Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Vierpolders: verschil tussen versies

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(vervangen door sjabloon)
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Vierpolders&oldid=57485965 7 nov 2020 Jeroen 7 sep 2005)
Regel 1: Regel 1:
{{Wrapper}}
{{Infobox plaats in Nederland
| naam = Vierpolders
| gemeente = {{NL-vlag|Brielle}}
| provincie = {{NL-vlag|Zuid-Holland}}
| woonplaatscode = 2369
| dichtheid =
| bestandsnaam vlag = Vierpolders vlag.svg
| bestandsnaam wapen = Vierpolders wapen.svg
| wapenartikel = Wapen van Vierpolders
| lat_deg = 51
| lat_min = 53
| lon_deg = 4
| lon_min = 11
| detailkaart = Map NL - Brielle - Vierpolders.png
| detailkaartbijschrift = Locatie in de gemeente Brielle
| image = Vier Polders 1867.png
| caption = Vierpolders en omgeving uit: Gemeente Atlas van Nederland, J. Kuyper 1867
}}
'''Vierpolders''' (voorheen 't Nieuwland)<ref>[https://www.streekarchiefvp.nl/zoeken-in-collecties/archieven/?mivast=126&mizig=96&miadt=126&miaet=14&micode=703&minr=2808367&miview=ldt  Gemeentewapen t Nieuwland 1817] (Vierpolders)</ref> is een dorp dat deel uitmaakt van de gemeente [[Brielle]], in de Nederlandse provincie [[Zuid-Holland]]. Het dorp had op {{Statistiek woonplaats Nederland inwoners|TXT=Date}} {{Statistiek woonplaats Nederland inwoners|2369}} inwoners.{{Statistiek woonplaats Nederland inwoners|TXT=Ref}} Vierpolders was tussen 1817 en 1980 een zelfstandige gemeente. Samen met [[Zwartewaal]] ging het in 1980 in de gemeente Brielle op.


|[[Afbeelding:Vierpolders Gemeentewapen klein.gif|rechts]]
== Geschiedenis ==
|-
Vierpolders omvat de vier polders [[Oud Hellevoet]], [[Oude Goote]], [[Veckhoek]] en [['t Nieuwland]]. Deze polders werden tussen ca. 1200 en ca. 1415 bedijkt. De dorpskern is ontstaan op de T-splitsing tussen de Nieuwelandsen Achterdyck en de Rattendyck. De Rattendyck omringt een deel van de polder Veckhoek en de Nieuwelandsen Achterdyck ligt tussen de polders Oud Hellevoet en de Oude Goote. De polder ’t Nieuwland ligt tegen de stad Brielle aan. Het dorp is ontstaan in de zestiende eeuw. De eerste Nieuwlandse kerk stond waarschijnlijk in de polder ’t Nieuwland op de plaats waar rond 1700 de veste van Den Briel zijn gegraven. Op de kaart van 1695 staat op de hoek van de Rattendijk (nu Veckdijk) en Den Veck Hoeksen Kerck wegh (nu kerkweg) een Nieuwe Landse Kerk. De tegenwoordige kerk staat op de Nieuwelandsen Achterdyck (nu Dijckpotingen) een 10-tal meters vanaf de T-splitsing.<ref>[http://proxy.handle.net/10648/1272feef-2d5f-449f-990a-18be8445c209 Beeldbank Nationaal Archief, Kaart van de Vierpolders 1696]</ref>
|<div style="float:right; width:135px; margin:0px; border: 2px solid Indigo; background-color:#FBF6F6; padding:6px;">
[[Bestand:375px-Map - NL - Brielle - Wijk 01 Vierpolders - Buurt 00 Vierpolders.png|150px]]
</div>
|}
'''Vierpolders''' ('t Nieuwland)<ref>[http://streekarchief-vpr.nl/pages/nl/zoeken-in-collecties/plattegronden.php?mivast=126&miadt=126&mizig=184&miview=gal1&milang=nl&micols=3&mires=0&mizk_alle=t%20nieuwland Gemeentewapen t Nieuwland 1817] (Vierpolders)</ref> is een [[Zuid-Holland]]se gemeente op het eiland [[Voorne]]. In [[1980]] werd het grondgebied van Vierpolders samen met [[Zwartewaal]] aan dat van [[Brielle]] toegevoegd.<ref>[http://www.geschiedenisvanzuidholland.nl/verhalen/geografischelocatie/134/geschiedenis-van-brielle Geschiedenis van Brielle]</ref>


== Gemeentewapen ==
"Van keel beladen met een degen van zilver, geplaatst en pal, 't gevest naar beneden, verzeld en chef van 1, ter regterzijde van 5 en ter linkerzijde van 4 penningen, alle van goud."


