Luc Tuymans

Luc Tuymans

Luc Tuymans (Mortsel, 1958) is een Belgische kunstschilder . Hij woont en werkt in Antwerpen. De kunstenaar wordt naast Jan Fabre, Michaël Borremans en Wim Delvoye beschouwd als een invloedrijke hedendaagse Belgische kunstenaar. Hij is gehuwd met Carla Arocha, een kunstenares uit Venezuela.

Situering

Tuymans' werk is figuratief. In een tijd dat de schilderkunst dood werd verklaard, schildert hij onbehaaglijke figuratieve monochrome doeken, soms in vale kleuren. Hij maakt daarbij gebruik van fotografische technieken zoals afsnijding, cadrage, sequentionering en extreme close-up.

Met een filmische blik beeldt hij sterk politiek beladen onderwerpen af: een lampenkap (uit Buchenwald), een kapot poppenlijfje, een rokzoom en een been, een uitsnede van een lichaam of een gezicht (reeks Der diagnostische Blick, 1992). Een aantal schilderijen refereert aan het onverwerkte verleden: de Holocaust (Gaskamer, 1986), het Belgische kolonialisme (Leopard, 2000 en Mwana Kitoko, 2001), het Vlaams-nationalisme (de IJzertoren, nieuw rechts in Vlaanderen Heimat, 1995). Ook het conservatisme in de USA met The Heritage, 1995-1996 en de kerk via The Passion 1998-99 en Les Revenants, 2007 zijn thema's in zijn werk.

Tuymans koestert een fundamenteel wantrouwen tegen de waarheidswaarde van beelden. Zijn schilderijen noemt hij 'authentieke vervalsingen'. Tegenover de gemakkelijke transparantie van de alomtegenwoordige, snel opgenomen beelden in media en reclame, plaatst hij zijn desoriënterende schilderijen. Volgens Tuymans is een volwaardig psychologisch portret van een individu onmogelijk. Vandaar dat de kadrering van zijn portretten vaak onvolledig is.

'Geweld is het enige wat mijn werk structuur verleent', zegt Tuymans. Hij geeft evenwel nooit de feitelijke wreedheden weer zoals Andy Warhol, maar meer een suggestie ervan.

Biografie

Algemeen

Luc Tuymans kreeg een kunstopleiding aan het Brusselse Sint-Lucasinstituut en studeerde kunstgeschiedenis aan de VUB. Als beginnend kunstenaar had hij het moeilijk en kwam jaren aan de kost als portier in nachtclubs en discotheken. Hij bleef ondertussen evenwel wel geboeid schilderen en experimenteren met film.
Zijn eerste tentoonstelling ging door in 1988 in "Ruimte Morguen", een kunstgalerij kort bij het Muhka te Antwerpen. In 1992 volgde de internationale doorbraakin de Kunsthalle van Bern en met zijn deelname aan Documenta IX te Kassel, met Jan Hoet als curator. Zijn onderkoelde spaarzaam geschilderde doeken vaak met sterk historisch beladen thema's zoals concentratiekampen, Congo en het Vlaams-nationalisme, brachten een nieuw geluid. Hij bewees dat een aloud medium zoals schilderkunst ook in het computertijdperk van belang blijft.

De eerste tentoonstelling in de Verenigde Staten ging door in 1995 in "The Renaissance Society" in Chicago. In de zomer van 2004 kreeg Tuymans als eerste levende Belgische kunstenaar een tentoonstelling in de Tate Modern. In 2005 bracht het werk "Sculpture" uit de reeks over het koloniale verleden in Congo bij een veiling bij Sotheby's, 1,1 miljoen euro op.
Op vrijdag 28 september 2007 gaf de kunstenaar mee vorm aan de lay-out van de krant De Standaard. Op de cover van de krant verscheen dit citaat: "Ik wil de lezer laten nadenken over de relatie tussen woord en beeld, en over de afstand tussen het beeld en zijn interpretatie". In deze krant ontkoppelde hij consequent beeld en commentaar.

In 2007 presenteerde de kunstenaar in de galerie Zeno X een nieuwe reeks over de Jezuïeten wiens geestelijke macht Tuymans fascineert. De kunstenaar bekijkt deze orde met de afstandelijke blik van een buitenstaander waarbij zowel de troeven als de zwakheden worden belicht. Daarvoor wendt hij beelden uit tv-documentaire en foto's aan als uitgangspunt. Virtuoos en met spaarzaam kleurgebruik toont hij de zegevierende kerk met beelden van liturgische plechtigheden in de Sint-Pietersbasiliek te Rome. Er is ook een werk 'The Valley' met een intimistisch jongensportret verwijzend naar een leerling uit het college gebaseerd op een still van de film "The valley of the doomed".
Het Antwerpse Muhka bracht een overzicht van zijn grafisch werk en het Antwerps Fotomuseum een selectie van de polaroïds waarop zijn schilderijen vaak gebaseerd zijn.

