Kleur en Ritme

Dit artikel valt onder beheer van Dorp:Luisterrijk.

Spanje is een land dat sterk tot onze verbeelding spreekt. Het aparte karakter dat de bewoners van dit schiereiland eigen is, wordt door de vele inheemse kunstenaars prachtig uitgebeeld. Wie kent niet de held uit Miguel Cervantes' boek, Don Quichotte met zijn trouwe knecht Sancho Panza?
Ook de schilder Francisco Goya en de dichter Garcia Lorca zijn geen onbekenden voor ons.

• Maar dan die warmbloedige muziek!

Het vreemde ritme - soms opgejaagd fel, dan weer pathetisch bewogen, maar altijd van een ongewone charme - pakt ons op een meeslepende wijze. Vele composities zijn geënt op oeroude ritmen en melodieën van de rijke volksmuziek.
Feitelijk is het zó, dat pas van echte Spaanse muziek sprake is geweest toen het impressionisme zijn intrede in de muziek deed, dus in de tijd van Claude Debussy en Maurice Ravel.
Pas het impressionisme was in staat de folkloristische muziek te omvatten. Voordien was de beïnvloeding door het buitenland zo sterk, dat men nauwelijks de Spaanse muziek als zodanig kon herkennen.
Een drietal componisten dat zeer veel bijgedragen heeft tot de ontplooiing van de muziek in Spanje, zijn Isaac Albéniz, Enrique Granados en Manuel de Falla.

Isaac Albéniz

Isaac Albeniz omstreeks 1901

Isaac Albéniz had een zeer avontuurlijke aanleg. Toen hij tien jaar was, ontdekte men hem als verstekeling op een oceaanstomer!
Hij verloor echter de moed niet en verdiende zijn overtocht naar Amerika door piano te spelen voor de passagiers. Na vier jaar keerde hij terug en volgde hij muzieklessen bij onder meer Franz Liszt. Deze lessen werden gefinancierd door de Spaanse koning, die wel wat in Albéniz zag.
Hij maakte veel concertreizen door Europa en Amerika en raakte bevriend met Claude Debussy.
Albéniz schreef verscheidene opera's en veel prachtige pianomuziek. Zeer bekend zijn:

• Suite Iberia
• Cantos de Espana ( Spaanse liederen )

en de

• Suite Espagnola

Enrique Granados

Enrique Granados omstreeks 1914

Enrique Granados was een zoon van een Spaans officier, afkomstig uit Cuba. Hij studeerde in Madrid compositie en in Parijs piano.
Granados wordt beschouwd als een van de belangrijkste componisten van Spanje. Aanvankelijk beïnvloed door romantische componisten als Robert Schumann en Edvard Grieg kwam hij later tot een geheel eigen stijl met aparte harmonische wendingen, karakteristieke melodieën en een apart ritme. Samen met de violist Jacques Thibaud en de cellist Pablo Cassals vormde hij een bekend trio.
Toen Granados tijdens de Eerste Wereldoorlog een bezoek aan Amerika wilde maken, werd de boot waarmee hij de overtocht maakte, door een Duitse onderzeeër getorpedeerd, waarbij Granados verdronk.
Het oeuvre van Granados is vrij uitgebreid. Hij schreef kamermuziek, koorwerken en liederen. Zeer bekend van hem zijn de

• Goyesca's

Deze Goyesca's zijn muzikale vertolkingen van enige schilderijen van zijn beroemde landgenoot Francisco Goya. Ook wordt nog steeds veel gitaarmuziek van hem gespeeld, zoals het zeer bekende:

• Danza Espagnola No. 5 - Andaluza

Mannuel de Falla

Manuel de Falla omstreeks 1920

Manuel de Falla is de beroemdste componist die Spanje heeft voortgebracht. Al heel jong speelde hij met zijn moeder vierhandig piano. Ook reeg hij op uitstekende wijze muziekonderwijs van zijn moeder. Later studeerde hij evenals Emrique Granados in Parijs.
Zijn eerste opera

• La vida breva ( Het korte Leven )

werd bekroond met de Bellas Artes-prijs. Dit was het begin van de algemene waardering in Spanje.
Toen de dictator Francisco Franco aan het bewind kwam, week De Falla uit naar Argentinië, waar hij in 1946 in grote armoede stierf.
Zijn belangrijkste werken zijn:

• El amor brujo ( De liefde als Tovenares )
• Noches de Espana ( Spaanse nachten ) en zijn beroemde ballet
• El sombrero de tres picos ( De driekante Steek)

Voor zijn balletten heeft De Falla samengewerkt met zijn landgenoot Pablo Picasso, die de decors en de costuums ontwierp.