Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Tai chi: verschil tussen versies

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tai_chi&oldid=49254812 8 jun 2017 -b was - Henk daalder, Kbarends)
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tai_chi&oldid=51085776 2 mrt 2018)
Regel 1: Regel 1:
{{Infobox Chinese namen
{{Infobox Chinese namen
| kop = 太極拳
| kop = 太極拳
| afbeelding = Martial arts - Fragrant Hills.JPG
| afbeelding = 'TAI-CHI' exercises performed early mornings in Malacca(25-10-07 Thursday).JPG
| onderschrift = Een klas die tai chi gevechtssport beoefent in [[Peking]].
| onderschrift = Tai chi oefenen, concentreren op eigen details
| TChinees = 太極拳
| TChinees = 太極拳
| VChinees = 太极拳
| VChinees = 太极拳
Regel 14: Regel 14:
'''Tai chi''' of '''tai ji''' ({{Zh-stp|s=太极拳|t=太極拳|p=tài jí quán}}) is een [[Chinese cultuur|Chinese]] neijia [[vechtsport|vechtkunst]].
'''Tai chi''' of '''tai ji''' ({{Zh-stp|s=太极拳|t=太極拳|p=tài jí quán}}) is een [[Chinese cultuur|Chinese]] neijia [[vechtsport|vechtkunst]].


== Stijlen ==
De term ''neijia'' (ie. interne bewegingskunst) verwijst naar de nadruk die bij een aantal Chinese bewegingskunsten, zoals tai chi en [[Xing Yi Quan|xing yi quan]], ligt op de interne beleving en ontwikkeling. Dit in tegenstelling tot sporten waarbij de externe manifestatie belangrijk is, zoals bij [[karate]] of [[kickboksen]].<ref>{{en}} ''The big book of tai chi'', pp.126 e.v., Bruce Frantzis, uitg. Scotprint, Haddington, East Lothian 2003, ISBN 0 00 713090 2</ref>
Er bestaan binnen het tai chi verschillende stijlen, zoals de [[Chen-stijl tai chi chuan|Chen-]], [[Yang-stijl tai chi chuan|Yang-]], [[Wu-stijl tai chi chuan|Wu-]] en [[Sun-stijl tai chi chuan|Sun-stijl]], waarbij de Yang-stijl voornamelijk langzaam wordt uitgevoerd en de Chen-stijl ook explosieve momenten in zich heeft. Deze stijlen zijn vaak weer onderverdeeld in diverse substijlen van leraren ([[sifu]]), die er hun eigen kennis, vaardigheid en ervaring aan toe hebben gevoegd. De bewegingen worden in een vaste volgorde uitgevoerd. De tai-chibeoefenaren spreken van ''vormen'' (套路 taolu). Elke stijl kent zijn eigen vormen, die van leraar op leerling worden overgedragen. Een vorm helemaal doorlopen duurt 3 tot 20 minuten. De langzame bewegingen, die vanuit de buik en vooral zeer ontspannen uitgevoerd worden, zijn kenmerkend voor tai chi. De Yang en Wu stijl zijn wat meer verinnerlijkt terwijl bijvoorbeeld in de Chen-stijl het zelfverdedigend karakter veel zichtbaarder aanwezig.
Bij tai chi als zelfverdediging ligt de nadruk met name op zachtheid. Dit levert een belangrijke bijdrage aan de balansverstoring van de tegenstander. Zachtheid is ook noodzakelijk om in de beweging van de tegenstander mee te gaan en deze te kunnen neutraliseren. Uiteindelijk wordt de energie van de aanvaller weer 'terug gegeven'. Dit teruggeven kan op heel verschillende manieren en kan zeker ook als tegenaanval worden ervaren, hoewel in tai chi feitelijk gezien nooit sprake is van een tegenaanval. Van groot belang hierbij is het behouden van het eigen evenwicht of centrum. Zachtheid, ontspanning, alertheid, opgerichtheid etc. zijn hierbij onmisbaar.
In veel stijlen worden ook zwaarden gebruikt, maar ook waaiers, speren en andere wapens komen voor.


== Filosofie ==
== Stijlen en beschrijving ==
Tai chi is gebaseerd op principes uit het [[taoïsme]].
Tai chi bestaat in verschillende stijlen met Chinese familienamen<ref>{{en}} ''T'ai chi classics'', p.13. Waysun Liao, uitg. Shambhala 1990, ISBN 1 57062 749 5</ref> zoals de [[Chen-stijl tai chi chuan|Chen-]], [[Yang-stijl tai chi chuan|Yang-]], [[Wu-stijl tai chi chuan|Wu-]] en [[Sun-stijl tai chi chuan|Sun-stijl]], waarbij de Wu- en de Yang-stijl voornamelijk relatief langzaam worden uitgevoerd en de Chen-stijl ook explosieve momenten in zich heeft. De langzame bewegingen, die vanuit de lage [[dantian]] (buik) en vooral zeer ontspannen uitgevoerd worden, zijn kenmerkend voor tai chi. De bewegingen worden in een vaste volgorde uitgevoerd. Een vorm helemaal doorlopen kan, afhankelijk van de vorm, bijvoorbeeld drie, maar ook twintig minuten duren.
 
De stijlen zijn vaak onderverdeeld in diverse substijlen van een [[sifu]] (leraar). De tai-chibeoefenaren spreken van ''vormen'' (套路 taolu). Elke stijl kent zijn eigen vormen die van leraar op leerling worden overgedragen, waarbij de leraar zijn eigen kennis, vaardigheid of ervaring eraan toevoegt.<ref>{{en}} ''The power of internal martial arts and chi'', pp.342,343. Bruce Frantzis, uitg. Blue Snake Books 2007, ISBN 1 58394 190 8</ref>


== De naam en de spelling ==
De Yang en Wu stijl zijn wat meer verinnerlijkt, terwijl bijvoorbeeld in de Chen-stijl het martiale karakter veel zichtbaarder aanwezig is. Bij tai chi als zelfverdediging ligt de nadruk op zachtheid. Het bewust toepassen hiervan levert een belangrijke bijdrage aan de balansverstoring van de tegenstander. Zachtheid is noodzakelijk om in de beweging van de tegenstander mee te gaan om deze te kunnen neutraliseren. De energie, die een aanvaller gebruikt in zijn aanval, wordt zodanig door de verdediger opgevangen dat deze energie als het ware omgekeerd (teruggegeven) wordt en tegen de aanvaller wordt gebruikt. Dit teruggeven kan op heel verschillende manieren en kan zeker ook als tegenaanval worden ervaren. Van groot belang hierbij is het behouden van het eigen evenwicht of centrum. Zachtheid, ontspanning, alertheid, opgerichtheid etc. zijn hierbij essentieel.
Tai chi verwijst naar een filosofie. Tai chi wordt vaak gebruikt als een verkorte naam voor ''t'ai chi ch'üan'', meestal vereenvoudigd tot ''tai chi chuan''. Woord voor woord vertaald betekent dat letterlijk  ''ultieme beste vuist'' (vechtmethode). Deze letterlijke vertaling is echter onvolledig. Tai Chi betekent het ene uiterste (ultieme) en het andere uiterste (beste) en verwijst daarmee naar de filosofie van Yin en Yang. Tai Chi Chuan betekent dus ongewapende krijgskunst gebaseerd op de filosofie van Yin en Yang.


Er zijn enige systemen die een poging doen de chinese karakters om te zetten in een westerse schrijfwijze. De meest voorkomende schrijfwijze is '''tai chi chuan'''. Deze schrijfwijze wordt [[Wade-Giles]] genoemd. Een tweede schrijfwijze is ''taiji quan'' of ''taijiquan''. Deze schrijfwijze wordt [[hanyu pinyin]] genoemd. Een derde, ietwat minder bekend, is ''taiji chuan'' ([[Yale (romanisatie)|Yale]] systeem).
[[File:Flickr - archer10 (Dennis) - China-6849.jpg|280px|thumb|Tai chi oefenen met zwaard]]
De uitspraak is voor alle drie dezelfde, en is bij benadering ([[fonetisch]]): thai dzjie tsjhwèn. Met de klemtoon op het middelste woord, dat heel kort wordt uitgesproken. In het Nederlands is het echter meer gebruikelijk tai chi als 'tai-tsjie' uit te spreken.
Er zijn vormen van tai chi chuan waarbij wapens worden gebruikt. Dat zijn bijvoorbeeld een zwaard, een [[sabel (wapen)|sabel]], een stok of een waaier. Het wapen accentueert de bewegingen van het lichaam zodat deze correct worden uitgevoerd, en het geeft een middel waar de aandacht van de beoefenaar zich op kan concentreren. Er is bij de beoefening van tai chi chuan met wapens niet een doel deze wapens ook in realiteit te kunnen gebruiken. Dit doel bestaat wel in andere wushu vechtsporten.<ref>''Handboek Tai-Chi Chuan'', pp.316 e.v., Wong Kiew Kit, uitg. Servire 1997, ISBN 90 6325 547 0</ref><ref>[https://vimeo.com/search?q=taiji+sword Voorbeelden van taiji met zwaard]</ref><ref>[https://vimeo.com/search?q=tai+chi+sabre Voorbeelden van  taiji met sabel]</ref><ref>[https://www.youtube.com/results?search_query=taiji+speer Voorbeelden van  taiji met speer]</ref><ref>[https://www.youtube.com/results?search_query=taiji+waaier Voorbeelden van taiji met waaier]</ref>


