Onafhankelijke Realisten Tentoonstelling

Onafhankelijke Realisten Tentoonstelling (ORT)
Poster Eenentwintigste ORT
Gehouden in	Appingedam
Jaar	Jaarlijks, 1998-heden
Organisator	Rob Møhlmann
Deelnemers	100-125 kunstenaars
Thema	Hedendaags Nederlands Realisme en Figuratie
Eerste editie	1998
Laatste editie	n.v.t.
Edities
Vorige editie	2018
Volgende editie	2019

De Onafhankelijke Realisten Tentoonstelling (ORT) is - sinds 1998 - een jaarlijks terugkerende tentoonstelling van hedendaagse Nederlandse realistische en figuratieve kunst. Het concept was bedacht door kunstschilder Rob Møhlmann (1956) en samen met zijn vrouw Laura (1949-2010) ten uitvoer gebracht. De ORT vindt elk jaar gedurende het laatste kwartaal in Museum Møhlmann plaats.

Ontstaan van de ORT

Het begrip ‘onafhankelijk’ kreeg voor de realistisch werkende schilder Rob Møhlmann tien jaar eerder betekenis. In 1988 had hij zich al teruggetrokken uit de galeriewereld. Dit omdat hij onafhankelijk wilde blijven in het soort werk dat hij maakte (niet door derden aangestuurd in een bepaalde richting) én zijn eigen keuzes wilde maken in het te tonen werk (niet afhankelijk zijn van de - beperkende - keus van derden). Tevens speelde bij de schilder een ongenoegen over het dedain waarmee destijds in de officiële kunstwereld de realistische en figuratieve kunst terzijde werden geschoven, vaak als achterhaald en ouderwets. Deze kunst kreeg vrijwel geen podium in belangrijke musea en media. Ze was hoofdzakelijk versnipperd te zien bij een aantal galeries over het hele land. Tegen deze achtergrond ontstond het plan om ooit een flink aantal gerenommeerde collega’s bij elkaar te krijgen en een veel bredere presentatie te geven van ‘kunst die wat voorstelt’, zoals Rob Møhlmann dat met een knipoog is gaan noemen.

De eerste ORT

In 1998 lukte het Rob en Laura Møhlmann om 30 gerenommeerde kunstenaars bijeen te krijgen. Zo ontstond de Eerste ORT, waaraan bekende kunstenaars als (onder anderen) Evert Thielen, Sam Drukker, Peter Durieux, Henk Helmantel en Hans Deuss meededen. Door een eerder ontstaan contact met Uitgeverij van Soeren te Amsterdam verscheen na afloop ook een boek/catalogus, waarin van alle kunstenaars meerdere werken waren opgenomen.

Vervolg en gevolg ORT’s

Door de goede ontvangst werd het volgend najaar de Tweede ORT georganiseerd. Nu kwam ook NOS-Twee Vandaag langs voor een kort televisie-item. Opnieuw verscheen een boek/catalogus. Er zou zo een reeks ontstaan. Omdat alle publicaties ‘Realisten’ en het jaar van uitgifte in de titel vermelden, is het De Realistenreeks gaan heten.

Met deze twee tentoonstellingen was een geheel andere expositiebeleid ingetreden. Niet langer werd gekozen voor louter eigen werk, maar steeds meer voor het werk van gerenommeerde collega’s. Er was het begin van een landelijk platform voor dit soort kunst ontstaan. Het echtpaar verhuisde in 2000 binnen Venhuizen naar een (veel) groter onderkomen en daar vond de Derde ORT plaats. Al gauw verdubbelde het aantal deelnemers (ca.60). De boeken werden na het derde deel in opdracht van het museum door uitgeverij Van Soeren uitgegeven. Vanaf 2008 verschenen ze volledig in eigen beheer en in de eigen huisstijl.

De Tiende ORT en verder

Na negen ORT’s op twee opeenvolgende locaties in Venhuizen te hebben gehouden, verhuisde het museum opnieuw. Nu naar een nog grotere locatie in een monumentale herenboerderij in Appingedam.

