Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Grootmeesteres (hofhouding): verschil tussen versies

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Grootmeesteres_(hofhouding)&oldid=53795306)
 
(beetje opruimen, google books links)
 
Regel 16: Regel 16:
De grootmeesteres geeft formeel leiding aan de zeven, eveneens honoraire ''[[hofdame]]s''. Deze zijn betrokken bij de voorbereiding van evenementen van de koningin en van de vrouwelijke leden van het [[Koninklijk Huis (Nederland)|Koninklijk Huis]]. Bij zulke bezoeken worden zij door een hofdame begeleid voor eventuele aanspraak en andere praktische zaken. Een hofdame is herkenbaar aan een [[chiffre]], dat gedragen wordt op de linkerschouder.
De grootmeesteres geeft formeel leiding aan de zeven, eveneens honoraire ''[[hofdame]]s''. Deze zijn betrokken bij de voorbereiding van evenementen van de koningin en van de vrouwelijke leden van het [[Koninklijk Huis (Nederland)|Koninklijk Huis]]. Bij zulke bezoeken worden zij door een hofdame begeleid voor eventuele aanspraak en andere praktische zaken. Een hofdame is herkenbaar aan een [[chiffre]], dat gedragen wordt op de linkerschouder.


== Nederlandse grootmeesteressen van regerend vorsten ==
== Nederlandse grootmeesteressen van regerende vorsten ==
* 1818 - 1824?: Agneta Margaretha Catharina Fagel-Boreel<!--W1 ‘15-‘40 Wilhelmina (v Pruisen)( 1774-1837)--><ref>Emo Bos, “Soevereiniteit en religie: Godsdienstvrijheid onder de eerste Oranjevorsten”, p181 [https://books.google.nl/books?id=UOuNzwb7mWAC&pg=PA181&lpg=PA181&dq=grootmeesteres+1818&source=bl&ots=C_nMQckhyq&sig=kTtA-iLzCYoCGI0RdwQAs3CFxQE&hl=nl&sa=X&ved=2ahUKEwj8i_XTsO_fAhWPmLQKHaFsAlgQ6AEwCnoECAMQAQ#v=onepage&q=grootmeesteres%201818&f=false]</ref><ref name=hamer>Dianne Hamer, Sophie: biografie van Sophie van Würtemberg (1818-1877) op basis van brieven ...[https://books.google.nl/books?id=4LdtTX3SFcIC&pg=PA261&lpg=PA261&dq=grootmeesteres+1818&source=bl&ots=FCGCMpZqce&sig=51IR5BTM7Abh9K0W5g6qLL-IV-s&hl=nl&sa=X&ved=2ahUKEwj8i_XTsO_fAhWPmLQKHaFsAlgQ6AEwCXoECAgQAQ#v=onepage&q=grootmeesteres%201818&f=false]</ref>{{rp|p59,88}}<ref>N.M. Japikse, Nationaal Archief, Den Haag, 1964, [http://www.gahetna.nl/collectie/archief/ead/index/eadid/1.10.29/node/c01%3A0.c02%3A1.c03%3A5#c01:0.c02:1.c03:7. Fagel, F-zesde generatie, 16-Mr. Hendrik baron Fagel (de jonge)], geboren te Amsterdam 21 maart 1765, overleden te 's-Gravenhage 22 maart 1838 huwde te 's-Gravenhage 1 oktober 1790 met Agneta Margaretha Catharina Boreel, geboren te 's-Gravenhage 8 maart 1770, grootmeesteres van de prinses van Oranje, overleden te Parijs 8 juli 1824</ref>
* 1818 - 1824?: Agneta Margaretha Catharina Fagel-Boreel<!--W1 ‘15-‘40 Wilhelmina (v Pruisen)( 1774-1837)--><ref>Emo Bos, ''Soevereiniteit en religie: Godsdienstvrijheid onder de eerste Oranjevorsten'', p. 181 [https://books.google.com/books?id=UOuNzwb7mWAC&pg=PA181&dq=grootmeesteres+1818&ots=C_nMQckhyq&sig=kTtA-iLzCYoCGI0RdwQAs3CFxQE&sa=X&ved=2ahUKEwj8i_XTsO_fAhWPmLQKHaFsAlgQ6AEwCnoECAMQAQ#v=onepage&q=grootmeesteres%201818&f=false]</ref><ref name=hamer>Dianne Hamer, ''Sophie: biografie van Sophie van Würtemberg (1818-1877) op basis van brieven ...'' [https://books.google.com/books?id=4LdtTX3SFcIC&pg=PA261&dq=grootmeesteres+1818&ots=FCGCMpZqce&sig=51IR5BTM7Abh9K0W5g6qLL-IV-s&sa=X&ved=2ahUKEwj8i_XTsO_fAhWPmLQKHaFsAlgQ6AEwCXoECAgQAQ#v=onepage&q=grootmeesteres%201818&f=false]</ref>{{rp|p. 59, 88}}<ref>N.M. Japikse, Nationaal Archief, Den Haag, 1964, [http://www.gahetna.nl/collectie/archief/ead/index/eadid/1.10.29/node/c01%3A0.c02%3A1.c03%3A5#c01:0.c02:1.c03:7. Fagel, F-zesde generatie, 16-Mr. Hendrik baron Fagel (de jonge)], geboren te Amsterdam 21 maart 1765, overleden te 's-Gravenhage 22 maart 1838 huwde te 's-Gravenhage 1 oktober 1790 met Agneta Margaretha Catharina Boreel, geboren te 's-Gravenhage 8 maart 1770, grootmeesteres van de prinses van Oranje, overleden te Parijs 8 juli 1824</ref>
* 1823 - ??: [[Van Heeckeren#Enkele telgen 6|Sophie Wilhelmina barones van Heeckeren van Kell]] (1772-1847), grootmeesteres van de koninginnen [[Wilhelmina van Pruisen (1774-1837)|Wilhelmina]] en [[Anna Paulowna van Rusland|Anna Paulowna]]; echtgenote van [[Jacob Unico Wilhelm van Wassenaer Obdam|Jacob Unico Willem des H.R. Rijksgraaf van Wassenaer]] (1769-1812)<ref>Wie is wie in Overijssel, [https://www.wieiswieinoverijssel.nl/zoekresultaten/.../94-marie-conelie-van-wassenaer-obdam Marie Cornélie gravin van Wassenaer Obdam (1799-1850)]</ref>
* 1823 - ??: [[Van Heeckeren#Enkele telgen 6|Sophie Wilhelmina barones van Heeckeren van Kell]] (1772-1847), grootmeesteres van de koninginnen [[Wilhelmina van Pruisen (1774-1837)|Wilhelmina]] en [[Anna Paulowna van Rusland|Anna Paulowna]]; echtgenote van [[Jacob Unico Wilhelm van Wassenaer Obdam|Jacob Unico Willem des H.R. Rijksgraaf van Wassenaer]] (1769-1812)<ref>Wie is wie in Overijssel, [https://www.wieiswieinoverijssel.nl/zoekresultaten/.../94-marie-conelie-van-wassenaer-obdam Marie Cornélie gravin van Wassenaer Obdam (1799-1850)]</ref>
* (± 1844) <!--R.A.C.A.G. (-->Rose Amour Caroline Aya Gislène<!--)-->[[Baudry de Roisin#De kinderen van Baudry de Roisin|(Zézette) Falck, geb. barones De Roisin]] (1792-1850)<ref>echtgenote van mr. [[Anton Reinhard Falck|A.R. (Anton) Falck]], grootmeesteres van de koninginnen Anna Paulowna en Sophia[https://www.parlement.com/id/vg09llswffq6/a_r_anton_falck]</ref><ref>[http://www.gahetna.nl/collectie/archief/pdf/NL-HaNA_2.21.006.48.ead.pdf p25 Akten van aanstelling van R. baronesse de Roisin, later mevrouw Falck, tot hofdame bij de koningin, geboren prinses van Pruisen, en tot grootmeesteresse bij de prinses van Oranje, geboren prinses van Wurtemberg 1815]</ref><ref>[http://www.koninklijkeverzamelingen.nl/images/archives/pdf/G011.ead.pdf Nummer Toegang: G011, Collectie R.A.Ch.G. Falck, geb. barones De Roisin (1792-1850)]</ref><ref name=hamer />{{rp|p63,89,113,118,119}}<!--W2 ‘40-‘49 AnnaPaulowna (1795-1865)--><!--W3 ’49-’90 Sophie (1818-1877)-->
* (ca. 1844) <!--R.A.C.A.G. (-->Rose Amour Caroline Aya Gislène<!--)-->[[Baudry de Roisin#De kinderen van Baudry de Roisin|(Zézette) Falck, geb. barones De Roisin]] (1792-1850)<ref>echtgenote van mr. [[Anton Reinhard Falck|A.R. (Anton) Falck]], grootmeesteres van de koninginnen Anna Paulowna en Sophia[https://www.parlement.com/id/vg09llswffq6/a_r_anton_falck]</ref><ref>[http://www.gahetna.nl/collectie/archief/pdf/NL-HaNA_2.21.006.48.ead.pdf p. 25 Akten van aanstelling van R. baronesse de Roisin, later mevrouw Falck, tot hofdame bij de koningin, geboren prinses van Pruisen, en tot grootmeesteresse bij de prinses van Oranje, geboren prinses van Wurtemberg 1815]</ref><ref>[http://www.koninklijkeverzamelingen.nl/images/archives/pdf/G011.ead.pdf Nummer Toegang: G011, Collectie R.A.Ch.G. Falck, geb. barones De Roisin (1792-1850)]</ref><ref name=hamer />{{rp|p. 63, 89, 113, 118, 119}}<!--W2 ’40-’49 AnnaPaulowna (1795-1865)--><!--W3 ’49-’90 Sophie (1818-1877)-->
* ?? - ??: [[Van Knobelsdorff|Johanna Philippina Hermanna barones van Knobelsdorff]], geb. [[Jonkheer|jkvr.]] [[De Gelder#Van Dedem|Van Dedem]], [[Heer (feodalisme)|vrouwe]] van [[de Gelder]] (1772-1860), grootmeesteres van [[Marianne van Oranje-Nassau|prinses Marianne]] en [[Anna Paulowna van Rusland|koningin Anna Paulowna]]<ref name=hamer />{{rp|p72}}<!--W3 ’49-’90 Sophie (1818-1877)--><ref> Stichting Rutger Jan Schimmelpenninck, [https://www.stichtingrjs.nl/files/pdfs/StRJS%20inventaris%20archief%20augustus%202015.pdf Samengesteld door jhr. A.J. Gevers & A.J. Mensema, “Inventaris archief Schimmelpenninck, Nijenhuis, Diepenheim”, aug 2015 (p152)]</ref>
* ?? - ??: [[Van Knobelsdorff|Johanna Philippina Hermanna barones van Knobelsdorff]], geb. [[Jonkheer|jkvr.]] [[De Gelder#Van Dedem|Van Dedem]], [[Heer (feodalisme)|vrouwe]] van [[de Gelder]] (1772-1860), grootmeesteres van [[Marianne van Oranje-Nassau|prinses Marianne]] en [[Anna Paulowna van Rusland|koningin Anna Paulowna]]<ref name=hamer />{{rp|p. 72}}<!--W3 ’49-’90 Sophie (1818-1877)--><ref> Stichting Rutger Jan Schimmelpenninck, [https://www.stichtingrjs.nl/files/pdfs/StRJS%20inventaris%20archief%20augustus%202015.pdf Samengesteld door jhr. A.J. Gevers & A.J. Mensema, ''Inventaris archief Schimmelpenninck, Nijenhuis, Diepenheim'', augustus 2015 (p. 152)]</ref>
* (± 1852): [[Jonkheer|jkvr.]] [[Deutz van Assendelft|Anna Maria Margaretha Deutz van Assendelft – Rendorp]] (1797-1858), grootmeesteres van [[Sophie van Wurtemberg|koningin Sophie]] <ref name=hamer />{{rp|p89}}<!--WIII ’49-’90 Sophie (1818-1877)-->, echtgenote van [[Jonkheer|jhr.]] [[Meester in de rechten|mr.]] Hendrik Jan Deutz van Assendelft (1792-1859), lid gemeenteraad en wethouder van Amsterdam
* (ca. 1852): [[Jonkheer|jkvr.]] [[Deutz van Assendelft|Anna Maria Margaretha Deutz van Assendelft – Rendorp]] (1797-1858), grootmeesteres van [[Sophie van Wurtemberg|koningin Sophie]] <ref name=hamer />{{rp|p. 89}}<!--WIII ’49-’90 Sophie (1818-1877)-->, echtgenote van [[Jonkheer|jhr.]] [[Meester in de rechten|mr.]] Hendrik Jan Deutz van Assendelft (1792-1859), lid gemeenteraad en wethouder van Amsterdam
* 1858 - 1878: [[Alida van Wickevoort Crommelin|Alida van der Oudermeulen]] [[Baron (titel)|barones]] [[Alida van Wickevoort Crommelin|van Wickevoort Crommelin]] (1806-1883), <ref>[https://web.archive.org/web/20190209124320/https://www.postzegelblog.nl/2013/06/07/alida-grootmeesteres-van-koningin-sophia/ Alida, grootmeesteres van Koningin Sophia]</ref><!--WIII ’49-’90 Sophie (1818-1877)--> grootmeesteres van [[Sophie van Wurtemberg|koningin Sophie]]
* 1858 - 1878: [[Alida van Wickevoort Crommelin|Alida van der Oudermeulen]] [[Baron (titel)|barones]] [[Alida van Wickevoort Crommelin|van Wickevoort Crommelin]] (1806-1883), <ref>[https://web.archive.org/web/20190209124320/https://www.postzegelblog.nl/2013/06/07/alida-grootmeesteres-van-koningin-sophia/ Alida, grootmeesteres van Koningin Sophia]</ref><!--WIII ’49-’90 Sophie (1818-1877)--> grootmeesteres van [[Sophie van Wurtemberg|koningin Sophie]]
* ?? – 1894: Leopoldine Marie [[Graaf (titel)|gravin]] van Limburg Stirum (<!-- Den Haag 24 dec-->1817-<!--Den Haag 1 apr -->1894), Grootmeesteres van Koningin Emma.<ref>Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis (Collectie Iconografisch Bureau), [https://rkd.nl/en/explore/images/285783 Portrait of Anna Jacoba Wilhelmina barones van Pallandt (1827-1898) and Leopoldine Marie barones van Limburg Stirum (1817-1894), ca. 1863-1865]</ref>
* ?? – 1894: Leopoldine Marie [[Graaf (titel)|gravin]] van Limburg Stirum (<!-- Den Haag 24 dec-->1817-<!--Den Haag 1 apr -->1894), Grootmeesteres van Koningin Emma.<ref>Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis (Collectie Iconografisch Bureau), [https://rkd.nl/en/explore/images/285783 Portrait of Anna Jacoba Wilhelmina barones van Pallandt (1827-1898) and Leopoldine Marie barones van Limburg Stirum (1817-1894), ca. 1863-1865]</ref>
* 1894 - ??: Wilhelmina Elizabeth Charlotta [[Graaf (titel)|gravin]] Van Lynden van Sandenburg geb. [[Baron (titel)|barones]] Van Boetzelaer (1869-1930) Dame du palais en waarnemend Grootmeesteres van koningin Emma.<ref>[https://books.google.nl/books?id=bbrSAQAAQBAJ&pg=PA263&lpg=PA263&dq=grootmeesteres+%22koningin+emma%22&source=bl&ots=ExUMfhp-54&sig=ACfU3U2G9AYX9E4P5o2QlRQT3zNppQN8qQ&hl=nl&sa=X&ved=2ahUKEwjI59iHvazgAhWMDewKHdSYBKIQ6AEwBnoECAMQAQ#v=onepage&q=grootmeesteres%20%22koningin%20emma%22&f=false Jaap Moes, “Onder aristocraten: Over hegemonie, welstand en aanzien van adel, patriciaat ...” p263]</ref><ref>[http://cleverensboeken.nl/product/om-reden-van-discretie/ R.W.A.M. Cleverens, “Om redenen van discretie….]</ref>
* 1894 - ??: Wilhelmina Elizabeth Charlotta [[Graaf (titel)|gravin]] Van Lynden van Sandenburg geb. [[Baron (titel)|barones]] Van Boetzelaer (1869-1930) Dame du palais en waarnemend Grootmeesteres van koningin Emma.<ref>[https://books.google.com/books?id=bbrSAQAAQBAJ&pg=PA263&dq=grootmeesteres+%22koningin+emma%22&ots=ExUMfhp-54&sig=ACfU3U2G9AYX9E4P5o2QlRQT3zNppQN8qQ&sa=X&ved=2ahUKEwjI59iHvazgAhWMDewKHdSYBKIQ6AEwBnoECAMQAQ#v=onepage&q=grootmeesteres%20%22koningin%20emma%22&f=false Jaap Moes, ''Onder aristocraten: Over hegemonie, welstand en aanzien van adel, patriciaat ...'' p. 263]</ref><ref>[http://cleverensboeken.nl/product/om-reden-van-discretie/ R.W.A.M. Cleverens, ''Om redenen van discretie….'']</ref>
* (± 1909): Agneta Hendrika [[Groeninx van Zoelen]]-Van de Poll (1857-1933)(wnd)<!--Wilhelmina ‘90-’48 (Emma ’79-’90 regentes ‘90-‘98), i.e.g. tijdens doop Juliana 5 juni 1909 --><ref name=hamer />{{rp|p261}}<ref>Digibron, [https://www.digibron.nl/search/detail/2f4a8b5b6ddf65290347841f90aa6982/dr-j-h-gerretsen-doopte-prinses-juliana dr J.H. Gerretsen doopte prinses Juliana]</ref><ref>Cees Fasseur, “Wilhelmina”</ref>
* (ca. 1909): Agneta Hendrika [[Groeninx van Zoelen]]-Van de Poll (1857-1933)(wnd)<!--Wilhelmina ‘90-’48 (Emma ’79-’90 regentes ‘90-‘98), i.e.g. tijdens doop Juliana 5 juni 1909 --><ref name=hamer />{{rp|p. 261}}<ref>Digibron, [https://www.digibron.nl/search/detail/2f4a8b5b6ddf65290347841f90aa6982/dr-j-h-gerretsen-doopte-prinses-juliana dr J.H. Gerretsen doopte prinses Juliana]</ref><ref>Cees Fasseur, ''Wilhelmina''</ref>
* 1924 - 1938: [[Gerarda Cornelia van Nagell|Gerarda Cornelia barones van Nagell]] (1878-1946), gehuwd met [[Meester in de rechten|mr.]] [[Alex van Lynden van Sandenburg|Frederik Alexander Carel graaf van Lynden van Sandenburg]] (1873-1932), lid [[Gedeputeerde Staten]] [[Utrecht (provincie)|Utrecht]], lid [[Tweede Kamer der Staten-Generaal|2e kamer]], [[Commissaris van de Koning|CdK]] [[Utrecht (provincie)|Utrecht]], opper[[kamerheer]] van [[Wilhelmina der Nederlanden|koningin Wilhelmina]] en [[grootmeester (hofhouding)|grootmeester]] van [[Juliana der Nederlanden|koningin Juliana]].<ref>Willem Westerbeke, 12 Vrouw door de vader geliefd, dl 13, p265 [https://books.google.nl/books?id=v0-jBgAAQBAJ&pg=PA265&lpg=PA265&dq=wilhelmina+grootmeesteres&source=bl&ots=r_LfblGwP6&sig=HynTqHr4TDoeAY-BjIEN7-2OqZw&hl=nl&sa=X&ved=2ahUKEwiVvqeAzO_fAhUR36QKHU4DC_o4ChDoATABegQIBRAB#v=onepage&q=wilhelmina%20grootmeesteres&f=false]</ref>
* 1924 - 1938: [[Gerarda Cornelia van Nagell|Gerarda Cornelia barones van Nagell]] (1878-1946), gehuwd met [[Meester in de rechten|mr.]] [[Alex van Lynden van Sandenburg|Frederik Alexander Carel graaf van Lynden van Sandenburg]] (1873-1932), lid [[Gedeputeerde Staten]] [[Utrecht (provincie)|Utrecht]], lid [[Tweede Kamer der Staten-Generaal|2e kamer]], [[Commissaris van de Koning|CdK]] [[Utrecht (provincie)|Utrecht]], opper[[kamerheer]] van [[Wilhelmina der Nederlanden|koningin Wilhelmina]] en [[grootmeester (hofhouding)|grootmeester]] van [[Juliana der Nederlanden|koningin Juliana]].<ref>Willem Westerbeke, 12 Vrouw door de vader geliefd, deel 13, p. 265 [https://books.google.com/books?id=v0-jBgAAQBAJ&pg=PA265&dq=wilhelmina+grootmeesteres&ots=r_LfblGwP6&sig=HynTqHr4TDoeAY-BjIEN7-2OqZw&sa=X&ved=2ahUKEwiVvqeAzO_fAhUR36QKHU4DC_o4ChDoATABegQIBRAB#v=onepage&q=wilhelmina%20grootmeesteres&f=false]</ref>
* 1938 – 1954?: Cornelie Marie?<ref>IJmuider Courant, 22 april 1955, p13[https://nha.courant.nu/issue/IJC/1955-04-22/edition/null/page/13 Band tussen familie Boreel en Velsen bestendigd]</ref> [[Baron (titel)|barones]] [[van Tuyll van Serooskerken]], geb. [[Jonkheer|jkvr.]] Boreel<ref>Arnhemsche courant, wo. 01-02-1939, p2, “De nieuwe Grootmeesteres van H.M. de Koningin”[https://www.delpher.nl/nl/kranten/view?coll=ddd&identifier=MMKB08%3A000111004%3Ampeg21%3Aa0091]</ref><ref name=withuis>Jolande Withuis, “Juliana: vorstin in een mannenwereld”[https://books.google.nl/books?id=0iwzDQAAQBAJ&pg=PT516&lpg=PT516&dq=C.M.+barones+van+Tuyll+van+Serooskerken-Boreel&source=bl&ots=ZW5NwdIl6J&sig=Zl9N9uK57Vr-K-_e8LNvnCGV_aY&hl=nl&sa=X&ved=2ahUKEwjE9aL70e_fAhXHalAKHaZvB4EQ6AEwDHoECAcQAQ#v=onepage&q=C.M.%20barones%20van%20Tuyll%20van%20Serooskerken-Boreel&f=false]</ref><ref>Cees Fasseur, “Juliana en Bernhard: het verhaal van een huwelijk 1936-1956”[https://books.google.nl/books?id=_GxgBgAAQBAJ&pg=PT146&lpg=PT146&dq=C.M.+barones+van+Tuyll+van+Serooskerken-Boreel&source=bl&ots=MicLmowRhQ&sig=-RZ6p3ruoWJTqkQLtGTNDl-dm98&hl=nl&sa=X&ved=2ahUKEwjE9aL70e_fAhXHalAKHaZvB4EQ6AEwDXoECAMQAQ#v=onepage&q=C.M.%20barones%20van%20Tuyll%20van%20Serooskerken-Boreel&f=false]</ref>
* 1938 – 1954?: Cornelie Marie?<ref>IJmuider Courant, 22 april 1955, p.13 [https://nha.courant.nu/issue/IJC/1955-04-22/edition/null/page/13 Band tussen familie Boreel en Velsen bestendigd]</ref> [[Baron (titel)|barones]] [[van Tuyll van Serooskerken]], geb. [[Jonkheer|jkvr.]] Boreel<ref>Arnhemsche courant, wo. 01-02-1939, p. 2, ''De nieuwe Grootmeesteres van H.M. de Koningin'' [https://www.delpher.nl/nl/kranten/view?coll=ddd&identifier=MMKB08%3A000111004%3Ampeg21%3Aa0091]</ref><ref name=withuis>Jolande Withuis, ''Juliana: vorstin in een mannenwereld'' [https://books.google.com/books?id=0iwzDQAAQBAJ&pg=PT516&dq=C.M.+barones+van+Tuyll+van+Serooskerken-Boreel&ots=ZW5NwdIl6J&sig=Zl9N9uK57Vr-K-_e8LNvnCGV_aY&sa=X&ved=2ahUKEwjE9aL70e_fAhXHalAKHaZvB4EQ6AEwDHoECAcQAQ#v=onepage&q=C.M.%20barones%20van%20Tuyll%20van%20Serooskerken-Boreel&f=false]</ref><ref>Cees Fasseur, ''Juliana en Bernhard: het verhaal van een huwelijk 1936-1956'' [https://books.google.com/books?id=_GxgBgAAQBAJ&pg=PT146&dq=C.M.+barones+van+Tuyll+van+Serooskerken-Boreel&ots=MicLmowRhQ&sig=-RZ6p3ruoWJTqkQLtGTNDl-dm98&sa=X&ved=2ahUKEwjE9aL70e_fAhXHalAKHaZvB4EQ6AEwDXoECAMQAQ#v=onepage&q=C.M.%20barones%20van%20Tuyll%20van%20Serooskerken-Boreel&f=false]</ref>
* 1954 - 1957: [[douairière]] Adolphine Agneta [[Baron (titel)|barones]] Van Heeckeren van Molecaten-[[Groeninx van Zoelen]] (1885-1967), grootmeesteres van koningin Juliana<!--Juliana ‘48-‘80, ontslagen na Greet Hofmans affaire--><ref>Trouw, [https://www.trouw.nl/cultuur/dossier-zieneres-niet-verloren-brieven-van-juliana-aan-greet-hofmans-worden-bewaard-in-kasteel-in-hattem~a58e5f35/ Lammers, F., “Dossier zieneres niet verloren Brieven van Juliana aan Greet Hofmans worden bewaard in kasteel in Hattem”, 8 maart 1994]</ref><ref>Lambert J. Giebels, “De Greet Hofmans-affaire: hoe de Nederlandse monarchie bijna ten onder ging”[https://books.google.nl/books?id=5_o4DwAAQBAJ&pg=PT299&lpg=PT299&dq=Juliana+grootmeesteres&source=bl&ots=Jll2GzHSVh&sig=pnnhuxUfl2-4N838R4Cc2pMAOIA&hl=nl&sa=X&ved=2ahUKEwiKvKH5xu_fAhXRDOwKHVt-Bnk4ChDoATADegQIBxAB#v=onepage&q=Juliana%20grootmeesteres&f=false]</ref><ref>Wikipedia artikel [[Walraven van Heeckeren van Molecaten]]: jkvr. Adolphine Agneta Groeninx van Zoelen (1885-1967), grootmeesteres van koningin Juliana, geh. met [[Walraven van Heeckeren van Molecaten]]</ref><ref>Wikipedia artikel [[Van Heeckeren]] huwde in 1911 met jkvr. Adolphine Agneta Groeninx van Zoelen (1885-1967), grootmeesteres van koningin Juliana</ref>
* 1954 - 1957: [[douairière]] Adolphine Agneta [[Baron (titel)|barones]] Van Heeckeren van Molecaten-[[Groeninx van Zoelen]] (1885-1967), grootmeesteres van koningin Juliana<!--Juliana ‘48-‘80, ontslagen na Greet Hofmans affaire--><ref>Trouw, [https://www.trouw.nl/cultuur/dossier-zieneres-niet-verloren-brieven-van-juliana-aan-greet-hofmans-worden-bewaard-in-kasteel-in-hattem~a58e5f35/ Lammers, F., ''Dossier zieneres niet verloren Brieven van Juliana aan Greet Hofmans worden bewaard in kasteel in Hattem'', 8 maart 1994]</ref><ref>Lambert J. Giebels, ''De Greet Hofmans-affaire: hoe de Nederlandse monarchie bijna ten onder ging'' [https://books.google.com/books?id=5_o4DwAAQBAJ&pg=PT299&dq=Juliana+grootmeesteres&ots=Jll2GzHSVh&sig=pnnhuxUfl2-4N838R4Cc2pMAOIA&sa=X&ved=2ahUKEwiKvKH5xu_fAhXRDOwKHVt-Bnk4ChDoATADegQIBxAB#v=onepage&q=Juliana%20grootmeesteres&f=false]</ref><ref>Wikipedia artikel [[Walraven van Heeckeren van Molecaten]]: jkvr. Adolphine Agneta Groeninx van Zoelen (1885-1967), grootmeesteres van koningin Juliana, geh. met [[Walraven van Heeckeren van Molecaten]]</ref><ref>Wikipedia artikel [[Van Heeckeren]] huwde in 1911 met jkvr. Adolphine Agneta Groeninx van Zoelen (1885-1967), grootmeesteres van koningin Juliana</ref>
* 1957-1970?: [[Marie-Louise Johanna Daisy Teixeira de Mattos|Marie-Louise Johanna Daisy van Wickevoort Crommelin]] geb. jkvr. Teixeira de Mattos (1899 -1984), grootmeesteres van [[Juliana der Nederlanden|koningin Juliana]]
* 1957-1970?: [[Marie-Louise Johanna Daisy Teixeira de Mattos|Marie-Louise Johanna Daisy van Wickevoort Crommelin]] geb. jkvr. Teixeira de Mattos (1899 -1984), grootmeesteres van [[Juliana der Nederlanden|koningin Juliana]]
* 1970 - 1979: Elizabeth Lucie (<!--1 september -->1907<!-- in Byfleet (Surrey)--> -<!--25 maart -->1979<!--Wassenaar-->)<ref>[https://www.genealogieonline.nl/stamboom-driessen/I73318918.php Stamboom Driessen]</ref> [[Baron (titel)|barones]] Sweerts de Landas Wyborgh-de Meyïer<!--Juliana ‘48-‘80--><ref name=withuis />, gehuwd met [[Meester in de rechten|mr.]] [[Sweerts de Landas|Jacques Henry Leonard Jean baron Sweerts de Landas Wyborgh]] (1891-1960), [[kamerheer]] van [[Wilhelmina der Nederlanden|koningin Wilhelmina]] en [[Juliana der Nederlanden|koningin Juliana]]
* 1970 - 1979: Elizabeth Lucie (<!--1 september -->1907<!-- in Byfleet (Surrey)--> -<!--25 maart -->1979<!--Wassenaar-->)<ref>[https://www.genealogieonline.nl/stamboom-driessen/I73318918.php Stamboom Driessen]</ref> [[Baron (titel)|barones]] Sweerts de Landas Wyborgh-de Meyïer<!--Juliana ‘48-‘80--><ref name=withuis />, gehuwd met [[Meester in de rechten|mr.]] [[Sweerts de Landas|Jacques Henry Leonard Jean baron Sweerts de Landas Wyborgh]] (1891-1960), [[kamerheer]] van [[Wilhelmina der Nederlanden|koningin Wilhelmina]] en [[Juliana der Nederlanden|koningin Juliana]]
* 1980 - 1984: [[Katy Telders|Katy Bischoff van Heemskerck-Telders]], echtgenote van [[stalmeester]] [[Freek Bischoff van Heemskerck]]<!--Juliana ‘48-‘80-Beatrix ‘80-‘13-->, grootmeesteres van [[Beatrix der Nederlanden|koningin Beatrix]]
* 1980 - 1984: [[Katy Telders|Katy Bischoff van Heemskerck-Telders]], echtgenote van [[stalmeester]] [[Freek Bischoff van Heemskerck]]<!--Juliana ‘48-‘80-Beatrix ‘80-‘13-->, grootmeesteres van [[Beatrix der Nederlanden|koningin Beatrix]]
* 1984 - 2014: [[Meester in de rechten|mr.]] [[Martine Labouchere|Martine van Loon-Labouchere]], echtgenote van [[Meester in de rechten|mr.]] [[Daniël Apolonius Delprat]] en daarna van [[Professor|prof.]] [[Jonkheer|jhr.]] [[Meester in de rechten|mr.]] [[Doctor|dr.]] [[Maurits van Loon]]<!-- Beatrix ‘80-‘13--><!--WA Máxima ‘13-->, grootmeesteres van [[Beatrix der Nederlanden|koningin Beatrix]]
* 1984 - 2014: [[Meester in de rechten|mr.]] [[Martine Labouchere|Martine van Loon-Labouchere]], echtgenote van [[Meester in de rechten|mr.]] [[Daniël Apolonius Delprat]] en daarna van [[Professor|prof.]] [[Jonkheer|jhr.]] [[Meester in de rechten|mr.]] [[Doctor|dr.]] [[Maurits van Loon]]<!-- Beatrix ’80-’13--><!--WA Máxima ‘13-->, grootmeesteres van [[Beatrix der Nederlanden|koningin Beatrix]]
* 2014 - heden: [[Doctorandus|drs.]] [[Bibi den Beer Poortugael|Bibi]] [[graaf (titel)|gravin]] [[Bibi den Beer Poortugael|van Zuylen van Nijevelt-den Beer Poortugael]]<!--WA Máxima ‘13--><ref>Koninklijkhuis.nl, [https://www.koninklijkhuis.nl/onderwerpen/dienst-koninklijk-huis/hofdames Hofdames]</ref>
* 2014 - heden: [[Doctorandus|drs.]] [[Bibi den Beer Poortugael|Bibi]] [[graaf (titel)|gravin]] [[Bibi den Beer Poortugael|van Zuylen van Nijevelt-den Beer Poortugael]]<!--WA Máxima ’13--><ref>Koninklijkhuis.nl, [https://www.koninklijkhuis.nl/onderwerpen/dienst-koninklijk-huis/hofdames Hofdames]</ref>


== Andere grootmeesteressen ==
== Andere grootmeesteressen ==

Huidige versie van 16 nov 2023 om 01:27

Bestand:CEBRoell.jpg
Troonsafstand koningin Wilhelmina / inhuldiging van koningin Juliana. De koninklijke stoet op weg naar de Nieuwe Kerk. Geheel links (gedeeltelijk zichtbaar) de grootmeesteres, C.M. barones van Tuyll van Serooskerken, geb. jkvr. Boreel (6 september 1948), Amsterdam (Nederland)
Bestand:Koningin Juliana tijdens het voorlezen van de Troonrede. Naast koningin Juliana , Bestanddeelnr 920-7193.jpg
Koningin Juliana tijdens het voorlezen van de Troonrede. Naast haar opperstalmeester W.F.K. Bischoff van Heemskerk en grootmeesteres M.L.J.D. van Wickevoort Crommelin geboren jkvr. Teixeira de Mattos (19 september 1967)
Bestand:MartineLabouchere1964.jpg
Grootmeesteres mr. Martine van Loon-Labouchere in 1964
Bestand:King Willem-Alexander and Queen Máxima - Emmen 03.jpg
Koningin Máxima met achter haar de grootmeesteres Bibi gravin van Zuylen van Nijevelt-den Beer Poortugael
Bestand:Chiffre van een hofdame van H.M. Jukiana der Nederlanden Eerste model.jpg
Chiffre van een hofdame van koningin Juliana, model 1948

De grootmeesteres is een hoge functie aan het hof van een vorstelijk persoon. Aan het Nederlandse hof is de functie honorair (niet-betaald) en hoofdzakelijk gericht op representatie. Zij begeleidt de koning bij buitenlandse bezoeken. De grootmeesteres onderhoudt sociale contacten met vooraanstaande buitenlanders die in Nederland wonen.

Vooraanstaande buitenlanders die in Nederland wonen zijn bijvoorbeeld hoofden van diplomatieke missies en leden van internationale organisaties, zoals het Internationaal Gerechtshof. Daarin vult zij de grootmeester aan, die verantwoordelijk is voor de formele, inhoudelijke buitenlandse contacten van het staatshoofd.


De grootmeesteres is niet de vrouwelijke tegenhanger van de grootmeester, die aan het Nederlandse hof de leiding heeft over de Dienst van het Koninklijk Huis en aan het hoofd staat van de hofhouding. Hij regelt de buitenlandse bezoeken en onderhoudt de contacten met de buitenlandse vertegenwoordigers. De functie van grootmeester is een betaalde functie.

