Jazzstandard

Dit artikel valt onder beheer van Dorp:Luisterrijk.

Jazzstandards zijn nummers uit het jazz of uit de populaire muziek die door hun bekendheid behoren tot het veronderstelde basisrepertoire van elke jazzmuzikant. Meestal gaat het om nummers geschreven in de periode tussen 1915 en 1960. Bekende componisten van jazzstandards zijn Irving Berlin ('Cheek to Cheek'), George Gershwin ('Fascinatin' Rhythm'), Hoagy Carmichael ('The Nearness of You'), Rodgers & Hart ('My Funny Valentine') en Cole Porter ('Love for Sale'). Vocalisten zoals Sarah Vaughan, Ella Fitzgerald, Frank Sinatra en Billie Holiday verwierven grote bekendheid door het zingen van standards.

In de loop der jaren zijn heel wat nummers uit bijvoorbeeld musicals en shows bekend geraakt bij het grote publiek, die dan door jazzmuzikanten werden 'geadopteerd'. Voor het ogenblik behoren duizenden nummers tot de steeds groeiende lijst van jazzstandards, al is er wel enige mate van consensus over wat de 'klassieke' jazznummers dan wel zijn.

Real Books en jamsessies

De op plaat beluisterde liedjes werden van akkoorden voorzien en tijdens jamsessies uitgedeeld aan muzikanten, die zich deze nummers toe-eigenden en kruidden met bijzondere jazz-elementen zoals syncopering en scatting. Zulke bundeling werd dan bekend als een "Real Book" of het "Fake Book" en vaak illegaal doorgegeven en, recenter, gedownload van het internet. De kwaliteit van de transcripties van die Real Books is niet altijd accuraat. Een echt probleem was dit niet, vermits jazzmuziek, zeker tot de jaren zestig, vooral gespeeld werd door muzikanten die op hun gehoor vertrouwden in plaats van op de muzieknotatie. Eenvoudige akkoordenprogressies in de toonaard van zijn instrument volstonden dus voor de muzikant om samen met anderen een opwindende, geïmproviseerde jamsessie op te bouwen. Ook in onze tijd vertrouwt de ervaren jazzmusicus op de inspiratie en de bevlogenheid van het moment, en creëert in samenspel met anderen telkens iets unieks. Voor beginnende jazzmusici zijn de jazzstandards niet alleen boeiend oefenmateriaal, maar ze garanderen hen ook dat ze, wanneer ze de standards beheersen, overal ter wereld met andere jazzmuzikanten kunnen samenspelen.

Jazzstandards in onze tijd

In onze tijd behoren jazzstandards ook vaak tot het curriculum lichte muziek en de jazzopleiding van muziekconservatoria. Jazzstandards verdwijnen soms wat uit de muzikale mainstream, maar duiken dan onverwachts terug op, zoals in onze tijd dankzij artiesten als Norah Jones, Harry Connick, Madeleine Peyroux, Diana Krall en Jamie Cullum.

Standards en evergreens

Jazzstandards zijn niet identiek aan 'evergreens'. Evergreens (zoals bijvoorbeeld "Singin' in the Rain" en "The sound of music") behoren tot een soort muzikale 'canon' van liedjes die eigenlijk nooit in de vergetelheid zijn geraakt, terwijl dat met jazztunes wel gebeurt. Zo was Herbie Hancocks 'Canteloupe Island' een grote hit in de jaren 60 van de 20e eeuw, maar geraakte nadien stilaan in de vergetelheid. Pas na het verschijnen van een remix in de jaren 90 kwam het terug in het collectieve geheugen.

Enkele bekende jazzstandards

Dixieland

• After You've Gone - Turner Layton & Henry Creamer
• Ain't Misbehavin - Harry Brooks, Louis Armstrong, Fats Waller, Andy Razaf
• Alexander's Ragtime Band - Irving Berlin
• Basin Street Blues - Spencer Williams
• Careless Love - anoniem
• I Found a New Baby - Spencer Williams
• Sheik of Araby - Ted Snyder, Harry B. Smith, Francis Wheeler
• St. James Infirmary Blues - anoniem
• St. Louis Blues - William Christopher Handy
• Sweet Georgia Brown - Ben Bernie & Maceo Pinkard,Kenneth Casey

Swing

• Blue Moon - R. Rodgers
• But Not For Me - G. Gershwin
• Bye Bye, Blackbird - R. Henderson
• Don't Get Around Much Anymore - R. Russel & D. Ellington
• Falling in Love with Love - R. Rodgers
• Fly Me To The Moon - B. Howard
• I'm Beginning to See the Light - D. Ellington
• It Don't Mean A Thing (If It Ain't Got That Swing) - D. Ellington
• Just Friends - J. Klenner

Bebop

• Anthropology - D. Gillespie & C. Parker
• Au Privave - C. Parker
• Billie's Bounce - C. Parker
• Blues for Alice - C. Parker
• Confirmation - C. Parker
• Donna Lee - C. Parker
• Fascinating Rhythm - G. Gershwin
• Four - M. Davis
• Lady Bird - T. Dameron

Latin jazz

• Black Orpheus - L. Bonfa
• Blue Bossa - K. Dorham
• Caravan - J. Tizol & D. Ellington
• Desafinado - A.C. Jobim
• How Insensitive (Insensatez) - A.C. Jobim
• The Girl from Ipanema (Garota de Ipanema) - A.C. Jobim

Zie ook

Lijst van bekende jazzstandards

Externe links

• Jazzstandards.com - Catalogus met meer dan 1000 standards, gerangschikt volgens populariteit, met info over jazzmusici die het nummer gecoverd hebben
• www.JazzPla.net - Met meer dan 3000 standards en gescande partituren van vooroorlogse en naoorlogse jazz.
• Real Book Chord Charts - Met akkoordenschema's