Museum Møhlmann tijdens opening in 2008

Na veel tegenslag en een klein jaar vertraging (daarom ontbreekt boekdeel Realisten 2007!) ging de Tiende ORT in het najaar van 2008 van start. Het aantal deelnemers was nu verdriedubbeld en liep bij de 20e editie in 2018 op naar het maximum van 127.

Belang van de ORT’s

Het samenbrengen van zoveel individuen, onafhankelijk van het ‘officiële' kunstcircuit, heeft een landelijk platform gecreëerd waar kunstenaars hun eigen keuze konden laten zien. Samen met anderen, maar niet als groep, zorgden ze voor exposities met een veelzijdigheid in zowel techniek, visie, als onderwerpkeuzen, waarbij vakmanschap en herkenbaarheid leidraad is. Kunstenaars uit het hele land weten zich vertegenwoordigd (met een enigszins noordelijk gelegen zwaartepunt). Doordat elk jaar een deel in de realistenreeks verschenen is, is een soort van mini-encyclopedie ontstaan over hedendaagse Nederlandse realistische en figuratieve kunst.

De uniciteit van de ORT ligt tevens in het concept: van een kunstenaar voor kunstenaars. Hierdoor is een soort ‘kunstenaars museum’ ontstaan. Die sfeer van collegialiteit kwam al herhaaldelijk tot uitdrukking bij jubilea van de ORT (2003, 2013 en 2018), waarbij kunstenaars op hun beurt het echtpaar Møhlmann (en later alleen de schilder Rob Møhlmann) in het zonnetje zetten.

Kunstenaars 'van' het museum in 2013, tijdens de 15e ORT

De ORT’s vormen de langstlopende serie jaarlijks terugkerende exposities voor hedendaagse realistische en figuratieve kunst in Nederland.

Lijst deelnemende kunstenaars

Hieronder volgt een lijst van alle kunstenaars (totaal 240; ♀90/♂150), die ooit aan een ORT hebben meegedaan met achter hun naam het nummer (of nummers) van de betreffende ORT. De lijst is compleet tot en met de 21e ORT.

