Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Kerkbaljuw: verschil tussen versies
(Referentie) |
(Aanpassing en aanvulling) |
||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
De '''kerkbaljuw''', '''kerkwachter''', '''kerkpolitie''', '''kerkbewaarder''', '''kerkknecht''', '''piekenier''' of '''pijke''', in de volksmond meestal '''suisse''' (spreek uit: ''swis'' of ''swies''), is een ordebewaker in een [[kerk (gebouw)|kerk]]. Het is een kerkelijk [[kerkelijk ambt|ambt]] dat ontstaan is op het einde van de [[19e eeuw]]. De naam suisse duidt erop dat de kerkbaljuw werd vergeleken met de [[Zwitserse garde]] (Garde Suisse) van het [[Vaticaan]]. Tot de taken van de ''suisse'' behoorde het ophalen van de [[priester]] in de [[sacristie]], en hem na de mis weer voor te gaan naar de sacristie. Tijdens de eredienst lette hij erop dat de jongeren niet zaten te praten. Tijdens de [[consecratie]] stond de ''suisse'' vooraan in de middengang van de kerk en salueerde.<ref>https://www.heemkring-liedekerke.be/hondenslager-suisse-kerkbaljuw</ref> | De '''kerkbaljuw''', '''kerkwachter''', '''kerkpolitie''', '''kerkbewaarder''', '''kerkknecht''', '''piekenier''' of '''pijke''', in de volksmond meestal '''suisse''' (spreek uit: ''swis'' of ''swies''), is een ordebewaker in een [[kerk (gebouw)|kerk]]. Het is een kerkelijk [[kerkelijk ambt|ambt]] dat ontstaan is op het einde van de [[19e eeuw]]. De naam suisse duidt erop dat de kerkbaljuw werd vergeleken met de [[Zwitserse garde]] (Garde Suisse) van het [[Vaticaan]]. Tot de taken van de ''suisse'' behoorde het ophalen van de [[priester]] in de [[sacristie]], en hem na de mis weer voor te gaan naar de sacristie. Tijdens de eredienst lette hij erop dat de jongeren niet zaten te praten. Tijdens de [[consecratie]] stond de ''suisse'' vooraan in de middengang van de kerk en salueerde.<ref>[https://www.heemkring-liedekerke.be/hondenslager-suisse-kerkbaljuw Suisse, Kerkbaljuw of Hondenslager] [http://web.archive.org/web/20210417193722/https://www.heemkring-liedekerke.be/hondenslager-suisse-kerkbaljuw A]</ref> | ||
Dit ambt werd veelal doorgegeven van [[vaderschap|vader]] op [[Zoon (familie)|zoon]] en het werd als een [[eer]] beschouwd het te mogen vervullen. | Dit ambt werd veelal doorgegeven van [[vaderschap|vader]] op [[Zoon (familie)|zoon]] en het werd als een [[eer]] beschouwd het te mogen vervullen. | ||
| Regel 6: | Regel 6: | ||
In [[Nederland]] bestond ook een College van ''Eerbied in Gods huis'', waarvan de leden een vergelijkbare functie vervulden als de ''suisses''. | In [[Nederland]] bestond ook een College van ''Eerbied in Gods huis'', waarvan de leden een vergelijkbare functie vervulden als de ''suisses''. | ||
Kerkwachten hebben ook in sommige [[Protestantisme|protestantse]] [[Gemeente (kerk)|gemeenten]] hun intrede gedaan.<ref>{{Citeer web|url=https://www.rd.nl/artikel/913849-verpleegkundedocent-en-kerkbeveiliger|titel=Verpleegkundedocent en kerkbeveiliger|datum=11 februari 2021|bezochtdatum=2021-07-16|werk=Reformatorisch Dagblad|taal=}}</ref> | |||
==Kledij== | ==Kledij== | ||
*Wit [[overhemd|hemd]] met opstaande boord en zwarte vlinderdas. | *Wit [[overhemd|hemd]] met opstaande boord en zwarte vlinderdas. | ||
| Regel 17: | Regel 17: | ||
**ofwel - EERBIED IN GODS HUIS | **ofwel - EERBIED IN GODS HUIS | ||
*Als teken van zijn gezag droeg hij op sommige plaatsen een „pieke” of [[hellebaard]] en een [[Staf (voorwerp)|staf]]. | *Als teken van zijn gezag droeg hij op sommige plaatsen een „pieke” of [[hellebaard]] en een [[Staf (voorwerp)|staf]]. | ||
== Linken == | |||
== | {{wikt}} | ||
{{commonscat|Ecclesiastical guards}} | |||
