Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Grootmeesteres (hofhouding): verschil tussen versies
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Grootmeesteres_(hofhouding)&oldid=53795306) |
(beetje opruimen, google books links) |
||
Regel 16: | Regel 16: | ||
De grootmeesteres geeft formeel leiding aan de zeven, eveneens honoraire ''[[hofdame]]s''. Deze zijn betrokken bij de voorbereiding van evenementen van de koningin en van de vrouwelijke leden van het [[Koninklijk Huis (Nederland)|Koninklijk Huis]]. Bij zulke bezoeken worden zij door een hofdame begeleid voor eventuele aanspraak en andere praktische zaken. Een hofdame is herkenbaar aan een [[chiffre]], dat gedragen wordt op de linkerschouder. | De grootmeesteres geeft formeel leiding aan de zeven, eveneens honoraire ''[[hofdame]]s''. Deze zijn betrokken bij de voorbereiding van evenementen van de koningin en van de vrouwelijke leden van het [[Koninklijk Huis (Nederland)|Koninklijk Huis]]. Bij zulke bezoeken worden zij door een hofdame begeleid voor eventuele aanspraak en andere praktische zaken. Een hofdame is herkenbaar aan een [[chiffre]], dat gedragen wordt op de linkerschouder. | ||
== Nederlandse grootmeesteressen van | == Nederlandse grootmeesteressen van regerende vorsten == | ||
* 1818 - 1824?: Agneta Margaretha Catharina Fagel-Boreel<!--W1 ‘15-‘40 Wilhelmina (v Pruisen)( 1774-1837)--><ref>Emo Bos, | * 1818 - 1824?: Agneta Margaretha Catharina Fagel-Boreel<!--W1 ‘15-‘40 Wilhelmina (v Pruisen)( 1774-1837)--><ref>Emo Bos, ''Soevereiniteit en religie: Godsdienstvrijheid onder de eerste Oranjevorsten'', p. 181 [https://books.google.com/books?id=UOuNzwb7mWAC&pg=PA181&dq=grootmeesteres+1818&ots=C_nMQckhyq&sig=kTtA-iLzCYoCGI0RdwQAs3CFxQE&sa=X&ved=2ahUKEwj8i_XTsO_fAhWPmLQKHaFsAlgQ6AEwCnoECAMQAQ#v=onepage&q=grootmeesteres%201818&f=false]</ref><ref name=hamer>Dianne Hamer, ''Sophie: biografie van Sophie van Würtemberg (1818-1877) op basis van brieven ...'' [https://books.google.com/books?id=4LdtTX3SFcIC&pg=PA261&dq=grootmeesteres+1818&ots=FCGCMpZqce&sig=51IR5BTM7Abh9K0W5g6qLL-IV-s&sa=X&ved=2ahUKEwj8i_XTsO_fAhWPmLQKHaFsAlgQ6AEwCXoECAgQAQ#v=onepage&q=grootmeesteres%201818&f=false]</ref>{{rp|p. 59, 88}}<ref>N.M. Japikse, Nationaal Archief, Den Haag, 1964, [http://www.gahetna.nl/collectie/archief/ead/index/eadid/1.10.29/node/c01%3A0.c02%3A1.c03%3A5#c01:0.c02:1.c03:7. Fagel, F-zesde generatie, 16-Mr. Hendrik baron Fagel (de jonge)], geboren te Amsterdam 21 maart 1765, overleden te 's-Gravenhage 22 maart 1838 huwde te 's-Gravenhage 1 oktober 1790 met Agneta Margaretha Catharina Boreel, geboren te 's-Gravenhage 8 maart 1770, grootmeesteres van de prinses van Oranje, overleden te Parijs 8 juli 1824</ref> | ||
