel. Overzichtstentoonstelling, 16 juni t/m 18 juli;  
*2001 · Galerie Langewaal, Langwaal 2 De Waal, Texel. Overzichtstentoonstelling, 16 juni t/m 18 juli;  
Regel 40: Regel 57:


==Literatuur==
==Literatuur==
[[Bestand:Fr.036-Carl-Klinkert-Aix-en-Provence-oil-canvas-olie-doek-75x95-France-Frankrijk-Berglandschap-bergmotiv-landscape-.jpg|thumb|right|Frans bergandschap in Aix en Provence]]
* 1951 TROUW, ''Utrechtse Kring bewees zijn bestaansrecht, Expositie Klinkert geopend'', 15 oktober 1951;
* 1951 TROUW, ''Utrechtse Kring bewees zijn bestaansrecht, Expositie Klinkert geopend'', 15 oktober 1951;
* 1951 HET VRIJE VOLK, ''Landschapskunst van Carl Klinkert'', 20 oktober 1951;
* 1951 HET VRIJE VOLK, ''Landschapskunst van Carl Klinkert'', 20 oktober 1951;
* 1951 UTRECHTS NIEUWSBLAD, ''Vernissage in huize Brigittenstraat 4'', 20 oktober:
* 1951 UTRECHTS NIEUWSBLAD, ''C. Klinkert exposeert'', 20 oktober:
* 1951 NIEUW UTRECHTS DAGBLAD, ''Carl Klinkert Exposeert Duinlandschappen'', C.A.S. 20 oktober 1951;
* 1951 NIEUW UTRECHTS DAGBLAD, ''Carl Klinkert Exposeert Duinlandschappen'', C.A.S. 20 oktober 1951;
* 1951 UTRECHTS NIEUWSBLAD, ''C. Klinkert Exposeert'', 20 oktober 1951;
* 1951 UTRECHTS NIEUWSBLAD, ''C. Klinkert Exposeert'', 20 oktober 1951;
* 1994 SAN FRANCISCO, ''Dutch modern, Grafic Design from De Stijl to Deco'', Steven Heller en Louise Fili. p.66;
* 1994 SAN FRANCISCO, ''Dutch Moderne, Graphic Design from De Stijl to Deco'', Steven Heller en Louise Fili.Chronicle Books, p.66;
* 2000 TILBURG, ''Beeldend Benelux, biografisch handboek'', P.M.J.E. Jacobs, (red.), p. 453.
* 2000 TILBURG, ''Beeldend Benelux, biografisch handboek'', P.M.J.E. Jacobs, (red.), p. 453.;
* 2001 TEXELSE COURANT, ''Schilder Klinkert was gefascineerd door natuur'', 26 juni.
* 2001 TEXELSE COURANT, ''Schilder Klinkert was gefascineerd door natuur'', 26 juni;
* 2002 LEIDEN, ''Klinkert in Kleur. Het leven, de visie en het werk van de schilder Carl Klinkert (1905-1995)'', deel 1 en 2 drs. H.M. van der Huijzen, Doctoraal scriptie, Universiteit Leiden. Het [https://rkd.nl/nl/home/artists/218658 RKD] beschikt over een exemplaar en Prof.dr. Zijlmans. Universiteit bibliotheek Leiden.  
* 2002 LEIDEN, ''Klinkert in Kleur. Het leven, de visie en het werk van de schilder Carl Klinkert (1905-1995)'', deel 1 en 2 drs. H.M. van der Huijzen, Doctoraal scriptie, Universiteit Leiden. Bij het [https://rkd.nl/nl/explore/library/record?filters%5Bartist%5D=Klinkert%2C+Carl&query=&start=0 RKD] en het Kunsthistorisch Archief van de Universiteit Leiden.  
* 2002 DE WAAL, Gallerie Langewaal, brochure ''De kunstenaar Carl Klinkert''
* 2002 DE WAAL, Gallerie Langewaal, booklet ''De kunstenaar Carl Klinkert'';
* 2005 EINDHOVEN, ''Kunst in de Philips-reclame 1891-1941'', Frans Wilbrink.
* 2005 EINDHOVEN, ''Kunst in de Philips-reclame 1891-1941'', Frans Wilbrink;
* 2010 NORG, ''Boerenbouwkunst op Texel, 450 jaar boerderijbouw in relatie tot agrarische geschiedenis en wooncultuur'', Wilma Eelman.P. 242-243;
* 2010 NORG, ''Boerenbouwkunst op Texel, 450 jaar boerderijbouw in relatie tot agrarische geschiedenis en wooncultuur'', Wilma Eelman.P. 242-243;


