Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Doodsengelen van Lainz: verschil tussen versies

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Doodsengelen_van_Lainz&oldid=51142374 8 mrt 2018 Ciciban 1 feb 2018)
 
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Doodsengelen_van_Lainz&oldid=51379482 6 apr 2018)
 
Regel 1: Regel 1:
Met de term '''Lainzer Todesengel''' ofwel '''Doodsengelen van Lainz''' worden vier verpleeghulpen van het toenmalige ''[[Krankenhaus Lainz]]'' aangeduid. De term werd door de [[Oostenrijk]]se pers gebruikt. Het Krankenhaus Lainz was een ziekenhuis in [[Wenen]]. De vier verpleeghulpen zijn veroordeeld als dader ofwel [[medeplichtige]] in 42 gevallen van [[dood door schuld]], moordpoging ofwel [[moord]] in de jaren 1983 t/m 1989.<ref name=spiegel>http://www.spiegel.de/einestages/oesterreichs-groesster-pflegeskandal-die-todesengel-von-lainz-a-962376.html</ref>
'''Lainzer Todesengel''' ofwel '''Doodsengelen van Lainz''' is de term die in de Oostenrijkse pers werd gebruikt voor vier verpleeghulpen uit het toenmalige ''[[Krankenhaus Lainz]],'' een ziekenhuis in [[Wenen]]. De vier verpleeghulpen werden in 1991 als dader ofwel [[medeplichtige]] veroordeeld voor 42 gevallen van [[dood door schuld]], poging tot moord ofwel [[moord]] in de jaren 1983 tot en met 1989.<ref name="spiegel">{{Citeer web|url=http://www.spiegel.de/einestages/oesterreichs-groesster-pflegeskandal-die-todesengel-von-lainz-a-962376.html|titel=Österreichs größter Pflegeskandal: "Wer mich ärgert, bekommt ein Gratisbett beim lieben Gott"|bezochtdatum=2018-04-05|auteur=Lazar Backovic|datum=2014-04-12|werk=Spiegel Online}}</ref>


==Achtergrond==
==Achtergrond==
De daden gebeurden in de ''Pavillon V'' van het toenmalige ''Krankenhaus Lainz''. Pavillon V behoorde bij afdeling voor [[interne geneeskunde]]. Er kwamen vaak patiënten met selchts een minimale kans op genezing terecht. Van de verpleeghulpen werd te veel gevergd: van hen werd verwacht dat zij het werk deden van geschoolde [[verpleegkundige]]n. Zelfs werden dokterstaken als het verstrekken van injecties aan hen overgelaten.<ref name=bild2>http://www.spiegel.de/fotostrecke/pflegeskandal-krankenschwestern-als-todesengel-von-lainz-fotostrecke-113010-2.html</ref> Daardoor hadden ze tevens een nauwelijks gecontroleerde toegang tot medicijnen. Tegelijkertijd waren ze niet op het omgaan met doodzieke en hulpeloze patiënten, die vaak moeilijke persoonlijkheidsveranderingen meemaakten, voorbereid. Ook vielen de daden in een omgeving van vele andere doodzieke patiënten minder op. Toch schijnen er in de afdeling al enige tijd geruchten gecirculeerd te zijn, die door een cultuur van zwijgen niet naar boven kwamen.<ref name=spiegel /><ref name=pdf>http://magazin.spiegel.de/EpubDelivery/spiegel/pdf/13494721</ref>
De misdrijven vonden plaats in ''Paviljoen V'' van het toenmalige ''Krankenhaus Lainz''. Paviljoen V hoorde bij afdeling voor [[interne geneeskunde]]. Er kwamen vaak patiënten met slechts een minimale kans op genezing terecht. Van de verpleeghulpen werd veel gevergd: van hen werd verwacht dat zij het werk deden van geschoolde [[verpleegkundige]]n. Zelfs dokterstaken als het verstrekken van injecties werden aan hen overgelaten.<ref name="bild2">{{Citeer web|url=http://www.spiegel.de/fotostrecke/fotostrecke-113010-2.html|titel=Fotostrecke - Bild 2 - Pflegeskandal: Krankenschwestern als Todesengel von Lainz|bezochtdatum=2018-04-05|auteur=SPIEGEL ONLINE, Hamburg Germany|werk=SPIEGEL ONLINE|taal=de}}</ref> Daardoor hadden de verpleeghulpen ook een nauwelijks gecontroleerde toegang tot medicijnen. Tegelijkertijd waren ze niet voorbereid op het omgaan met doodzieke en hulpeloze patiënten, die vaak moeilijke persoonlijkheidsveranderingen meemaakten. <ref name=spiegel /><ref name=":0">{{Citeer boek|titel=Der Massenmord auf der Altenstation im Wiener Krankenhaus Lainz.  In: Der Spiegel, 1989, 16|auteurlink=|auteur=|medeauteurs=|taal=|url=|uitgever=|datum=|pagina's=173-178|ISBN=}}</ref>


