Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Athos (schiereiland)
| Schiereiland | |||
| |||
| Kaart Locatie Athos
| |||
| Land |  Griekenland
| ||
| Provincie | Autonome Monastieke Staat van de Heilige Berg | ||
| Oppervlakte | 335.63 km² | ||
| Inwoners | 1.811 | ||
| Hoofdplaats | Karyes | ||
| Lengte | 8 km | ||
| Hoogste punt | Mount Athos (2.030 m) | ||
| Athos in 3D | |||
| Athos in 3D | |||
| Dit artikel past in de serie over de Orthodoxie | |
|
Ook bekend als | |
| |
|
De belangrijkste concilies Theologie | |
|
Patriarchaten | |
|
Autocefale Kerken | |
|
Tradities | |
|
Liturgie | |
|
Personen | |
|
Kerkinterieur | |
|
Liturgische gewaden | |
Athos is de naam van een schiereiland en van de gelijknamige berg op dit schiereiland in het noordoosten van Griekenland. Het gebied, 335,637 km² groot, wordt officieel Heilige Berg (Grieks: Άγιο Όρος[1]) genoemd. De berg bevindt zich op het derde en meest oostelijke schiereiland van Chalcidice in de Griekse landstreek Macedonië. Als Autonome Monastieke Staat van de Heilige Berg (Grieks: Αυτόνομη Μοναστική Πολιτεία Αγἰου Όρους, Aftonomi Monastiki Politia Agíou Orous), heeft Athos een autonome status binnen Griekenland, maar valt buiten het BTW-gebied van de Europese Unie. Er wordt enkel rechtstreeks verantwoording afgelegd aan het Oecumenisch patriarchaat van Constantinopel (Istanboel).
Geografie
Athos ligt niet ver ten zuidoosten van Thessaloniki en ten zuidwesten van Kavála en het eiland Thasos. De hoofdstad en het bestuurlijke centrum van het schiereiland Athos is Karyes. Dit ligt in het midden ervan, en is in de 9e eeuw n. Chr. gesticht.
Kloosters
Op Athos bevinden zich twintig kloosters van de Orthodoxe Kerk, waaronder het Zografklooster. Ieder klooster heeft zijn eigen territorium. Er zijn niet alleen Griekse kloosters, er is ook een Russisch-orthodox klooster, en een Bulgaars en een Servisch klooster (Hilandar). Ook is er een nederzetting van Roemeense monniken (skiti). Woonden er vroeger soms tienduizenden monniken op en rond de berg, in 2011 nog 1830. De kloosters waren vroeger alleen per schip of over smalle paden te bereiken, de laatste jaren zijn er (zand-)wegen aangelegd. Dat heeft de natuur van Athos geen goed gedaan. Oude pelgrimspaden raken overwoekerd.
Sommige kloosters zijn ongeveer 1000 jaar geleden opgericht, het laatste in de zestiende eeuw. Het oudste, nog bestaande klooster is Megísti Lavra (963). Op Athos wonen enkel monniken, die hun leven volledig proberen toe te wijden aan God. De berg der stilte is de ideale plaats voor het leven in eenzaamheid en ascese. Daarnaast zijn er Griekse arbeiders werkzaam in de kloosters. De Berg Athos staat op de werelderfgoedlijst van UNESCO en krijgt subsidie ook van de EU, voor herstel- en restauratiewerkzaamheden. Naast de kloosters zijn er ook kleine dorpsgemeenschappen (skites) waar monniken leven. De bekendste skite is Agia Anna op de ZW-kust van Athos. In de skite Katounakia op de zuidpunt van Athos zijn iconenschilders bedrijvig.
