Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Connotatie: verschil tussen versies

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Geen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 1: Regel 1:
De '''connotatie''' oftewel '''bijklank''' van een [[woord]] of kleine woordgroep is de ermee verbonden [[voorstelling]] (vooronderstelling), vaak van [[emotie|emotionele aard]], buiten de eigenlijke betekenis van het woord ofwel [[denotatie]]. Het woord connotatie is [[etymologie| etymologisch]] verwant met het [[Latijn]]se ''connotatio''.  
De '''connotatie''' ('bijklank, ondertoon, bijbetekenis, gevoelswaarde') van een [[woord]] of kleine woordgroep is de ermee verbonden voorstelling (vooronderstelling), vaak van emotionele aard, buiten de eigenlijke betekenis van het woord ofwel [[denotatie]]. Het woord connotatie is [[etymologie| etymologisch]] af te leiden als het [[Latijn]]se ''connotatio'' (van het Lat. prefix ''con-'', „met-“, „tezamen-“, en ''notatio'', „optekening“).  


Het woord ''connotatie'' is een [[taalkunde|taalkundig]] begrip. In het dagelijks taalgebruik worden meestal de termen '''gevoelswaarde''' of '''associatie''' of '''affect''' gebruikt. Het betreft dan meestal ook de [[gevoelens]] die tijdens een [[gesprek]], [[discussie]] of [[waarneming]]en teweeg worden gebracht. Ieder heeft daarin zijn [[eigen]] [[ontwikkeling]]en en zijn eigen verdeling en dosering (toelaten / niet tegenhouden van gevoelens). Immers [[denken]] de meeste [[mens]]en ook middels woorden, waarbij de ''gevoelswaarden'' toebedeeld worden (of niet). Met andere woorden verkrijgt ''nieuwe [[input]]'' (waarnemingen, [[kennis (wetenschap)|kennis]], [[begrip]]pen enz.) een bepaalde [[waardering|waarde]] in de vorm van een gevoel, dat zich [[automatisch]] op- of voordoet. Dit ''bepaalde gevoel'' is bepalend voor de [[denkwijze|wijze]] waarop iets wordt [[onthouden]] en de [[mate]] waarin het [[inprenten|ingeprent]] wordt in het [[menselijk geheugen|geheugen]]. Qua [[herinnering]] is die gevoelswaarde vervolgens ook bepalend voor waar men al-of-niet [[gevoeligheid|gevoelig]] voor is (geworden).  
Het woord ''connotatie'' is een taalkundig begrip. In het dagelijks taalgebruik worden meestal de termen ''gevoelswaarde'' of ''associatie'' gebruikt.  


Elke [[letter]], elk [[woord]] dat [[schrijven|geschreven]], [[uitgesproken]] en [[denken|gedacht]] is, heeft een emotionele aard en betekenis, die buiten de directe betekenis van het woord ligt. De filosofische vraag rijst dan: Wat is de ''eigenlijke'' betekenis van een [[teken]], woord, begrip, enz?
Elke [[letter]], elk [[woord]] dat geschreven, uitgesproken en gedacht is, heeft een emotionele aard en betekenis, die buiten de directe betekenis van het woord ligt. De filosofische vraag rijst dan: Wat is de ''eigenlijke'' betekenis van een teken, woord, begrip, enzovoort?


Hoewel connotatie en denotatie twee verschillende begrippen zijn, kunnen ze niet los van elkaar worden gezien. Bijvoorbeeld: de denotatie van het woord ''[[minderheid]]'' is "een groep personen die minder dan de helft van het totaal aantal personen vormt". Het woord ''minderheid'' heeft daarnaast echter verscheidene (vooral [[negatief|negatieve]]) connotaties, want het wordt veelal gebruikt in [[pregnantie|pregnante]] zin om te verwijzen naar [[buitenstaander]]s en/of een [[onderdrukking|onderdrukte]] groep (in het bijzonder een [[etnisch-culturele minderheid]]).  
Hoewel connotatie en denotatie twee verschillende begrippen zijn, kunnen ze niet los van elkaar worden gezien. Bijvoorbeeld: de denotatie van het woord ''minderheid'' is "een groep personen die minder dan de helft van het totaal aantal personen vormt". Het woord ''minderheid'' heeft daarnaast echter verscheidene (vooral negatieve) connotaties, want het wordt veelal gebruikt in [[pregnantie|pregnante]] zin om te verwijzen naar buitenstaanders en/of een onderdrukte groep (in het bijzonder een [[etnisch-culturele minderheid]]).  