Vierpolders omvat de vier polders Oud Hellevoet, Oude Goote, Veckhoek en ’t Nieuwland. De dorpskern is ontstaan op de T-splitsing tussen de Nieuwelandsen Achterdyck en de Rattendyck. De Rattendyck omringt een deel van de polder Veckhoek en de Nieuwelandsen Achterdyck ligt tussen de polders Oud Hellevoet en de Oude Goote. De polder ’t Nieuwland ligt naast het stadje Brielle.
De voorstelling van het wapen symboliseert het verzet tegen Alva's tiende penning, wat aardig tot uitdrukking komt in het volgende rijmpje:
De eerste Nieuwlandse kerk stond waarschijnlijk in de polder ’t Nieuwland op de plaats waar rond [[1700]] de veste van Den Briel zijn gegraven.
Op de kaart van [[1696]] staat op de hoek van de Rattendijk (nu Veckdijk) en Den Veck Hoeksen Kerck wegh (nu kerkweg) een Nieuwe Landse Kerk. De tegenwoordige kerk staat op de Nieuwelandsen Achterdyck (nu Achterdijk) een 10 tal meters vanaf de T-splitsing. <ref>[http://beeldbank.nationaalarchief.nl/na:col1:dat512029 Beeldbank Nationaalarchief, Kaart van de Vierpolders 1696]</ref>
== Repertorium gemeente Vierpolders ==
Vierpolders heeft als zelfstandige gemeente bestaan van 1 april 1817 tot 1 januari 1980


1 januari 1812 werd Vierpolders bij Zwartewaal gevoegd.<br>
"D'tiende penning eis, gaf ons dit heerlijke wape,<br />
1 april 1817 ontstaan uit Zwartewaal.<br>
want als men Alba's wet, weet na 't geld sag gape.<br />
1 januari 1980 opgegaan in Brielle.<br>
Was niemant hier gesint te geven dese munt,<br />
Andere gebruikte namen voor Vierpolders zijn;  Vier Polders, 't Nieuwland, Briels Nieuwland, Nieuwland (Briels) of het Nieuwland.  
Maer voor het tiende stuck bood iedereen de punt."<ref>{{Link Heraldry of the World}}</ref>


Het wapen is ontstaan in de 80-jarige oorlog toen Alva de belasting verhoogde van 9 naar 10 penningen.


== Vierpolders in de [[Jaren 1930|jaren dertig]] ==
== Kerk ==
[[Tuinbouw]] is in Vierpolders altijd kleinschalig geweest. Het was arbeidsintensief werk om producten - zoals [[druiven]] - onder glas te kweken. De inkomsten werden kleiner en de tuinders hadden steeds meer moeite om zich in hun bestaan te onderhouden. De rest van het dorp verdiende het brood in de landbouw of veeteelt, maar in de loop van de jaren dertig daalden ook in deze sector de lonen steeds verder.  
[[Bestand:Kerk vierpolders.JPG|thumb|260px|Kerk Vierpolders (1721). Rijksmonument]]
[[Bestand:Kaart van het poldergebied de Vierpolders Caarte vande Vier Polders anno 1696 (titel op object) Voorne Caart-boeck Caartboeck van Voorne, RP-P-AO-14-58C.jpg|thumb|260px|Caarte vande Vier Polders anno 1696]]
[[Bestand:Detail hervormde kerk- gebrandschilderd raam - Vierpolders - 20318799 - RCE.jpg|thumb|200px|Gebrandschilderd raam in de hervormde kerk]]
In de archieven van [[Brielle]] wordt over het eerste kerkje van Vierpolders geschreven. Vierpolders heette toen nog [[Brielsch Nieuwland]] of ´t Nijeland van Brielle.
Brielsch Nieuwland lag net buiten de dijken van [[Brielle]]; wallen waren er toen nog niet. De eerste Nieuwlandse kerk heeft waarschijnlijk gestaan op de plaats waar later, in ong. 1700, de veste van [[Brielle|Den Briel]] zijn gegraven. Omstreeks 1337 werd de polder Nieuwland ingedijkt.


Vierpolders had een oppervlakte van 1116 [[Hectare|hectaren]] en de verdeling tussen akkers en weilanden was vrijwel gelijk: beide hadden een areaal van circa 450 hectaren. Tuinbouw, waartoe ook [[boomgaard]]en werden gerekend, bedekte een schamele 25 hectaren land. En het oppervlakte met [[bos]] was helemaal te verwaarlozen: drie hectare. Op de akkers werd zo'n 130 hectaren, een kwart van het totale land, ingezaaid met graan. [[Aardappelen]] namen met 90 en [[erwten]] met 84 hectaren een goede tweede en derde plek in.  
Het kerkje werd daar gebouwd voor de Noorse schepelingen, de [[Noren (volk)|Noren]] en de [[Denen]]. Zij smeekten daar de zegen af van [[Sint Olaf]] vóór ze de thuisreis aanvaardden. In 1572 verdween ´t Nijeland en zo waarschijnlijk ook het kerkje.


Maar het ging niet goed in de landbouw en dat werkte door in alle facetten van het dagelijks leven in Vierpolders. ''De gemeente gaat gebukt onder de slechte toestand waarin land- en tuinbouw verkeren, daar deze de enige bronnen van bestaan vormen'', meldde het gemeenteverslag over [[1931]]-[[1935]] . Eén van de belangrijkste gevolgen was toenemende werkeloosheid. Die nam in de gemeente snel toe en de steun aan werkloze arbeiders groeide van f 914,91 in [[1932]], naar f 1191,72 in [[1933]], naar f 2180,56 in [[1934]] en tenslotte was het bedrag in [[1935]] zelfs verdrievoudigd tot f 3307,50. Die uitgaven drukten flinkt op de gemeenterekening, zodat er steeds minder kon worden geïnvesteerd in bijvoorbeeld het onderhoud van wegen.  
Na de reformatie, nog tijdens het [[Twaalfjarig Bestand|twaalfjarig bestand]] in 1618, kreeg iedere plaats in de [[Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden|Republiek der Nederlanden]] een eigen [[Nederlandse Hervormde Kerk|Hervormde Kerk]]. Het plaatsje Vierpolders, gelegen op het kruispunt van de vier polderse dijken, had toen nog geen eigen kerk. Reeds in 1624 moest er een nieuwe kerk gebouwd worden, omdat de vorige erg vervallen en geruïneerd was. Waarschijnlijk is dat een houten kerkje geweest. Omdat de kas van de kerk niet toereikend bleek te zijn, moest men bedelen bij de omliggende plaatsen.


Tegelijkertijd kan een stijging in het aantal opgemaakte [[proces-verbaal|processen-verbaal]] van de politie worden opgemerkt. In [[1931]] werden slechts negen verbalen opgemaakt, in [[1932]] waren dat er al zestien en in [[1933]] groeide dat licht tot een aantal van negentien. In [[1934]] waren het er 29, maar gedurende [[1935]] schoot het aantal omhoog tot 51. Het is twijfelachtig of er enig verband tussen dat groeiend aantal verbalen en de toenemende armoede is te leggen. De opening van de Groene Kruisweg aan het einde van [[1934]] zorgde immers voor een enorme toename van verkeersongelukken en dat verklaart de toename deels. Die Groene Kruisweg betekende echter ook een belangrijke aanvulling op de [[infrastructuur]], waardoor de economie van Vierpolders een nieuwe impuls kreeg.<ref>[http://www.streekarchiefvpr.nl/content/view/52/37/lang,nl/ Streekarchief VPR Vierpolders in de jaren dertig.] (toestemming gekregen via mail (23-09-08) voor publicatie onder GFDL van L.W. Hordijk van het Streekarchief)</ref>
Uit de archieven blijkt dat het een succesvolle bedelactie was. Er werd geld geschonken door: [[Brielle|Den Briel]], [[Oostvoorne]], [[Rockanje]], [[Hellevoetsluis]], [[Spijkenisse]], [[Gorinchem|Gorcum]], [[Buuren]] en [[Geervliet]]. De som was ƒ116,00 (€52,64). Aangezien dit bedrag niet genoeg was schreef Ds. Valk aan de Classisvergadering om een nieuwe actie te houden.


== V V Vierpolders ==
Pas in 1721 stond er een nieuwe eigen kerk. Deze kerk was er een van degelijker makelij dan de vorige en staat er nu nog.


Aan de rand van een nieuwbouw wijk aan de Coosenhoek heeft Voetbal Vereniging Vierpolders (VVV) naast een trainingsveld, twee sportvelden. Dit sportcomplex dateert van [[1971]]. In dat jaar had de vereniging 7 elftalen die in de competitie.
De kerk die toen gebouwd werd had een fraaie klokgevel. Hieraan is duidelijk te zien dat de kerk ná de 17e eeuw werd gebouwd. De tijd van de middeleeuwse trapgeveltjes was voorbij en men imiteerde de Italiaanse bouwmeesters van de [[Renaissance]]. De kerk had een tweedakig voorportaal, een preekstoel in het midden en aan beide zijden banken. Van 1857 tot 1858 is de kerk vergroot. De consistoriekamer werd aangebouwd en er werd een preekstoel geplaatst. Deze kosten werden gedekt door renteloze leningen en giften. De kerkramen zijn in 1908 gerestaureerd door de heer Schouten uit Delft.


De V V Vierpolders werd in [[1932]] opgericht in het café wat nu de 10e Penning heet. Van [[1932]] tot [[1942]] voetbalde de Vierpoldernaren op een voetbalveld aan de Rattendijk (Veckdijk)
== Molen ==
Nadat de verhuur van het veld niet werd verlengd werd een nieuw veld gevonden aan de Kerkweg. Vanaf [[1942]] huurde de gemeente het veld van een boer. Het sportveld aan de Kerkweg werd door de jaren behalve door de voetbalvereniging ook voor andere festiviteiten gebruikt. De lagere school gebruikte dit veld voor de sportlessen.
In 1723 werd er een molen gebouwd aan de Holle Mare ten behoeve van het Ambacht De Vierpolders. Naar deze molen is de Hollemarestraat vernoemd. Op deze plek ligt nu het veld van voetbalvereniging Vierpolders.


Op de luchtfoto uit [[1961]]<ref>[http://www.geschiedenisvanzuidholland.nl/FullSizeImage.aspx?id=309 Sportveld aan de Kerkweg]</ref> ziet u het sportveld aan de Kerkweg. Aan de overzijde van de Kerkweg staat een tijdelijk onderkomen van de lagere school. Dit noodgebouw werd daar geplaatst omdat het schoolgebouw tegenover de kerk werd vervangen voor een nieuwe onderkomen.
== Vierpolders in de jaren dertig ==
[[Tuinbouw]] is in Vierpolders altijd kleinschalig geweest. Het was arbeidsintensief werk om producten - zoals [[Druif|druiven]] - onder glas te kweken. De inkomsten werden kleiner en de tuinders hadden steeds meer moeite om zich in hun bestaan te onderhouden. De rest van het dorp verdiende het brood in de landbouw of veeteelt, maar in de loop van de jaren dertig daalden ook in deze sector de lonen steeds verder.


== Links ==
Vierpolders had een oppervlakte van 1116 [[hectare]] en de verdeling tussen akkers en weilanden was vrijwel gelijk: beide hadden een areaal van circa 450 hectare. Tuinbouw, waartoe ook [[boomgaard]]en werden gerekend, bedekte een schamele 25 hectare land, en de oppervlakte met bos was helemaal te verwaarlozen: drie hectare. Op de akkers werd zo'n 130 hectare, een kwart van het totale land, ingezaaid met graan. [[Aardappel]]en namen met 90 en [[erwt]]en met 84 hectare een goede tweede en derde plek in.
*[http://beeldbank.nationaalarchief.nl/na:col1:dat514670 Beeldbank Nationaal Archief] Vierpolders J. Kuyper ([[1865]]-[[1869]])
 
*[http://www.geschiedenisvanzuidholland.nl/verhalen/geografischelocatie/134/geschiedenis-van-brielle Geschiedenis van Zuid-Holland, Vierpolders]
Maar het ging niet goed in de landbouw en dat werkte door in alle facetten van het dagelijks leven in Vierpolders. "De gemeente gaat gebukt onder de slechte toestand waarin land- en tuinbouw verkeren, daar deze de enige bronnen van bestaan vormen", meldde het gemeenteverslag over 1931-1935. Een van de belangrijkste gevolgen was toenemende werkloosheid. Die nam in de gemeente snel toe en de steun aan werkloze arbeiders groeide van f 914,91 in 1932, naar f 1191,72 in 1933, naar f 2180,56 in 1934 en ten slotte was het bedrag in 1935 zelfs verdrievoudigd tot 3307,50. Die uitgaven drukten flink op de gemeenterekening, zodat er steeds minder kon worden geïnvesteerd in bijvoorbeeld het onderhoud van wegen.
*[http://www.dorpskerkvierpolders.nl/Historie_Dorpskerk.htm Historie van de Kerk te Vierpolders]
 
*[http://www.streekarchiefvpr.nl/content/view/52/37/lang,nl/ Streekarchief VPR Vierpolders in de jaren dertig]
Tegelijkertijd kan een stijging in het aantal opgemaakte [[proces-verbaal|processen-verbaal]] van de [[politie]] worden opgemerkt. In 1931 werden slechts negen verbalen opgemaakt, in 1932 waren dat er al zestien en in 1933 groeide dat licht tot een aantal van negentien. In 1934 waren het er 29, maar gedurende 1935 schoot het aantal omhoog tot 51. Het is twijfelachtig of er enig verband tussen dat groeiend aantal verbalen en de toenemende armoede is te leggen. De opening van de Groene Kruisweg aan het einde van 1934 zorgde immers voor een enorme toename van verkeersongelukken en dat verklaart de toename deels. Die Groene Kruisweg betekende echter ook een belangrijke aanvulling op de [[infrastructuur]], waardoor de economie van Vierpolders een nieuwe impuls kreeg.<ref>[https://www.streekarchiefvp.nl/schatkamer/index.html?nieuws_id=27&terug=1 Streekarchief VPR Vierpolders in de jaren dertig.] (toestemming gekregen via mail (23-09-08) voor publicatie in wikipedia van L.W. Hordijk van het Streekarchief)</ref>
*{{Link Heraldry of the World}}
 
*[[Afbeelding:Edge-firefox.png|25px]] GeoHack, [http://toolserver.org/~geohack/geohack.php?language=nl&pagename=Vierpolders&params=51_53_N_4_11_E_type:city(993) Vierpolders op de kaart en satellietbeelden]
==Sport==
{{Commonscat|Vierpolders}}
=== Voetbal Vereniging Vierpolders ===
<!--51_52_42_N_4_10_46_E |51° 53' NB, 4° 11' OL-->
Aan de rand van een nieuwbouwwijk aan de Coosenhoek heeft Voetbal Vereniging Vierpolders naast een trainingsveld, twee sportvelden.<ref>[http://www.vvvierpolders.nl/ vvVierpolders]</ref> Dit sportcomplex dateert van [[1971]]. In dat jaar had de vereniging zeven elftallen.
{{bron|1=
 
{{reflist}}}}
De vv Vierpolders werd in [[1932]] opgericht in het café wat nu de 10e Penning heet. Van [[1932]] tot [[1942]] voetbalden de Vierpoldernaren op een [[voetbalveld]] aan de Rattendijk (Veckdijk).
 
Nadat de verhuur van het veld niet werd verlengd werd een nieuw veld gevonden aan de Kerkweg. Vanaf [[1942]] huurde de gemeente dit veld van een boer. Het sportveld aan de Kerkweg werd door de jaren heen behalve door de voetbalvereniging ook voor andere festiviteiten gebruikt. De lagere school gebruikte dit veld voor de sportlessen.<ref name="geschiedenis">[https://www.vvvierpolders.nl/199/geschiedenis/ Geschiedenis] van [https://web.archive.org/web/20190531125011/https://www.vvvierpolders.nl/Data/Vierpolders/Modules/TekstPagina/Front/bestanden/_specifiek/M_199/Vierpolders_Historie.pdf  VV Vierpolders]</ref>
 
Op de luchtfoto uit [[1961]]<ref name="geschiedenis" /> is het sportveld aan de Kerkweg te zien. Aan de overzijde van de Kerkweg staat een tijdelijk onderkomen van de lagere school. Dit noodgebouw werd daar geplaatst omdat het schoolgebouw tegenover de kerk werd vervangen voor een nieuw onderkomen.
 
=== Tennis Vereniging Vierpolders ===
Naast het voetbalveld is de plaatselijke tennisvereniging gevestigd. Het clubgebouw is vernoemd naar de polder waar de tennisvelden in liggen, namelijk ''De Tiendhoek''.
 
== Zie ook ==
* [[Lijst van burgemeesters van Vierpolders]]
* [[Lijst van rijksmonumenten in Vierpolders]]
* [[Lijst van gemeentelijke monumenten in Vierpolders]]
 
== Afbeeldingen ==
<gallery class="center">
Bestand:Esterenburch.jpg|Boerderij Esterenburch (1738),Middelweg 5. Rijksmonument
Bestand:Vierpolders Hogeweg 22-07-2010.jpg|Boerderij (1789), Hogeweg 8. Rijksmonument
Bestand:Vierpolders Catharinahoeve.jpg|Boerderij Catharinahoeve (1805), De Nolle 12. Rijksmonument; [[Lijst van rijksmonumenten in Brielle (gemeente)#Catharinahoeve, galerij 1972, De Nolle 12 (Nolledijk 12)|Galerij Catharinahoeve]]
Bestand:Vierpolders Dieren Piet Venster 22-07-2010.jpg|Dieren (staal), Dijckpotingen. (Piet Verster)
</gallery>


{{Appendix}}


[[categorie:Vierpolders]]
{{Commonscat|Vierpolders}}
{{Navigatie gemeente Brielle}}
{{Gesproken Wikipedia klein|Nl-Vierpolders-article.ogg|22995967}}
{{Coor title dms|51|52|42|N|4|10|46|E|type:city_scale:12500_region:NL}}


[[categorie:Plaats in Zuid-Holland]]
[[Categorie:Plaats in Zuid-Holland]]
[[categorie:Brielle]]
[[Categorie:Brielle]]
[[Categorie:Voormalige gemeente in Zuid-Holland]]
[[Categorie:Voormalige gemeente in Zuid-Holland]]

Versie van 26 mrt 2021 19:32

Vierpolders
Plaats in Nederland Vlag van Nederland
Vlag van Vierpolders Wapen van Vierpolders
(Details)
Vierpolders
Vierpolders
Situering
Provincie Zuid-Holland
Gemeente Brielle
Coördinaten 51°053′N 4°011′E
Overig
Woonplaatscode 2369 ?
Detailkaart
Locatie in de gemeente Brielle
Locatie in de gemeente Brielle
Foto's
Vierpolders en omgeving uit: Gemeente Atlas van Nederland, J. Kuyper 1867
Vierpolders en omgeving uit: Gemeente Atlas van Nederland, J. Kuyper 1867
Portaal  Portaalicoon   Nederland
rel=nofollow
rel=nofollow
rel=nofollow

Vierpolders (voorheen 't Nieuwland)[1] is een dorp dat deel uitmaakt van de gemeente Brielle, in de Nederlandse provincie Zuid-Holland. Het dorp had op 1 januari 2021 {{#invoke:Array Nederland kerngebieden inwonertallen 2.021|cbs| 050.101}} inwoners.[2] Vierpolders was tussen 1817 en 1980 een zelfstandige gemeente. Samen met Zwartewaal ging het in 1980 in de gemeente Brielle op.

Geschiedenis

Vierpolders omvat de vier polders Oud Hellevoet, Oude Goote, Veckhoek en 't Nieuwland. Deze polders werden tussen ca. 1200 en ca. 1415 bedijkt. De dorpskern is ontstaan op de T-splitsing tussen de Nieuwelandsen Achterdyck en de Rattendyck. De Rattendyck omringt een deel van de polder Veckhoek en de Nieuwelandsen Achterdyck ligt tussen de polders Oud Hellevoet en de Oude Goote. De polder ’t Nieuwland ligt tegen de stad Brielle aan. Het dorp is ontstaan in de zestiende eeuw. De eerste Nieuwlandse kerk stond waarschijnlijk in de polder ’t Nieuwland op de plaats waar rond 1700 de veste van Den Briel zijn gegraven. Op de kaart van 1695 staat op de hoek van de Rattendijk (nu Veckdijk) en Den Veck Hoeksen Kerck wegh (nu kerkweg) een Nieuwe Landse Kerk. De tegenwoordige kerk staat op de Nieuwelandsen Achterdyck (nu Dijckpotingen) een 10-tal meters vanaf de T-splitsing.[3]

Gemeentewapen

"Van keel beladen met een degen van zilver, geplaatst en pal, 't gevest naar beneden, verzeld en chef van 1, ter regterzijde van 5 en ter linkerzijde van 4 penningen, alle van goud."

