Rinzai

Rinzai
Japans schilderij van Linji Yixuan (Japans: Rinzai Gigen).
Japans schilderij van Linji Yixuan (Japans: Rinzai Gigen).
Taalvarianten
Vietnamees	Lâm Tế tông
Traditioneel Chinees	臨濟宗
Vereenvoudigd Chinees	临济宗
Hanyu pinyin	línjì zōng
Jyutping	lam4 zai3 zung1
Japans	臨済宗 / Rinzai-shū
Koreaans	임제종

Het Rinzai of de Rinzaischool is een van de drie grote stromingen van het Zen binnen het Japans boeddhisme. De sekte vindt haar oorsprong in de 9de eeuw toen ze in China bekend stond onder de naam Linji Yixuan. De stroming werd in Japan geïntoduceerd in 1191 door de Japanse priester Eisai. .

Linji (Rinzai)

Linji Yixuan (Japans: Rinzai Gigen, gestorven 866) was een befaamde Chinese Ch'an-leraar. Hij was een leerling van Huang-po. Na uitvoerige studie van de boeddhistische soetras en wijsbegeerte richtte hij zich op zijn 25ste op het bereiken van daadwerkelijk inzicht. In de overgeleverde verslagen van zijn onderricht ligt de nadruk op 'schok-methodes' om de leerlingen tot daadwerkelijk begrip van de boeddhistische leer te brengen:

"De meester vroeg aan non: 'Welkom? Niet welkom?' De non slaakte een katsu. De meester hield zijn stok omhoog en zei: 'Spreek, spreek!' De non slaakte een katsu. De meester sloeg haar."

Het zijn deze spectaculaire korte anekdotes die, door ze achter elkaar te plakken, hebben bijgedragen aan het beeld van Zen-meesters als paradoxale en wild-meppende mannen. Feitelijk bevatten Rinzai's overgeleverde uitspraken veel referenties aan de boeddhistische leer. Kennis van deze leer maakt de uitspraken een stuk begrijpelijker.

Rinzai-school

China

Zijn school was een van de 'Vijf Huizen' uit de Chinese Tang-periode.

Japan

Rinzai is de Japanse versie van de Chinese Linjischool. Tijdens de Chinese Tang-dynastie (618-907), de klassieke 'Gouden Eeuw' van het Chinese Ch'an waren er al Zen-leraren die naar Japan kwamen. Maar pas tijdens de Japanse Kamakuraperiode (1185-1333) werd Zen een aparte school in Japan.

De monnik Myōan Eisai bezocht China in 1168, en vervolgens van 1187-1191. Bij terugkomst vestigde hij in 1191 een tempel in Kyushu. in 1199 vestigde hij tempels in Kamakura en Kyoto. Deze tempels waren Tendai-tempels, waar sterk de nadruk werd gelegd op meditatie, als zijnde een terugkeer naar de essentie van het boeddhisme.

In de 13e en begin 14e eeuw bloeide de Rinzai Zen in Kamakura en Kyoto, dankzij de steun van het Kamakura Shogunaat. Door Shuho Myocho (Daito Kokushi, 1283-1337) en Musō Soseki (1275–1351) kreeg de stroming zijn eigen Japanse identiteit.

Rinzai was in zijn begindagen vaak in scherp contrast met Soto, een andere stroming van Zen die vooral onder het volk populariteit genoot. Rinzai was vooral populair onder samoerai, en stond daarom ook wel bekend als samoerai-zen.

Daar Rinzai meer werd beoefend door de hogere klassen, droeg het sterk bij aan Japanse kunsten als kalligrafie, schilderen, theeceremonies, tuinieren en zelfs vechtsport.

Beoefening

Rinzai legt de nadruk op kensho ("de eigen ware aard zien"), als toegangspoort naar een bevrijde manier van leven. Rinzai staat bekend om de strengheid van de trainingsmethoden.De praxis van het bereiken van zazen wordt in de Rinzaischool geassocieerd met 'Koanintrospectiezen'. Dit in tegenstelling tot 'stille verlichting zen' (In het Japans 'Shikantaza'.) die bij de Sotoschool (een tweede grote stroming binnen het Zen) wordt gebruikt.