• Jos Aanraad 15
• Christaan Afman 11,12,13,14,15, 16,17,18,19,20,21
• Eliot Allsop 6,7,9,10,11,12,13,14
• Piets Althuis 4,5,6,10,11,12,13,14,15, 16,17,19,20,21
• Tobias Baanders 2,3,4,5,20
• Erik van de Beek 16, 17,18,19,20,21
• Dina Belga 4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,14,15,16,17,18,19,20,21
• Natascha van den Berg 15,16,17
• Maja van Berkestijn 20,21
• Roland Beyer 9,10,11,12,14,15,17,18,19,20,21
• Tim Blaauw 14,15,20,21
• Lotta Blokker 9,10
• Kees Blom 18,19,20,21
• Peter Boekholt 2,4,8,10,11,12,13,14,15,16,17,18,19,20
• Onno Boerwinkel 3,4,6,7,8,9
• Dinie Boogaart 1,2,3,4,5,6,8,9,10,11,14,17
• Wilfried van den Boorn 4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,14,15,16,17,18,19,20
• Margreet Bosker (Bech) 5,6,10
• Paul Boswijk 5,6,10,13,14,15,20,21
• Loes Botman 20,21
• Sonja Brussen 21
• Roger Braun 5,6,8,10,12
• Antoinette Briët 18
• Ada Breeveld 14
• Klaas Weremeus Buning 11,12,13,14,16,17
• Hanna Bijlsma 20
• Lidwien Chorus 18,20,21
• Don Clarke † 1
• Epko Cordèl 1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,18,19,20
• Robert Daalmeijer 7,8,9,10,11,12,13,14,15,16,17,18,19,20,21
• Jaap Deelder 10,11,12,13
• Lionella Delcampo 18,20,21
• Piet Deunhouwer 3,4,5,6,10,15,16,17,18,19
• Hans Deuss 1,2,3,4,5,10,15,19
• Nicky Dijkstra 21
• Siemen Dijkstra 9,10,11,12,13,15,16,17,18,19,20,21
• Frans Dingemanse 12,13,14
• Gerry Dobbelaer 6,7,9,10,11,13,15,17,20
• Hans Dolieslager 11,12,14,15,16,18,19,20
• Janhendrik Dolsma 5,6,7,9,10,11,12,13,14,15,16,17,18,19,20,21
• Joost Doornik 4,5,6,8,9,10,11,12,13,14,15,17,18,19,20,21
• Ralph Douglas 1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,14,15,16,17,18,19,20,21
• Sam Drukker 1,2
• Lydeke von Dülmen Krumpelmann 19,20,21
• Marcel Duran 16,17,18,19,20,21
• Peter Durieux 1,2,6,10,11,12,13,14,15,16,17,18,19,20,21
• Ger Eikendal 4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,14,15,16,17,18,19,20,21
• Douwe Elias 1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,14,15,16,17,18,19,20,21
• Hendrik Elings 5,10,12,13,15,16,17,18,19,20,21
• Walter Elst 1
• Roel Endendijk 19
• Sara van Epenhuysen 15,16,17,18,19,20
• Erkin 20,21
• Jan Willem Eskes 14,15,16,17,18, 19,20,21
• Frâns Faber 10,11,12,13,14,15,16,17,18,20,21
• Hans Feyerabend 6,7,8,9,10,11,12,13,14,15,16,17,18,19,20,21
• Thea Figee 15
• Bethany de Forest 21
• Magda Francot 4,5,6,7,8,9,10,11,14,15,16,17,18
• Anita Franken †6,7,8,9,10,11,13,18
• Joke Frima 1,2,3,14,15,18,19,21
• Flip Gaasendam 1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,14,15,16,17,18,19,20,21
• Jon Gardella 20
• Joggem de Graaf 7,10,11
• Kenne Grégoire 3,4,10
• Albert Greving 17,20
• Ewoud de Groot 13
• Harmke Haanstra 20
• Hans Hage 18,19
• Han van Hagen 5,10,11,12
• Rosalie Hammink 7,8,14,15,16,17,18,20,21
• Jos Handgraaf 15,16,19
• Ad Haring 6,10,11,12,17,19,21
• Jaap Hartman 15,16,17,18,19,20,21
• Henk Helmantel 1,2,3,4
• Charles Henri 7,10,12,14,16
• Chris Herenius 4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,14,15,17,19,20