* 1823 - ??: [[Van Heeckeren#Enkele telgen 6|Sophie Wilhelmina barones van Heeckeren van Kell]] (1772-1847), grootmeesteres van de koninginnen [[Wilhelmina van Pruisen (1774-1837)|Wilhelmina]] en [[Anna Paulowna van Rusland|Anna Paulowna]]; echtgenote van [[Jacob Unico Wilhelm van Wassenaer Obdam|Jacob Unico Willem des H.R. Rijksgraaf van Wassenaer]] (1769-1812)<ref>Wie is wie in Overijssel, [https://www.wieiswieinoverijssel.nl/zoekresultaten/.../94-marie-conelie-van-wassenaer-obdam Marie Cornélie gravin van Wassenaer Obdam (1799-1850)]</ref> | * 1823 - ??: [[Van Heeckeren#Enkele telgen 6|Sophie Wilhelmina barones van Heeckeren van Kell]] (1772-1847), grootmeesteres van de koninginnen [[Wilhelmina van Pruisen (1774-1837)|Wilhelmina]] en [[Anna Paulowna van Rusland|Anna Paulowna]]; echtgenote van [[Jacob Unico Wilhelm van Wassenaer Obdam|Jacob Unico Willem des H.R. Rijksgraaf van Wassenaer]] (1769-1812)<ref>Wie is wie in Overijssel, [https://www.wieiswieinoverijssel.nl/zoekresultaten/.../94-marie-conelie-van-wassenaer-obdam Marie Cornélie gravin van Wassenaer Obdam (1799-1850)]</ref> | ||
* ( | * (ca. 1844) <!--R.A.C.A.G. (-->Rose Amour Caroline Aya Gislène<!--)-->[[Baudry de Roisin#De kinderen van Baudry de Roisin|(Zézette) Falck, geb. barones De Roisin]] (1792-1850)<ref>echtgenote van mr. [[Anton Reinhard Falck|A.R. (Anton) Falck]], grootmeesteres van de koninginnen Anna Paulowna en Sophia[https://www.parlement.com/id/vg09llswffq6/a_r_anton_falck]</ref><ref>[http://www.gahetna.nl/collectie/archief/pdf/NL-HaNA_2.21.006.48.ead.pdf p. 25 Akten van aanstelling van R. baronesse de Roisin, later mevrouw Falck, tot hofdame bij de koningin, geboren prinses van Pruisen, en tot grootmeesteresse bij de prinses van Oranje, geboren prinses van Wurtemberg 1815]</ref><ref>[http://www.koninklijkeverzamelingen.nl/images/archives/pdf/G011.ead.pdf Nummer Toegang: G011, Collectie R.A.Ch.G. Falck, geb. barones De Roisin (1792-1850)]</ref><ref name=hamer />{{rp|p. 63, 89, 113, 118, 119}}<!--W2 ’40-’49 AnnaPaulowna (1795-1865)--><!--W3 ’49-’90 Sophie (1818-1877)--> | ||
* ?? - ??: [[Van Knobelsdorff|Johanna Philippina Hermanna barones van Knobelsdorff]], geb. [[Jonkheer|jkvr.]] [[De Gelder#Van Dedem|Van Dedem]], [[Heer (feodalisme)|vrouwe]] van [[de Gelder]] (1772-1860), grootmeesteres van [[Marianne van Oranje-Nassau|prinses Marianne]] en [[Anna Paulowna van Rusland|koningin Anna Paulowna]]<ref name=hamer />{{rp| | * ?? - ??: [[Van Knobelsdorff|Johanna Philippina Hermanna barones van Knobelsdorff]], geb. [[Jonkheer|jkvr.]] [[De Gelder#Van Dedem|Van Dedem]], [[Heer (feodalisme)|vrouwe]] van [[de Gelder]] (1772-1860), grootmeesteres van [[Marianne van Oranje-Nassau|prinses Marianne]] en [[Anna Paulowna van Rusland|koningin Anna Paulowna]]<ref name=hamer />{{rp|p. 72}}<!--W3 ’49-’90 Sophie (1818-1877)--><ref> Stichting Rutger Jan Schimmelpenninck, [https://www.stichtingrjs.nl/files/pdfs/StRJS%20inventaris%20archief%20augustus%202015.pdf Samengesteld door jhr. A.J. Gevers & A.J. Mensema, ''Inventaris archief Schimmelpenninck, Nijenhuis, Diepenheim'', augustus 2015 (p. 152)]</ref> | ||
