Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Gezelschap Leeghwater
Gezelschap Leeghwater is de studievereniging van Werktuigbouwkundige studenten aan de TU Delft. Met haar oprichting in 1867 is het de oudste - nog voortbestaande - studievereniging van Nederland.
De geschiedenis van Gezelschap Leeghwater Om van de geschiedenis van Gezelschap Leeghwater een compleet beeld te geven, moeten we terug naar ongeveer 25 jaar voor de oprichting van Leeghwater. Het was in januari 1842 namelijk dat de Koninklijke Academie werd opgericht, waar Werktuigbouwkunde en Scheikunde onderwezen werden in het pand aan de Oude Delft 95. Met civiel ingenieur Adriën Huet, en tegelijkertijd met de naamsverandering van de Koninklijke Academie in Polytechnische School in 1863, begon de geschiedenis van Gezelschap Leeghwater.
Teneinde de studie te bevorderen bewoog Huet de studenten om een werktuigbouwkundige vereniging op te richten, waarvan de constituerende vergadering op 16 december 1867 plaatsvond. Omdat Huet, vanwege zijn civieltechnische achtergrond, een voorliefde had voor de polderbemaling, kreeg het gezelschap de naam 'Leeghwater' mee.
Jan Adriaenszoon Leeghwater (de naam Leeghwater nam hij pas later aan), van origine timmerman en molenmaker, is in 1575 geboren in De Rijp en stierf in 1650 in Amsterdam. Hij heeft meegewerkt aan diverse droogmakerijen in Noord-Holland als de Beemster, de Purmer, de Wormer en de Heerhugowaard.
De eerste bijeenkomsten van het Gezelschap vonden plaats in de achterkamer van het pand Markt 9, toen nog Hotel Lubrechts, waar lezingen en voordrachten werden gehouden en gediscussieerd werd over diverse technische onderwerpen. Op 1 oktober 1889, wanneer het al een florissante vereniging is met een eigen bestuur, verkrijgt Gezelschap Leeghwater haar rechtspersoonlijkheid. Op 5 juli 1899 sterft de heer Huet, de toenmalige erevoorzitter van het bestuur en inmiddels tot hoogleraar benoemd, aan de gevolgen van een beroerte. Toen in 1905 de Polytechnische School werd omgedoopt tot de Technische Hogeschool, werden ook de richtingen Werktuigbouwkunde, Scheepsbouwkunde en Elektrotechniek bij elkaar gevoegd. Leeghwater legde in die tijd ook banden met het Koninklijk Instituut voor Ingenieurs (KIvI) en stortte zich in de landelijke politiek. In 1922 bijvoorbeeld wilde de regering verkorting van de studieduur en inperking van de studievrijheid doorvoeren. Tegen deze voorstellen heeft Gezelschap Leeghwater met succes actie ondernomen.
Na de vrij rustige jaren dertig brak twee jaar na de viering van het 14e lustrum de Tweede Wereldoorlog uit. Toen de TH door de bezetters voor onbepaalde tijd gesloten werd kwam Leeghwater in actie. Het bestuur van het Gezelschap heeft de Nederlandse industrie aangeschreven met de mededeling dat het de taak van de TH had overgenomen, omdat voor de TH het 'praktisch werken' verboden was. Leeghwater was zich er terdege van bewust dat de bezetter tegen werkloze studenten wellicht maatregelen zou nemen en verzocht de industrie daarom om studenten in hun bedrijven werkzaam te stellen. De respons van de Nederlandse industrie was enorm; wekenlang stroomden dagelijks tientallen enthousiaste reacties binnen op het bureau van Leeghwater, gevestigd op de Oude Delft 47. In zeer korte tijd waren honderden werktuigbouwkundige studenten weg uit Delft en ondergebracht bij bedrijven uit het hele land. Veel studenten konden hun studie weer voortzetten, toen op 16 april 1941 de TH werd heropend
In 1955 verhuist Werktuigbouwkunde, dat vanaf 1911 in het gebouw aan de Nieuwelaan 76 getrokken was, naar de nieuw gebouwde locatie op de Mekelweg 2.