• Marlies Heylmann 12
• Rutger Hiemstra 18,20,21
• Michael Hiep 8,10
• Annet Hiltermann 12,13,14,15,16,17,18,19,20,21
• Christa Hoek 4,10,16,17,18,19,20,21
• Aad Hofman 2,3,4,8,,9,11,12,15,16,19,20,21
• Martin Hogeweg 9,10,11,12,13,14,15,16,17,18,19,20
• Reinder Homan 1,2,4,5,6,7,9,10,11,12,14,15,17
• Herman van Hoogdalem 1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,11,12
• Rob Houdijk 1,2
• Carel Huls 8,9,10,11,12,13,14,15,18,19,20,21
• Sofie Hupkens 2,10,12,15,17
• Hanneke de Jager 13
• René Jansen 4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,14,15,16,17,18,19,20,21
• Renée Marcus Janssen 19,20
• Johffra † 1
• Erik de Jong 2
• Monica Jonkergouw 6,7,8,10,11,12,13,14,15,16,17,18,19,20,21
• Lammert Joustra ,7,10,11,15,17,20
• Romee Kanis 3,4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,14,15,16,17,18,19,20,21
• Wim van der Kant 5,6,9,10,11,12,13,14,15,16,17,18,19
• Rita van der Kant 12
• Jacqueline Kasemier 18,19,20,21
• Joost van Kempen 3
• Gert Kemper † 1,2, 3,4,5,6,7,8,9
• Lieuwe Kingma 15,16,17,18,19,20,21
• Bert Kinderdijk 5,7
• Jannes Kleiker 1,2,3,4,5,6,10,11,12,13,14,16,17,18,19,20,21
• Frans Klerkx 6,7,9,10
• Pieter Knorr 6,7,8,10
• Annette Koek 9,10
• Cis Koetse 8,9,10,11,12,13,14,15,16,17,18,20
• Jannes Koetsier 19,20,21
• Jan van der Kooi 2,3
• Keimpe van der Kooi 15,16,17,19,20,21
• Corry Kooy 9,10,11,12,13,14,15,18,20,21
• Diederik Kraaijpoel † 1,5,7,8,9,10,11,12,13,14
• Michiel Kranendonk 7,8,10,11,12,14,15,16,17,18,19,20
• Francien Krieg 13,14,15,16,18,21
• Marjolein Kruijt 14,15,16,17,19,20,21
• Anneke Kuijper 13,14,15
• Arend Kuiper 19,20,21
• Berry Kuiper 2,4,10
• Gert Lambert 18,19,20,21
• Rob de Lange 10,16,18,20,21
• Jelle Leek 12,15,16,17,18,19,20
• Céline Leopold 19
• Sabine Liedtke 21
• Friederike Linssen 21
• Jan van Loon 9,10,11,12,13,14,15,16,17,18,19,20
• Edith Madou 20,21
• Debora Makkus 14,15,16,17,18,19,20,21
• Andrijana Martinovic 16,17,18,19,20
• Clary Mastenbroek 2,3,4,5,7,10,13,16,18,20
• Harry Meerveld 6,7,8,9,10,11,12,13,14,15,16,17,18,19,20
• Yvonne Melchers 16,17,18,19,20,21
• Petar Meseldzija 6,7,8,10,11,12,13,19,20,21
• Arthur Meijer 13,14,15,16
• Rob Møhlmann 1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,14,15
• Tamara Muller 8
• Wout Muller † 1,2
• Erik van Ommen 11,12,13,15,16,17,18,19,20,21
• Theo Onnes 15,16,17,18,19,20,21
• Dick Oostra 4,5,7,8,9,10,15,16,17,18,21
• Pieter Pander 3,4,6
• Panthaleon 16,20
• Hans Parlevliet 4,5,6,8,12,13,17
• Drago Pečenica 7,8,9,10,11,12,13,14,15,16,17,18,19,20,21
• Jantina Peperkamp 11,12,13,14,15,17,18,19,20
• Bob Pestman 10,11
• Hinke Posthuma 13,14,15,16,18
• Grietje Postma 13,14,15,16,17,18,19,20
• Magna Postma 20,21
• Rein Pol 1,2,3,4,5,8,10,12,13,14,15,16,17,18,19,20,21
• Jasper van Putten † 1,2,3,4,5,6,7
• Quirhijn † 5
• Ronald Raaijmakers 11
• Huib Rademakers 11,12,13,14,15,17,18,19,20,21
• Adolfo Ramón 6,7,8,9,10,11,12,13,14,15,16,17,19,20,21
• Marjatta Ranta-Iso 13,19
• Roman Reisinger 19
• Henk Renting 12,13,14,15,16,17,18,19,20,21