==Geschieden==
==Werkwijze==
De veroordeelde hulpen waren Irene Leidolf, Stefanija Meyer, Maria Gruber und Waltraud Wagner. Wagner geldt als het hoofd van de groep. Op haar afdeling werd ze gerespecteerd al dan niet gevreesd. Zij bracht aan haar mededaders haar wetenschap van dodingsmethoden over. Door verschillende en onopvallende methoden te kiezen konden ze hun daden door de jaren heen verbergen. Ze verstrekten hun slachtoffers dodelijke doses van [[Rohypnol]] of [[insuline]] of brachten water in via de [[luchtpijp]], om bij patiënten met [[longoedeem]] een natuurlijke dood door verstikking voor te wenden.<ref name=ödem>http://www.spiegel.de/spiegel/print/d-13488531.html</ref><ref name=spiegel /><ref name=pdf />
De veroordeelde hulpen waren Irene Leidolf, Stefanija Meyer, Maria Gruber en Waltraud Wagner. Wagner gold als de leider van de groep. Op haar afdeling werd ze gerespecteerd en gevreesd. Zij deelde haar kennis inzake methoden van levensbeëindiging met haar mededaders. Door verschillende en onopvallende methoden te kiezen konden ze hun daden door de jaren heen verbergen. Ze gaven hun slachtoffers dodelijke doses [[Rohypnol]] of [[insuline]], of brachten water in via de [[luchtpijp]] om zo bij patiënten met [[longoedeem]] een natuurlijke dood door verstikking voor te wenden. De sterfgevallen vielen in een omgeving van vele andere doodzieke patiënten minder op. Toch schijnen er in de afdeling al enige tijd geruchten gecirculeerd te hebben, die door een zwijgcultuur niet naar buiten kwamen.<ref name="ödem">{{Citeer web|url=http://www.spiegel.de/spiegel/print/d-13488531.html|titel=: „ . . . dann gibst ihm halt was“|bezochtdatum=2018-04-05|auteur=Gisela Friedrichsen|datum=1991-03-11|werk=Der Spiegel}}</ref><ref name=spiegel /><ref name=":0" />


==Opheldering==
==Opheldering==
Het afdelingshoofd kreeg de geruchten te horen. Toen kort daarna een verdacht sterfgeval optrad schakelde hij de politie in. De verpleeghulpen waren in het begin van het onderzoek heel open, hoewel ze later hun bekentenissen gedeeltelijk terugtrokken. Gauw ontplooide zich een enorme publieke aandacht. De gebeurtenissen werden later het grootste Oostenrijkse verplegingsschandal genoemd. De daders werden in de kranten als duivels ofwel doodsengelen betiteld. In 1991 werden de vier hulpen veroordeeld:<ref name=spiegel /><ref name=pdf />
Het afdelingshoofd kreeg de geruchten te horen. Toen er zich kort daarna een verdacht sterfgeval voordeed schakelde hij de politie in. De verpleeghulpen waren in het begin van het onderzoek heel open, hoewel ze later hun bekentenissen gedeeltelijk introkken. Snel ontstond er grote publieke aandacht. De gebeurtenissen werden later het grootste Oostenrijkse verpleegschandaal genoemd. De daders werden in de kranten als duivels ofwel doodsengelen betiteld. In 1991 werden de vier hulpen veroordeeld:<ref name=spiegel /><ref name=":0" />
*Waltraud Wagner tot een levenslange gevangenisstraf vanwege 15 moorden en 17 moordpogingen<ref>http://www.spiegel.de/fotostrecke/pflegeskandal-krankenschwestern-als-todesengel-von-lainz-fotostrecke-113010-3.html</ref>
 