Het honderdjarig bestaan van Gezelschap Leeghwater werd uitbundig gevierd met als thema 'Alles in het honderd'. Tijdens dit Lustrum is door de faculteit de metalen Olifant die nog lang bij de ingang van de faculteit heeft gestaan, aangeboden door de voorzitter van de Afdeling der Werktuigbouwkunde, professor G. Prins.
Tijdens de jaren zeventig zijn grote veranderingen doorgevoerd op onderwijsgebied onder druk van de toendertijd heersende sfeer van vernieuwing en democratisering. Ook Gezelschap Leeghwater onderging enkele veranderingen. De belangenbehartiging van de studenten door het Gezelschap werd uitgebreid en verbeterd. Deze veranderingen werden echter niet gemakkelijk doorgevoerd. Overeenkomstig aan de tijdsgeest ontstonden er verscheidene politiek georiënteerde groeperingen binnen het studenten wereldje en dus ook binnen Leeghwater. Eén van de studentenfracties was de zogenaamde 'Afdeling Aktie Groep Werktuigbouwkunde' (AAG-W), deze wilde het heersende onderwijssysteem veranderen. Uiteraard kon de AAG-W niet om Leeghwater heen, als ze veranderingen wilde doorvoeren. Door tegenstrijdigheden die ontstonden tussen de AAG en de meer conservatieve bestuursleden, daalde de sfeer op Leeghwater tot een dieptepunt. Bij het bestuur van 1973 ontbrak het aan inzet en samenwerking, waardoor voor het volgende bestuur slechts één opvolger werd gevonden, Guust Swarte. Swarte, een AAG-er die als commissaris studie actief was, zorgde in eerste instantie in zijn eentje voor de continuïteit van het Gezelschap. Hij wekte de indruk naar de buitenwereld dat Leeghwater nog immer zeer actief was, door de informatiestroom vanuit Leeghwater op gang te houden.
Bij de wederopbouw van Leeghwater (1974) na de bestuurscrisis, was vooral het verbeteren van de betrekkingen tussen Leeghwater en de studenten en de faculteit van belang. Dit was niet gemakkelijk. Veel studenten waren van mening dat Gezelschap Leeghwater zich meer inzette voor discussies over vrijheid en politiek dan voor de studenten. Velen identificeerden Leeghwater met de AAG en zagen het niet als een neutrale vertegenwoordiger binnen de studie werktuigbouwkunde. De veranderingen hebben er voor gezorgd dat onderwijs een zeer belangrijk werkgebied werd van Gezelschap Leeghwater
In 1992 werd verder De Vereniging Oud Leeghwater (V.O.L.) opgericht. De V.O.L. is de alumnivereniging van Gezelschap Leeghwater en de faculteit werktuigbouwkunde. Alle afgestudeerde werktuigbouwers kunnen lid worden als ze op de hoogte willen blijven van de hedendaagse gebeurtenissen van de faculteit Werktuigbouwkunde en Gezelschap Leeghwater. De vereniging telt ruim 500 leden. Sinds 1996 geeft Gezelschap Leeghwater ook haar eigen periodiek uit, 'De Slurf'. Dit fullcolour tijdschrift staat vol met informatie over de activiteiten van Gezelschap Leeghwater en de Vereniging Oud Leeghwater (V.O.L.), technische verhalen en interviews.
Na het Lustrumjaar heeft Gezelschap Leeghwater het hoge activiteiten niveau voortgezet. Activiteiten, die inmiddels ook elk jaar plaatsvinden zijn de Business Tour, de Delftse Bedrijven Dagen, een Symposium en de Ontwerpwedstrijd die is uitgegroeid tot een nationaal bekend evenement.