• Gezien van de Riet 4,6,7,8,9,10,11,12,13,14,15,16,17,18,19,20,21
• Erik Rijssemus 17,18,19,20,21
• Ben Rikken 2,3,4,5,7,8,9,10,11,12,13,14,15,17,18
• Carla Rodenberg 8
• Pierre Roger 1
• Roelof de Roo 6,7,8,9,10,11,12,13,14,15,16,17,18,19,20,21
• Ruth van Royen 7,8,10,11,12,13,14,15,16,17
• Maria de Ruiter de Witt 2,3,4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,14,15
• Har Sanders † 10,11
• Mieke Schaper 11,13
• Jan van der Scheer 8
• Wikje Schoon 19,20
• Ed Schouten 5
• Michiel Schrijver 4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,19
• Piet Sebens 1
• Robin D’Arcy Shillcock 5,6,7,8,9,10,11,12,13,14,15,16,17,18,19,20,21
• Har Siekman 12,13,14,15,16,17,18,20,21
• Rosita Sikking Reeberg 21
• Anuschka de Smidt 20,21
• Peter Smit 16
• Ingrid Smuling 9,10,11,12,13,15,16,17,18,19,20,21
• Hilda Snoeijer 6,7,8,9,10,12,15,16,17,21
• Ben Snijders 3,4
• Ronald Soeliman 20,21
• Ewald Sorbi 15,16,17,18,19,20,21
• Ruud Spil 5,6,7,9,10,20
• Ger Stallenberg 3
• Marianne Stam 20
• Janine Starke 5,6,7,16,17,18,19
• Ton van Steenbergen 16,17,18,19,20,21
• Bernadien Sternheim 4
• Jan Jaap Stigter 4,6,7,9,10,11,12,13,14,15,16,17,18,19,20,21
• Edith Stoel 20,21
• Ari Stolk 8,10
• Max Stokvis 11
• Diederik Storms 14
• Frea Stuurwold 10,12,13,14,15,16,17,18,19,20,21
• Renso Tamse 14,15,16,20
• Ellis Tertoolen † 8,9,10,11,12,13
• Marjolein Terwindt-Wetterauw 21
• Alexandra van Thiel 14
• Evert Thielen 1,2
• Kees Thijn 11,13
• Herman Tulp 1,2,3,4,5,6,7,8,9,11,14,15,16,17,19,20,21
• René Tweehuysen 13,14,15,16,17,19,20,21
• Ed Ubels 4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,14,16,17,18,19,20,21
• Rien van Uitert 6,7,8,9,10,11,12,13,14,15,17,18,19,20,21
• Hennie Unkel 10,15,20
• Hennie van der Vegt 3,4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,14,15,16,17,18,19,20,21
• Irene Veltman 19,20,21
• Con van Velzen 1,2,5,6
• Jeroen Verhoeff 19
• Elysia Verhoeven 9,10,11,12,13,14,15,16,17,18,19,20,21
• Ruud Verkerk 2,6,7,8,9,10,11,13,15,16,17,18,19,20,21
• Caroline Verschoor 19,20
• Harm Visser 14,15,18
• Roos van der Vliet 15,16,17,18,19
• Wilma van der Vliet 16,17,18,19,20,21
• Ton Voortman 12,20,21
• Gerrit de Vries 5,7,8,9,10,11,12,13,14,15,16,17,18,19,20,21
• Eduard Vrijdag 9,11,12
• Gerrie Wachtmeester 13,14,15,16,17,18,19,20,21
• Wout Wachtmeester 21
• Aly van der Wal 17,18,21
• Cas Waterman 5,6,8,9,10,11,12,13,14,15,16,17,18,19,20,21
• Gerard van de Weerd 1,2,3,4,6,7,8,9,10
• Zwaantje Weishaupt 20,21
• Maarten Welbergen 4,5,6,7,9,10,11,13,15,17,18,19,20,21
• Paul Wieggers 6,7,8,9,10
• Marije van Wieringen 10,11,13,14,15,16,19,20,21
• Hiske Wiersma 7,9,10,11,12,13,14,15,16,17,18,19,20,21
• Jittie Wildeman 20
• Dorry van de Winkel 16,17,18,19,20,21
• Frances Wohl 3,4,5
• Marijke ten Wolde 16,17,18,20
• Hilde Wolters 10,11,13,14,15,16,17,18,19,20
• Kik Zeiler 2,3
• Adriana van Zoest 11,12,13,14,15,16,17,18
• Fiona Zondervan 10,12,17,18,20,21
• Erik Zwaga 20,21
• Theo Zwinderman 10,11,12,13,14,15,16,17,18,21

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties