Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed
Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Jaïnisme: verschil tussen versies
Naar navigatie springen
Naar zoeken springen
Geen bewerkingssamenvatting |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
| Regel 7: | Regel 7: | ||
Linkswijzende swastika’s worden in de jainreligie niet gebruikt. | Linkswijzende swastika’s worden in de jainreligie niet gebruikt. | ||
</div> | </div> | ||
Het '''jaïnisme''' ([[Sanskriet]]: जैनमतम्, ''jainamatam'', van ''jina'': | Het '''jaïnisme''' ([[Sanskriet]]: जैनमतम्, ''jainamatam'', van ''jina'': „overwinnaar” en ''matam'': „religie”) is een oude [[religie]] uit [[India]]. Net als het [[boeddhisme]] ontstond deze onder het [[brahmanisme]], de voorloper van het huidige [[hindoeïsme]]. | ||
==Geschiedenis== | ==Geschiedenis== | ||
De jain-religie werd gesticht in de zevende eeuw v.Chr. door Nataputta Vardhamāna (599 – 527 v.Chr.), een prins in India. Hij wordt ook Vardhamāna [[Mahavira|Mahāvīra]] genoemd. De titel Mahāvīra betekent „Grote Man”. Van zijn eretitel ''jina'', „overwinnaar”, werd de naam van de religie afgeleid. Anders dan het boeddhisme ontstond het jaïnisme niet als protest tegen de brahmanen, maar als een consequente doorvoering van een aantal brahmaanse principes. Om te ontkomen aan de kringloop van geboorte, dood en hergeboorte, ging Vardhamāna een leven leiden van zelfverloochening en [[ascese]]. Ahimsa, het principe van de geweldloosheid, dat ook in het hindoeïsme bekend is, ging hij tot in het extreme uitvoeren door bijvoorbeeld met een zachte bezem voorzichtig de weg te vegen om geen insect dood te trappen. | De jain-religie werd gesticht in de zevende eeuw v.Chr. door Nataputta Vardhamāna (599 – 527 v.Chr.), een prins in India. Hij wordt ook Vardhamāna [[Mahavira|Mahāvīra]] genoemd. De titel Mahāvīra betekent „Grote Man”. Van zijn eretitel ''jina'', „overwinnaar”, werd de naam van de religie afgeleid. Anders dan het boeddhisme ontstond het jaïnisme niet als protest tegen de brahmanen, maar als een consequente doorvoering van een aantal brahmaanse principes. Om te ontkomen aan de kringloop van geboorte, dood en hergeboorte, ging Vardhamāna een leven leiden van zelfverloochening en [[ascese]]. [[Ahimsa]], het principe van de geweldloosheid, dat ook in het hindoeïsme bekend is, ging hij tot in het extreme uitvoeren door bijvoorbeeld met een zachte bezem voorzichtig de weg te vegen om geen insect dood te trappen. | ||
De [[islam]]itische invasie in de 13e eeuw verhinderde de uitbreiding van het jaïnisme, maar veegde het jaïnisme niet van de kaart, aangezien het engagement van de monniken en de hoge zelfdiscipline voor verzet zorgden. In de middeleeuwen was er wat toenadering tot het hindoeïsme, door het overnemen van een lichtere vorm van de [[kastenstelsel|kastenregels]]. | De [[islam]]itische invasie in de 13e eeuw verhinderde de uitbreiding van het jaïnisme, maar veegde het jaïnisme niet van de kaart, aangezien het engagement van de monniken en de hoge zelfdiscipline voor verzet zorgden. In de middeleeuwen was er wat toenadering tot het hindoeïsme, door het overnemen van een lichtere vorm van de [[kastenstelsel|kastenregels]]. | ||
==Kenmerken== | ==Kenmerken== | ||
* | * Het belangrijkste geschrift is de [[Tattvartha Sutra]]. | ||
* Er zijn ongeveer 6000 jaïnische [[non]]nen en 2500 jaïnische [[monnik]]en – de meesten van hen behoren tot de [[Shvetambar]]. | |||
* Er zijn ongeveer 6000 jaïnische [[non]]nen en 2500 jaïnische [[monnik]]en – de meesten van hen behoren tot de [[Shvetambar]]. | |||
==Verspreiding== | |||
Met ongeveer 4 miljoen aanhangers, is het jaïnisme één van de kleinste belangrijke [[wereldreligie]]s. De overgrote meerderheid van jaïna’s woont in India. In India woont de grootste aanhang in het gebied [[Punjab (India)|Punjab]], vooral in de stad [[Ludhiana (stad)|Ludhiana]]. Voor de Verdeling van 1947 woonden ook vele jaïna’s in [[Lahore]] (de historische hoofdstad van Punjab) en andere steden, maar velen verhuisden toen naar de Indische sectie van Punjab. | |||
Het jaïnisme kent twee hoofdrichtingen: [[Digambar]] en Shvetambar. Er zijn ongeveer 6000 jaïnische [[non]]nen en 2500 jaïnische [[monnik]]en – de meesten van hen behoren tot de [[Shvetambar]]. | |||
