Seksbranche

De seksbranche, ook wel genoemd seksindustrie en seksgerelateerde bedrijvigheid, bestaat uit alle activiteiten die te maken hebben met de exploitatie van seksualiteit. Ook wel gebruikte termen voor de branche of een deel ervan zijn relaxindustrie en verwenindustrie, hoewel deze termen ook betrekking kunnen hebben op niet-seksuele wellness.

De branche kan ruwweg worden ingedeeld in: seks, zichtbare seks, hoorbare seks, en hulpmiddelen. Maar combinaties komen vaak voor. Zo verkoopt een seksshop pornografie en andere seksartikelen, en zijn er soms ook een seksbioscoop en/of videocabines.

Deelgebieden

Seks

• prostitutie
• exploitatie van gelegenheden waar op niet-commerciële basis seksuele handelingen met ter plaatse ontmoete personen verricht kunnen worden (bijv. parenclub, gangbang, darkroom; zie ook publieke seks); soms hoeven vrouwen geen toegang te betalen
• Een lapdance waarbij de danser de klant aanraakt en/of omgekeerd is te beschouwen als een lichte vorm van prostitutie.

Zichtbare of tekstuele seks

• bedrijfsmatige activiteiten m.b.t. pornografie: productie, verkoop, verhuur, vertoning van films (downloaden of streaming video op internet, verkoop of verhuur van DVD's, vertoning van DVD's in een seksbioscoop of in een videocabine), bedrijfsmatige productie en verkoop van foto's (in een blad, op internet, op CD/DVD), tekeningen en teksten
• het bedrijfsmatig live vertonen van seksuele handelingen (in een sekstheater of bij een peepshow, of in de vorm van webcamseks), al of niet interactief
• seksgerelateerde sms-diensten

Hoorbare seks

• het bedrijfsmatig produceren en afspelen van een audio-opname van een ingesproken pornografisch verhaal en/of geluiden die seksuele handelingen simuleren, of gesprek via een audioverbinding met een sekswerker die deze geluiden produceert (sekslijn)

Hulpmiddelen

• productie en verkoop van seksartikelen

Grensgevallen

• Combinaties met andere branches komen vaak voor, bijvoorbeeld met horeca en/of een sauna:
  • Een bar kan een functie vervullen voor het ontmoeten van een partner voor seks elders, maar als deze functie niet overheerst valt een bar niet echt onder de seksbranche;
  • Een homo-ontmoetingsplaats is bedoeld voor seksuele, maar ook voor sociale contacten.
• Een striptease, paaldansen en softporno zijn vaak erotisch zonder expliciete seks te tonen.
• Sommige van bovengenoemde activiteiten vinden ook wel zonder winstoogmerk plaats, bijvoorbeeld in verenigingsverband, zoals bij de NVSH.

Branche-organisaties

De Vereniging Exploitanten Relaxbedrijven (VER) is een Nederlandse ondernemersorganisatie voor (in de eigen formulering) "clubs, privéhuizen, parenclubs, SM-studio's, massage-instituten, erotische cafés, escortbedrijven etc.", tezamen relaxbedrijven genoemd. Daarnaast is er nog de SOR: het Samenwerkend Overleg Raamexploitanten, ook wel genoemd de Stichting Overleg Raambordelen.

Moreel kader

Er zijn mensen die morele bezwaren, al dan niet van godsdienstige aard, hebben tegen de handel en wandel van de seksbranche.

Wettelijk kader

In veel landen zijn bovengenoemde activiteiten bij wet verboden, maar ze worden dikwijls gedoogd. In sommige landen zijn onderdelen van de seksbranche gelegaliseerd. In Nederland wordt prostitutie bijvoorbeeld als een erkend beroep (mits geregistreerd) beschouwd, waarover men belasting is verschuldigd.

Mensenhandel t.b.v. activiteiten als boven is een illegaal onderdeel van de seksbranche. Verder geldt vaak een minimumleeftijd van 18 jaar voor het bedrijfsmatig verrichten van seksuele handelingen, en 16 of 18 jaar voor klanten. De grens van 18 jaar geldt ook voor modellen en acteurs bij amateurpornografie (ook bijvoorbeeld in het kader van sexting).

In Nederland geeft artikel 151a van de Gemeentewet gemeenten uitdrukkelijk de bevoegdheid om bij verordening voorschriften vast te stellen met betrekking tot het bedrijfsmatig geven van gelegenheid tot het verrichten van seksuele handelingen met of voor een derde tegen betaling. Naast de APV gebruiken de gemeenten ook bestemmingsplannen om de vestiging van seksinrichtingen te reguleren.

Voor incidentele openbaar toegankelijke gebeurtenissen met een erotisch karakter wordt het voorschrijven van een vergunning voor een seksinrichting soms disproportioneel geacht. Voor zo’n gebeurtenis is dan geen vergunning voor een seksinrichting noodzakelijk, maar een evenementenvergunning.