Zazen

Zazen is een vorm van meditatie waarbij men zit. Het is een meditatievorm die wordt beoefend om vrij te raken van het lijden, en wel door het bereiken van een kalme, wakkere geest die niet gehinderd kan worden door hevige emoties en illusies. Doorgaans wordt de zazen beoefend in het zendo. Deze meditatie is doorgaans heel strikt aan rituelen en regels gebonden. Deze zijn afhankelijk van de zentraditie. In de Rinzai-zen zit men met het gezicht naar het midden van de ruimte. Tijdens de meditatie wordt de aandacht gevestigd op het tellen van de adem of op een Koan.

Koan-introspectie

De term Koan is afkomstig van het oude Chinese woord Kung-an, dat 'publieke zaak' betekent. Er wordt vaak gerefereerd aan de centrale vraag of situatie van een Koan als een publieke zaak. Koan is volgens de Rinzai-school de beste manier om daadwerkelijk inzicht de creëren. Koans zijn vragen die gesteld worden door zenmeesters en vereisen rationele antwoorden. Het is de bedoeling dat de leerling mediteert om het antwoord op de gestelde vraag te vinden. Wanneer de leerling de betekenis van de Koan doorgrond heeft, dient hij dit in te leveren in een privéruimte. Dit kan door middel van woorden, schreeuwen en gebaren. Dit heet dokusan.
Indien de zenmeester oordeelt dat de leerling de vraag niet ten volle kon interpreteren en begrijpen, kan de leerling nieuwe instructies krijgen of teruggestuurd worden naar de zendo. De achterliggende gedachte van de Koan is niet het zoeken naar een antwoord maar het mediteren rond discriminerende gedachten en het ontwikkelen van een intuïtiever en diepgaander inzicht.

One hand clap

Een van de belangrijkste Koans is die van de zenmeester Hakuin Ekaku: "Twee handen klappen en maken geluid, wat is het geluid van de ene hand?", vroeg Hakuin. De vraag wordt vaak verkort naar "wat is het geluid van het eenhandig klappen?".

Organisatie

Het Japanse Rinzai bestaat uit veertien takken. Deze takken zijn vernoemd naar de hoofdtempels van elke tak. De Myoshin-ji is de grootste tak van Rinzai.

De vijf bergen

Dit is een systeem van zentempels gecreëerd en gesponsord door de staat. De term 'berg' staat voor tempel of klooster. Deze term wordt toegepast omdat vele van deze tempels op geïsoleerde bergen staan. In Japan werd dit systeem in de Kamakura periode geadopteerd. Het is een systeem bestaande uit tien tempels, vijf in Kyoto en vijf in Kamakura. Deze tempels dienden als een soort van gouvernementele bureaucratie. Het Ashiga-shogunaat werd door dit systeem geholpen om de uniformiteit van het huidige rijk te behouden.

Rinzai tempels

Elke vertakking bezit zijn eigen centrale tempel. In deze hoofdtempels wordt de Rinzai-zen aangeleerd. Elke tempel heeft wel dezelfde centrale gedachten maar, ze worden anders aangebracht. Elke tempel heeft zijn eigen geschiedenis, zijn eigen stichter en zijn eigen functie binnen de maatschappij. Deze functies worden zowel op politiek als op religieus vlak beïnvloed.