In [[Wilrijk]], een deelgemeente van [[Antwerpen (stad)|Antwerpen]], staat de grootste jaïn[[tempel]] buiten India. | |||
==Invloed== | |||
* In [[India]] heeft het jaïnisme naar verluidt een onevenredig grote positie in de economische en politieke macht. | * In [[India]] heeft het jaïnisme naar verluidt een onevenredig grote positie in de economische en politieke macht. | ||
* Jaïnisme is van aanvang af belangrijk geweest voor de Indiase cultuur en had invloed op: de Indiase filosofie, [[kunst]], [[architectuur]], wetenschappen en politiek en heeft via het geweldloze verzet van [[Mahatma Gandhi]] bijgedragen tot de onafhankelijkheid van India. | * Jaïnisme is van aanvang af belangrijk geweest voor de Indiase cultuur en had invloed op: de Indiase filosofie, [[kunst]], [[architectuur]], wetenschappen en politiek en heeft via het geweldloze verzet van [[Mahatma Gandhi]] bijgedragen tot de onafhankelijkheid van India. | ||
== Overzicht van de leer== | == Overzicht van de leer== | ||
| Regel 34: | Regel 37: | ||
* Als deel van haar houding tegen geweld, gaat het jaïnisme verder dan [[vegetarisme]], in die zin dat het jaïnistisch [[dieet]] ook de meeste wortelgroenten uitsluit (omdat men door wortelgroenten te eten belemmert dat de plant verder groeit) en bepaald ander voedsel dat wordt verondersteld onnodig nadelig te zijn voor levende wezens. Jaïnisten eten, drinken en reizen niet na zonsondergang. Het is derhalve voor een jaïn erg moeilijk om te reizen en daarbij de zeer ingewikkelde voedingswetten na te leven. | * Als deel van haar houding tegen geweld, gaat het jaïnisme verder dan [[vegetarisme]], in die zin dat het jaïnistisch [[dieet]] ook de meeste wortelgroenten uitsluit (omdat men door wortelgroenten te eten belemmert dat de plant verder groeit) en bepaald ander voedsel dat wordt verondersteld onnodig nadelig te zijn voor levende wezens. Jaïnisten eten, drinken en reizen niet na zonsondergang. Het is derhalve voor een jaïn erg moeilijk om te reizen en daarbij de zeer ingewikkelde voedingswetten na te leven. | ||
* De jaïna’s hebben respect voor alle levende wezens. Daarom dragen ze soms een maskertje zodat ze geen levende dieren (insecten) kunnen inademen of vegen ze het pad waarop ze lopen van tevoren schoon met een bezem om de kans dat ze een dier vertrappen te minimaliseren. | * De jaïna’s hebben respect voor alle levende wezens. Daarom dragen ze soms een maskertje zodat ze geen levende dieren (insecten) kunnen inademen of vegen ze het pad waarop ze lopen van tevoren schoon met een bezem om de kans dat ze een dier vertrappen te minimaliseren. | ||
* In dit deel van het heelal, in de huidige halve cyclus van tijd, wordt de filosofie verondersteld voor het eerst aan het mensdom door [[Heer Rishabha]] gegeven te zijn. | |||
* Volgens het jaïnisme is de jaïnistische filosofie een inzicht in en een codificatie van eeuwige universele waarheden is, die af en toe onder het mensdom verstrijken, maar later door het onderwijs van mensen weer verschijnen aan degenen die [[Verlichting (boeddhisme)|verlichting]] of [[alwetendheid]] (''Keval Gnan'') hebben bereikt. | |||
* In India hebben de volgelingen van het jaïnisme de familienaam Jain. Als iemand van buiten de geloofsgemeenschap toetreedt, verandert hij zijn familienaam in Jain. Jaïnisten zullen er alles aan doen om hun kinderen ook met geloofsgenoten te laten trouwen. | * In India hebben de volgelingen van het jaïnisme de familienaam Jain. Als iemand van buiten de geloofsgemeenschap toetreedt, verandert hij zijn familienaam in Jain. Jaïnisten zullen er alles aan doen om hun kinderen ook met geloofsgenoten te laten trouwen. | ||
Versie van 18 jan 2016 21:10
Het heiligste jainsymbool is de rechtswijzende swastika of svastika, zoals hierboven afgebeeld.
Jaingelovigen maken traditioneel van losse rijstkorrels swastikasymbolen te maken rond het altaar van hun tempel.
Linkswijzende swastika’s worden in de jainreligie niet gebruikt.
Het jaïnisme (Sanskriet: जैनमतम्, jainamatam, van jina: „overwinnaar” en matam: „religie”) is een oude religie uit India. Net als het boeddhisme ontstond deze onder het brahmanisme, de voorloper van het huidige hindoeïsme.