*Irene Leidolf tot een levenslange gevangenisstraf vanwege vijf moorden en twee moordpogingen<ref>http://www.spiegel.de/fotostrecke/pflegeskandal-krankenschwestern-als-todesengel-von-lainz-fotostrecke-113010-5.html</ref>
*Waltraud Wagner tot een levenslange gevangenisstraf vanwege 15 moorden en 17 pogingen tot moord.<ref>{{Citeer web|url=http://www.spiegel.de/fotostrecke/fotostrecke-113010-3.html|titel=Fotostrecke - Bild 3 - Pflegeskandal: Krankenschwestern als Todesengel von Lainz|bezochtdatum=2018-04-05|auteur=SPIEGEL ONLINE, Hamburg Germany|werk=SPIEGEL ONLINE|taal=de}}</ref>
*Stefanija Meyer tot 20 jaar gevangenis vanwege zeven moordpogingen en twee gevallen van dood door schuld<ref>http://www.spiegel.de/fotostrecke/pflegeskandal-krankenschwestern-als-todesengel-von-lainz-fotostrecke-113010-6.html</ref>
*Irene Leidolf tot een levenslange gevangenisstraf vanwege vijf moorden en twee pogingen tot moord.<ref>http://www.spiegel.de/fotostrecke/pflegeskandal-krankenschwestern-als-todesengel-von-lainz-fotostrecke-113010-5.html</ref>
*Maria Gruber tot twaalf jaar gevangenis vanwege twee moordpogingen<ref>http://www.spiegel.de/fotostrecke/pflegeskandal-krankenschwestern-als-todesengel-von-lainz-fotostrecke-113010-4.html</ref>
*Stefanija Meyer tot 20 jaar gevangenis vanwege zeven pogingen tot moord en twee gevallen van dood door schuld<ref>{{Citeer web|url=http://www.spiegel.de/fotostrecke/fotostrecke-113010-6.html|titel=Fotostrecke - Bild 6 - Pflegeskandal: Krankenschwestern als Todesengel von Lainz|bezochtdatum=2018-04-05|auteur=SPIEGEL ONLINE, Hamburg Germany|werk=SPIEGEL ONLINE|taal=de}}</ref>
Alle vier daders waren in 2008 inmiddels [[Voorwaardelijke invrijheidstelling|voorwaardelijk vrijgelaten]]. Allen vermijden sindsdien het contact met het publiek en blijkbaar hebben allen hun naam gewijzigd.<ref>http://wiev1.orf.at/stories/298601</ref> Het ziekenhuis werd in 2000 van ''Krankenhaus Lainz'' in ''[[Krankenhaus Hietzing]]'' hernoemd. Ook het bejaardenhuis ernaast kreeg een andere naam: van ''Plegeheim Lainz'' in ''Geriatriezentrum am Wienerwald.'' Dit werd gedaan om de beschadigde reputatie van ''[[Lainz]]'' (oorspronkelijk een onderdeel van het Weense district [[Hietzing]]) te niet te doen.<ref>https://www.news.at/a/20-jahre-pflegeskandal-lainz-so-42-patienten-274581</ref>  
*Maria Gruber tot twaalf jaar gevangenis vanwege twee pogingen tot moord.<ref>{{Citeer web|url=http://www.spiegel.de/fotostrecke/fotostrecke-113010-4.html|titel=Fotostrecke - Bild 4 - Pflegeskandal: Krankenschwestern als Todesengel von Lainz|bezochtdatum=2018-04-05|auteur=SPIEGEL ONLINE, Hamburg Germany|werk=SPIEGEL ONLINE|taal=de}}</ref>
 