Athos wordt de tuin van Moeder Gods genoemd en is voor vrouwen verboden terrein. Ook vrouwelijke (huis-)dieren zijn verboden. Hoe lang dit nog het geval kan blijven, gegeven het feit dat Griekenland onderdeel is van de EU, en dit een inperking van de bewegingsvrijheid van ongeveer de helft van de inwoners van de EU inhoudt, is onduidelijk. Aan de 'grens', nabij het stadje Ouranopolis staan borden met de tekst: Verboden Voor Vrouwen. Bezoekers (mannen) vanaf 18 jaar kunnen het schiereiland alleen per schip bereiken. Aan de westkant gaat de veerboot van Ouranopolis naar de "havenstad" van Athos, Dafni. Aan de oostkant gaat men met de veerboot vanaf Ierissos. Alle bezoekers moeten beschikken over een speciaal vierdaags visum, dat via het Athos Consulaat in Thessaloniki kan worden aangevraagd en als "diamonitirion" (Grieks: διαμονητήριον) moet worden afgehaald in het Athosbureau in Ouranopolis. Per dag worden 10 niet-orthodoxe bezoekers en ongeveer 100 orthodoxe pelgrims toegelaten.
Administratie en organisatie
De Heilge Berg Athos wordt bestuurd door twee bestuurslichamen. De Heilige Gemeenschap (Grieks: Ιερά Κοινότητα, Iera Kinótita) en de Heilige Administratie (Grieks: Ιερά Επιστασία, Iera Epistasia).
Bestuur
Het bestuursorgaan van Athos heet "de Heilige Gemeenschap" (Iera Kinótita) van de Berg Athos, heeft zijn zetel in Karyes. Ze is samengesteld als een lichaam uit de 20 afgevaardigden van de onafhankelijke kloosters van de Berg Athos, die een vaste rangorde hebben waarvan het Megisti Lavra het eerste klooster is; overeenstemmend met de Griekse grondwet (Artikel 105)[2] en het decreet van de Berg Athos van 16 september 1926. Het is het centrale administratieve bestuurslichaam van de Athonitische staat, wat regelmatig, twee keer per week bijeenkomt en in een buitengewone zitting wanneer dit nodig is. Bijeenkomsten worden geleid door de Protos (Grieks: Πρώτος, "Eerste"). De civiele gouverneur, de officiële vertegenwoordiger van de Griekse staat mag, als hij is uitgenodigd, deelnemen aan de zittingen. De Heilige Gemeenschap heeft jurisdictie over Athonitische zaken over het gehele schiereiland. Het is verantwoordelijk voor maatregelen van algemene aard en voor de goede werking van de Athonitische administratie. Het keurt de interne regelingen en het huishoudelijk reglement van de heilige kloosters goed en vormt tevens een rechterlijke instantie in eerste aanleg en in hoger beroep. Gedurende haar zittingsperiode, die één jaar duurt, nemen de leden van de Heilige Gemeenschap ook deel aan ceremonies om officiële kerkelijke hoogwaardigheidsbekleders te verwelkomen in Karyes. Bij besluit van de Heilige Gemeenschap zitten haar leden in vertegenwoordigingen die opgericht zijn om de Athonitische staat te vertegenwoordigen in verschillende aangelegenheden tussen de Berg Athos en de civiele en kerkelijke autoriteiten.
Heilige Administratie
De Heilige Administratie (Ierá Epistasia) vormt de uitvoerende autoriteit van de Heilige Gemeenschap van de berg Athos en heeft vier leden. De twintig kloosters zijn onderverdeeld in vijf groepen van vier, door roulatie hebben vertegenwoordigers van elke groep uitgaande van de Heilige Epistasia eens per vijf jaar om beurten zitting. De Epistatis (promotor) van het eerste klooster op de ranglijst heet de "Protepistatis". Hij is de voorzitter van de Heilige Administratie en de eerste onder gelijken. De Heilige Administratie behandelt en voert de correspondentie van de Heilige Gemeenschap. Het zegel van de Heilige Gemeenschap is verdeeld in vier delen (een voor elke Epistatis). Daarnaast beheert zij het Gemeenschappelijk Fonds in overeenstemming met de bestellingen van de Heilige Gemeenschap en is belast met de schoonmaak, goede orde en de goede werking van de markt in Karyes, ze is belast met de algemene taken van een gemeente en een departementale raad.