* ( | * (ca. 1852): [[Jonkheer|jkvr.]] [[Deutz van Assendelft|Anna Maria Margaretha Deutz van Assendelft – Rendorp]] (1797-1858), grootmeesteres van [[Sophie van Wurtemberg|koningin Sophie]] <ref name=hamer />{{rp|p. 89}}<!--WIII ’49-’90 Sophie (1818-1877)-->, echtgenote van [[Jonkheer|jhr.]] [[Meester in de rechten|mr.]] Hendrik Jan Deutz van Assendelft (1792-1859), lid gemeenteraad en wethouder van Amsterdam | ||
* 1858 - 1878: [[Alida van Wickevoort Crommelin|Alida van der Oudermeulen]] [[Baron (titel)|barones]] [[Alida van Wickevoort Crommelin|van Wickevoort Crommelin]] (1806-1883), <ref>[https://web.archive.org/web/20190209124320/https://www.postzegelblog.nl/2013/06/07/alida-grootmeesteres-van-koningin-sophia/ Alida, grootmeesteres van Koningin Sophia]</ref><!--WIII ’49-’90 Sophie (1818-1877)--> grootmeesteres van [[Sophie van Wurtemberg|koningin Sophie]] | * 1858 - 1878: [[Alida van Wickevoort Crommelin|Alida van der Oudermeulen]] [[Baron (titel)|barones]] [[Alida van Wickevoort Crommelin|van Wickevoort Crommelin]] (1806-1883), <ref>[https://web.archive.org/web/20190209124320/https://www.postzegelblog.nl/2013/06/07/alida-grootmeesteres-van-koningin-sophia/ Alida, grootmeesteres van Koningin Sophia]</ref><!--WIII ’49-’90 Sophie (1818-1877)--> grootmeesteres van [[Sophie van Wurtemberg|koningin Sophie]] | ||
* ?? – 1894: Leopoldine Marie [[Graaf (titel)|gravin]] van Limburg Stirum (<!-- Den Haag 24 dec-->1817-<!--Den Haag 1 apr -->1894), Grootmeesteres van Koningin Emma.<ref>Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis (Collectie Iconografisch Bureau), [https://rkd.nl/en/explore/images/285783 Portrait of Anna Jacoba Wilhelmina barones van Pallandt (1827-1898) and Leopoldine Marie barones van Limburg Stirum (1817-1894), ca. 1863-1865]</ref> | * ?? – 1894: Leopoldine Marie [[Graaf (titel)|gravin]] van Limburg Stirum (<!-- Den Haag 24 dec-->1817-<!--Den Haag 1 apr -->1894), Grootmeesteres van Koningin Emma.<ref>Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis (Collectie Iconografisch Bureau), [https://rkd.nl/en/explore/images/285783 Portrait of Anna Jacoba Wilhelmina barones van Pallandt (1827-1898) and Leopoldine Marie barones van Limburg Stirum (1817-1894), ca. 1863-1865]</ref> | ||
* 1894 - ??: Wilhelmina Elizabeth Charlotta [[Graaf (titel)|gravin]] Van Lynden van Sandenburg geb. [[Baron (titel)|barones]] | * 1894 - ??: Wilhelmina Elizabeth Charlotta [[Graaf (titel)|gravin]] Van Lynden van Sandenburg geb. [[Baron (titel)|barones]] Van Boetzelaer (1869-1930) Dame du palais en waarnemend Grootmeesteres van koningin Emma.<ref>[https://books.google.com/books?id=bbrSAQAAQBAJ&pg=PA263&dq=grootmeesteres+%22koningin+emma%22&ots=ExUMfhp-54&sig=ACfU3U2G9AYX9E4P5o2QlRQT3zNppQN8qQ&sa=X&ved=2ahUKEwjI59iHvazgAhWMDewKHdSYBKIQ6AEwBnoECAMQAQ#v=onepage&q=grootmeesteres%20%22koningin%20emma%22&f=false Jaap Moes, ''Onder aristocraten: Over hegemonie, welstand en aanzien van adel, patriciaat ...'' p. 263]</ref><ref>[http://cleverensboeken.nl/product/om-reden-van-discretie/ R.W.A.M. Cleverens, ''Om redenen van discretie….'']</ref> | ||
* ( | * (ca. 1909): Agneta Hendrika [[Groeninx van Zoelen]]-Van de Poll (1857-1933)(wnd)<!--Wilhelmina ‘90-’48 (Emma ’79-’90 regentes ‘90-‘98), i.e.g. tijdens doop Juliana 5 juni 1909 --><ref name=hamer />{{rp|p. 261}}<ref>Digibron, [https://www.digibron.nl/search/detail/2f4a8b5b6ddf65290347841f90aa6982/dr-j-h-gerretsen-doopte-prinses-juliana dr J.H. Gerretsen doopte prinses Juliana]</ref><ref>Cees Fasseur, ''Wilhelmina''</ref> | ||
* 1924 - 1938: [[Gerarda Cornelia van Nagell|Gerarda Cornelia barones van Nagell]] (1878-1946), gehuwd met [[Meester in de rechten|mr.]] [[Alex van Lynden van Sandenburg|Frederik Alexander Carel graaf van Lynden van Sandenburg]] (1873-1932), lid [[Gedeputeerde Staten]] [[Utrecht (provincie)|Utrecht]], lid [[Tweede Kamer der Staten-Generaal|2e kamer]], [[Commissaris van de Koning|CdK]] [[Utrecht (provincie)|Utrecht]], opper[[kamerheer]] van [[Wilhelmina der Nederlanden|koningin Wilhelmina]] en [[grootmeester (hofhouding)|grootmeester]] van [[Juliana der Nederlanden|koningin Juliana]].<ref>Willem Westerbeke, 12 Vrouw door de vader geliefd, | * 1924 - 1938: [[Gerarda Cornelia van Nagell|Gerarda Cornelia barones van Nagell]] (1878-1946), gehuwd met [[Meester in de rechten|mr.]] [[Alex van Lynden van Sandenburg|Frederik Alexander Carel graaf van Lynden van Sandenburg]] (1873-1932), lid [[Gedeputeerde Staten]] [[Utrecht (provincie)|Utrecht]], lid [[Tweede Kamer der Staten-Generaal|2e kamer]], [[Commissaris van de Koning|CdK]] [[Utrecht (provincie)|Utrecht]], opper[[kamerheer]] van [[Wilhelmina der Nederlanden|koningin Wilhelmina]] en [[grootmeester (hofhouding)|grootmeester]] van [[Juliana der Nederlanden|koningin Juliana]].<ref>Willem Westerbeke, 12 Vrouw door de vader geliefd, deel 13, p. 265 [https://books.google.com/books?id=v0-jBgAAQBAJ&pg=PA265&dq=wilhelmina+grootmeesteres&ots=r_LfblGwP6&sig=HynTqHr4TDoeAY-BjIEN7-2OqZw&sa=X&ved=2ahUKEwiVvqeAzO_fAhUR36QKHU4DC_o4ChDoATABegQIBRAB#v=onepage&q=wilhelmina%20grootmeesteres&f=false]</ref> | ||