Geschiedenis
De jain-religie werd gesticht in de zevende eeuw v.Chr. door Nataputta Vardhamāna (599 – 527 v.Chr.), een prins in India. Hij wordt ook Vardhamāna Mahāvīra genoemd. De titel Mahāvīra betekent „Grote Man”. Van zijn eretitel jina, „overwinnaar”, werd de naam van de religie afgeleid. Anders dan het boeddhisme ontstond het jaïnisme niet als protest tegen de brahmanen, maar als een consequente doorvoering van een aantal brahmaanse principes. Om te ontkomen aan de kringloop van geboorte, dood en hergeboorte, ging Vardhamāna een leven leiden van zelfverloochening en ascese. Ahimsa, het principe van de geweldloosheid, dat ook in het hindoeïsme bekend is, ging hij tot in het extreme uitvoeren door bijvoorbeeld met een zachte bezem voorzichtig de weg te vegen om geen insect dood te trappen.
De islamitische invasie in de 13e eeuw verhinderde de uitbreiding van het jaïnisme, maar veegde het jaïnisme niet van de kaart, aangezien het engagement van de monniken en de hoge zelfdiscipline voor verzet zorgden. In de middeleeuwen was er wat toenadering tot het hindoeïsme, door het overnemen van een lichtere vorm van de kastenregels.
Kenmerken
- Het belangrijkste geschrift is de Tattvartha Sutra.
- Er zijn ongeveer 6000 jaïnische nonnen en 2500 jaïnische monniken – de meesten van hen behoren tot de Shvetambar.
Verspreiding
Met ongeveer 4 miljoen aanhangers, is het jaïnisme één van de kleinste belangrijke wereldreligies. De overgrote meerderheid van jaïna’s woont in India. In India woont de grootste aanhang in het gebied Punjab, vooral in de stad Ludhiana. Voor de Verdeling van 1947 woonden ook vele jaïna’s in Lahore (de historische hoofdstad van Punjab) en andere steden, maar velen verhuisden toen naar de Indische sectie van Punjab.
Het jaïnisme kent twee hoofdrichtingen: Digambar en Shvetambar. Er zijn ongeveer 6000 jaïnische nonnen en 2500 jaïnische monniken – de meesten van hen behoren tot de Shvetambar.
In Wilrijk, een deelgemeente van Antwerpen, staat de grootste jaïntempel buiten India.
Invloed
- In India heeft het jaïnisme naar verluidt een onevenredig grote positie in de economische en politieke macht.
- Jaïnisme is van aanvang af belangrijk geweest voor de Indiase cultuur en had invloed op: de Indiase filosofie, kunst, architectuur, wetenschappen en politiek en heeft via het geweldloze verzet van Mahatma Gandhi bijgedragen tot de onafhankelijkheid van India.
Overzicht van de leer
- Het jaïnisme leert dat elk levend wezen een individuele en eeuwige ziel is die de oorzaak is van zijn eigen acties.
- Jaïnisten zien hun geloof als het onderwijzen om te denken en te handelen op een manier die de geestelijke aard van elk leven eerbiedigt.
- Jaïnisten zien God als een onveranderlijk teken van de zuivere ziel. Dit teken is oneindige Kennis (Ananta Gnana), Waarneming (Darshan), Bewustzijn (Chaitanya) en Geluk (Sukh). Vandaar dat men zegt dat het jaïnisme een religieuze stroming is zonder het concept van een schepper-God.
- Het heelal zelf is eeuwig, zonder begin en ook zonder einde.
- Als deel van haar houding tegen geweld, gaat het jaïnisme verder dan vegetarisme, in die zin dat het jaïnistisch dieet ook de meeste wortelgroenten uitsluit (omdat men door wortelgroenten te eten belemmert dat de plant verder groeit) en bepaald ander voedsel dat wordt verondersteld onnodig nadelig te zijn voor levende wezens. Jaïnisten eten, drinken en reizen niet na zonsondergang. Het is derhalve voor een jaïn erg moeilijk om te reizen en daarbij de zeer ingewikkelde voedingswetten na te leven.
- De jaïna’s hebben respect voor alle levende wezens. Daarom dragen ze soms een maskertje zodat ze geen levende dieren (insecten) kunnen inademen of vegen ze het pad waarop ze lopen van tevoren schoon met een bezem om de kans dat ze een dier vertrappen te minimaliseren.
- In dit deel van het heelal, in de huidige halve cyclus van tijd, wordt de filosofie verondersteld voor het eerst aan het mensdom door Heer Rishabha gegeven te zijn.
- Volgens het jaïnisme is de jaïnistische filosofie een inzicht in en een codificatie van eeuwige universele waarheden is, die af en toe onder het mensdom verstrijken, maar later door het onderwijs van mensen weer verschijnen aan degenen die verlichting of alwetendheid (Keval Gnan) hebben bereikt.
- In India hebben de volgelingen van het jaïnisme de familienaam Jain. Als iemand van buiten de geloofsgemeenschap toetreedt, verandert hij zijn familienaam in Jain. Jaïnisten zullen er alles aan doen om hun kinderen ook met geloofsgenoten te laten trouwen.
Weblinks
- (en) Selections from the Jainist Sutras via archive.org
- (en) Jaina Sutras
- Jain Samaj Europa
| Wereldreligies |
|---|
|
Bahá'í · Boeddhisme · Christendom · Confucianisme · Hindoeïsme · Islam · Jaïnisme · Jodendom · Sikhisme · Taoïsme |