==Externe links==
==Externe links==
* [http://%5Bhttp://www.artindex.nl/noordholland/default.asp?id=6&num=0495300359006010140130177005870710800170%20De%20Utrechtse%20Kring,%20Utrecht%5D; De Utrechtse Kring]
* [http://www.artindex.nl/noordholland/default.asp?id=6&num=0495300359006010140130177005870710800170%20De%20Utrechtse%20Kring,%20Utrecht%5D; De Utrechtse Kring]
* [https://rkd.nl/nl/explore/artists/218658 Carl Klinkert, Rijks Instituut Beeldende Kunst] - deze link verwijst naar alle gegevens. In het RKD worden ook alle krantenknipsels m.b.t Klinkert bewaard
* Carl Klinkert, [https://rkd.nl/nl/explore/artists/record?query=klinkert&start=8 Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis]  
* [http://www.artindex.nl/noordholland/default.asp?id=6&num=0071901719003090093050037009850930501631 Carl Klinkert, ArtIndex]
* [http://www.artindex.nl/noordholland/default.asp?id=6&num=0071901719003090093050037009850930501631 Carl Klinkert, ArtIndex]
* Carl Klinkert, Het [http://www.biografischportaal.nl/persoon/32929321 Biografisch Portaal van Nederland].
* [http://www.arsdonandi.nl/51/cultuur/carl-en-marie-klinkert-fonds/ Ars Donandi] - Carl en Maria Klinkert fonds m.b.t. ondersteuning muzikaal talent


{{Appendix}}
{{Appendix}}
{{authority control|TYPE=p|Wikidata=Q24579418}}
[[Categorie:Nederlands kunstschilder]]
[[Categorie:Nederlands kunstschilder]]

Versie van 11 jul 2016 23:55

rel=nofollow

Carl Heinrich Friedrich Klinkert (Amsterdam, 8 juli 1905De Koog, 22 juli 1995) was een Nederlandse reclametekenaar en kunstschilder.


Biografie

Carl Klinkert werd als vierde en tevens laatste kind geboren in een liberale familie. Zijn moeder kwam uit Hamburg, zijn vader was een geboren Amsterdammer, die door een noodlottig ongeval jong om het leven kwam. Carl was toen 4 jaar oud. Al op jeugdige leeftijd was Carl Klinkert geïnteresseerd om kunstschilder te worden mede gefascineerd door het werk van de Belgische kunstschilder Rik Wouters (1882-1916), die bij het gezin in de buurt woonde. Klinkert werd in zijn jeugd regelmatig door zijn moeder meegenomen naar Bergen (N-H) en naar haar geboorteland. Deze bezoeken maakten indruk op Klinkert en hij raakte steeds meer geboeid door het duin- en berglandschap. De eerste landschappen dateren uit deze periode.

In 1923 stierf Marie, die inmiddels een bekend pianiste was, op vijfentwintigjarige leeftijd. Carl raakte hierdoor depressief. Het advies van de artsen was wandelen, de bergen in, frisse lucht en dat deed hij met zijn oom Arthur. De reis ging naar het Harz-gebergte en Klinkert overwon zijn depressie, maar zijn neiging naar nervositeit bleef.

In 1925 werd Carl Klinkert opgeroepen in militaire dienst. Daarna had hij diverse baantjes en uiteindelijk kwam hij in dienst als hoekman bij effectenhandel Dentz. Toen Dentz rond 1931 opgeheven werd, lagen de banen niet voor het opscheppen. Klinkert besloot zijn artistieke talent aan te spreken. Hij ging reclametekenlessen volgen aan de Kunstnijverheidsschool in Amsterdam, de latere Gerrit Rietveld Academie. In deze periode had Klinkert niet veel contact met medestudenten. De enige met wie hij veel contact had, is cineast [[Frans Dupont]] (1909-1978). Gedurende die tijd woonde Klinkert nog steeds bij zijn moeder [1].