* 1938 – 1954?: Cornelie Marie?<ref>IJmuider Courant, 22 april 1955, | * 1938 – 1954?: Cornelie Marie?<ref>IJmuider Courant, 22 april 1955, p.13 [https://nha.courant.nu/issue/IJC/1955-04-22/edition/null/page/13 Band tussen familie Boreel en Velsen bestendigd]</ref> [[Baron (titel)|barones]] [[van Tuyll van Serooskerken]], geb. [[Jonkheer|jkvr.]] Boreel<ref>Arnhemsche courant, wo. 01-02-1939, p. 2, ''De nieuwe Grootmeesteres van H.M. de Koningin'' [https://www.delpher.nl/nl/kranten/view?coll=ddd&identifier=MMKB08%3A000111004%3Ampeg21%3Aa0091]</ref><ref name=withuis>Jolande Withuis, ''Juliana: vorstin in een mannenwereld'' [https://books.google.com/books?id=0iwzDQAAQBAJ&pg=PT516&dq=C.M.+barones+van+Tuyll+van+Serooskerken-Boreel&ots=ZW5NwdIl6J&sig=Zl9N9uK57Vr-K-_e8LNvnCGV_aY&sa=X&ved=2ahUKEwjE9aL70e_fAhXHalAKHaZvB4EQ6AEwDHoECAcQAQ#v=onepage&q=C.M.%20barones%20van%20Tuyll%20van%20Serooskerken-Boreel&f=false]</ref><ref>Cees Fasseur, ''Juliana en Bernhard: het verhaal van een huwelijk 1936-1956'' [https://books.google.com/books?id=_GxgBgAAQBAJ&pg=PT146&dq=C.M.+barones+van+Tuyll+van+Serooskerken-Boreel&ots=MicLmowRhQ&sig=-RZ6p3ruoWJTqkQLtGTNDl-dm98&sa=X&ved=2ahUKEwjE9aL70e_fAhXHalAKHaZvB4EQ6AEwDXoECAMQAQ#v=onepage&q=C.M.%20barones%20van%20Tuyll%20van%20Serooskerken-Boreel&f=false]</ref> | ||
* 1954 - 1957: [[douairière]] Adolphine Agneta [[Baron (titel)|barones]] Van Heeckeren van Molecaten-[[Groeninx van Zoelen]] (1885-1967), grootmeesteres van koningin Juliana<!--Juliana ‘48-‘80, ontslagen na Greet Hofmans affaire--><ref>Trouw, [https://www.trouw.nl/cultuur/dossier-zieneres-niet-verloren-brieven-van-juliana-aan-greet-hofmans-worden-bewaard-in-kasteel-in-hattem~a58e5f35/ Lammers, F., | * 1954 - 1957: [[douairière]] Adolphine Agneta [[Baron (titel)|barones]] Van Heeckeren van Molecaten-[[Groeninx van Zoelen]] (1885-1967), grootmeesteres van koningin Juliana<!--Juliana ‘48-‘80, ontslagen na Greet Hofmans affaire--><ref>Trouw, [https://www.trouw.nl/cultuur/dossier-zieneres-niet-verloren-brieven-van-juliana-aan-greet-hofmans-worden-bewaard-in-kasteel-in-hattem~a58e5f35/ Lammers, F., ''Dossier zieneres niet verloren Brieven van Juliana aan Greet Hofmans worden bewaard in kasteel in Hattem'', 8 maart 1994]</ref><ref>Lambert J. Giebels, ''De Greet Hofmans-affaire: hoe de Nederlandse monarchie bijna ten onder ging'' [https://books.google.com/books?id=5_o4DwAAQBAJ&pg=PT299&dq=Juliana+grootmeesteres&ots=Jll2GzHSVh&sig=pnnhuxUfl2-4N838R4Cc2pMAOIA&sa=X&ved=2ahUKEwiKvKH5xu_fAhXRDOwKHVt-Bnk4ChDoATADegQIBxAB#v=onepage&q=Juliana%20grootmeesteres&f=false]</ref><ref>Wikipedia artikel [[Walraven van Heeckeren van Molecaten]]: jkvr. Adolphine Agneta Groeninx van Zoelen (1885-1967), grootmeesteres van koningin Juliana, geh. met [[Walraven van Heeckeren van Molecaten]]</ref><ref>Wikipedia artikel [[Van Heeckeren]] huwde in 1911 met jkvr. Adolphine Agneta Groeninx van Zoelen (1885-1967), grootmeesteres van koningin Juliana</ref> | ||
