Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Onafhankelijke Realisten Tentoonstelling
Onafhankelijke Realisten Tentoonstelling (ORT) | ||
Poster Twintigste ORT | ||
Poster Twintigste ORT | ||
Gehouden in | Appingedam | |
Jaar | Jaarlijks, 1998-heden | |
Organisator | Rob Møhlmann | |
Deelnemers | 100-125 kunstenaars | |
Thema | Hedendaags Nederlands Realisme en Figuratie | |
Eerste editie | 1998 | |
Laatste editie | n.v.t. | |
Edities | ||
Vorige editie | 2018 | |
Volgende editie | 2019 |
De Onafhankelijke Realisten Tentoonstelling is - sinds 1998 - een jaarlijks terugkerende tentoonstelling van hedendaagse Nederlandse realistische en figuratieve kunst. Het concept was bedacht door kunstschilder Rob Møhlmann (1956) en samen met zijn vrouw Laura (1949-2010) ten uitvoer gebracht. De ORT vindt elk jaar gedurende het laatste kwartaal in Museum Møhlmann plaats.
Ontstaan van de ORT
Het begrip ‘onafhankelijk’ kreeg voor de realistisch werkende schilder Rob Møhlmann tien jaar eerder betekenis. In 1988 had hij zich al teruggetrokken uit de galeriewereld. Dit omdat hij onafhankelijk wilde blijven in het soort werk dat hij maakte (niet door derden aangestuurd in een bepaalde richting) én zijn eigen keuzes wilde maken in het te tonen werk (niet afhankelijk zijn van de - beperkende - keus van derden). Tevens speelde bij de schilder een ongenoegen over het dedain waarmee destijds in de officiële kunstwereld de realistische en figuratieve kunst terzijde werden geschoven, vaak als achterhaald en ouderwets. Deze kunst kreeg vrijwel geen podium in belangrijke musea en media.[1] Ze was hoofdzakelijk versnipperd te zien bij een aantal galeries over het hele land. Tegen deze achtergrond ontstond het plan om ooit een flink aantal gerenommeerde collega’s bij elkaar te krijgen en een veel bredere presentatie te geven van ‘kunst die wat voorstelt’ zoals Rob Møhlmann dat met een knipoog is gaan noemen.
De Eerste ORT
In 1998 lukte het Rob en Laura Møhlmann om 30 gerenommeerde kunstenaars bijeen te krijgen. Zo ontstond de Eerste ORT waaraan bekende kunstenaars als Evert Thielen, Sam Drukker, Peter Durieux, Henk Helmantel, Hans Deuss, e.a. meededen.[2] Door een eerder ontstaan contact met Uitgeverij van Soeren te Amsterdam verscheen na afloop ook een boek/catalogus, waarin van alle kunstenaars meerdere werken waren opgenomen.
Vervolg en gevolg ORT’s
Door de goede ontvangst werd het volgend najaar de Tweede ORT georganiseerd. Nu kwam ook NOS-Twee Vandaag langs voor een kort televisie-item.[3] Opnieuw verscheen een boek/catalogus. Er zou zo een reeks ontstaan. Omdat alle publicaties ‘Realisten’ en het jaar van uitgifte in de titel vermelden, is het De Realistenreeks gaan heten.
Met deze twee tentoonstellingen was een geheel andere expositiebeleid ingetreden. Niet langer werd gekozen voor louter eigen werk, maar steeds meer voor het werk van gerenommeerde collega’s. Er was het begin van een landelijk platform voor dit soort kunst ontstaan. Het echtpaar verhuisde in 2000 binnen Venhuizen naar een (veel) groter onderkomen en daar vond de Derde ORT plaats. Al gauw verdubbelde het aantal deelnemers (ca.60). De boeken werden na het derde deel in opdracht van het museum door uitgeverij Van Soeren uitgegeven. Vanaf 2008 verschenen ze volledig in eigen beheer en in de eigen huisstijl.
