Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Moïse Zechel
Moïse 'Michel' Zechel (Chisinau 4 januari 1898 - Luik 1989) was een Bessarabisch-Joods, later Belgische overlevende van de holocaust.[1][2]
Levensloop
Zechel werd geboren in Chisinau, thans in Moldavië.
Toen hij 24 was emigreerde hij vanuit Cherbourg naar de Verenigde Staten. Hij kwam op 24 januari 1923 aan in New York en vestigde zich in Philadelphia. Hij trouwde hier met de eveneens Roemeense emigrante Ester Aptaker. Hij werkte als schoonmaker en perser van lakens.
In 1926 verliet hij de Verenigde Staten. Eerst trok hij naar Frankrijk en vervolgens naar Bressoux in de buurt van Luik. Hij begon medicijnen te studeren aan de Universiteit van Luik. In 1930 begon hij een tandartsenpraktijk. Hij ging samenwonen met de gescheiden Marie Blaise. In het interbellum werd hij genaturaliseerd tot Belg.
In november werd hij verraden door zijn schoonbroer en zus. Hij werd om onbekende redenen veroordeeld tot 3 maanden gevangenisstraf die hij doorbracht in de Prison Saint-Léonard. In juli 1941 werd hij vrijgelaten maar onmiddellijk opnieuw gearresteerd en opgesloten in het Fort van Breendonk tot mei 1942. Zijn minnares was ondertussen gaan werken in Duitsland.
Zechel werd vrijgesteld van verplichte tewerkstelling, mogelijks omdat hij tandarts was. Blaise keerde na een tijd terug naar België. In augustus en september vonden in België de eerste grote razzia's plaats tegen Joden en het koppel duikt onder op het platteland, waar Zechel de naam Janssens aanneemt, de naam van Blaise's voormalige echtgenoot.
Blaise trekt in maart 1943 naar Luik om rantsoeneringszegels op te halen. De volgende avond wordt Zechel gearresteerd door de Gestapo onder leiding van SS-Sturmscharführer Wilhelm Stade. Zechel was ditmaal verraden om financiële redenen door zijn minnares. Ze bleek dit samen met haar moeder ook al eerder te hebben gedaan.
Moïse Zechel werd opgesloten in de Citadel van Luik waar hij hardhandig ondervraagd wordt, onder meer naar waar hij zijn Amerikaanse dollars verbergt. Enkel zijn minnares wist van dit geld af, zodat het duidelijk is wie hem verraadde. In de citadel leert hij Willy Berler kennen. Beiden worden op 17 april 1943 overgebracht naar de Dossinkazerne. Ze worden naar gedeporteerd naar het concentratiekamp van Auschwitz (concentratiekamp) met het twintigste treinkonvooi. Vanuit Auschwitz werd hij naar Baborów gestuurd waar hij zes weken als tandarts werkte in een ziekenhuis. Nadien ging hij als tandarts aan de slag in Auschwitz. Na een bepaalde tijd slaagde Zechel erin overgeplaatst te worden naar Jaworzno.[3]
Zechel en Berler belanden uiteindelijk in Buchenwald. Dankzij een briefje van 100 dollardat Zechel steeds in zijn anus verborg konden ze in Buchenwald overgeplaatst worden van deelkamp, zodat ze in een kamp terecht kwamen met lagere mortaliteit.
Op 19 april 1945 werd Zechel per vliegtuig gerepatrieerd naar België. Hij overleed in 1989 in Luik.
| Bronnen, noten en/of referenties
|