Jacobus Wisse

Jacobus Wisse
Persoonlijke gegevens
Geboortedatum	9 oktober 1843
Geboorteplaats	Oostkapelle
Overlijdensdatum	21 augustus 1921
Overlijdensplaats	Zierikzee
Nationaliteit	Nederlandse
Werkzaamheden
Vakgebied	Systematische theologie
Universiteit	Theologische Universiteit Apeldoorn

Jacobus Wisse Czn. (Oostkapelle, 9 oktober 1843 - Zierikzee, 21 augustus 1921) was een predikant die van grote invloed is geweest op het voortbestaan van de Christelijke Gereformeerde Kerken in 1892, daarnaast was hij een van de eerste docenten aan de Theologische School van dit kerkverband.

Jacobus Wisse en de Christelijke Gereformeerde Kerk

Wisse werd op 9 oktober 1843 op kasteel Westhove, tussen Domburg en Oostkapelle geboren. Zijn vader Cornelis Wisse was tuinman. Het gezin behoorde tot een kerkelijke groepering die gevormd was door de activiteiten van de oefenaar J.W. Vijgeboom. Hij trouwde op drieëntwintigjarige leeftijd op 3 april 1867 te Middelburg met Jozina de Vogel. In de jaren 1863 en 1864 is hij in militaire dienst geweest en kende het leven in de kazerne en daar buiten. Hij studeerde aan de Theologische School die behoorde bij de Christelijke Gereformeerde Kerk te Kampen, waar hij op 18 juli 1873 zijn kandidaatsexamen deed. Zijn eerste gemeente was die van Dordrecht (Kuipershaven), waar hij op 19 oktober 1873 werd bevestigd. Daarna diende hij de gemeente te Sliedrecht. Eind 1878 werd hij te "s-Gravenhage beroepen, waar hij op 9 maart 1879 intrede deed. Wisse, die predikant was in de afgescheiden kerken of Christelijke Gereformeerde kerken en dominee F.P.L.C. van Lingen, die uit de kring van het reveil kwam, legden de nadruk op wedergeboorte en bekering en hadden een afkeer van de rationalistische Abraham Kuyper, de voorman van de Doleantie en de dolerende kerken. Wisse die uit een Kruisgemeente kwam, legde contact met F.P.L.C. van Lingen om idealen van Afscheiding van 1834 uit te dragen. Ze vonden elkaar in een bezwaarschrift tegen de vereniging van de Christelijke Gereformeerde Kerk en de dolerende kerken, deze bezwaren waren zowel kerkrechtelijk als leerstellig. Van Lingen, Wisse en de kerken te Zierikzee, Noordeloos en Teuge gingen niet mee met de vereniging van beide kerkgroepen, maar bleven Christelijk Gereformeerd, waar zich al spoedig andere kerken (spijtoptanten) bij aansloten.

Jacobus Wisse als docent

Omdat de voortgezette kerk geen theologische opleiding meer had stichtte de synode van de Christelijke Gereformeerde Kerk in 1894 een Theologische School in Den Haag, waar F. P. L. C. van Lingen en Jacobus Wisse de eerste docenten van werden. De opleiding verhuisde in 1899 naar Rijswijk. In 1902 legde hij, in verband met onvrede over het benoemingen beleid van de synode, deze functie neer en werd hij tot zijn dood gemeentepredikant in Zierikzee.

Referenties