Connotatie is wat [[equivalent (taalkunde) | equivalentie]] onderscheidt van [[synonymie]]. Twee woorden binnen dezelfde taal zijn elkaars synoniem  als ze exact dezelfde denotatie hebben, terwijl de connotatie kan verschillen. De woorden ''ros'' en ''knol'' zijn beide synoniemen van ''[[paarden|paard]]'', maar met verschillende connotaties. Hebben twee of meer synoniemen bovendien dezelfde connotatie, dan zijn het tevens elkaars equivalenten. Het verschil in gebruik hangt voornamelijk af van de [[schrijfstijl]] en het [[register (taalkunde)|register]]; zo is bijvoorbeeld ''[[verloskundige]]'' een wat eigentijdser woord dan ''vroedvrouw'', en heeft daardoor een iets andere connotatie.  
Connotatie is wat [[equivalent (taalkunde) | equivalentie]] onderscheidt van [[synonymie]]. Twee woorden binnen dezelfde taal zijn elkaars synoniem  als ze exact dezelfde denotatie hebben, terwijl de connotatie kan verschillen. De woorden ''ros'' en ''knol'' zijn beide synoniemen van ''paard'', maar met verschillende connotaties. Hebben twee of meer synoniemen bovendien dezelfde connotatie, dan zijn het tevens elkaars equivalenten. Het verschil in gebruik hangt voornamelijk af van de [[schrijfstijl]] en het [[register (taalkunde)|register]]; zo is bijvoorbeeld ''verloskundige'' een wat eigentijdser woord dan ''vroedvrouw'', en heeft daardoor een iets andere connotatie.  


Een woord heeft vaak verschillende connotaties bij één denotatie.  
Een woord heeft vaak verschillende connotaties bij één denotatie.  
Regel 15: Regel 15:
*[[Zinssemantiek]]
*[[Zinssemantiek]]
*[[Eufemisme]]
*[[Eufemisme]]
*[[Associatie (psychologie)]]
*[[Feeling]]
*[[Denkbeeld]]en


[[Categorie:Perceptie]]
[[Categorie:Perceptie]]
[[Categorie:Semantiek]]
[[Categorie:Semantiek]]
[[Categorie:Psychologie]]

Versie van 15 aug 2011 22:03

De connotatie ('bijklank, ondertoon, bijbetekenis, gevoelswaarde') van een woord of kleine woordgroep is de ermee verbonden voorstelling (vooronderstelling), vaak van emotionele aard, buiten de eigenlijke betekenis van het woord ofwel denotatie. Het woord connotatie is etymologisch af te leiden als het Latijnse connotatio (van het Lat. prefix con-, „met-“, „tezamen-“, en notatio, „optekening“).

Het woord connotatie is een taalkundig begrip. In het dagelijks taalgebruik worden meestal de termen gevoelswaarde of associatie gebruikt.

Elke letter, elk woord dat geschreven, uitgesproken en gedacht is, heeft een emotionele aard en betekenis, die buiten de directe betekenis van het woord ligt. De filosofische vraag rijst dan: Wat is de eigenlijke betekenis van een teken, woord, begrip, enzovoort?

Hoewel connotatie en denotatie twee verschillende begrippen zijn, kunnen ze niet los van elkaar worden gezien. Bijvoorbeeld: de denotatie van het woord minderheid is "een groep personen die minder dan de helft van het totaal aantal personen vormt". Het woord minderheid heeft daarnaast echter verscheidene (vooral negatieve) connotaties, want het wordt veelal gebruikt in pregnante zin om te verwijzen naar buitenstaanders en/of een onderdrukte groep (in het bijzonder een etnisch-culturele minderheid).

Connotatie is wat equivalentie onderscheidt van synonymie. Twee woorden binnen dezelfde taal zijn elkaars synoniem als ze exact dezelfde denotatie hebben, terwijl de connotatie kan verschillen. De woorden ros en knol zijn beide synoniemen van paard, maar met verschillende connotaties. Hebben twee of meer synoniemen bovendien dezelfde connotatie, dan zijn het tevens elkaars equivalenten. Het verschil in gebruik hangt voornamelijk af van de schrijfstijl en het register; zo is bijvoorbeeld verloskundige een wat eigentijdser woord dan vroedvrouw, en heeft daardoor een iets andere connotatie.

Een woord heeft vaak verschillende connotaties bij één denotatie.

Zie ook