Overleg:Jan III van Renesse

Jan III van Renesse (1249 - de Lek bij Beusichem, 16 augustus 1304) was een Zeeuwse edelman. Samen met Wolfert I van Borselen leidde hij de Vlaamsgezinde partij tegen de Hollandse graaf.

Onder de auspiciën van Eduard I (Langbeen) van Engeland regeerde hij het graafschap Holland en het graafschap Zeeland als voogd van Jan I van Holland en Zeeland, de minderjarige zoon van de vermoorde Floris V. Zijn mederegent Wolfert I van Borselen trachtte hem in diskrediet te brengen. Zo manipuleerde hij het verloop van de Slag bij Vronen ( 1297), de laatste van de West-Friese Oorlogen. Bij het begin van het gevecht trok Wolfert zich met zijn troepen terug, zodat van Renesse, die de leiding had, werd omsingeld. Het feit dat de West-Friezen alsnog verslagen en uitgemoord werden, deden niet af aan de geruchten dat hij tegen de jonge graaf samenzwoer, waarna hij de macht aan van Borselen verloor. Jan werd zelfs uit Holland naar Zeeland verbannen. Medestrijders brachten het verraad uit en van Renesse werd in ere hersteld. Hij werd aangesteld als baljuw van Zuid-Holland. Wolfert van Borselen bleef echter complotteren en trachtte hem te arresteren. Jan verschanste zich in zijn Slot Moermond op het eiland Schouwen (voormalig eiland), waar hij belegerd werd en naar het graafschap Vlaanderen ontsnapte, waarna het kasteel verwoest werd. Wolfert wilde de Engelse invloed vervangen door deze van koning Filips IV van Frankrijk, die Vlaanderen stapsgewijs veroverd. Hij deed daarvoor beroep op een achterneef en Franse bondgenoot, Jan I van Avesnes, graaf van Henegouwen en tegenstander van de Vlaamse graaf, Gwijde van Dampierre. Hij werd bij een conflict met het stadsbestuur van Dordrecht (Nederland) in Delft vermoord. De steden schoven de Henegouwse Jan naar voren, die regent werd, en na de dood van 15-jarige Jan I in 1299 als Jan II van Avesnes een personele unie startte als graaf van Henegouwen, Holland en Zeeland. Jan van Renesse was één van de Vlaamse bevelhebbers in de Guldensporenslag (Kortrijk, 1302) en was doorslaggevend in het behalen van de overwinning. Naast expedities in Henegouwen, poogden de Vlamingen Zeeland definitief onder hun gezag te brengen onder leiding van o.a. Jan. Willem van Oostervant (de latere Willem III van Holland, zijn oudere broers sneuvelden in de Guldensporenslag) slaagde er niet in de invasie te stuiten. Na Veere (stad) en Arnemuiden werd Middelburg (Zeeland) veroverd, hoewel Willem aftocht naar Zierikzee verkreeg. Met Pasen 1304, na een kort bestand, trokken de Vlamingen naar het noorden, waarbij Jan van Renesse Utrecht (stad) binnentrok. Ondertussen werd Zierikzee belegerd. Ontzettingspogingen, waaronder de Slag op Duiveland (voormalig eiland), waar Gwijde van Avesnes, bisschop van Utrecht en broer van graaf Jan II, gevangen werd genomen, mislukten tot een Hollands-Franse vloot onder bevel van admiraal Reinier Grimaldi van Monaco de Vlaamse vloot in de Zeeslag bij Zierikzee versloeg. Het beleg werd opgebroken en de Vlamingen trokken zich terug. Ook Jan van Renesse week terug uit Utrecht. Hij werd aangevallen toen hij bij Beusichem de Lek (rivier) wilde oversteken en de boot, een schouw (historisch scheepje), kapseisde, waarin hij vluchtte met teveel inscheepte mensen, verdronk hij. Zijn goederen, waaronder Renesse en Brouwershaven, werden verbeurd en vielen toe aan Witte van Haamstede, een bastaardzoon van Floris V, die de resterende Vlaamse legers uit Holland verdreef.