Myoshin-ji

Myoshin-ji, gelegen op de berg Shobozan, is het hoofdkwartier van het grootste aantal van de veertien Japanse Rinzai tempels. De tempel werd gevestigd in 1337 door de afgetreden keizer Hanazono. Hij bouwde zijn buitenverblijf om tot een tempel en vroeg zijn meester er een abt voor aan te stellen. Zijn meester stelde Kanzan Egen aan als eerste abt. Na het overlijden van Hanazono's eerste zenmeester nam Kanzan deze rol over.
Myoshin-ji viel in verval. Gedurende een bepaalde periode was de naam veranderd naar Ryu'un-Ji. De tempel werd ook onder controle van de Nanzen- Ji geplaatst.
Het is dankzij de vierde abt dat de Myoshin-ji terug hersteld werd naar zijn voormalige glorie. Door de Ōnin-oorlog (1467-1477) viel deze tempel af. In 1408 werd deze weer herbouwd door de zesde abt Sekko Soshin.
Hoe meer tijd vorderde, hoe welvarender de tempel werd. Het was dus onvermijdelijk dat de tempel de toenmalige heersers op het oog was gevallen. Dit kon enkel ten goede komen voor de Myoshin-ji want dankzij hun steun was de tempel uitgegroeid tot een administratief centrum met vier subafdelingen. Heden ten dagen bezit de tempel 47 subafdelingen en meer dan duizend aangesloten tempels.

Nanzen-ji

Nanzen-ji, de tempel gesitueerd op de Zuiryu berg en is de centrale tempel van de Nanzen-ji school. Het gebouw maakt deel uit van het Gozan systeem (Het 5 bergen systeem) van de Kyoto zen-tempels.
Hij is zodanig geplaatst dat het boven de vijf andere tempels uitkomt. Ook deze tempel was oorspronkelijk gebouwd als de villa van de keizer Kameyama. Spoedig verspreidde er geruchten dat geesten in het huis rondspoken. Priesters van andere scholen waren niet in staat deze geesten uit te drijven. Maar door stille meditatie slaagden de zen-monnik Mukan Fumon en zijn leerlingen er in deze vestiging terug in vrede achter te laten. De keizer besloot toen dat hij zijn villa wou ombouwen tot een zen-tempel. Hij werd een student van Mukan. Ook de Nanzen-ji tempel heeft geleden onder de Ōnin-oorlog. De meeste van de huidige gebouwen dateren van de zeventiende eeuw of zelfs later. De abten van toen hadden een zeer nauwe relatie met het shogunaat. Dankzij hun huidige positie als abt konden ze onopgemerkt het doen en laten van de keizer controleren en zo een oogje in het zeil houden.

Kenchō-ji

Deze tempel bevindt zich op de berg Kofukuzan. Het is een van de eerste kloosters die zich volledig toewijdde aan het Rinzai zenboeddhisme. De tempel is gevestigd op een toenmalig executiefront. Daarom zijn er zeer veel beelden van Jizo te zien. Deze beelden moet er voor zorgen dat de gekwetste zielen in staat zijn rust te vinden.
Kencho-ji werd gesticht in 1253 door de toenmalige regent Hojo Tokiyori en met enige steun van de keizer Gofukakuza. Het was de wens van Tokiyori een klooster te vestigen dat zich enkel bezig hield met de Rinzai doctrines. Als eerste abt nodigden ze de Chinese zenmeester Lanxi Daolong uit. Deze rol vervulde hij tot en met 1662 toen hij werd aangesteld als elfde abt van de Kennin-ji. De opvolger van Lanxi was een andere Chinese zenmeester. Lanxi keerde wel terug als derde abt. Kencho-ji werd bekend als een centrum waar de zen-leer meer dan 1000 priesters in training had. De monastieke code die opgesteld werd voor het begeleiden van de zen leer van zijn studenten. Deze code bewaard als een nationale schat.

Tofuku-ji

Tofuku-ji ligt op de Enichizan berg. Binnen de Kyoto zen-tempels valt deze onder de vierde rang en is dus in theorie van minder groot belang. Ondanks deze positie is de Tokufu-ji een van de grootste en belangrijkste zen-tempels van Kyoto. Hij is gevestigd in 1236 door de kanselier Kujo Michiie wiens verlangen was een tempel zo groot te bouwen als de tempels van de Todai-ji en de Kofuku-ji in Nara. Dit verklaart ook de ethymologie. De 'To' komt van Todai-ji den de 'fuku' komt van Kofuku. De bouw van deze tempel duurde tot de 1255. In 1319, 1334 en 1336 leed de tempel aan rampzalige branden. Hij werd een kleine twintig jaar later herbouwd. Tot slot kreeg de berg ook nog verschillende aanzienlijke beschermheren aangesteld zoals Ashikaga Yoshimochi, Toyotomi Hideyoshi en Tokugawa Ieyasu.