Klinkert werd reclameschilder/tekenaar. Hij kreeg in de crisisjaren als freelancer opdrachten van bekende merken als het mondwater Odol, Philips, Verkade, A.M.V.J. Centraal Hotel, Hoover company en Van Nelle. Het ging in de meeste gevallen om bioscoopreclames, affiches, verpakkingen en brochures [2]. De stijl was modernistisch. Naast reclamewerk maakte Klinkert vrij werk. In 1937 ging Klinkert naar Hamburg om zich beter te kunnen ontplooien maar in de aanloop naar WO II keerde hij terug naar Amsterdam en het jaar daarop verhuisde het gezin naar Soest. In 1939 werd Klinkert gemobiliseerd en na de capitulatie werd hij als krijgsgevangene opgesloten in kamp Amersfoort. In die periode leerde hij de kunstschilder Pieter van Velzen kennen met wie hij veel optrok. Na de bevrijding in 1945 verhuisde Klinkert naar Schoorl en nam zijn intrek in de voormalige atelierwoning van de kunstschilder Frans Huysmans (1885-1964). Hij leidde een teruggetrokken leven en leefde van incidentele verkopen van portretten, duinlandschappen en bloemstillevens. In 1951 was hij een van de eerste kunstschilders die werd uitgenodigd om te exposeren bij de Utrechtse Kring [3]. Collegae met wie hij contact had, waren Jan van Herwijnen (1989-1965), Jaap Wagemaker (1906-1972) en Jaap Min (1914-1987). De expositie was zijn eerste tentoonstelling en tevens de laatste gedurende zijn leven. In 1953 trouwde Klinkert met Francina van Duijvendijk en verhuisde naar Texel. Klinkert kon zich vanaf dat moment de luxe permitteren om zich volledig aan de schilderkunst te wijden zonder kritiek van de buitenwereld. Dit heeft geleid tot een ontwikkeling van een geheel eigen stijl. De periode 1956–1964 waren jaren van een omvangrijke productie van voornamelijk berglandschappen mede naar aanleiding van de vele reizen die het echtpaar ondernam naar Zwitserland, Frankrijk, Noorwegen, Duitsland en Oostenrijk [4]. Na 1972 nam de productie geheel af door een verslechtering van zijn gezondheid. Op 22 juli 1995 overlijdt Klinkert. Hij liet 430 olieverfschilderijen na en honderden voorstudies, tekeningen en aquarellen [5]

Stijl

Bestand:AMVJ-Carl-Klikert-affiche-Centraal-hotel-Nassaukade-Amsterdam-NH-hotel-.jpg
Reclamewerk: ontwerpschets in opdracht van het ʻCentraal Hotelʼ van de AMJV - Nassaukade, Amsterdam

Klinkert hoort tot de generatie die in de start van zijn carrière vasthield aan traditionele figuratieve kunst. Deze periode kenmerkt zich door onderwerpen in een romantisch-realistische stijl.[6] Voor het modernisme had hij totaal geen belangstelling. Modernisme zag Klinkert als een dwangmatig zoeken naar vernieuwing. Hij had hiervoor een argument: abstraheren had hij al genoeg gedaan in zijn reclamewerk. Na 1953 werd zijn stijl losser en lijkt het alsof er meer zelfvertrouwen uit zijn werk spreekt. Klinkert ging zijn eigen weg als solitair kunstenaar en schilderde hoofdzakelijk berg- en duinlandschappen, stadsgezichten en portretten (zelfportretten en portretten van zijn vrouw) nu in een eigen stijl. Het zien van berglandschappen en panorama’s waren voor hem momenten van zelfreflectie en kansen om zijn geest te scherpen. De ene keer zag hij berglandschap als symbool voor de zorgen van de mensheid, dan weer zag hij het als een overbrugging naar een hoger spiritueel bestaan. Het gedachtegoed van de Deense filosoof Kierkegaard, het existentialisme, speelde hierbij een belangrijke rol.

Zijn werk heeft een relatie tot het expressionisme door gebruik van felle maar nooit primaire kleuren. De vervormingen van de werkelijkheid die hij maakte, zijn meestal grof. Kenmerkend voor zijn oeuvre zijn het ontbreken van de mensfiguur en het gebruik van rijke kleurschakeringen met een snelle toets. Zijn werk m.b.t. het landschap is op te delen in noord- en zuidelijke landschappen. Het noordelijke landschap o.a. Duitsland, Noorwegen en Zwitserland, is uitgevoerd in koele kleurnuances waarbij groen en blauw de boventoon voeren. De zuidelijke variant van de Franse Provence, veelal variaties op de beroemde Mont Sainte Victoire, zijn geschilderd met gebruik van warmere kleuren als oker en rood/bruinen [7].