Alle vier daders werden in 2008 [[Voorwaardelijke invrijheidstelling|voorwaardelijk vrijgelaten]]. Zij vermijden sindsdien het contact met het publiek en hebben blijkbaar allen hun naam gewijzigd.<ref>{{Citeer web|url=http://wiev1.orf.at/stories/298601|titel="Mordschwestern" aus Haft entlassen - oesterreich.ORF.at|bezochtdatum=2018-04-05|werk=wiev1.orf.at|taal=en}}</ref> Het ziekenhuis werd in 2000 van ''Krankenhaus Lainz'' in ''[[Krankenhaus Hietzing]]'' hernoemd. Ook het bejaardenhuis ernaast kreeg een andere naam: van ''Plegeheim Lainz'' werd het ''Geriatriezentrum am Wienerwald.'' Dit werd gedaan om de beschadigde reputatie van ''[[Lainz]]'' (oorspronkelijk een onderdeel van het Weense district [[Hietzing]]) teniet te doen.<ref>{{Citeer web|url=https://www.news.at/a/20-jahre-pflegeskandal-lainz-so-42-patienten-274581|titel=- 20 Jahre nach dem Pflegeskandal in Lainz:
So wurden die 42|bezochtdatum=2018-04-05|auteur=news networld Internetservice GmbH|datum=2010-08-03|werk=news.at|taal=de}}</ref>


== Film ==
== Film ==
Het gebeuren inspireerde [[Peter Kern]] 2010 tot zijn film ''Die Mörderschwestern''.<ref>http://oe1.orf.at/artikel/271788</ref>
Het gebeuren inspireerde [[Peter Kern]] in 2010 tot zijn film ''Die Mörderschwestern''.<ref>{{Citeer web|url=http://oe1.orf.at/artikel/271788|titel=Dokus dominieren Diagonale|bezochtdatum=2018-04-05|auteur=oe1.orf.at|werk=oe1.orf.at|taal=de}}</ref>


{{appendix}}
{{appendix}}
 
{{authority control|TYPE=|Wikidata=Q2438552 }}
[[Categorie:Wenen]]
[[Categorie:Wenen]]
[[Categorie:Seriemoordenaar]]
[[Categorie:Seriemoordenaar]]

Huidige versie van 18 apr 2018 om 22:24

Lainzer Todesengel ofwel Doodsengelen van Lainz is de term die in de Oostenrijkse pers werd gebruikt voor vier verpleeghulpen uit het toenmalige Krankenhaus Lainz, een ziekenhuis in Wenen. De vier verpleeghulpen werden in 1991 als dader ofwel medeplichtige veroordeeld voor 42 gevallen van dood door schuld, poging tot moord ofwel moord in de jaren 1983 tot en met 1989.[1]

Achtergrond

De misdrijven vonden plaats in Paviljoen V van het toenmalige Krankenhaus Lainz. Paviljoen V hoorde bij afdeling voor interne geneeskunde. Er kwamen vaak patiënten met slechts een minimale kans op genezing terecht. Van de verpleeghulpen werd veel gevergd: van hen werd verwacht dat zij het werk deden van geschoolde verpleegkundigen. Zelfs dokterstaken als het verstrekken van injecties werden aan hen overgelaten.[2] Daardoor hadden de verpleeghulpen ook een nauwelijks gecontroleerde toegang tot medicijnen. Tegelijkertijd waren ze niet voorbereid op het omgaan met doodzieke en hulpeloze patiënten, die vaak moeilijke persoonlijkheidsveranderingen meemaakten. [1][3]

Werkwijze

De veroordeelde hulpen waren Irene Leidolf, Stefanija Meyer, Maria Gruber en Waltraud Wagner. Wagner gold als de leider van de groep. Op haar afdeling werd ze gerespecteerd en gevreesd. Zij deelde haar kennis inzake methoden van levensbeëindiging met haar mededaders. Door verschillende en onopvallende methoden te kiezen konden ze hun daden door de jaren heen verbergen. Ze gaven hun slachtoffers dodelijke doses Rohypnol of insuline, of brachten water in via de luchtpijp om zo bij patiënten met longoedeem een natuurlijke dood door verstikking voor te wenden. De sterfgevallen vielen in een omgeving van vele andere doodzieke patiënten minder op. Toch schijnen er in de afdeling al enige tijd geruchten gecirculeerd te hebben, die door een zwijgcultuur niet naar buiten kwamen.[4][1][3]