Athos de gigant
De naam Athos komt al voor in de Griekse mythologie. Hierin is het de naam van een van de Giganten uit Thracië, die in gevecht raakte met Poseidon. Een van beiden wierp een enorme rots naar de ander, die op het schiereiland terechtkwam, wat de berg Athos vormde. Op de bergtop staat een kapel, een redelijk zware voettocht voert vanaf de waterkant naar boven. Een groot deel van het jaar ligt er sneeuw op de top.
De kloosters
De soevereine kloosters, in volgorde van de de athoniet-hiërarchie:
De skiti
Een Σκήτη (sketi) is een gemeenschap waar orthodoxe monniken leven en werken wat bij een bepaald klooster hoort
.allowing them to worship in comparative solitude, while also affording them a level of mutual practical support and security. There are two kinds of sketes in Mount Athos. A koenobitic skete follows the style of monasteries. An idiorrhythmic skete follows the style of a small village: it has a common area of worship (a church), with individual hermitages or small houses around it, each one for a small number of occupants.
Er zijn 12 officiële skiti.
| Skiti / Σκήτη | Type | Monastery | Alternative names / notes |
|---|---|---|---|
| Agias Annas
Αγίας Άννας |
idiorrhythmic | Megistis Lavras | (=Saint Anne)
Agiánna |
| Agias Triados or Kafsokalyvíon
Αγίας Τριάδος ή Καυσοκαλυβίων |
idiorrhythmic | Megistis Lavras | (=Holy Trinity)
Kafsokalývia (="burned huts") |
| Timiou Prodromou
Τιμίου Προδρόμου |
coenobitic | Megistis Lavras | (=Holy Fore-runner, i.e. St John the Baptist)
Prodromu, Sfântul Ioan Botezătorul – Romanian |
| Agiou Andrea
Αγίου Ανδρέα |
coenobitic | Vatopediou | (=Saint Andrew)
also known as Saray (Σαράι) |
| Agiou Dimitriou
Αγίου Δημητρίου |
idiorrhythmic | Vatopediou | (=Saint Demetre)
Vatopediní |
| Timiou Prodromou Iviron
Τιμίου Προδρόμου Ιβήρων |
idiorrhythmic | Iviron | (=Holy Forerunner, i.e. St John the Baptist)
Ivirítiki |
| Agiou Panteleimonos
Αγίου Παντελεήμονος |
idiorrhythmic | Koutloumousiou | (=Saint Panteleimon/Pantaleon)
Koutloumousianí |
| Profiti Ilia
Προφήτη Ηλία |
coenobitic | Pantokratoros | (=Prophet Elijah) |
| Theotokou or Nea Skiti
Θεοτόκου ή Νέα Σκήτη |
idiorrhythmic | Agiou Pavlou | (=of God-Bearer or New Skete) |
| Agiou Dimitriou tou Lakkou or Lakkoskiti
Αγίου Δημητρίου του Λάκκου ή Λακκοσκήτη |
idiorrhythmic | Agiou Pavlou | (=Saint Demetre of the Ravine or Ravine-Skete)
Lacu, Sfântul Dumitru – Romanian |
| Evangelismou tis Theotokou
Ευαγγελισμού της Θεοτόκου |
idiorrhythmic | Xenophontos | (=Annunciation of Theotokos)
Xenofontiní |
| Bogoroditsa
Βογορόδιτσα |
coenobitic | Agiou Panteleimonos | (=Theotokos, God-Bearer)
Богородица – Russian |
Zie ook
Externe links
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Mount Athos op Wikimedia Commons.
Athos op Wikivoyage
Verwijzingen
- August Thiry, Ketters op de Heilige Berg, literaire Athosgids in het reisboek Grieks Vuur - Leuven, Davidsfonds, 2001.
- Koert ter Veen, Athos; monnikeneiland, Soesterberg, Aspekt, 2001
| Bronnen, noten en/of referenties
|