Exposities

Bestand:D-15-Carl-Klinkert-berglandschap-Bergmotiv-mauntain-landscape-Mittenwald-abstract-olie-doek-100x120cm-1959-Wetterstein.jpg
Berglandschap Mittelwald
  • 1951 · Utrechtse Kring, Brigittenstraat 4 Utrecht, oktober - december.
  • 2001 · Galerie Langewaal, Langwaal 2 De Waal, Texel. Overzichtstentoonstelling, 16 juni t/m 18 juli;
  • 2004 . Museum De Schotse Huizen, Veere, overzichtstentoonstelling gedurende de maanden april mei;
  • 2011 . Museum Sant'Angelo van Rossano, Calabrië, Italië, overzichtstentoonstelling aquarellen in de maand juli;
  • 2011 . Hotel Castello Castriota Scanderberg, Galatina, Italië. Overzichtstentoonstelling aquarellen in de maanden augustus, oktober en november.

Literatuur

Bestand:Fr.036-Carl-Klinkert-Aix-en-Provence-oil-canvas-olie-doek-75x95-France-Frankrijk-Berglandschap-bergmotiv-landscape-.jpg
Frans bergandschap in Aix en Provence
  • 1951 TROUW, Utrechtse Kring bewees zijn bestaansrecht, Expositie Klinkert geopend, 15 oktober 1951;
  • 1951 HET VRIJE VOLK, Landschapskunst van Carl Klinkert, 20 oktober 1951;
  • 1951 UTRECHTS NIEUWSBLAD, Vernissage in huize Brigittenstraat 4, 20 oktober:
  • 1951 UTRECHTS NIEUWSBLAD, C. Klinkert exposeert, 20 oktober:
  • 1951 NIEUW UTRECHTS DAGBLAD, Carl Klinkert Exposeert Duinlandschappen, C.A.S. 20 oktober 1951;
  • 1951 UTRECHTS NIEUWSBLAD, C. Klinkert Exposeert, 20 oktober 1951;
  • 1994 SAN FRANCISCO, Dutch Moderne, Graphic Design from De Stijl to Deco, Steven Heller en Louise Fili.Chronicle Books, p.66;
  • 2000 TILBURG, Beeldend Benelux, biografisch handboek, P.M.J.E. Jacobs, (red.), p. 453.;
  • 2001 TEXELSE COURANT, Schilder Klinkert was gefascineerd door natuur, 26 juni;
  • 2002 LEIDEN, Klinkert in Kleur. Het leven, de visie en het werk van de schilder Carl Klinkert (1905-1995), deel 1 en 2 drs. H.M. van der Huijzen, Doctoraal scriptie, Universiteit Leiden. Bij het RKD en het Kunsthistorisch Archief van de Universiteit Leiden.
  • 2002 DE WAAL, Gallerie Langewaal, booklet De kunstenaar Carl Klinkert;
  • 2005 EINDHOVEN, Kunst in de Philips-reclame 1891-1941, Frans Wilbrink;
  • 2010 NORG, Boerenbouwkunst op Texel, 450 jaar boerderijbouw in relatie tot agrarische geschiedenis en wooncultuur, Wilma Eelman.P. 242-243;

Externe links

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties
  1. º 2001 TEXELSE COURANT, Schilder Klinkert was gefascineerd door natuur, 26 juni
  2. º 2005 EINDHOVEN, Kunst in de Philips-reclame 1891-1941, Frans Wilbrink.
  3. º 1951 TROUW 'Utrechtse Kring bewees zijn bestaansrecht. Expositie Klinkert geopend, 15 oktober'
  4. º 2001 TEXELSE COURANT, Schilder Klinkert was gefascineerd door natuur, 26 juni
  5. º 2002 DE WAAL, Gallerie Langewaal, booklet De kunstenaar Carl Klinkert
  6. º Utrechts dagblad, 1951
  7. º 2002 DE WAAL, Gallerie Langewaal, booklet De kunstenaar Carl Klinkert
rel=nofollow
rel=nofollow
rel=nofollow