Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Ancel Keys

Uit Wikisage
Versie door Mendelo (overleg | bijdragen) op 11 jul 2020 om 19:12
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

Dr. Ancel Benjamin Keys (Colorado Springs, 26 januari 1904 – Minneapolis, 20 november 2004) was een Amerikaans wetenschapper. Hij deed vooral onderzoek naar de invloed van voeding op hart- en vaatziekten. Dankzij zijn onderzoek naar de invloed van verzadigde vetzuren in de voeding, met name door de Seven Countries Study, geldt hij als „vader van het mediterraan dieet”.

Leven

Keys werd geboren in Colorado Springs in 1904; zijn ouders waren ongeschoolde tieners die al snel met hem naar Californië verhuisden en zich eerst in San Francisco vestigden. Keys was twee jaar oud toen de aardbeving in San Francisco de drukkerij van zijn vader verwoestte, waarna de familie naar Berkeley verhuisde. Toen Keys op zijn achtste verjaardag een vlieg probeerde te verdoven met chloroform, verdoofde hij zichzelf. Deze ervaring, zei hij later, wekte zijn interesse in de wetenschap.

Nadat hij na drie jaar het Community college cum laude had verlaten, werkte Keys een korte periode in Woolworths voordat hij terugkeerde naar Berkeley om een masterdiploma in biologie te behalen, gevolgd door zijn doctoraat aan het Scripps Institute of Oceanography. In 1930 reisde hij naar Kopenhagen om samen te werken met Nobelprijswinnaar August Krogh en onderzoek te doen naar paling. Vervolgens ging hij terug naar Cambridge en doctoreerde aan het King’s College in de dierenfysiologie.

Toen Keys in 1933 terugkeerde naar de Verenigde Staten, begon hij onderzoek naar sportfysiologie in het Fatigue Laboratory in Harvard. Zijn eerste project was een studie naar de uitwerking van het leven op hoogte op de zuurstofvoorziening in het bloed. Hij geloofde dat dit van praktisch nut kon zijn voor de kopermijnwerkers in Chili. Hij reisde met een kleine groep mensen naar de Chileense Andes en acclimatiseerde hen geleidelijk aan tot een hoogte van 22.000 voet.

In 1939 werd hij door het Amerikaanse Ministerie van Oorlog gevraagd om een voedselrantsoen voor parachutisten te ontwikkelen en te testen. In die tijd was hij hoofd van het Laboratorium voor Fysiologische Hygiëne van de Universiteit van Minnesota, waar hij ook zijn studies over menselijke voeding uitvoerde, die zich in de komende decennia zouden uitstrekken.

De voedselrantsoenen voor parachutisten werden tijdens het project K-rantsoenen (K for Keys) genoemd. Hij had voedsel met een fysiologische calorische waarde van 3200 kcal in waterdichte dozen verpakt als dagrantsoen? Dit werd ingedeeld over het ontbijt, het middag- en het avondeten. De doos bevatte vlees of kaas, koekjes, een reep chocolade en snoep, koffie, citroenen of soeppoeder, kauwgom, toiletpapier en sigaretten.

Minnesota Starvation Experiment

Aangespoord door het probleem van de verstoorde voedselvoorziening in de Tweede Wereldoorlog, startte Keys het Minnesota Starvation Experiment, een onderzoek in verband met de uitwerking van ondervoeding.

De betrokken proefpersonen werden drie maanden lang enkel gevoed met wortelgroenten, bruin brood en eenvoudig zetmeelrijk voedsel, terwijl ze een gemiddelde van 22 mijl (35 km) per week moesten lopen. Dit leidde tot een gerichte semi-hongersnood of ondervoeding. Vervolgens werden verschillende voorgedefinieerde voedingsinterventies vergeleken die de gezondheid van de proefpersonen moesten herstellen.

De resultaten werden in 1950 gepubliceerd in de vorm van een boek met de titel Biologie van de Menselijke Verhongering, dat vandaag de dag nog steeds als gezaghebbend wordt beschouwd.

In de loop van het experiment verloren de meeste deelnemers ongeveer 25% van hun gewicht en velen leden aan bloedarmoede, vermoeidheid, apathie, extreme zwakte, prikkelbaarheid, neurologische tekorten en oedeem van de onderste ledematen.

BMI

In een artikel dat in 1972 werd gepubliceerd, nam Keys het begrip Body Mass Index (BMI) in gebruik. De berekening daarvoor was al in 1832 ontworpen door Adolphe Quetelet. Terwijl de BMI vandaag voor personen afzonderlijk gebruikt wordt gebruikt, zag Keys de Index eerder als statistisch middel dat op de bevoling als geheel zou worden toegepast.