Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
André Mandrycxs
André Mandrycxs (Gent 27 juli 1915 - Lübecker Bocht 3 mei 1945)[1] was een Belgisch communistisch advocaat en lid van het Belgisch verzet in de Tweede Wereldoorlog).
Levensloop
In 1938 schreef Mandrycxs zich in voor de studie Rechten aan de Universiteit Gent. Hij werd er secretaris van de socialistische studentenorganisatie.
In het voorjaar van 1940 werd hij lid van de Kommunistische Partij van België. De Belgische regering arresteerde begin mei (het begin van de Tweede Wereldoorlog) een aantal vooraanstaande communisten, waaronder Mandrycxs die naar Frankrijk werd vervoerd. Door de verwarring die ontstond door de oprukkende Duitse troepen wist hij te ontsnappen waarna hij huiswaarts keerde. Hij werd ook door de Duitsers gevangen genomen en opgesloten in de gevangenis van Sint-Gillis. Hij werd na enige tijd vrijgelaten en wist zijn studie in 1940 succesvol te af te ronden.
Op 22 juli 1941, kort na de start van Operatie Barbarossa werd hij door de nazis gearresteerd. In deze periode arresteerden de Duitsers veel Belgische communisten en socialisten omdat ze schrik had dat dezen zouden samenwerken met de Russen. Tijdens zijn gevangenschap werd Mandrycxs ondervraagd en gemarteld. Op 22 september 1941 werd hij naar het concentratiekamp Neuengamme gedeporteerd.[2] Hij bleef politiek actief en werd in het kamp de opvolger van Julien Lahaut als leider van het Belgische Solidariteits- en Verzetscomité.
In Neuengamme kreeg hij door zijn talenkennis een kantoorjob. Hij hielp hierbij gevangenen bij het vertalen van hun verklaringen. Toen dit bekend raakte bij de Duitsers werd hij verplicht handenarbeid uit te voeren. In 1943 kreeg hij echter opnieuw een kantoorjob, ditmaal bij het "arbeidsbureau" waar hij mee de werkopdrachten moest verdelen. In die positie kon hij bv. zwakkere of zieke gevangenen lichter werk geven (De Duitsers maakte het niet veel uit, als het werk maar gebeurde). Hierdoor heeft hij ongetwijfeld veel mensenlevens gered. Mandrycs maakte bij zijn verdeling overigens geen verschil naar politieke voorkeur of nationaliteit, wat hem kritiek opleverde en waarbij hij door sommige landgenoten ervan werd beschuldigd andere nationaliteiten voor te trekken.
Mandrycxs redde in het kamp het leven van de Russische soldaat Sergei Kartashev die door de SS ter dood veroordeeld was wegens opruiing. Mandrycxs verwisselde zijn papieren met die van een net overleden Russische gevangene. Karthasev kreeg vervolgens een werkopdracht in het bijkamp Salzgitter-Drütte zodat de SS'ers niet konden opmerken dat hij nog in het kamp rondliep.
In september 1944 werden zijn acitiviteiten in het kamp duidelijk voor de Duitsers, waarna hij werd overgeplaatst naar Husum-Schwesing en later naar Ladelund. De werkomstandigheden waren hier zwaarder dan in Neuengamme. Mandrycx kreeg er tuberculose.
Op het eind van de oorlog werd het kamp Neuengamme ontruimd omdat de geallieerde legers in aankomst waren. Na een dodenmars werd hij uiteindelijk op het schip Cap Arcona gezet, dat na een diplomatieke deal de gevangenen naar Zweden had moeten voeren. Alle schepen in de Lübecker Bocht, waaronder de Cap Arcona, werden door de Engelsen gebombardeerd omdat de Engelsen dachten dat de schepen dienden voor het vervoer van Duitse troepen. De Cap Arcona was een van de schepen die zonken. 90% van de opvarenden kwam hierbij om, waaronder Mandryxs.
Bronnen, noten en/of referenties
|