De Tiende ORT en verder
Na 9 ORT’s op twee opeenvolgende locaties in Venhuizen te hebben gehouden, verhuisde het museum opnieuw. Nu naar een nog grotere locatie in een monumentale herenboerderij in Appingedam.
Na veel tegenslag en een klein jaar vertraging[4] (daarom ontbreekt boekdeel Realisten 2007!) ging de Tiende ORT in het najaar van 2008 van start. Het aantal deelnemers was nu verdriedubbeld en liep bij de 20e editie in 2018 op naar het maximum van 127.
Belang van de ORT’s
Het samenbrengen van zoveel individuen, onafhankelijk van het ‘officiële kunstcircuit’, heeft een landelijk platform gecreëerd waar kunstenaars hun eigen keuze konden laten zien. Samen met anderen, maar niet als groep, zorgden ze voor exposities met een veelzijdigheid in zowel techniek, visie, als onderwerpkeuzen, waarbij vakmanschap en herkenbaarheid leidraad is. Kunstenaars uit het hele land weten zich vertegenwoordigd (met een enigszins noordelijk gelegen zwaartepunt). Doordat elk jaar een deel in de realistenreeks verschenen is, is een soort van mini-encyclopedie ontstaan over hedendaagse Nederlandse realistische en figuratieve kunst.
Omvang en kwaliteit maakten en maken de exposities ook aantrekkelijk voor liefhebbers en een groter publiek. Door de artistieke vrijheid die elke kunstenaar kreeg en krijgt en doordat het museum door een kunstenaar wordt gerund, is een apart soort ‘kunstenaarsmuseum’ ontstaan. Dat blijkt o.a. als de kunstenaars op hun beurt, Rob en Laura (en later Rob alleen) bij jubeljaren (2003, 2013 en 2018) flink in het zonnetje zetten.[5]
De ORT’s vormen de langstlopende serie jaarlijks terugkerende exposities voor hedendaagse realistische en figuratieve kunst.
Lijst deelnemende kunstenaars
Hieronder volgt een lijst van alle kunstenaars (totaal 232; ♀83/♂149), die ooit aan een ORT hebben meegedaan met achter hun naam het nummer (of nummers) van de betreffende ORT. De lijst is compleet tot en met de 20e ORT.
- Jos Aanraad 15
- Christaan Afman 11,12,13,14,15, 16,17,18,19, 20
- Eliot Allsop 6,7,9,10,11,12,13,14
- Piets Althuis 4,5,6,10,11,12,13,14,15, 16,17,19,20
- Tobias Baanders 2,3,4,5,20
- Erik van de Beek 16, 17,18,19,20
- Dina Belga 4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,14,15, 16,17,18,19,20
- Natascha van den Berg 15,16,17
- Maja van Berkestijn 20
- Roland Beyer 9,10,11,12,14,15,17,18,19,20
- Tim Blaauw 14,15,20
- Lotta Blokker 9,10
- Kees Blom 18,19,20
- Peter Boekholt 2,4,8,10,11,12,13,14,15,16,17,18,19,20
- Onno Boerwinkel 3,4,6,7,8,9
- Dinie Boogaart 1,2,3,4,5,6,8,9,10,11,14,17
- Wilfried van den Boorn 4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,14,15,16,17,18,19,20
- Margreet Bosker (Bech) 5,6,10
- Loes Botman 20
- Paul Boswijk 5,6,10,13,14,15,20
- Roger Braun 5,6,8,10,12
- Antoinette Briët 18
- Ada Breeveld 14