* 1957-1970?: [[Marie-Louise Johanna Daisy Teixeira de Mattos|Marie-Louise Johanna Daisy van Wickevoort Crommelin]] geb. jkvr. Teixeira de Mattos (1899 -1984), grootmeesteres van [[Juliana der Nederlanden|koningin Juliana]] | * 1957-1970?: [[Marie-Louise Johanna Daisy Teixeira de Mattos|Marie-Louise Johanna Daisy van Wickevoort Crommelin]] geb. jkvr. Teixeira de Mattos (1899 -1984), grootmeesteres van [[Juliana der Nederlanden|koningin Juliana]] | ||
* 1970 - 1979: Elizabeth Lucie (<!--1 september -->1907<!-- in Byfleet (Surrey)--> -<!--25 maart -->1979<!--Wassenaar-->)<ref>[https://www.genealogieonline.nl/stamboom-driessen/I73318918.php Stamboom Driessen]</ref> [[Baron (titel)|barones]] Sweerts de Landas Wyborgh-de Meyïer<!--Juliana ‘48-‘80--><ref name=withuis />, gehuwd met [[Meester in de rechten|mr.]] [[Sweerts de Landas|Jacques Henry Leonard Jean baron Sweerts de Landas Wyborgh]] (1891-1960), [[kamerheer]] van [[Wilhelmina der Nederlanden|koningin Wilhelmina]] en [[Juliana der Nederlanden|koningin Juliana]] | * 1970 - 1979: Elizabeth Lucie (<!--1 september -->1907<!-- in Byfleet (Surrey)--> -<!--25 maart -->1979<!--Wassenaar-->)<ref>[https://www.genealogieonline.nl/stamboom-driessen/I73318918.php Stamboom Driessen]</ref> [[Baron (titel)|barones]] Sweerts de Landas Wyborgh-de Meyïer<!--Juliana ‘48-‘80--><ref name=withuis />, gehuwd met [[Meester in de rechten|mr.]] [[Sweerts de Landas|Jacques Henry Leonard Jean baron Sweerts de Landas Wyborgh]] (1891-1960), [[kamerheer]] van [[Wilhelmina der Nederlanden|koningin Wilhelmina]] en [[Juliana der Nederlanden|koningin Juliana]] | ||
* 1980 - 1984: [[Katy Telders|Katy Bischoff van Heemskerck-Telders]], echtgenote van [[stalmeester]] [[Freek Bischoff van Heemskerck]]<!--Juliana ‘48-‘80-Beatrix ‘80-‘13-->, grootmeesteres van [[Beatrix der Nederlanden|koningin Beatrix]] | * 1980 - 1984: [[Katy Telders|Katy Bischoff van Heemskerck-Telders]], echtgenote van [[stalmeester]] [[Freek Bischoff van Heemskerck]]<!--Juliana ‘48-‘80-Beatrix ‘80-‘13-->, grootmeesteres van [[Beatrix der Nederlanden|koningin Beatrix]] | ||
* 1984 - 2014: [[Meester in de rechten|mr.]] [[Martine Labouchere|Martine van Loon-Labouchere]], echtgenote van [[Meester in de rechten|mr.]] [[Daniël Apolonius Delprat]] en daarna van [[Professor|prof.]] [[Jonkheer|jhr.]] [[Meester in de rechten|mr.]] [[Doctor|dr.]] [[Maurits van Loon]]<!-- Beatrix | * 1984 - 2014: [[Meester in de rechten|mr.]] [[Martine Labouchere|Martine van Loon-Labouchere]], echtgenote van [[Meester in de rechten|mr.]] [[Daniël Apolonius Delprat]] en daarna van [[Professor|prof.]] [[Jonkheer|jhr.]] [[Meester in de rechten|mr.]] [[Doctor|dr.]] [[Maurits van Loon]]<!-- Beatrix ’80-’13--><!--WA Máxima ‘13-->, grootmeesteres van [[Beatrix der Nederlanden|koningin Beatrix]] | ||
