Gerard Drieman

Gerard (Gerhardus Hendricus Johannes) Drieman, Amsterdam 1915 – Amsterdam 1980. Nederlandse componist. Drieman was actief als componist van 1934 tot 1950. Zijn vroege werken waren symfonisch. Hij componeerde in die eerste periode op zijn minst twee symfonieën, waaronder een omvangrijke symfonie in drie delen, en daarnaast nog een kleine kamersymfonie. In de late jaren dertig begon Driemans stijl te veranderen en werd deze atonaal. Drie werken met kleine bezetting typeren deze verandering:

• Sonatine voor Fluit, Hobo en Klarinet (1938)
• Twee Stukken voor Strijkkwartet (1938)
• Divertimento voor Piano (1939)

Driemans zoektocht naar atonale structuren werd beïnvloed door zijn ontmoeting rond 1937 met Hans Erich Apostel (1901 – 1972), een Duits-Weense componist en leerling van Arnold Schönberg en Alban Berg. Later correspondeerden ze. Drieman stuurde hem stukken toe. Apostel gaf Drieman aanwijzingen en adviezen. Vanaf 1942 werd Driemans muziek gecomponeerd in de expressionistische stijl van de Tweede Weense School.

Het grootste deel van Driemans manuscripten werd teruggevonden in 2007 en 2012. Het definitieve manuscript van Driemans Sonatine voor Piano (1950) wordt bewaard in het Apostelarchief in de Musiksammlung van de Österreichische Nationalbibliothek in Wenen (onder F10 Apostel 367/7). De overige manuscripten van Drieman en een aantal brieven van Apostel aan hem worden thans bewaard in het Nederlands Muziek Instituut in Den Haag. Driemans complexe muziek werd tijdens zijn leven niet gepubliceerd en slechts in privé kring uitgevoerd. Hij was met enkele musici bevriend, onder wie de violist Herman Salomon. De vioolpartij , behorend bij het manuscript van de Sonate voor viool en piano is voorzien van vingerzettingen door Herman Salomon. Verder had het Nederland van de grote depressie, de oorlog en de wederoopbouw geen belangstelling voor deze moeilijke, (en tijdens de oorlog “entartete”) muziek. In 1950, op 35-jarige leeftijd, componeerde Drieman zijn laatste werk. In hetzelfde jaar begon hij aan een studie psychologie aan de [van Amsterdam]. In dit vakgebied deed hij later één belangrijke publicatie: “Differences between Written and Spoken Language, an Exploratory Study”, 1 Quantitative approach, 2 Qualitative approach. In: Acta psychologica, European Journal of Psychonomics, ISSN 0001-6918, vol. 20 (1962) pp. 36-57; 78-100.

Driemans vroege Symfonie nr. 1 en een aantal atonale werken uit de periode 1942 – 1950 zijn in 2012 uitgegeven door Donemus in Den Haag:

• Symfonie nr. 1 (ca. 1936); Donemus 12548
• Vijf Orkeststukken (1942); Donemus 12555
• Vijfendertig Miniaturen voor piano (1945/46); Donemus 12556
• Vijf stukken voor piano (1948); Donemus 12558
• Sonate voor viool en piano (1948); Donemus 12557
• Sonatine voor piano (1950); Donemus 12559

Externe links

• Werken van Gerard Drieman bij Donemus