- Klaas Weremeus Buning 11,12,13,14,16,17
- Hanna Bijlsma 20
- Lidwien Chorus 18,20
- Don Clarke † 1
- Epko Cordèl 1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,18,19,20
- Robert Daalmeijer 7,8,9,10,11,12,13,14,15,16,17,18,19,20
- Jaap Deelder 10,11,12,13
- Lionella Delcampo 18,20
- Piet Deunhouwer 3,4,5,6,10,15,16,17,18,19
- Hans Deuss 1,2,3,4,5,10,15,19
- Frans Dingemanse 12,13,14
- Gerry Dobbelaer 6,7,9,10,11,13,15,17,20
- Hans Dolieslager 11,12,14,15,16,18,19,20
- Janhendrik Dolsma 5,6,7,9,10,11,12,13,14,15,16,17,18,19,20
- Joost Doornik 4,5,6,8,9,10,11,12,13,14,15,17,18,19,20
- Ralph Douglas 1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,14,15,16,17,18,19,20
- Sam Drukker 1,2
- Lydeke von Dülmen Krumpelmann 19,20
- Marcel Duran 16,17,18,19,20
- Peter Durieux 1,2,6,10,11,12,13,14,15,16,17,18,19,20
- Siemen Dijkstra 9,10,11,12,13,15,16,17,18,19,20
- Ger Eikendal 4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,14,15,16,17,18,19,20
- Douwe Elias 1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,14,15,16,17,18,19,20
- Hendrik Elings 5,10,12,13,15,16,17,18,19,20
- Walter Elst 1
- Roel Endendijk 19
- Sara van Epenhuysen 15,16,17,18,19,20
- Erkin 20
- Jan Willem Eskes 14,15,16,17,18, 19,20
- Frâns Faber 10,11,12,13,14,15,16,17,18,20
- Hans Feyerabend 6,7,8,9,10,11,12,13,14,15,16,17,18,19,20
- Thea Figee 15
- Magda Francot 4,5,6,7,8,9,10,11,14,15,16,17,18
- Anita Franken †6,7,8,9,10,11,13,18
- Joke Frima 1,2,3,14,15,18,19
- Flip Gaasendam 1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,14,15,16,17,18,19,20
- Jon Gardella 20
- Joggem de Graaf 7,10,11
- Kenne Grégoire 3,4,10
- Albert Greving 17,20
- Ewoud de Groot 13
- Harmke Haanstra 20
- Hans Hage 18,19
- Han van Hagen 5,10,11,12
- Rosalie Hammink 7,8,14,15,16,17,18,20
- Jos Handgraaf 15,16,19
- Ad Haring 6,10,11,12,17,19
- Jaap Hartman 15,16,17,18,19,20
- Henk Helmantel 1,2,3,4
- Charles Henri 7,10,12,14,16
- Chris Herenius 4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,14,15,17,19,20
- Marlies Heylmann 12
- Rutger Hiemstra 18,20
- Michael Hiep 8,10
- Annet Hiltermann 12,13,14,15,16,17,18,19,20
- Christa Hoek 4,10,16,17,18,19,20
- Aad Hofman 2,3,4,8,,9,11,12,15,16,19,20
- Martin Hogeweg 9,10,11,12,13,14,15,16,17,18,19,20
- Reinder Homan 1,2,4,5,6,7,9,10,11,12,14,15,17
- Herman van Hoogdalem 1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,11,12
- Rob Houdijk 1,2
- Carel Huls 8,9,10,11,12,13,14,15,18,19,20
- Sofie Hupkens 2,10,12,15,17
- Hanneke de Jager 13
- René Jansen 4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,14,15,16,17,18,19,20
- Renée Marcus Janssen 19,20
- Johffra † 1
- Erik de Jong 2
- Monica Jonkergouw 6,7,8,10,11,12,13,14,15,16,17,18,19,20
- Lammert Joustra,7,10,11,15,17,20