* 2014 - heden: [[Doctorandus|drs.]] [[Bibi den Beer Poortugael|Bibi]] [[graaf (titel)|gravin]] [[Bibi den Beer Poortugael|van Zuylen van Nijevelt-den Beer Poortugael]]<!--WA Máxima | * 2014 - heden: [[Doctorandus|drs.]] [[Bibi den Beer Poortugael|Bibi]] [[graaf (titel)|gravin]] [[Bibi den Beer Poortugael|van Zuylen van Nijevelt-den Beer Poortugael]]<!--WA Máxima ’13--><ref>Koninklijkhuis.nl, [https://www.koninklijkhuis.nl/onderwerpen/dienst-koninklijk-huis/hofdames Hofdames]</ref> | ||
== Andere grootmeesteressen == | == Andere grootmeesteressen == |
Huidige versie van 16 nov 2023 om 01:27
De grootmeesteres is een hoge functie aan het hof van een vorstelijk persoon. Aan het Nederlandse hof is de functie honorair (niet-betaald) en hoofdzakelijk gericht op representatie. Zij begeleidt de koning bij buitenlandse bezoeken. De grootmeesteres onderhoudt sociale contacten met vooraanstaande buitenlanders die in Nederland wonen.
Vooraanstaande buitenlanders die in Nederland wonen zijn bijvoorbeeld hoofden van diplomatieke missies en leden van internationale organisaties, zoals het Internationaal Gerechtshof. Daarin vult zij de grootmeester aan, die verantwoordelijk is voor de formele, inhoudelijke buitenlandse contacten van het staatshoofd.
De grootmeesteres is niet de vrouwelijke tegenhanger van de grootmeester, die aan het Nederlandse hof de leiding heeft over de Dienst van het Koninklijk Huis en aan het hoofd staat van de hofhouding. Hij regelt de buitenlandse bezoeken en onderhoudt de contacten met de buitenlandse vertegenwoordigers. De functie van grootmeester is een betaalde functie.
De functie van grootmeesteres is in 1818 aan het Nederlandse hof geïntroduceerd door Anna Paulowna, de echtgenote van koning Willem II. De grootmeesteres was er voor de niet-regerende koningin, maar toen Nederland lange tijd regerende koninginnen kende (Emma, Wilhelmina en Juliana, Beatrix) werd de grootmeesteres een van de belangrijkste leden van de hofhouding, lange tijd ook het belangrijkste. Iets daarvan is nog te zien op Prinsjesdag wanneer ze samen met de grootmeester in een koets naar de Ridderzaal rijdt.[1]
De grootmeesteres geeft formeel leiding aan de zeven, eveneens honoraire hofdames. Deze zijn betrokken bij de voorbereiding van evenementen van de koningin en van de vrouwelijke leden van het Koninklijk Huis. Bij zulke bezoeken worden zij door een hofdame begeleid voor eventuele aanspraak en andere praktische zaken. Een hofdame is herkenbaar aan een chiffre, dat gedragen wordt op de linkerschouder.
