Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Frans Kops
Johannes Franciscus (Frans) Kops ('s-Hertogenbosch, 8 augustus 1873 - 's-Hertogenbosch, 19 oktober 1951) was een Nederlandse kunstenaar uit Noord-Brabant, overwegend bekend voor religieuze voorstellingen en portretten van Boschenaren, welk werk typeert voor de 19e-eeuwse kunstenaars, in tegenstelling tot wanneer het geschilderd is. Hij was actief in 's-Hertogenbosch en Brugge.
School
Franks Kops was leerling van de Koninklijke School in Den Bosch onder leiding van Julien Dony en P.M. Slager Sr. en studeerde na deze periode voor ruim een jaar in Brugge naar oude meesters in het museum aldaar. Kops schilderde en tekende in zijn beginjaren vooral stillevens, portretten en historische onderwerpen.
Vanwaar de route naar Brugge? Goede leerlingen van de Bossche Koninklijke School voor Nuttige en Beeldende Kunsten konden van de Broederschap Sint-Lucas een financiële bijdrage krijgen om zich elders verder te bekwamen in de schilderkunst. Zo kreeg Kops in 1909 opdracht om naar Brugge te gaan en daar de oude meesters te bestuderen en te kopiëren. Dat laatste - het naschilderen van de andere schilderijen - vormde een wezenlijk onderdeel van de kunstopleiding in die dagen.
Kops kreeg van het Brugse gemeentebestuur toestemmnig om in het museum te verblijven, „mits er iederen dag eene vergoeding van fr. 1.50 aan den bewaker van het museum zal overhandigd worden”. Immers naast een geldbedrag van driehonderd gulden ontving hij 94 franken en 50 centiemen wegens kosten voor de bewaking. Hij kopieert er onder andere een detail van het bekende schilderij Madonna met kanunnik Joris van der Paele van Jan van Eyck, namelijk het borstbeeld van Sint-Donaas. Het kopieerwerk beviel blijkbaar goed in Den Bosch, want het jaar daarop mocht Frans Kops opnieuw naar Brugge om er de rest van het schilderij te kopiëren. Dat heeft Kops wel letterlijk opgevat: het een jaar tevoren geschilderde detail werd in een nieuw paneel geplaatst en de rest heeft hij eromheen bijgeschilderd. Toch is het schilderij van Van Eyck, dat zich nog steeds in Brugge bevindt, niet identiek met het exemplaar dat een plaatsje heeft gevonden in een van de wethouderskamers van het Bossche stadhuis.
Stijl
Frans Kops was als schilder pas ná 1900 actief. Toch rangschikken we zijn werk onder de 19de-eeuwse kunstenaars met wie het meer gemeen heeft dan met dat van de 20ste eeuw. Kops was een leerling van de Koninklijke School in Den Bosch en heeft ook zijn hele werkzame leven in deze stad gewoond.
Frans Kops had ook diverse bekende leerlingen, waaronder (in zijn jongere jaren) Hendrik de Laat; Kees Meijer; Reinier Pijnenburg; (en in zijn latere jaren) S.J. Mak van Waay; L. Plasschaert; en Van Hall I.. Kops heeft veel samengewerkt met de schilder Jan Bogaerts.
Helaas is van zijn werk niet veel meer bewaard. Enkele grote muurschilderingen zijn verdwenen met de kerken waarin ze waren aangebracht en een in tijd zeer geprezen drieluik is terecht gekomen in een tropisch land waar het niet bestand bleek tegen de daar levende insekten. Van de muurschilderingen die Kops maakte voor de in 1974 afgebroken Leonardus in 's-Hertogenbosch is een fotografische documentatie bewaard gebleven.
Kops blijkt sterk beïnvloed door 19de-eeuwse Belgische schilders die religieuze voorstellingen schilderden in de traditie van de Vlaamse primitieven. Het verlies van deze muurschilderingen is mede te betreuren omdat vrijwel alle afgebeelde personen portretten waren van Bosschenaren uit het begin van de 20e eeuw.
Zijn stijl wordt van "naturalistisch" aard beschreven.
Bekende bestaande werken
- De gemeente 's-Hertogenbosch bezit van Kops nog twee kostbare olieverfschilderijen van het Atelier van Jheronimus Bosch, welke hangt in het Noordbrabants Museum en De aanbidding van het kind Jezus, welke hangt in het stadhuis ter plaatse.
- Een portret van burgemeester Alphons Wolters, voor de gemeente Rosmalen, welk portret geëxposeerd werd op de gelegenheidstentoonstelling van geschilderde burgemeestersportretten uit Noord-Brabant in 1985.
Trivia
- Kops woonde tot aan zijn dood op statige Koningsweg 34-36.
Externe links
- Thuis in Brabant Frans Kops
- Galerie.nl - Frans Kops sr.
- Documentatie van Beeldende Kunst in Noord-Brabant - Johannes Franciscus Kops
- Explore - Frans Kops
Zie ook
- Pieter A. Scheen, Lexicon Nederlandse beeldende kunstenaars 1750-1950 A-L ('s-Gravenhage 1969) 636
- Henny Molhuysen, Jezus een jongetje?, Brabants Dagblad, donderdag 19 november 1987