Bij de lancering van de cultuurwebsite klara.be maakte Tuymans medio april 2008 in de Beddenstraat te Antwerpen een tijdelijke muurschildering (tot 25 april). De kunstenaar gebruikte daarvoor een werk uit de reeks Exhibit, waarop copulerende apen afgebeeld zijn. Bij wijze van experiment filmde een verborgen camera de voorbijgangers. Van de bijna drieduizend passanten sloeg maar 4 % acht op de muurschildering. De reactie van de kunstenaar: 'Kunst is het doorgeven van ideeën, al is het maar voor een paar seconden'.
Hij exposeerde aan het Art Institute of Chicago, Monique Meloche Gallery, Chicago and Andre Schlechtriem Gallery, New York. Enkele werken waren te zien in "The Triumph of Painting" tentoonstelling in the Saatchi Gallery in Londen.
Luc Tuymans liet een groot mozaïek ontwerpen, door Jan Van Haute, van 40 bij 40 meter op het plein voor het nieuwe Museum aan de Stroom of het MAS te Antwerpen, gebaseerd op het schilderij Skull, dat op zijn beurt een kopie is van een gedenkplaat van een onbekende ontwerper aan de Antwerpse kathedraal.
In 2009 organiseerde hij een solotentoonstelling in het Wiels centrum voor hedendaagse kunst te Vorst, Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Voor deze expositie maakte hij een reeks van twintig nieuwe werken, genoemd Against the day waar het virtuele beeld van de nieuwe media, zoals reality-TV, een met een Iphone gemaakte foto en een online catalogus centraal staan. Daarna is deze tentoonstelling te zien op de Biënnale van Moskou, in het Rooseum in Malmö en in het Centro de Arte Contemporaneo te Málaga. De ' Home - Gallery ' van Luc Tuymans is Zeno X in Antwerpen.

In 2010 wordt de kunstenaar de bezieler van het Brugse stadsfestival 'Brugge Centraal' als vervolg van 'Corpus 2005); hij wordt daarmee de eerste 'artist in residence'. Daarbij dient de tentoonstelling 'Van Eyck tot Dürer' als publiekstrekker. De neuzen zullen dan naar Centraal-Europa richten met de hedendaagse kunst in het brandpunt Er zal werk te zien zijn van de Poolse kunstenaar Miroslav Balka en de Servische kunstenaar Ivan Grubanov die stiekem tekeningen maakte bij het proces van Milosevic.

Politieke standpunten

In februari 2011 nam Luc Tuymans uitgesproken politieke standpunten in ten opzichte van de NV-A en haar voorzitter Bart De Wever. Hij stelde dat hij een een aantal jaren geleden een kunstwerk maakte met een Vlaamse Leeuw erop uit walging voor het Vlaams Belang. Nu vindt hij de persoon van De Wever gevaarlijker dan het VB, zogezegd een historicus, maar eigenlijk is hij een f***ing separatist. Tuymans zet zich ook af tegen het minderwaardigheidscomplex van de Vlaams-nationalisten dat is blijven hangen sinds de Eerste Wereldoorlog met de Frontbeweging.

Tentoonstellingen

• 2010: Retrospectieve in het San Francisco Museum of Modern Art, Dallas Museum of Art en het Museum of Contemporary Art, Chicago. Later in het Bozar te Brussel
• 2009: "Against the Day", Wiels, Brussel.
• 2008: "Forever: the management of magic", galerij David Zwirner, New York.
• 2007: "Les Revenants", ZenoX galerij, Antwerpen (reeks over de Jezuïeten)
• 2007: "I don't get it", MuHKA, Antwerpen.
• 2007: "Luc Tuymans Retrospective", Mücsarnok, Kunsthalle Boedapest.
• 2006: "Restoration", Wako Works of Art, Tokio.
• 2006: "Portraits: 1975-2003", MAMCO, Musée d'art moderne et contemporain, Genève.
• 2004: Tate Modern, Londen.
• 2003: "Display", Helsinki Kunsthalle.
• 2003: "The Arena", Pinakothek der Moderne, München.
• 2001: Hamburger Bahnhof, Berlijn.
• 2001: Belgisch Paviljoen, Biënnale van Venetië.
• 1997: "Premonition: Works on paper", University Art Museum, Berkeley, CA.
• 1996: "The Heritage", galerie David Zwirner, New York.
• 1995: "Blow Up - Schilderijen/Paintings 1985-1995", De Pont museum, Tilburg.
• 1993: Haus Lange, Krefeld.
• 1993: Kabinett für Aktuelle Kunst, Bremerhaven.
• 1992: Kunsthalle Bern, Bern.
• 1990: "Suspended", Zeno X Gallery, Antwerpen.
• 1989: "Zimmer Frei", Ruimte Morguen, Antwerpen.
• 1989: "A Place in the Sun", Ruimte Morguen, Antwerpen.
• 1988: "Josefine n’est pas ma femme", Ruimte Morguen, Antwerpen.
• 1985: "Belgian Art Review", Palais des Thermes, Oostende.

Citaten

"Tuymans is de Polanski van de hedendaagse schilderkunst - kijkend door de lens die hem afzondert van een verschrikkelijke wereld die geheel en al de zijne is." (Dominic van den Boogerd, directeur van De Ateliers in Amsterdam)

"Alle kunst is in zekere mate schatplichtig aan andere beelden. Het concept van de authentieke vervalsing heb ik aan het eind van de jaren zeventig - toen ik pas begon te schilderen - intuïtief bedacht als een uitweg uit het geconstateerde debacle van de uniciteit. Het gaf me de mogelijkheid terug te gaan in de tijd, bestaande beelden opnieuw te gebruiken en op die manier authentieke vervreemdingseffecten te creëren. Geleidelijk aan heb ik die methode gerationaliseerd en verfijnd. Ik probeer beelden te herinterpreteren en er een gezond wantrouwen tegen te creëren, waardoor mijn schilderijen automatisch ambigu zijn." (Luc Tuymans)

Onderscheidingen

De kunstenaar kreeg in 2006 een 'eredoctoraat algemene verdiensten' van de Universiteit Antwerpen omdat hij volgens de instelling "nadenkt over de mogelijkheden en de limieten van het beeld als drager van inzicht".

Externe links

• Zeno X Gallery , Officiële galerie van Luc Tuymans met up-to-date informatie
• Tuymans Prints , Biedt een volledig overzicht van het grafisch werk van Luc Tuymans
• 'De geheime charmes van Luc Tuymans' , bespreking door Stefan Beyst.
• 'K21 Düsseldorf',enkele bekende schilderijen van Tuymans.