Engaku-ji

Engaku-ji is de tweede belangrijkste van de vijf zen-tempels te Kamakura en staat aan het hoofd van de Engaku-ji afdeling. hij werd gebouwd in 1282 door de achtste Kamakura regent Hojo Tokimune op de Zuirokuzan berg. Zijn bedoeling was niet enkel verspreiden van het zenboeddhisme. Het was ook om de Japanse en Mongoolse zielen die waren omgekomen in de Mongoolse invasie van 1274 en 1281 een plaats te geven waar ze konden rusten.

Daitoku-ji

Shuho Myocho bouwde Daitoku-ji in 1315 en werd gesponsord door de keizer Hanazono en Go-Daigo. Gedurende het Kamakura tijdperk werd deze berg op gelijk niveau gesteld als de Nanzen -Ji. Na de vestiging van de Ashikaga instelling, verwijderde hij zichzelf van dit systeem. Gedurende de Ōnin-oorlog zijn veel gebouwen van deze tempel vernietigd geweest. Priester Ikkyu Sojun herbouwde deze tempel met behulp van handelaars van Sakai.
Deze kreeg de steun van shogun Hideyoshi. Hij situeerde de begraafplaats van zijn voorganger Oda Nobunaga in deze tempel. De tempel werd ook een cultureel centrum dat activiteiten organiseerde in associatie met de thee-meesters van Sen no Rikyu

Hoko-ji

Staat aan het hoofd van de Hoko-ji afdeling en bevindt zich op de Shinnozan berg. In 1372 gaf de Daimyo Okuyama Rokuro Jiro Tomofuji opdracht van hem te bouwen. De eerste abt die er werd aangesteld was Munon Gensen en studeerde onder de heer Gumei Zhengyou.

Eigen-ji

Eigen-ji is gebouwd op aanvraag van Sakako Ujiyori samen met de zenmeester Jakushitsu Genko die dan ook als de eerste abt diende. Tijdens de Ōnin-oorlog vluchtten veel monniken naar deze tempel, zoekend naar een veilig plaats en een rustige omgeving. Toen werd ook gezegd dat het centrum van de toenmalige cultuur in Omi lag. Dit was de plaats waar deze tempel gebouwd was.

Tenryu-ji

Tenryu-ji werd gebouwd in 1339 door de shogun Ashikaga Takauji ter herdenking van de keizer Go-Daigo. Gestorven in de bergen van Yoshino ten gevolgen van een burgeroorlog. Om het bouwen van de tempel te kunnen financieren hebben de jongere broers van Takauji en Muso Seki een vaartuig bemachtigd. Deze moest op een handelsmissie naar het Yuan-dynastie te China. De boot heette Tenryu-Ji's schip.

Shokoku-ji

Dit is de tweede belangrijkste van Kyoto's systeem van de vijf bergen werd opgericht in 1382 op keizerlijke aanvraag van Ashikaga Yohimitsu, de derde Shogun van het Muromachi. Dit was een nationaal project en bereikte zijn laatste fase in 1392. Ook deze tempel kreeg de steun van Toyotomi Hideyoshi. Hij hielp om de tempel te herbouwen na de Ōnin-oorlog.

Kennin-ji

Deze tempel werd gevestigd door de grondlegger van het Rinzai Zenboeddhisme in Japan, Myoan Yosai of priester Eisai. Hij vestigde deze tempel in samenwerking met de Kamakura shogun Minamoto Yoriie. Dit was in die periode de voornaamste Rinzai tempel die in Kyoto gevestigd was. De naam is gebaseerd op het toenmalige keizerlijke tijdperk. Gedurende de periode dat Eisai hier als abt werkte, combineerde de Kennin-ji, de Rinzai met de Tendai en Shingon scholen. Dit veranderde toen de elfde abt werd aangesteld, Lanxi Daolong. Het werd een zuivere zen-instelling. Binnen de 'vijf bergen' van Kyoto is deze 3de plaats in rang.

Kogaku-Ji

Kogaku-ji is voortgebracht in 1380 ter ere van de zenmeester Bassui Tokusho. Dit was mogelijk dankzij de hulp van Takeda Nobushige. Dit heiligdom is gelegen op de berg Enzan. De oorspronkelijke naam van deze tempel was Kogaku-an. In de achttiende eeuw brandde deze tempel af. Nadat deze tempel in 1890 werd aangesteld als het hoofd van de Kokaku-ji afdeling, besteedden zenmeesters veel tijd in de restauratie van de tempel gerestaureerd. In 1908 vond de inwijding van de tempel plaats. Deze vestiging kent nu acht subtempels een 50 geassocieerde tempels.

Buttsu-ji

Buttsu-ji is sebouwd in 1397 door Kobayakawa Haruhira. De eerste abt die er werd aangesteld was Guchu Daitsu. Guchu was een leerling van Muso Soseki toen hij 13 was. Op 19 jarige leeftijd vaarde hij naar China om daar onder Jixiu Qiliao gedurende tien jaar te studeren.

Kotakutai-ji

Kotakutai-ji ligt op de berg Machozan en was gevestigd door Jiun Myoi, een jonge monnik die leefde op de berg Futakami, ten zuide van de Kotakutai-ji. De oorspronkelijke naam van deze tempel is Tosho-ji.Deze tempel kreeg de naam Kotukai-ji omdat dankzij de prestaties die Jiun neertelde, de bijnaam 'The tempel of national peace' kreeg. Jiun Myoi werd ook beloond met een purperen habijt. Hij kreeg deze omdat hij zenstudenten van over het hele land aantrok.

Bronnen

Internet

• http://www.britannica.com/EBchecked/topic/504168/Rinzai geraadpleegd op 19/05/2013
• http://www.rinzaizen.org/History.html geraadpleegd op 19/05/2013
• http://zen.rinnou.net/whats_zen/history.html geraadpleegd op 19/05/2013
• http://www.thezensite.com/ZenTeachings/Translations/Teachings_of_Rinzai.pdf geraadpleegd op 19/05/2013
• http://cobras.hubpages.com/hub/Soto-and-Rinzai-Japans-Major-Schools-of-Zen-Buddhism geraadpleegd op 19/05/2013
• http://en.wikipedia.org/wiki/Zen geraadpleegd op 19/05/2013
• http://www.dharmanet.org/lczen.htm geraadpleegd op 19/05/2013
• http://buddhism.about.com/od/abuddhistglossary/g/koandef.htm geraadpleegd op 22/05/2013
• http://en.wikipedia.org/wiki/Five_Mountain_System geraadpleegd op 24/05/2013
• http://www.zinrijk.nl/zengeschiedenis_japan/6/vijf_bergen_rinzai-school geraadpleegd op 24/05/2013
• http://buddhism.about.com/od/chanandzenbuddhism/a/Introduction-To-Koans.htm geraadpleegd op 24/05/2013
• http://www.buddhismplace.com/PageCreation?nodeId=59745581 geraadpleegd op 26/05/2013

Boeken

• BORUP, Jørn. Japanese Rinzai Zen Buddhism : Myōshinji, a living religion.Leiden, Brill, 2008.

Zie ook

• Chan (boeddhisme)
• Zen

Verder lezen

• Scloegel, Irmgard (1979), Zen leer van Rinzai. Katwijk: Servire
• Dumoulin, Heinrich (2005), Zen Buddhism: A History. Volume 2: Japan. World Wisdom Books. ISBN 9780941532907

Externe links

Teksten

• Teachings of Rinzai
• Hajime Nakamura: The Non-Logical Character of Zen

Organisaties

• The Joint Council for Japanese Rinzai and Obaku Zen
• The International Research Institute for Zen Buddhism, at Hanazono University (the Rinzai University) in Kyoto, Japan

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties Bij de start van deze pagina is gebruik gemaakt van de De Engelstalige Wikipedia