Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Parawetenschap: verschil tussen versies
Geen bewerkingssamenvatting |
(stukje zoals wikipedia:de:Paranauka en wikipedia:pl:Paranauka) |
||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
'''Parawetenschappen''' | '''Parawetenschappen''' ([[Grieks]]: {{hopper|παρά}}- ’naast, voorbij’) zijn kennis die zeer dicht bij rationele of zelfs wetenschappelijke kennis staat, die theoretisch onderworpen zou moeten zijn aan rationele controle (verificatie), maar ook ideeën en hypothesen die niet voldoen aan sterke rationaliteitsprincipes, d.w.z. die geen toereikende onderbouwing hebben. Als gevolg hiervan omvat parawetenschap kennis die aan de rand van of buiten de officiële wetenschappelijke mainstream valt, waaruit wetenschappers niettemin ideeën en werkhypothesen putten. Ze zijn als het ware een ’voorportaal’ van de academische wetenschappen. | ||
Volgens een definitie van de Duitse [[sociologie|socioloog]] en [[geografie|geograaf]] Edgar Wunder zijn parawetenschappen | Volgens een definitie van de Duitse [[sociologie|socioloog]] en [[geografie|geograaf]] Edgar Wunder zijn parawetenschappen „systemen van uitspraken die expliciet of impliciet beweren wetenschappelijk te zijn of verifieerbaar of bewijsbaar te zijn met wetenschappelijke methoden, maar waarbij min of meer sterke twijfel bestaat of ze deze claim ook daadwerkelijk kunnen waarmaken.”<ref>„Aussagensysteme, die explizit oder implizit den Anspruch auf Wissenschaftlichkeit oder auf Überprüf- beziehungsweise Belegbarkeit mit Methoden der Wissenschaft stellen, bei denen jedoch der mehr oder minder starke Zweifel besteht, ob sie diesen Anspruch auch einlösen können”, {{aut|E. Wunder}}, ''Parawissenschaft – was ist das?'' in: {{ts.|Skeptiker}}. Band 10, 1997, p. 125.</ref> Het begrip parawetenschap houdt bijgevolg geen waardebepaling in: een parawetenschap kan zich ontwikkelen tot [[protowetenschap]] (een wetenschap „in wording”) of als [[pseudowetenschap]]. Een voorbeeld voor een voormalige parawetenschap is de ''continentale drifthypothese'' van [[Alfred Wegener]], die lange tijd als pure speculatie werd beschouwd en, na de bevestiging ervan, uiteindelijk werd opgenomen in de [[platentektoniek]], een onderdeel van de [[geologie|geologische]] wetenschap. | ||
Anderzijds is de [[frenologie]], die in het begin van de 20e eeuw nog grote wetenschappelijke popularieit genoot, vanuit hedendaags perspectief een voorbeeld van pseudowetenschap. | Anderzijds is de [[frenologie]], die in het begin van de 20e eeuw nog grote wetenschappelijke popularieit genoot, vanuit hedendaags perspectief een voorbeeld van pseudowetenschap. | ||
Versie van 25 jan 2024 00:18
Parawetenschappen (Grieks: παρά- ’naast, voorbij’) zijn kennis die zeer dicht bij rationele of zelfs wetenschappelijke kennis staat, die theoretisch onderworpen zou moeten zijn aan rationele controle (verificatie), maar ook ideeën en hypothesen die niet voldoen aan sterke rationaliteitsprincipes, d.w.z. die geen toereikende onderbouwing hebben. Als gevolg hiervan omvat parawetenschap kennis die aan de rand van of buiten de officiële wetenschappelijke mainstream valt, waaruit wetenschappers niettemin ideeën en werkhypothesen putten. Ze zijn als het ware een ’voorportaal’ van de academische wetenschappen.
Volgens een definitie van de Duitse socioloog en geograaf Edgar Wunder zijn parawetenschappen „systemen van uitspraken die expliciet of impliciet beweren wetenschappelijk te zijn of verifieerbaar of bewijsbaar te zijn met wetenschappelijke methoden, maar waarbij min of meer sterke twijfel bestaat of ze deze claim ook daadwerkelijk kunnen waarmaken.”[1] Het begrip parawetenschap houdt bijgevolg geen waardebepaling in: een parawetenschap kan zich ontwikkelen tot protowetenschap (een wetenschap „in wording”) of als pseudowetenschap. Een voorbeeld voor een voormalige parawetenschap is de continentale drifthypothese van Alfred Wegener, die lange tijd als pure speculatie werd beschouwd en, na de bevestiging ervan, uiteindelijk werd opgenomen in de platentektoniek, een onderdeel van de geologische wetenschap.
Anderzijds is de frenologie, die in het begin van de 20e eeuw nog grote wetenschappelijke popularieit genoot, vanuit hedendaags perspectief een voorbeeld van pseudowetenschap.
Voorbeelden van parawetenschappen zijn:
Een citaat komt in dit verband van hoogleraar dr. Hans Gerding: „Ik hoop nog mee te maken dat parapsychologie kan worden opgeheven, omdat ze is opgenomen in de reguliere psychologie.”[2]
Verwijzingen
- º „Aussagensysteme, die explizit oder implizit den Anspruch auf Wissenschaftlichkeit oder auf Überprüf- beziehungsweise Belegbarkeit mit Methoden der Wissenschaft stellen, bei denen jedoch der mehr oder minder starke Zweifel besteht, ob sie diesen Anspruch auch einlösen können”, E. Wunder, Parawissenschaft – was ist das? in: Skeptiker. Band 10, 1997, p. 125.
- º Jacqueline Schippers, Parapsychologie en Bijna-dood-ervaring. Interview met Prof. Dr. Hans Gerding, op blog van Kees Voorhoeve, Meditatie en mystiek, https://meditatiemystiek.blogspot.com/2013/03/parapsychologie-en-bijna-dood-ervaring.html
overgenomen van https://www.vkk.nl/reflectie/1(3)04/files/1(3)04.pdf (niet meer online)