De uitspraak en betekenis van ''chi'' is hier niet dezelfde als die in [[Qi gong|chi kung]], waar chi de betekenis heeft van 'levensenergie', en in het [[Chinese talen|Chinees]] uitgesproken wordt als "tsjie".
== Filosofie ==
Tai chi is gebaseerd op principes uit het [[taoïsme]] zoals [[yin en yang]] en de [[Daodejing|Tao Te Ching]].<ref>''Tao. De levende religie van China'', p.178. Kristofer Schipper, uitg. Meulenhof 1998, ISBN 90 290 5860 9</ref><ref>''Handboek Tai-Chi Chuan'', pp.335 e.v., Wong Kiew Kit, uitg. Servire 1997, ISBN 90 6325 547 0</ref><ref>''T'ai chi ch'uan'', pp.32 e.v., Toyo en Petra Kobayashi, uitg. Ankh Hermes 1983, ISBN 90202 5065 5</ref>


[[Bestand:Tui Shou.jpg|thumb|280px|Een wedstrijd ''pushing hands'']]
[[Bestand:Tui Shou.jpg|thumb|280px|Een wedstrijd ''pushing hands'' (tui shou)]]
== Wedstrijden ==
== Wedstrijden ==
Hoewel tai chi bekendstaat als een zogenaamde zachte sport als onderdeel van wat in China [[wushu]] wordt genoemd, en de bewegingen meestal solitair worden uitgevoerd, worden er ook aan tai chi gerelateerde wedstrijden gehouden.
Hoewel tai chi bekendstaat als een zogenaamde zachte sport als onderdeel van wat in China [[wushu]] wordt genoemd, en de bewegingen meestal solitair worden uitgevoerd, worden er ook aan tai chi gerelateerde wedstrijden gehouden.


Een veel door tai chi beoefenaars gedane activiteit wordt aangeduid met de Engelse term ''[[pushing hands]]'' waarbij twee deelnemers elkaar uit hun evenwicht proberen te krijgen. Hierin worden ook internationaal wedstrijden gehouden. Andere wedstrijden worden gehouden in het zo goed mogelijk uitvoeren van de bewegingen van een stijl. De uitvoering wordt beoordeeld door een jury.<ref>{{en}}[http://www.pwka.eu/wp-content/uploads/2014/11/Regulations-for-The-13th-Hong-Kong-Wushu-International-Championship.pdf Wedstrijdschema van een internationaal kampioenschap]</ref>
Een veel door tai chi beoefenaars gedane activiteit wordt aangeduid met de Engelse term ''[[pushing hands]]'' waarbij twee deelnemers elkaar uit hun evenwicht proberen te krijgen. Hierin worden ook internationaal wedstrijden gehouden. Andere wedstrijden worden gehouden in het zo goed mogelijk uitvoeren van de bewegingen van een stijl. De uitvoering wordt beoordeeld door een jury.  
 
== Trivia ==
* Het [[watersturen]] in de tekenfilmserie [[Avatar (tekenfilmserie)|Avatar]] is gebaseerd op tai chi.


== Zie ook ==
== Zie ook ==

Versie van 2 mrt 2018 23:09

太極拳
Tai chi
Tai chi oefenen, concentreren op eigen details
Naam (taalvarianten)
Traditioneel 太極拳
Vereenvoudigd 太极拳
Hanyu pinyin Tàijíquán
Wade-Giles T'ai4 Chi2 Ch'üan2
Koreaans 태극권
Standaardkantonees taai3 gik6 kyun4 (jyutping)/T'aai Gik K'uun
Vietnamees Thái Cực Quyền
Japans 太極拳

Tai chi of tai ji (Vereenvoudigde Chinese karakters: 太极拳; Traditionele Chinese karakters: 太極拳; Hanyu pinyin: tài jí quán) is een Chinese neijia vechtkunst.

De term neijia (ie. interne bewegingskunst) verwijst naar de nadruk die bij een aantal Chinese bewegingskunsten, zoals tai chi en xing yi quan, ligt op de interne beleving en ontwikkeling. Dit in tegenstelling tot sporten waarbij de externe manifestatie belangrijk is, zoals bij karate of kickboksen.[1]

Stijlen en beschrijving

Tai chi bestaat in verschillende stijlen met Chinese familienamen[2] zoals de Chen-, Yang-, Wu- en Sun-stijl, waarbij de Wu- en de Yang-stijl voornamelijk relatief langzaam worden uitgevoerd en de Chen-stijl ook explosieve momenten in zich heeft. De langzame bewegingen, die vanuit de lage dantian (buik) en vooral zeer ontspannen uitgevoerd worden, zijn kenmerkend voor tai chi. De bewegingen worden in een vaste volgorde uitgevoerd. Een vorm helemaal doorlopen kan, afhankelijk van de vorm, bijvoorbeeld drie, maar ook twintig minuten duren.

De stijlen zijn vaak onderverdeeld in diverse substijlen van een sifu (leraar). De tai-chibeoefenaren spreken van vormen (套路 taolu). Elke stijl kent zijn eigen vormen die van leraar op leerling worden overgedragen, waarbij de leraar zijn eigen kennis, vaardigheid of ervaring eraan toevoegt.[3]

De Yang en Wu stijl zijn wat meer verinnerlijkt, terwijl bijvoorbeeld in de Chen-stijl het martiale karakter veel zichtbaarder aanwezig is. Bij tai chi als zelfverdediging ligt de nadruk op zachtheid. Het bewust toepassen hiervan levert een belangrijke bijdrage aan de balansverstoring van de tegenstander. Zachtheid is noodzakelijk om in de beweging van de tegenstander mee te gaan om deze te kunnen neutraliseren. De energie, die een aanvaller gebruikt in zijn aanval, wordt zodanig door de verdediger opgevangen dat deze energie als het ware omgekeerd (teruggegeven) wordt en tegen de aanvaller wordt gebruikt. Dit teruggeven kan op heel verschillende manieren en kan zeker ook als tegenaanval worden ervaren. Van groot belang hierbij is het behouden van het eigen evenwicht of centrum. Zachtheid, ontspanning, alertheid, opgerichtheid etc. zijn hierbij essentieel.

Bestand:Flickr - archer10 (Dennis) - China-6849.jpg
Tai chi oefenen met zwaard

Er zijn vormen van tai chi chuan waarbij wapens worden gebruikt. Dat zijn bijvoorbeeld een zwaard, een sabel, een stok of een waaier. Het wapen accentueert de bewegingen van het lichaam zodat deze correct worden uitgevoerd, en het geeft een middel waar de aandacht van de beoefenaar zich op kan concentreren. Er is bij de beoefening van tai chi chuan met wapens niet een doel deze wapens ook in realiteit te kunnen gebruiken. Dit doel bestaat wel in andere wushu vechtsporten.[4][5][6][7][8]

Filosofie

Tai chi is gebaseerd op principes uit het taoïsme zoals yin en yang en de Tao Te Ching.[9][10][11]

Bestand:Tui Shou.jpg
Een wedstrijd pushing hands (tui shou)

Wedstrijden

Hoewel tai chi bekendstaat als een zogenaamde zachte sport als onderdeel van wat in China wushu wordt genoemd, en de bewegingen meestal solitair worden uitgevoerd, worden er ook aan tai chi gerelateerde wedstrijden gehouden.

Een veel door tai chi beoefenaars gedane activiteit wordt aangeduid met de Engelse term pushing hands waarbij twee deelnemers elkaar uit hun evenwicht proberen te krijgen. Hierin worden ook internationaal wedstrijden gehouden. Andere wedstrijden worden gehouden in het zo goed mogelijk uitvoeren van de bewegingen van een stijl. De uitvoering wordt beoordeeld door een jury.

Zie ook

Externe links

Video's

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties
  1. º (en) The big book of tai chi, pp.126 e.v., Bruce Frantzis, uitg. Scotprint, Haddington, East Lothian 2003, ISBN 0 00 713090 2
  2. º (en) T'ai chi classics, p.13. Waysun Liao, uitg. Shambhala 1990, ISBN 1 57062 749 5
  3. º (en) The power of internal martial arts and chi, pp.342,343. Bruce Frantzis, uitg. Blue Snake Books 2007, ISBN 1 58394 190 8
  4. º Handboek Tai-Chi Chuan, pp.316 e.v., Wong Kiew Kit, uitg. Servire 1997, ISBN 90 6325 547 0
  5. º Voorbeelden van taiji met zwaard
  6. º Voorbeelden van taiji met sabel
  7. º Voorbeelden van taiji met speer
  8. º Voorbeelden van taiji met waaier
  9. º Tao. De levende religie van China, p.178. Kristofer Schipper, uitg. Meulenhof 1998, ISBN 90 290 5860 9
  10. º Handboek Tai-Chi Chuan, pp.335 e.v., Wong Kiew Kit, uitg. Servire 1997, ISBN 90 6325 547 0
  11. º T'ai chi ch'uan, pp.32 e.v., Toyo en Petra Kobayashi, uitg. Ankh Hermes 1983, ISBN 90202 5065 5
rel=nofollow
rel=nofollow
rel=nofollow