Wet regulering prostitutie en bestrijding misstanden seksbranche

Aanhangig zijn in Nederland Regels betreffende de regulering van prostitutie en betreffende het bestrijden van misstanden in de seksbranche (Wet regulering prostitutie en bestrijding misstanden seksbranche), dossier 32211. Een eerdere versie is onder de titel Regels betreffende de regulering van prostitutie en enkele andere vormen van seksgerelateerde bedrijvigheid (Wet regulering prostitutie) ter consultatie in december 2008 aan diverse organisaties voorgelegd. De meeste hebben hierop gereageerd. In het wetsvoorstel is onder andere het volgende geregeld.

Een seksbedrijf is gedefinieerd als één van drie typen activiteit:

• het bedrijfsmatig gelegenheid geven tot prostitutie
• het verrichten van seksuele handelingen voor een ander tegen betaling (zoals sekstheater, peepshow, webcamseks)
• het bedrijfsmatig aanbieden van vertoningen van erotisch-pornografische aard in een seksinrichting tegen betaling (seksbioscoop, seksautomatenhal)

Productie van pornografie valt er (afgezien van webcamseks) niet onder, en ook niet de sekslijn, seksgerelateerde SMS-diensten, parenclub, darkroom, seksshop en videotheek, behalve uiteraard als daar een hierboven genoemde activiteit plaatsvindt. (De MvT noemt als voorbeeld parenclubs en massagesalons waar seksuele handelingen met of voor een ander tegen betaling plaatsvinden.)

Een seksinrichting is een voor publiek toegankelijke locatie van een seksbedrijf. Een seksbedrijf wordt of locatiegebonden uitgeoefend (in een of meer seksinrichtingen), of niet-locatiegebonden (in de vorm van een escortbedrijf).

Prostitutie mag uitsluitend plaatsvinden door iemand die is ingeschreven in het landelijk register van prostituees (zie ook de definitie van prostituee). Inschrijving wordt geweigerd aan degenen die jonger zijn dan 21 jaar of geen geldige titel voor werk of verblijf hebben, en niet geweigerd aan anderen. De prostituee moet in advertenties zijn/haar bij de registratie opgegeven vaste of mobiele telefoonnummer en zijn/haar registratienummer vermelden.

Het is verboden een seksbedrijf uit te oefenen zonder vergunning van de gemeente voor één van de drie typen activiteit. Een vast (niet-mobiel) telefoonnummer is verplicht. Een afschrift van de vergunning moet zichtbaar aanwezig zijn in de betreffende seksinrichting(en), en aan de buitenzijde van de seksinrichting moet zichtbaar zijn dat er een vergunning voor is. In advertenties moet het vaste telefoonnummer en het nummer van de vergunning worden vermeld. Er is een landelijk register van vergunningen voor escortbedrijven, gevoed door informatie die de gemeenten doorgeven.

Strafbaar is degene die gebruik maakt van seksuele diensten aangeboden door een prostituee die geen registratiebewijs voorhanden heeft of werkt voor een prostitutiebedrijf zonder vergunning. Strafbaar is ook het bedrijf dat een ongeregistreerde prostituee voor zich laat werken. en een prostituee die werkt voor een prostitutiebedrijf zonder vergunning. Goede voorlichting moet ervoor zorgen dat de klant voldoende kennis heeft van de echtheidskenmerken van het registratiebewijs.

Gemeenten krijgen de mogelijkheid onder voorwaarden voor een nuloptie te kiezen. Dit houdt in dat bij gemeentelijke verordening ter bescherming van de openbare orde, de woon- en leefomgeving en de veiligheid en gezondheid van de prostituee en de klant, kan worden bepaald dat in een gemeente geen vergunningen voor prostitutiebedrijven worden verleend. Op dezelfde gronden kan bij gemeentelijke verordening een maximum worden gesteld aan het aantal vergunningen dat voor seksbedrijven wordt verleend. De gemeente kan ook op basis van bestemmingsplannen seksbedrijven weren. Een beperking op basis van lokale opvattingen of cultureel-religieuze overwegingen zijn ingevolge de EU-Dienstenrichtlijn niet toegestaan.

Bij gemeentelijke verordening kunnen regels worden gesteld over de voor publiek waarneembare wijze waarop een in die gemeente werkende prostituee zijn/haar werkzaamheden inricht. Zo kan bijvoorbeeld raamprostitutie worden verboden.

In een algemene maatregel van bestuur zullen in ieder geval de volgende punten worden opgenomen: de prostituee mag klanten weigeren, de prostituee mag bepaalde diensten, daaronder begrepen het werken zonder condoom, weigeren, in de werkruimten moeten te allen tijde voldoende goedgekeurde condooms voor gebruik beschikbaar zijn, de prostituee mag weigeren met de klant alcohol of drugs te gebruiken, de prostituee mag niet gedwongen worden zich geneeskundig te laten onderzoeken, de prostituee moet zich regelmatig kunnen laten onderzoeken op seksueel overdraagbare aandoeningen, de prostituee is vrij in de keuze van de arts(en) die zij wil bezoeken, de prostituee bepaalt zelf zijn/haar werktijden.