De voorstelling van het wapen symboliseert het verzet tegen Alva's tiende penning, wat aardig tot uitdrukking komt in het volgende rijmpje:

"D'tiende penning eis, gaf ons dit heerlijke wape,
want als men Alba's wet, weet na 't geld sag gape.
Was niemant hier gesint te geven dese munt,
Maer voor het tiende stuck bood iedereen de punt."[4]

Het wapen is ontstaan in de 80-jarige oorlog toen Alva de belasting verhoogde van 9 naar 10 penningen.

Kerk

Bestand:Kerk vierpolders.JPG
Kerk Vierpolders (1721). Rijksmonument
Bestand:Kaart van het poldergebied de Vierpolders Caarte vande Vier Polders anno 1696 (titel op object) Voorne Caart-boeck Caartboeck van Voorne, RP-P-AO-14-58C.jpg
Caarte vande Vier Polders anno 1696
Bestand:Detail hervormde kerk- gebrandschilderd raam - Vierpolders - 20318799 - RCE.jpg
Gebrandschilderd raam in de hervormde kerk

In de archieven van Brielle wordt over het eerste kerkje van Vierpolders geschreven. Vierpolders heette toen nog Brielsch Nieuwland of ´t Nijeland van Brielle. Brielsch Nieuwland lag net buiten de dijken van Brielle; wallen waren er toen nog niet. De eerste Nieuwlandse kerk heeft waarschijnlijk gestaan op de plaats waar later, in ong. 1700, de veste van Den Briel zijn gegraven. Omstreeks 1337 werd de polder Nieuwland ingedijkt.

Het kerkje werd daar gebouwd voor de Noorse schepelingen, de Noren en de Denen. Zij smeekten daar de zegen af van Sint Olaf vóór ze de thuisreis aanvaardden. In 1572 verdween ´t Nijeland en zo waarschijnlijk ook het kerkje.

Na de reformatie, nog tijdens het twaalfjarig bestand in 1618, kreeg iedere plaats in de Republiek der Nederlanden een eigen Hervormde Kerk. Het plaatsje Vierpolders, gelegen op het kruispunt van de vier polderse dijken, had toen nog geen eigen kerk. Reeds in 1624 moest er een nieuwe kerk gebouwd worden, omdat de vorige erg vervallen en geruïneerd was. Waarschijnlijk is dat een houten kerkje geweest. Omdat de kas van de kerk niet toereikend bleek te zijn, moest men bedelen bij de omliggende plaatsen.

Uit de archieven blijkt dat het een succesvolle bedelactie was. Er werd geld geschonken door: Den Briel, Oostvoorne, Rockanje, Hellevoetsluis, Spijkenisse, Gorcum, Buuren en Geervliet. De som was ƒ116,00 (€52,64). Aangezien dit bedrag niet genoeg was schreef Ds. Valk aan de Classisvergadering om een nieuwe actie te houden.

Pas in 1721 stond er een nieuwe eigen kerk. Deze kerk was er een van degelijker makelij dan de vorige en staat er nu nog.

De kerk die toen gebouwd werd had een fraaie klokgevel. Hieraan is duidelijk te zien dat de kerk ná de 17e eeuw werd gebouwd. De tijd van de middeleeuwse trapgeveltjes was voorbij en men imiteerde de Italiaanse bouwmeesters van de Renaissance. De kerk had een tweedakig voorportaal, een preekstoel in het midden en aan beide zijden banken. Van 1857 tot 1858 is de kerk vergroot. De consistoriekamer werd aangebouwd en er werd een preekstoel geplaatst. Deze kosten werden gedekt door renteloze leningen en giften. De kerkramen zijn in 1908 gerestaureerd door de heer Schouten uit Delft.

Molen

In 1723 werd er een molen gebouwd aan de Holle Mare ten behoeve van het Ambacht De Vierpolders. Naar deze molen is de Hollemarestraat vernoemd. Op deze plek ligt nu het veld van voetbalvereniging Vierpolders.

Vierpolders in de jaren dertig

Tuinbouw is in Vierpolders altijd kleinschalig geweest. Het was arbeidsintensief werk om producten - zoals druiven - onder glas te kweken. De inkomsten werden kleiner en de tuinders hadden steeds meer moeite om zich in hun bestaan te onderhouden. De rest van het dorp verdiende het brood in de landbouw of veeteelt, maar in de loop van de jaren dertig daalden ook in deze sector de lonen steeds verder.

Vierpolders had een oppervlakte van 1116 hectare en de verdeling tussen akkers en weilanden was vrijwel gelijk: beide hadden een areaal van circa 450 hectare. Tuinbouw, waartoe ook boomgaarden werden gerekend, bedekte een schamele 25 hectare land, en de oppervlakte met bos was helemaal te verwaarlozen: drie hectare. Op de akkers werd zo'n 130 hectare, een kwart van het totale land, ingezaaid met graan. Aardappelen namen met 90 en erwten met 84 hectare een goede tweede en derde plek in.

Maar het ging niet goed in de landbouw en dat werkte door in alle facetten van het dagelijks leven in Vierpolders. "De gemeente gaat gebukt onder de slechte toestand waarin land- en tuinbouw verkeren, daar deze de enige bronnen van bestaan vormen", meldde het gemeenteverslag over 1931-1935. Een van de belangrijkste gevolgen was toenemende werkloosheid. Die nam in de gemeente snel toe en de steun aan werkloze arbeiders groeide van f 914,91 in 1932, naar f 1191,72 in 1933, naar f 2180,56 in 1934 en ten slotte was het bedrag in 1935 zelfs verdrievoudigd tot 3307,50. Die uitgaven drukten flink op de gemeenterekening, zodat er steeds minder kon worden geïnvesteerd in bijvoorbeeld het onderhoud van wegen.

Tegelijkertijd kan een stijging in het aantal opgemaakte processen-verbaal van de politie worden opgemerkt. In 1931 werden slechts negen verbalen opgemaakt, in 1932 waren dat er al zestien en in 1933 groeide dat licht tot een aantal van negentien. In 1934 waren het er 29, maar gedurende 1935 schoot het aantal omhoog tot 51. Het is twijfelachtig of er enig verband tussen dat groeiend aantal verbalen en de toenemende armoede is te leggen. De opening van de Groene Kruisweg aan het einde van 1934 zorgde immers voor een enorme toename van verkeersongelukken en dat verklaart de toename deels. Die Groene Kruisweg betekende echter ook een belangrijke aanvulling op de infrastructuur, waardoor de economie van Vierpolders een nieuwe impuls kreeg.[5]

Sport

Voetbal Vereniging Vierpolders

Aan de rand van een nieuwbouwwijk aan de Coosenhoek heeft Voetbal Vereniging Vierpolders naast een trainingsveld, twee sportvelden.[6] Dit sportcomplex dateert van 1971. In dat jaar had de vereniging zeven elftallen.

De vv Vierpolders werd in 1932 opgericht in het café wat nu de 10e Penning heet. Van 1932 tot 1942 voetbalden de Vierpoldernaren op een voetbalveld aan de Rattendijk (Veckdijk).

Nadat de verhuur van het veld niet werd verlengd werd een nieuw veld gevonden aan de Kerkweg. Vanaf 1942 huurde de gemeente dit veld van een boer. Het sportveld aan de Kerkweg werd door de jaren heen behalve door de voetbalvereniging ook voor andere festiviteiten gebruikt. De lagere school gebruikte dit veld voor de sportlessen.[7]

Op de luchtfoto uit 1961[7] is het sportveld aan de Kerkweg te zien. Aan de overzijde van de Kerkweg staat een tijdelijk onderkomen van de lagere school. Dit noodgebouw werd daar geplaatst omdat het schoolgebouw tegenover de kerk werd vervangen voor een nieuw onderkomen.

Tennis Vereniging Vierpolders

Naast het voetbalveld is de plaatselijke tennisvereniging gevestigd. Het clubgebouw is vernoemd naar de polder waar de tennisvelden in liggen, namelijk De Tiendhoek.

Zie ook

Afbeeldingen

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties
  1. º Gemeentewapen t Nieuwland 1817 (Vierpolders)
  2. º Tabel: Bevolking; maandcijfers per gemeente en overige regionale indelingen, 1 januari 2021, Centraal Bureau voor de Statistiek, Voorburg/Heerlen
  3. º Beeldbank Nationaal Archief, Kaart van de Vierpolders 1696
  4. º Vierpolders bij de Heraldry of the World
  5. º Streekarchief VPR Vierpolders in de jaren dertig. (toestemming gekregen via mail (23-09-08) voor publicatie in wikipedia van L.W. Hordijk van het Streekarchief)
  6. º vvVierpolders
  7. 7,0 7,1 Geschiedenis van VV Vierpolders
rel=nofollow
rel=nofollow

Wikimedia Commons  Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Vierpolders op Wikimedia Commons.

rel=nofollow
rel=nofollow
51°52′42″N, 4°10′46″E