Nederlandse grootmeesteressen van regerende vorsten
- 1818 - 1824?: Agneta Margaretha Catharina Fagel-Boreel[2][3]:p. 59, 88[4]
- 1823 - ??: Sophie Wilhelmina barones van Heeckeren van Kell (1772-1847), grootmeesteres van de koninginnen Wilhelmina en Anna Paulowna; echtgenote van Jacob Unico Willem des H.R. Rijksgraaf van Wassenaer (1769-1812)[5]
- (ca. 1844) Rose Amour Caroline Aya Gislène(Zézette) Falck, geb. barones De Roisin (1792-1850)[6][7][8][3]:p. 63, 89, 113, 118, 119
- ?? - ??: Johanna Philippina Hermanna barones van Knobelsdorff, geb. jkvr. Van Dedem, vrouwe van de Gelder (1772-1860), grootmeesteres van prinses Marianne en koningin Anna Paulowna[3]:p. 72[9]
- (ca. 1852): jkvr. Anna Maria Margaretha Deutz van Assendelft – Rendorp (1797-1858), grootmeesteres van koningin Sophie [3]:p. 89, echtgenote van jhr. mr. Hendrik Jan Deutz van Assendelft (1792-1859), lid gemeenteraad en wethouder van Amsterdam
- 1858 - 1878: Alida van der Oudermeulen barones van Wickevoort Crommelin (1806-1883), [10] grootmeesteres van koningin Sophie
- ?? – 1894: Leopoldine Marie gravin van Limburg Stirum (1817-1894), Grootmeesteres van Koningin Emma.[11]
- 1894 - ??: Wilhelmina Elizabeth Charlotta gravin Van Lynden van Sandenburg geb. barones Van Boetzelaer (1869-1930) Dame du palais en waarnemend Grootmeesteres van koningin Emma.[12][13]
- (ca. 1909): Agneta Hendrika Groeninx van Zoelen-Van de Poll (1857-1933)(wnd)[3]:p. 261[14][15]
- 1924 - 1938: Gerarda Cornelia barones van Nagell (1878-1946), gehuwd met mr. Frederik Alexander Carel graaf van Lynden van Sandenburg (1873-1932), lid Gedeputeerde Staten Utrecht, lid 2e kamer, CdK Utrecht, opperkamerheer van koningin Wilhelmina en grootmeester van koningin Juliana.[16]
- 1938 – 1954?: Cornelie Marie?[17] barones van Tuyll van Serooskerken, geb. jkvr. Boreel[18][19][20]
- 1954 - 1957: douairière Adolphine Agneta barones Van Heeckeren van Molecaten-Groeninx van Zoelen (1885-1967), grootmeesteres van koningin Juliana[21][22][23][24]
- 1957-1970?: Marie-Louise Johanna Daisy van Wickevoort Crommelin geb. jkvr. Teixeira de Mattos (1899 -1984), grootmeesteres van koningin Juliana
- 1970 - 1979: Elizabeth Lucie (1907 -1979)[25] barones Sweerts de Landas Wyborgh-de Meyïer[19], gehuwd met mr. Jacques Henry Leonard Jean baron Sweerts de Landas Wyborgh (1891-1960), kamerheer van koningin Wilhelmina en koningin Juliana
- 1980 - 1984: Katy Bischoff van Heemskerck-Telders, echtgenote van stalmeester Freek Bischoff van Heemskerck, grootmeesteres van koningin Beatrix
- 1984 - 2014: mr. Martine van Loon-Labouchere, echtgenote van mr. Daniël Apolonius Delprat en daarna van prof. jhr. mr. dr. Maurits van Loon, grootmeesteres van koningin Beatrix
- 2014 - heden: drs. Bibi gravin van Zuylen van Nijevelt-den Beer Poortugael[26]
Andere grootmeesteressen
In de 19e eeuw hadden niet alleen koninginnen, maar ook andere prinsessen grootmeesteressen, bijvoorbeeld:
- Jeannette barones Van Hall, geb. Schimmelpenninck van der Oye (1826-1894), dame du palais, grootmeesteres van Maria van Pruisen die men ook wel aanduidde als prinses Hendrik.[27]
- Elisa Martha gravin van Limburg Stirum, (1803 - 1890), grootmeesteres van Louise van Pruisen, die men ook wel aanduidde als prinses Frederik[28], echtgenote van Johan Derk graaf van Rechteren, heer tot Ahnem (22 jun Appeltern - 's-Gravenhage 4 dec 1886) gouverneur van Drenthe en Overijssel, staatsraad in buitengewone dienst, lid van de Raad van State, opperstalmeester van Koning Willem II.[29]
Trivia
- De equivalent van de grootmeesteres aan het Brits hof is de Mistress of the Robes.
Zie ook
Bronnen
Referenties
|