Bij de nadere uitwerking van het landelijk register van prostituees zal worden bezien of het mogelijk is klanten en media, telefonisch of via internet, navraag te laten doen of een registratienummer in het landelijk register van prostituees is opgenomen. De klant zou zich op die wijze mogelijk al vooraf ervan kunnen vergewissen of de prostituee van wie hij diensten wenst af te nemen geregistreerd is.

Bedoeling van de wet is de bestrijding van gedwongen prostitutie, vrouwenhandel en prostitutie door minderjarigen door het verkleinen van lokale en regionale verschillen, het verkrijgen van meer zicht en grip op de seksbranche door alle vormen van prostitutie onder een vorm van regulering te brengen, en het vergemakkelijken van toezicht en handhaving. Naast prostitutiebedrijven (eerste van de drie bovengenoemde typen activiteiten) vallen ook de andere twee typen onder de wet uit vrees voor een verschuiving van de problemen rondom prostitutiebedrijven naar dit soort bedrijven. Zoals blijkt uit het bovenstaande zijn de regels hiervoor echter beperkter.

De VER meldde in een reactie op de eerdere versie waarin de minimumleeftijd voor de prostituee 18 jaar was dat zij er voorstander van is dat die minimumleeftijd ook voor de bezoeker/klant gaat gelden: "Klanten/prostituanten kunnen al vanaf 16 jaar, maar soms ook niet. Stel de minimale leeftijd van ieder die een commercieel seksueel contact wil op 18 jaar. Dat zal de controle (denk aan een jongensclub) ook vereenvoudigen."

Definities en regels in Amsterdam

Als voorbeeld hierbij de definities en een deel van de regels in de APV van Amsterdam.

Definities:

• escortbedrijf: een ruimte of plek waar bedrijfsmatig of in een omvang alsof het bedrijfsmatig is bemiddeld wordt in prostitutie, die op een andere plaats wordt bedreven dan waar de bemiddeling plaatsvindt
• prostituee: degene die prostitutie bedrijft
• prostitutie: het zich beschikbaar stellen om tegen vergoeding seksuele handelingen met een ander te verrichten
• prostitutiebedrijf: een voor publiek toegankelijke, besloten ruimte waar bedrijfsmatig of in een omvang alsof het bedrijfsmatig is, gelegenheid wordt gegeven tot prostitutie
• prostitutiehotel: een prostitutiebedrijf waar kamers ter beschikking worden gesteld aan prostituees die hun klanten elders hebben geworven
• raamprostitutiebedrijf: een prostitutiebedrijf waar het werven van klanten gebeurt door prostituees die zichtbaar zijn vanaf de weg
• seksautomatenhal: een voor publiek toegankelijke besloten ruimte waar door middel van één of meer automaten voorstellingen van erotisch-pornografische aard worden gegeven
• seksbioscoop: een voor publiek toegankelijke besloten ruimte waar uitsluitend of hoofdzakelijk voorstellingen van erotisch-pornografische aard worden gegeven door middel van audiovisuele apparatuur
• seksinrichting: een seksautomatenhal, seksbioscoop of sekstheater
• sekstheater: een voor publiek toegankelijke besloten ruimte waar ook anders dan door middel van audiovisuele apparatuur of automaten voorstellingen van erotisch-pornografische aard worden gegeven
• sekswinkel: een voor publiek toegankelijke besloten ruimte waar uitsluitend of hoofdzakelijk zaken van erotisch-pornografische aard aan particulieren worden verkocht of verhuurd

Regels:

• Het is de exploitant en de leidinggevende van een seksinrichting verboden toe te laten dat in de seksinrichting prostitutie of escort wordt bedreven.

Een afwijkende en een aanvullende definitie staan in het bestemmingsplan Burgwallen:

Seksinrichting: een gebouw of gedeelte van een gebouw waarin de bedrijfsvoering geheel of voor een aanmerkelijk deel is gericht op handelingen en/of vertoningen van seksuele en/of seksgerelateerde aard dan wel op detailhandel in seksartikelen. Hieronder wordt in ieder geval niet begrepen een darkroom, dat wil zeggen een donkere ontmoetingsruimte die onderdeel uitmaakt van een horecagelegenheid of sauna, waarin uitsluitend op vrijwillige basis en zonder materiële vergoeding seksuele handelingen kunnen plaatsvinden.

Darkrooms zijn in het plangebied uitsluitend toegestaan op vijf adressen in de Warmoesstraat.

Referenties

Referenties

Referenties: