Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Lijst van burggraven van Gent
De burggraaf van Gent, of kastelein, was een hoge ambtenaar die, als vertegenwoordiger van de graaf van Vlaanderen, in diens naam onderhandelde. Hij of zij zetelde op een burcht of ander soort vesting, waarvan de naam werd afgeleid. De functie van burggraaf verwerd langzamerhand tot een erfelijke functie, waarna de titel haar betekenis verloor en een dode letter werd.
Zij droegen in de keures en charters vele diverse namen: Castellanus, pretorurbanus, prefectue urbis, vicecomes, burggravius, borghgrave, chastellain, vicomte, e.d.
Onder de kasteleins bestonden er vele rangen. Deze van Gent waren van eerste rang en hoge adel. Zij waren militaire bevelhebbers van het Castrum.
De burggraaf van Gent voerde ook het bevel over een groot deel van het grafelijke leger. Hij was voorzitter van het schepengerecht van de kasselrij van de Oudburg en oefende aldus de justitie uit.
In de eerste helft van de 12de eeuw doet de baljuw zijn intrede en vervangt de kastelein enkel in de steden. In het begin van de 14de eeuw is het burggraafschap enkel nog een titel en willen de burggraven van Gent zich van Vlaanderen meester maken om hun voorrechten terug te krijgen. In 1214 en 1302, respectievelijk in de Slag bij Bouvines en de Guldensporenslag, streden de kasteleins in de rangen van de Franse koning tegen de graaf en de gemeenten. In de loop van de 14de eeuw wint de graaf het pleit en kwam hij terug in het bezit van de kasselrijen onder het feitelijk bestuur van een baljuw, die optrad in naam, en als plaatsvervanger, van de graaf.
Er is weinig bekend over de kasteleins van Gent. Hun namen komen voor in nog bestaande aktes en in kronieken zoals de Miracula S. Bavonis, die onze kennis helaas niet erg verrijken. De onderstaande data staan dan ook niet onherroepelijk vast.
Burggraven (kasteleins) van Gent
- ca.1010-1032 - Lambert I
- Deze naam werd gevonden in oorkonden ( en in de 'Vita et Miracula S. Bavonis') en is de oudst bekende burggraaf (kastelein). Vóór hem waren er ongetwijfeld nog. hij behartigde sterk de belangen van de Sint-Pietersabdij)
- 1032-1071 - Folcard I (zoon van Lambert I)
- 1071-1074 - Lambert II (zoon van Folcard I)
- 1072-1074 - Folcard II (broer van Lambert II)
- 1074-1120 - Wenemar I, heer van Bornem (zoon van Folcard II)
- 1120-1122 - Zeger I (zoon van Wenemar I)
- 1122-1128 - Wenemar II (broer van Zeger I; afgezet door graaf Willem Clito)
- 1127-1128 - Arnoul ("tegen-kastelein")
- 1128-1135 - Wenemar II (terug aangesteld door graaf Diederik van de Elzas)
- 1139-? - Hugo d'Encre II (schoonzoon van Zeger I; huwde diens dochter Alicia)
- 1140-? - Hendrik
- 1140-? - Viviaan van Munte (zoon van Ascric van Munte)
- 1157-1187 - Rogier (was tevens kastelein van Kortrijk)
- 1187-1199 - Zeger II van Viggezele (waarschijnlijk de eerste kastelein die het Gravensteen bewoonde en hoogstwaarschijnlijk de bouwer van het mottekasteel Hoge Wal te Ertvelde)
- 1200-1227 - Zeger III, heer van Bornem en Heusden (huwde Beatrix van Heusden; vader van ridder Geraard de Duivel)
- 1227-1232 - Hugo II (zoon van Zeger III en gehuwd met Oda (Odette) de Champagne). Zijn graftombe (zie foto) is te bezichtigen in het STAM te Gent. Ze werd in 1948 ontdekt in de abdij Nieuwenbosch te Heusden
- 1234-1234 - Oda de Champagne (regent" voor haar minderjarige zoon Hugo)
- 1234-1264 - Hugo III, heer van Heusden (huwde met Maria van Gavere)
- 1265-1287 - Hugo IV (zoon van Hugo III, gehuwd met Maria de Reux)
- 1280-1307 - Geeraard, heer van Zottegem
- ca.1318-? - Hugo V van Zottegem (de laatste effectieve kastelein van Gent,; hij streed mee in de Guldensporenslag) aan de zijde van de Franse koning tegen de graaf.
Noot: Na het 'Huis van Zottegem' droegen de families Van Antoing (16de eeuw) en Van Melun (17de eeuw) de symbolische titel van burggraaf. De laatste kastelein (burggraaf) was Rohan (overl. in 1787). De Franse Revolutie maakte er een definitief einde aan.
De bij het ontstaan van België invloedrijke familie Vilain XIIII zijn echter nog rechtstreekse afstammelingen van deze burggraven van Gent.