Jan-Paul van Spaendonck

Jan-Paul van Spaendonck (Amsterdam, 13 maart 1956) is een Nederlands zanger, muzikant, componist en schrijver.

Biografie

Van Spaendonck werkte na zijn zangstudie aan het Utrechts Conservatorium als bariton mee aan vele muziektheaterproducties, concerten, radio-, tv- en cd-opnames. In 1991 richtte hij met cellist en zanger Vincent de Lange het duo La Passione op. Bij La Passione speelde Van Spaendonck ook klassieke gitaar. Het duo werd na een optreden in het VPRO-programma Reiziger in muziek van Han Reiziger landelijk bekend met hun eigen interpretatie van het Napolitaanse lied en trad tot 2011 op in Nederland, Duitsland, België en Italië. Het Italiaanse dagblad Il Mattino noemde hen ‘onze beste ambassadeurs van het Napolitaanse lied’. Als operazanger zong Van Spaendonck in de premières van hedendaagse opera’s als ‘Woutertje Pieterse’ (Konrad Boehmer), 1988), ‘Un malheureux vêtu de noir’ (Jan van Vlijmen, 1990) en ‘Alzheimer’ (Chiel Meijering, 2006). In 2003 zong hij de rol van Dr. Oliver Sacks in de Nederlandse première (met het Mondriaan Kwartet) van Michael Nymans ‘The Man Who Mistook His Wife For a Hat’, waarvoor hij tevens het libretto vertaalde.

Als componist werd Van Spaendonck bekend van zijn liedjes en theaterstukken over de wijk Nieuw West in Amsterdam. Deze wijk, waar hij is opgegroeid, speelt een belangrijke rol in zijn repertoire. Dit kwam bijvoorbeeld tot uiting in de folkopera ‘Nieuw West!’ (2002) die hij samen met Jan van der Meij schreef, en de muziek bij het theaterstuk 'Ze vroegen arbeid, er kwamen mensen' (2012), ter gelegenheid van het 60-jarig bestaan van de Amsterdamse Westelijke tuinsteden. Maar ook de cd's 'Het Monster van de Sloterplas' en 'Dwarsliggers' bevatten veel nummers over deze Amsterdamse wijk. Met zijn composities droeg hij bij aan een betere beeldvorming van het door negatieve publiciteit geplaagde stadsdeel met 133.000 inwoners.

Stijl

Als uitvoerend artiest was Van Spaendonck aanvankelijk voornamelijk actief als liedzanger en als bariton in operettes en opera. In de jaren negentig kreeg het klassieke en populaire Italiaanse lied zijn voornaamste aandacht door zijn deelname aan het duo La Passione. Voor dit duo schreef hij ook een groot aantal composities (bijvoorbeeld 'La sirena e la luna' en 'Passeggiata autunnale'). Begin deze eeuw verlegde Van Spaendonck zijn interesse naar het Nederlandse (pop)lied en verwerkte hij meer blues, folk en jazz in zijn composities. Hij was in die jaren bevriend met tekstdichter Lennaert Nijgh, die hij al sinds zijn jeugd bewonderde. De invloed van Nijgh is terug te vinden in de verschillende Nederlandse liedjes die Van Spaendonck schreef voor 'Therapeutisch liedboek' en met name voor 'Dwarsliggers'. Voor de laatste cd schreef hij samen met Robert Eksteen dertien nummers. Net als bij 'Therapeutisch liedboek' zijn ook deze nummers opgebouwd uit een mengeling van diverse stijlen. De teksten (van Eksteen) zijn afwisselend autobiografisch ('Ballade van de verloren richting'), soms politiek, ('Ballade van de republikeinse lente') en humoristisch ('Reünie'). Na 2010 keerde Van Spaendonck, enige uitzonderingen daargelaten, weer terug naar de klassieke muziek, zoals in de liederencyclus voor koor en piano 'Oorlog en vrede?', geschreven ter gelegenheid van de viering van 65 jaar bevrijding en op 4 mei 2010 ten doop gehouden in de OBA van Amsterdam.

Discografie

• 'Concerto Autunnale' (1995) (met La Passione)
• 'Primavera' (1996) (met La Passione)
• 'Ave Maria' (1997) (met La Passione)
• 'Fuoco' (2002) (met La Passione)
• 'Nieuw West Vijftig Jaar' (2002) (met Jan van der Meij)
• 'Therapeutisch Liedboek' (2004)
• 'Het Monster van de Sloterplas' (Nieuw West II) (2006)
• 'Dwarsliggers' (2006) (in samenwerking met Robert Eksteen)

Composities

• 'Oorlog en vrede? Liederencyclus' (2010)
• 'Ze vroegen arbeid, er kwamen mensen' (2012)

Bibliografie

• 'Wellustige sonnetten' (2012) (vertaling (samen met Geerten Meijsing) uit het Italiaans van: Sonetti Lussuriosi (1524) van Pietro Aretino)