{{Bron|bronvermelding= | |||
{{aut|[[Pierre Ubachs|Pierre J.H. Ubachs]] en [[Ingrid Evers|Ingrid M.H. Evers]]}} (2005): ''[[Historische Encyclopedie Maastricht]]''', p. 447: 'roededragers' en p. 521: 'suisse'. Walburg Pers, Zutphen / [[Regionaal Historisch Centrum Limburg|RHCL]], Maastricht. {{ISBN|90-5730-399-X}} | |||
*{{Citeer web|url=https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20220121_95334127|titel=Na middernachtmis keert nu ook een andere traditie terug in deze kerk: “Het brengt een extra aangename sfeer in vieringen”|bezochtdatum=2022-01-25|werk=www.nieuwsblad.be|taal=}} | |||
*{{Citeer web|url=https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20130404_00529624|titel='Suisse' Frans gaat na 56 jaar op rust|datum=5 april 2013|bezochtdatum=2021-07-16|werk=Het Nieuwsblad|taal=}} | |||
{{References}} }} | |||
{{authority control|TYPE=o|Wikidata=Q1743246}} | |||
[[Categorie:Geestelijk ambt in de rooms-katholieke Kerk]] | [[Categorie:Geestelijk ambt in de rooms-katholieke Kerk]] | ||
[[Categorie:Beveiliging]] | [[Categorie:Beveiliging]] | ||
Versie van 1 feb 2022 20:49
De kerkbaljuw, kerkwachter, kerkpolitie, kerkbewaarder, kerkknecht, piekenier of pijke, in de volksmond meestal suisse (spreek uit: swis of swies), is een ordebewaker in een kerk. Het is een kerkelijk ambt dat ontstaan is op het einde van de 19e eeuw. De naam suisse duidt erop dat de kerkbaljuw werd vergeleken met de Zwitserse garde (Garde Suisse) van het Vaticaan. Tot de taken van de suisse behoorde het ophalen van de priester in de sacristie, en hem na de mis weer voor te gaan naar de sacristie. Tijdens de eredienst lette hij erop dat de jongeren niet zaten te praten. Tijdens de consecratie stond de suisse vooraan in de middengang van de kerk en salueerde.[1]
Dit ambt werd veelal doorgegeven van vader op zoon en het werd als een eer beschouwd het te mogen vervullen.
Na het Tweede Vaticaans Concilie verdween dit ambt in de meeste parochies. Slechts op weinige plaatsen bleef een kerkbaljuw tot op heden actief. In het kerkje van het openluchtmuseum te Bokrijk kan men een nagespeelde „donderpreek” van de pastoor beluisteren, vergezeld door een „suisse”.
In Nederland bestond ook een College van Eerbied in Gods huis, waarvan de leden een vergelijkbare functie vervulden als de suisses. Kerkwachten hebben ook in sommige protestantse gemeenten hun intrede gedaan.[2]
Kledij
- Wit hemd met opstaande boord en zwarte vlinderdas.
- Laag uitgesneden ondervest.
- Lange donkerblauwe jas afgeboord met goudgalon.
- Donkerblauwe broek en zwarte schoenen.
- Steekhoed met pluim en witte handschoenen
- Over de rechterschouder een purperen bandelier met als tekst:
- ofwel - KERKPOLITIE - (eerste periode)
- ofwel - EERBIED IN GODS HUIS
- Als teken van zijn gezag droeg hij op sommige plaatsen een „pieke” of hellebaard en een staf.
Linken
|
Zoek kerkbaljuw op in het WikiWoordenboek. |
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Ecclesiastical guards op Wikimedia Commons.
Bronvermelding
Bronnen, noten en/of referenties:
Pierre J.H. Ubachs en Ingrid M.H. Evers (2005): Historische Encyclopedie Maastricht', p. 447: 'roededragers' en p. 521: 'suisse'. Walburg Pers, Zutphen / RHCL, Maastricht. ISBN 90-5730-399-X
- Na middernachtmis keert nu ook een andere traditie terug in deze kerk: “Het brengt een extra aangename sfeer in vieringen”. www.nieuwsblad.be Geraadpleegd op 2022-01-25
- 'Suisse' Frans gaat na 56 jaar op rust. Het Nieuwsblad (5 april 2013) Geraadpleegd op 2021-07-16
- º Suisse, Kerkbaljuw of Hondenslager A
- º Verpleegkundedocent en kerkbeveiliger. Reformatorisch Dagblad (11 februari 2021) Geraadpleegd op 2021-07-16
