Ilse Henar-Hewitt

Ilse Henar-Hewitt (Paramaribo, 3 mei 1922 - 12 april 1996) is bekend geworden door haar jarenlange inzet voor verbetering van de sociaal-maatschappelijke positie van vrouwen in Suriname. Zij heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan het uitdragen van de Afro-Surinaamse cultuur door onderzoek, vastlegging en presentatie van de koto en angisa.

Haar dochter Christine van Russel-Henar is nauw betrokken bij het Koto-museum in Paramaribo.

YWCA

In diverse functies is zij sinds de vijftiger jaren van de twintigste eeuw betrokken geweest bij het werk van de Young Women’s Christian Association (YWCA). Vanaf 1967 tot 1985 heeft zij de functie van Algemeen Secretaris vervuld. De betrokkenheid bij het “Y”-werk is haar meegegeven door haar moeder Helena Hewitt-Weide, die kort na de oprichting in 1942 lid van de YWCA werd.

Ze raakte ook bestuurlijk betrokken bij de internationale YWCA. In 1971 werd zij door de Caraïbische regio voorgedragen om zitting te nemen in het in Genève zetelende hoofdbestuur van de wereld-Y. Meer dan 25 miljoen vrouwen en meisjes zijn via de landelijke verenigingen daarbij aangesloten. Ilse Henar-Hewitt heeft tot 1979 deel uitgemaakt van het wereldbestuur.

Koto’s en Angisa’s

Zeer speciale aandacht heeft zij ook gehad voor de enige in Suriname ontstane klederdracht: de koto. Na onderzoek naar het ontstaan en ontwikkeling van deze authentieke Surinaamse klederdracht gedaan te hebben, publiceerde zij in mei 1987 Surinaamse Koto’s en Angisa’s, waarvan diverse herdrukken zijn verschenen.

Hiermee droeg zij bij aan de vastlegging van een uitingsvorm van het culturele erfgoed van de toen nog jonge Republiek Suriname.

In 1965 werd Ilse Henar-Hewitt door de directeur van Hotelmaatschappij Torarica N.V. gevraagd om ten behoeve van een groep Amerikaanse toeristen een presentatie te verzorgen over de in Suriname ontstane klederdracht: de koto en angisa.

Tijdens de periode van 25 jaar die volgde op deze presentatie, zijn onder haar verantwoordelijkheid veel kotoshows gegeven. Niet alleen in hotel Torarica werd opgetreden, maar ook in diverse andere accommodaties waaronder het ABO-gebouw, het Cultureel Centrum Suriname, theater Thalia, Ons Erf en het bekende Hoekhuis aan de Waterkant. Kotoshows werden zelfs gegeven op de toeristen-schepen die in de Surinaamse haven aanmeerden.

Om te komen tot deze shows waarbij het gepresenteerde uitgebreid werd toegelicht, werd veel onderzoek gedaan naar de ontstaansgeschiedenis van deze mooie klederdracht. De geschiedenis van het ontstaan van de angisa en koto en de daarbij behorende vertellingen (tories) werden in kaart gebracht.

Ilse Henar-Hewitt heeft hierbij veel hulp en ondersteuning gehad van Lucy Slijngaard (1907-2000), beter bekend als 'Sisi'. Zij heeft Ilse Henar van veel informatie voorzien en haar bijgestaan bij het leggen van contacten met anderen die ook veel wisten over deze klederdracht. Haar onderzoek leidde vooral naar het district Para, waar ze met bewoners van de plantages Vier Kinderen en Onverwacht een goede relatie mee opgebouwd had.

Maatschappelijke organisaties

Henar participeerde in diverse maatschappelijk relevante organisaties. Vanaf de zeventiger jaren maakte zij deel uit van de Advisory Board van de Suralco, om als vertegenwoordiger van het maatschappelijk middenveld de Suralco-directie van advies te dienen. In augustus 1986 legde zij tegenover de waarnemend President van de Republiek Suriname de eed af als lid van het Nationaal Instituut voor de Mensenrechten. Bij de Interkerkelijke organisatie "Begi & Wroko” was zij de trekker van het programma Ouderen helpen Ouderen. Na zelf door een hartinfarct getroffen te zijn, richtte zij tezamen met anderen in 1988 de patiëntenvereniging “Hartvereniging Suriname” op. Ook was zij vanaf de oprichting lid van de Soroptimisten.

Onderscheidingen

Ilse Henar heeft heel veel gedaan voor de Surinaamse gemeenschap en voor de Surinaamse vrouw in het bijzonder.

Bij het 25 jarig bestaan van de YWCA (in 1965) heeft de echtgenote van de gouverneur Mr. H.L. de Vries aan Ilse Henar de gouden medaille van de Ere-Orde van Oranje Nassau uitgereikt.

In 1993 viel haar de Surinaamse onderscheiding ten deel. Zij werd benoemd door de President van de Republiek Suriname als Officier in de Ere-Orde van de Palm.

Referenties