Erfzaad

Erfzaad (Engels: heirloom) is zaaigoed van planten dat van generatie op generatie wordt doorgegeven. Er is geen vaststaande definitie, maar vaak gaat het om plantenrassen die al ten minste 40 tot 50 jaar oud zijn, of volgens anderen al van ongeveer het einde van de Tweede Wereldoorlog (of begin van de jaren 1950, rond het begin van de moderne groentenkwekerij) worden doorgegeven. Vaak zijn deze variëteiten niet langer beschikbaar in de commerciële zaadhandel. Doorgaans zijn het planten die door bijen of de wind vanzelf bestuifd worden.

Een voorbeeld zijn zaadjes van tomatenrassen, die een wat andere smaak, andere kleur of textuur hebben dan de gewone standaardtomaten uit de supermarkt, maar die niet de houdbaarheid, de uniforme kleur en vorm, ziekteresistentie of vroege rijpheid hebben van de commerciëlere varanten.

Sommige tuiniers die graag gebruik maken van deze oude variëteiten, proberen deze ook biologisch te telen, maar dat is op zich geen deel van de definitie. Plantenteelt uit erfzaad kan dus ook met gif bespoten zijn. Een privé-tuinier haalt doorgaans geen bio-certificaat, maar ook een groot groententeler kan besluiten om bepaalde groenten uit erfzaad te kweken.

In tegenstelling tot erfzaad, zijn hybride planten opzettelijk zo geselecteerd en gekruist dat ze de wenselijke eigenschappen bezitten, bijvoorbeeld een grotere vrucht, de smaak, houdbaarheid, gelijkmatigere stengelhoogte voor het mechanische oogsten. Zo behoort vrijwel alle maïs op de velden tot een hoog gehybridiseerde maïsvariant. Dit kan nadelen hebben: wanneer er dan toch eens een plaag opduikt, wordt mogelijk vrijwel de volledige oogst vernietigd omdat elke plant dezelfde genetische zwakten heeft.

Erfzaad behoudt een grotere genetische diversiteit.