- Romee Kanis 3,4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,14,15,16,17,18,19,20
- Wim van der Kant 5,6,9,10,11,12,13,14,15,16,17,18,19
- Rita van der Kant 12
- Jacqueline Kasemier 18,19,20
- Joost van Kempen 3
- Gert Kemper † 1,2, 3,4,5,6,7,8,9
- Lieuwe Kingma 15,16,17,18,19,20
- Bert Kinderdijk 5,7
- Jannes Kleiker 1,2,3,4,5,6,10,11,12,13,14,16,17,18,19,20
- Frans Klerkx 6,7,9,10
- Pieter Knorr 6,7,8,10
- Annette Koek 9,10
- Cis Koetse 8,9,10,11,12,13,14,15,16,17,18,20
- Jannes Koetsier 19,20
- Jan van der Kooi 2,3
- Keimpe van der Kooi 15,16,17,19,20
- Corry Kooy 9,10,11,12,13,14,15,18,20
- Diederik Kraaijpoel † 1,5,7,8,9,10,11,12,13,14
- Michiel Kranendonk 7,8,10,11,12,14,15,16,17,18,19,20
- Francien Krieg 13,14,15,16,18
- Marjolein Kruijt 14,15,16,17,19,20
- Anneke Kuijper 13,14,15
- Arend Kuiper 19,20
- Berry Kuiper 2,4,10
- Gert Lambert 18,19,20
- Rob de Lange 10,16,18,20
- Jelle Leek 12,15,16,17,18,19,20
- Céline Leopold 19
- Jan van Loon 9,10,11,12,13,14,15,16,17,18,19,20
- Edith Madou 20
- Debora Makkus 14,15,16,17,18,19,20
- Andrijana Martinovic 16,17,18,19,20
- Clary Mastenbroek 2,3,4,5,7,10,13,16,18,20
- Harry Meerveld 6,7,8,9,10,11,12,13,14,15,16,17,18,19,20
- Yvonne Melchers 16,17,18,19,20
- Petar Meseldzija 6,7,8,10,11,12,13,19,20
- Arthur Meijer 13,14,15,16
- Rob Møhlmann 1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,14,15
- Tamara Muller 8
- Wout Muller† 1,2
- Erik van Ommen 11,12,13,15,16,17,18,19,20
- Theo Onnes 15,16,17,18,19,20
- Dick Oostra 4,5,7,8,9,10,15,16,17,18
- Pieter Pander 3,4,6
- Panthaleon 16,20
- Hans Parlevliet 4,5,6,8,12,13,17
- Drago Pečenica 7,8,9,10,11,12,13,14,15, 16,17,18,19,20
- Jantina Peperkamp 11,12,13,14,15,17,18,19,20
- Bob Pestman 10,11
- Hinke Posthuma 13,14,15,16,18
- Grietje Postma 13,14,15,16,17,18,19,20
- Magna Postma 20
- Rein Pol 1,2,3,4,5,8,10,12,13,14,15,16,17,18,19,20
- Jasper van Putten † 1,2,3,4,5,6,7
- Quirhijn† 5
- Ronald Raaijmakers 11
- Huib Rademakers 11,12,13,14,15,17,18,19,20
- Adolfo Ramón 6,7,8,9,10,11,12,13,14,15,16,17,19,20
- Marjatta Ranta-Iso 13,19
- Roman Reisinger 19
- Henk Renting 12,13,14,15,16,17,18,19,20
- Gezien van de Riet 4,6,7,8,9,10,11,12,13,14,15,16,17,18,19,20
- Ben Rikken 2,3,4,5,7,8,9,10,11,12,13,14,15,17,18
- Carla Rodenberg 8
- Pierre Roger 1
- Roelof de Roo 6,7,8,9,10,11,12,13,14,15,16,17,18,19,20
- Ruth van Royen 7,8,10,11,12,13,14,15,16,17
- Maria de Ruiter de Witt 2,3,4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,14,15
- Erik Rijssemus,17,18,19,20
- Har Sanders † 10,11
- Mieke Schaper 11,13
- Jan van der Scheer 8
- Wikje Schoon 19,20
- Ed Schouten 5
- Michiel Schrijver 4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,19
- Piet Sebens 1
- Robin D’Arcy Shillcock 5,6,7,8,9,10,11,12,13,14,15,16,17,18,19,20
- Har Siekman 12,13,14,15,16,17,18,20