De functie van grootmeesteres is in 1818 aan het Nederlandse hof geïntroduceerd door Anna Paulowna, de echtgenote van koning Willem II. De grootmeesteres was er voor de niet-regerende koningin, maar toen Nederland lange tijd regerende koninginnen kende (Emma, Wilhelmina en Juliana, Beatrix) werd de grootmeesteres een van de belangrijkste leden van de hofhouding, lange tijd ook het belangrijkste. Iets daarvan is nog te zien op Prinsjesdag wanneer ze samen met de grootmeester in een koets naar de Ridderzaal rijdt.[1]

De grootmeesteres geeft formeel leiding aan de zeven, eveneens honoraire hofdames. Deze zijn betrokken bij de voorbereiding van evenementen van de koningin en van de vrouwelijke leden van het Koninklijk Huis. Bij zulke bezoeken worden zij door een hofdame begeleid voor eventuele aanspraak en andere praktische zaken. Een hofdame is herkenbaar aan een chiffre, dat gedragen wordt op de linkerschouder.

Nederlandse grootmeesteressen van regerende vorsten

Andere grootmeesteressen

In de 19e eeuw hadden niet alleen koninginnen, maar ook andere prinsessen grootmeesteressen, bijvoorbeeld:

Trivia

Zie ook

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen

Referenties

  1. º Remco Meijer, Aan het hof, de monarchie onder Beatrix, Ooievaar, Amsterdam 2000, p. 118 e.v.
  2. º Emo Bos, Soevereiniteit en religie: Godsdienstvrijheid onder de eerste Oranjevorsten, p. 181 [1]
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Dianne Hamer, Sophie: biografie van Sophie van Würtemberg (1818-1877) op basis van brieven ... [2]
  4. º N.M. Japikse, Nationaal Archief, Den Haag, 1964, Fagel, F-zesde generatie, 16-Mr. Hendrik baron Fagel (de jonge), geboren te Amsterdam 21 maart 1765, overleden te 's-Gravenhage 22 maart 1838 huwde te 's-Gravenhage 1 oktober 1790 met Agneta Margaretha Catharina Boreel, geboren te 's-Gravenhage 8 maart 1770, grootmeesteres van de prinses van Oranje, overleden te Parijs 8 juli 1824
  5. º Wie is wie in Overijssel, Marie Cornélie gravin van Wassenaer Obdam (1799-1850)
  6. º echtgenote van mr. A.R. (Anton) Falck, grootmeesteres van de koninginnen Anna Paulowna en Sophia[3]
  7. º p. 25 Akten van aanstelling van R. baronesse de Roisin, later mevrouw Falck, tot hofdame bij de koningin, geboren prinses van Pruisen, en tot grootmeesteresse bij de prinses van Oranje, geboren prinses van Wurtemberg 1815
  8. º Nummer Toegang: G011, Collectie R.A.Ch.G. Falck, geb. barones De Roisin (1792-1850)
  9. º Stichting Rutger Jan Schimmelpenninck, Samengesteld door jhr. A.J. Gevers & A.J. Mensema, Inventaris archief Schimmelpenninck, Nijenhuis, Diepenheim, augustus 2015 (p. 152)
  10. º Alida, grootmeesteres van Koningin Sophia
  11. º Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis (Collectie Iconografisch Bureau), Portrait of Anna Jacoba Wilhelmina barones van Pallandt (1827-1898) and Leopoldine Marie barones van Limburg Stirum (1817-1894), ca. 1863-1865
  12. º Jaap Moes, Onder aristocraten: Over hegemonie, welstand en aanzien van adel, patriciaat ... p. 263
  13. º R.W.A.M. Cleverens, Om redenen van discretie….
  14. º Digibron, dr J.H. Gerretsen doopte prinses Juliana
  15. º Cees Fasseur, Wilhelmina
  16. º Willem Westerbeke, 12 Vrouw door de vader geliefd, deel 13, p. 265 [4]
  17. º IJmuider Courant, 22 april 1955, p.13 Band tussen familie Boreel en Velsen bestendigd
  18. º Arnhemsche courant, wo. 01-02-1939, p. 2, De nieuwe Grootmeesteres van H.M. de Koningin [5]
  19. 19,0 19,1 Jolande Withuis, Juliana: vorstin in een mannenwereld [6]
  20. º Cees Fasseur, Juliana en Bernhard: het verhaal van een huwelijk 1936-1956 [7]
  21. º Trouw, Lammers, F., Dossier zieneres niet verloren Brieven van Juliana aan Greet Hofmans worden bewaard in kasteel in Hattem, 8 maart 1994
  22. º Lambert J. Giebels, De Greet Hofmans-affaire: hoe de Nederlandse monarchie bijna ten onder ging [8]
  23. º Wikipedia artikel Walraven van Heeckeren van Molecaten: jkvr. Adolphine Agneta Groeninx van Zoelen (1885-1967), grootmeesteres van koningin Juliana, geh. met Walraven van Heeckeren van Molecaten
  24. º Wikipedia artikel Van Heeckeren huwde in 1911 met jkvr. Adolphine Agneta Groeninx van Zoelen (1885-1967), grootmeesteres van koningin Juliana
  25. º Stamboom Driessen
  26. º Koninklijkhuis.nl, Hofdames
  27. º Mw. H.M.J. van Hall-barones Schimmelpenninck van der Oye
  28. º SKBL.nl, Prins Frederik der Nederlanden
  29. º Historisch Centrum Overijssel (HCO), Huis Almelo, 1236 - 1917 (1933) – Overige informatie – XVIIIc
rel=nofollow
rel=nofollow