Opheldering

Het afdelingshoofd kreeg de geruchten te horen. Toen er zich kort daarna een verdacht sterfgeval voordeed schakelde hij de politie in. De verpleeghulpen waren in het begin van het onderzoek heel open, hoewel ze later hun bekentenissen gedeeltelijk introkken. Snel ontstond er grote publieke aandacht. De gebeurtenissen werden later het grootste Oostenrijkse verpleegschandaal genoemd. De daders werden in de kranten als duivels ofwel doodsengelen betiteld. In 1991 werden de vier hulpen veroordeeld:[1][3]

  • Waltraud Wagner tot een levenslange gevangenisstraf vanwege 15 moorden en 17 pogingen tot moord.[5]
  • Irene Leidolf tot een levenslange gevangenisstraf vanwege vijf moorden en twee pogingen tot moord.[6]
  • Stefanija Meyer tot 20 jaar gevangenis vanwege zeven pogingen tot moord en twee gevallen van dood door schuld[7]
  • Maria Gruber tot twaalf jaar gevangenis vanwege twee pogingen tot moord.[8]

Alle vier daders werden in 2008 voorwaardelijk vrijgelaten. Zij vermijden sindsdien het contact met het publiek en hebben blijkbaar allen hun naam gewijzigd.[9] Het ziekenhuis werd in 2000 van Krankenhaus Lainz in Krankenhaus Hietzing hernoemd. Ook het bejaardenhuis ernaast kreeg een andere naam: van Plegeheim Lainz werd het Geriatriezentrum am Wienerwald. Dit werd gedaan om de beschadigde reputatie van Lainz (oorspronkelijk een onderdeel van het Weense district Hietzing) teniet te doen.[10]

Film

Het gebeuren inspireerde Peter Kern in 2010 tot zijn film Die Mörderschwestern.[11]

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Lazar Backovic. Österreichs größter Pflegeskandal: "Wer mich ärgert, bekommt ein Gratisbett beim lieben Gott". Spiegel Online (2014-04-12) Geraadpleegd op 2018-04-05
  2. º (de) SPIEGEL ONLINE, Hamburg Germany. Fotostrecke - Bild 2 - Pflegeskandal: Krankenschwestern als Todesengel von Lainz. SPIEGEL ONLINE Geraadpleegd op 2018-04-05
  3. 3,0 3,1 3,2 Der Massenmord auf der Altenstation im Wiener Krankenhaus Lainz. In: Der Spiegel, 1989, 16
  4. º Gisela Friedrichsen. : „ . . . dann gibst ihm halt was“. Der Spiegel (1991-03-11) Geraadpleegd op 2018-04-05
  5. º (de) SPIEGEL ONLINE, Hamburg Germany. Fotostrecke - Bild 3 - Pflegeskandal: Krankenschwestern als Todesengel von Lainz. SPIEGEL ONLINE Geraadpleegd op 2018-04-05
  6. º http://www.spiegel.de/fotostrecke/pflegeskandal-krankenschwestern-als-todesengel-von-lainz-fotostrecke-113010-5.html
  7. º (de) SPIEGEL ONLINE, Hamburg Germany. Fotostrecke - Bild 6 - Pflegeskandal: Krankenschwestern als Todesengel von Lainz. SPIEGEL ONLINE Geraadpleegd op 2018-04-05
  8. º (de) SPIEGEL ONLINE, Hamburg Germany. Fotostrecke - Bild 4 - Pflegeskandal: Krankenschwestern als Todesengel von Lainz. SPIEGEL ONLINE Geraadpleegd op 2018-04-05
  9. º (en) "Mordschwestern" aus Haft entlassen - oesterreich.ORF.at. wiev1.orf.at Geraadpleegd op 2018-04-05
  10. º (de) news networld Internetservice GmbH. [https://www.news.at/a/20-jahre-pflegeskandal-lainz-so-42-patienten-274581 - 20 Jahre nach dem Pflegeskandal in Lainz: So wurden die 42]. news.at (2010-08-03) Geraadpleegd op 2018-04-05
  11. º (de) oe1.orf.at. Dokus dominieren Diagonale. oe1.orf.at Geraadpleegd op 2018-04-05
rel=nofollow
rel=nofollow
rel=nofollow