USB-stick

Een USB-stick oftewel USB-staafje oftewel insteekgeheugen is een extern opslagmedium voor de computer dat door middel van een USB-poort aangesloten kan worden. In de stick zit flashgeheugen, dat voor de opslag zorgt.

Een USB-stick wordt ook wel USB-pen, datastick of flash-drive genoemd. De aanduiding Memory Stick, die ook wel eens gebruikt wordt, is echter een merknaam voor een opslagmedium van Sony dat niets met USB te maken heeft.

De USB-stick kan direct in de USB-aansluiting op een computer of USB-hub worden gestoken waardoor bestanden van en naar dit medium kunnen worden gekopieerd of verplaatst. De USB-stick heeft geen interne energiebron en krijgt zijn stroom van de hostcomputer via de USB-aansluiting.

Werking

De interne componenten van een USB-stick
1	USB-stekker
2	Controller chip, die zorgt voor de interface tussen de USB en het geheugen
3	Testpunten
4	Flashgeheugen chip
5	Kristal oscillator
6	Led (optioneel)
7	Schakelaar voor schrijfbeveiliging (optioneel)
8	Ruimte voor een tweede flashgeheugenchip

De foto toont het binnenste van een USB-stick. Bij de meeste is wel een led aanwezig. Een schakelaar voor schrijfbeveiliging ontbreekt vaak.

Opslagcapaciteit

De eerste USB-stick verscheen eind 2000 op de markt en had een capaciteit van 8 MB. In de loop van de tijd werd de hoogst beschikbare capaciteit steeds verdubbeld (16 MB, 32 MB, 64 MB, 128 MB, 256 MB, 512 MB, 1 GB, 2 GB, 4 GB, 8 GB, 16 GB, 32 GB, 64 GB) en bereikte per juni 2009 een capaciteit van 128 GB. Half 2009 variëren de prijzen van zo'n 6 euro voor het 2 GByte model tot 480 euro voor het 128 GB model. Een ander belangrijk technisch aspect van de USB-stick is de lees- en schrijfsnelheid. De leessnelheid is voor de meeste sticks twee keer zo groot als de schrijfsnelheid. De eerste sticks haalden een leessnelheid van zo'n 100 kilobyte per seconde. De huidige (2009) sticks variëren van 6 Megabyte tot 30 Megabyte per seconde voor de duurdere varianten.

Programma's

Ook is het mogelijk om applicaties te draaien vanaf een USB-stick. Dat kan - onder Windows - ook op een wijze die geen sporen achterlaat in het register. Op deze wijze laat je op andermans computer geen persoonlijke gegevens achter. Veelal zijn de betreffende applicaties gratis. Een deel ervan wordt aangeboden via het U3-platform.

Een programma op een USB-stick kan automatisch opstarten, zodra de USB-stick in de computer geplaatst wordt. Dit is een veiligheidsrisico, omdat een USB-stick met een virus zich op die manier kan verspreiden.

Schijfindeling

De eerste USB-sticks hadden vaak geen partitie (zoals diskettes geen partitie hebben). De formattering was vaak FAT16. Tegenwoordig (in 2008) wordt de USB-stick net zoals een harde schijf ingedeeld met een partitie en de formattering FAT32. Het voordeel van FAT32 is, dat deze door verschillende besturingssystemen te lezen en te schrijven is. Het NTFS systeem is uitgebreider dan FAT32, maar Windows XP laat het niet altijd toe om een kleine USB-stick als NTFS te formatteren en het is niet altijd schrijfbaar voor Apple en linux computers. Tegenwoordig zijn er wel third-party programma's die het mogelijk maken om onder niet-windows computers ook met NTFS te kunnen werken, maar deze zijn dan niet zo snel als je FAT32 zou hebben. Een voorbeeld hiervan is NTFS-3G.

Veiligheid

Doordat een USB-stick klein is, kan deze gemakkelijk zoekraken. De vinder zou dan alle gegevens kunnen lezen. Daarom zijn er verschillende manieren om de opgeslagen data te beveiligen. Zie ook het artikel databeveiliging.

Manieren van beveiligen:

• Alle data op de USB-stick versleutelen. Elk bestand kan apart versleuteld worden, maar ook kan de USB-stick als geheel als een versleuteld medium gebruikt worden. Die mogelijkheid wordt in verschillende besturingssystemen (in 2006) steeds vaker ingebouwd maar is ook via programma's als FreeOTFE of TrueCrypt beschikbaar.
• De USB-stick met een wachtwoord beveiligen.
• Beveiliging met een code die door middel van schakelaars moet worden ingetoetst.
• Beveiliging met een vingerafdruk.
• Bij sommige sticks verschijnt bij 'deze computer' nog een (nep) medium erbij, deze bevat dan een programma om de stick te beveiligen met wachtwoord, ook als de stick geformatteerd wordt verdwijnt dit niet.

Duurzaamheid

Een USB-stick van goede kwaliteit, die niet vaak wordt gebruikt, zal lang meegaan. Als een USB-stick zeer veel wordt gebruikt dan kan er een defect optreden omdat het Flash-geheugen bijvoorbeeld na 10.000 of 100.000 keer schrijven onbetrouwbaar wordt.

Mp3-speler

Een USB-stick kan gecombineerd worden met een mp3- en/of WMA-speler. Hiervoor is wel een batterij nodig. Ook een radio en spraakopname kan toegevoegd zijn.

Zie mp3-speler voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Invloed

Door zijn geringe omvang, grotere opslagcapaciteit, gebruiksgemak, betrouwbaarheid en dalende prijzen heeft de USB-stick de diskette, de herbeschrijfbare CD, en andere draagbare opslagmedia grotendeels vervangen.

Zie ook

• Live USB, een USB-stick met een opstartbaar besturingssysteem.

Noten

Digitale opslagmedia

  Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met USB flash drives op Wikimedia Commons.