- Anuschka de Smidt 20
- Peter Smit 16
- Ingrid Smuling 9,10,11,12,13,15,16,17,18,19,20
- Hilda Snoeijer 6,7,8,9,10,12,15, 16,17
- Ben Snijders 3,4
- Ronald Soeliman 20
- Ewald Sorbi 15,16,17,18,19,20
- Ruud Spil 5,6,7,9,10,20
- Ger Stallenberg 3
- Marianne Stam 20
- Janine Starke 5,6,7,16,17,18,19
- Ton van Steenbergen 16,17,18,19,20
- Bernadien Sternheim 4
- Jan Jaap Stigter 4,6,7,9,10,11,12,13,14,15,16,17,18,19,20
- Edith Stoel 20
- Ari Stolk 8,10
- Max Stokvis 11
- Diederik Storms 14
- Frea Stuurwold 10,12,13,14,15,16,17,18,19,20
- Renso Tamse 14,15,16,20
- Ellis Tertoolen † 8,9,10,11,12,13
- Alexandra van Thiel 14
- Evert Thielen 1,2
- Kees Thijn 11,13
- Herman Tulp 1,2,3,4,5,6,7,8,9,11,14,15,16,17,19,20
- René Tweehuysen 13,14,15,16, 17,19,20
- Ed Ubels 4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,14,16,17,18,19,20
- Rien van Uitert 6,7,8,9,10,11,12,13,14,15,17,18,19,20
- Hennie Unkel 10,15,20
- Hennie van der Vegt 3,4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,14,15,16,17,18,19,20
- Irene Veltman 19,20
- Con van Velzen 1,2,5,6
- Jeroen Verhoeff 19
- Elysia Verhoeven 9,10,11,12,13,14,15,16,17,18,19,20
- Ruud Verkerk 2,6,7,8,9,10,11,13,15,16,17,18,19,20
- Caroline Verschoor 19,20
- Harm Visser 14,15,18
- Roos van der Vliet 15,16,17,18,19
- Wilma van der Vliet 16,17,18,19,20
- Ton Voortman 12,20
- Gerrit de Vries 5,7,8,9,10,11,12,13,14 ,15, 16,17,18,19,20
- Eduard Vrijdag 9,11,12
- Gerrie Wachtmeester 13,14,15,16,17,18,19,20
- Aly van der Wal 17,18
- Cas Waterman 5,6,8,9,10,11,12,13,14,15,16,17,18,19,20
- Gerard van de Weerd 1,2,3,4,6,7,8,9,10
- Zwaantje Weishaupt 20
- Maarten Welbergen 4,5,6,7,9,10,11,13,15,17,18,19,20
- Paul Wieggers 6,7,8,9,10
- Marije van Wieringen 10,11,13,14 ,15,16,19,20
- Hiske Wiersma 7,9,10,11,12,13,14,15,16,17,18,19,20
- Jittie Wildeman 20
- Dorry van de Winkel 16,17,18,19,20
- Frances Wohl 3,4,5
- Marijke ten Wolde 16,17,18,20
- Hilde Wolters 10,11,13,14,15,16,17,18,19,20
- Kik Zeiler 2,3
- Adriana van Zoest 11,12,13,14,15, 16, 17,18
- Fiona Zondervan 10,12,17,18,20
- Erik Zwaga 20
- Theo Zwinderman 10,1112,13,14,15,16,17,18
- º Ode aan de zichtbare werkelijkheid, Arts en Auto, 1998, “In de afgelopen decennia was de abstracte kunst zo dominant aanwezig dat de figuratieve kunst bijna geheel van het publieke toneel verdween”.
- º Realisten van naam tonen hun doeken in de polder, Noordhollands Dagblad, 10 september 1998.
- º Item van Job Sierraad voor Nos 2-Vandaag, uitgezonden op zaterdag 22 augustus 1999
- º Museum Møhlmann: van droom tot nachtmerrie, Dagblad van het Noorden, 1 augustus 2007
- º Schatrijk…, https://www.museummohlmann.nl/schatrijk/ (aanbieding schatkist vol kleine kunstwerken bij 15e ORT; later is hiervoor een aparte ruimte - De Schatkamer - in het museum permanent ingericht).