Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Publiciteitsfoto: verschil tussen versies

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Publiciteitsfoto&oldid=27434663 7 okt 2011)
 
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Publiciteitsfoto&oldid=45428456 Hannolans 30 nov 2015)
 
Regel 1: Regel 1:
Een '''publiciteitsfoto''' is een foto die wordt gemaakt van een bekend persoon – vaak een artiest, maar ook van royalty en politici zijn foto's in omloop – met het doel publiciteit te genereren. De publiciteitsfoto's worden afgedrukt in bladen, gebruikt op tv en in andere media, zoals het internet. Deze foto's worden gemaakt in opdracht van de geportretteerde en zullen de persoon vaak op z'n gunstigst laten zien.
Een '''publiciteitsfoto''' is een foto die wordt verspreid door een organisatie of persoon met het doel publiciteit te genereren of op gunstige wijze afgebeeld te worden. De publiciteitsfoto's worden afgedrukt in bladen, gebruikt op tv en in andere media, zoals het internet. Deze foto's worden gemaakt in opdracht door een fotograaf.


==Publiciteitsfoto en auteursrecht==
==Auteursrecht==
Er is nogal eens verwarring over het gebruik van publiciteitsfoto's en [[auteursrecht]]. De publiciteitsfoto is juist bedoeld om publiciteit te genereren. Op het eerste gezicht lijkt het er dan ook op dat deze foto's vrijelijk gebruikt mogen worden. Dat is echter lang niet altijd het geval. In principe is de foto – net als elke andere – gewoon auteursrechtelijk beschermd. De auteursrechten liggen bij de [[fotograaf]], het [[portretrecht]] bij de gefotografeerde. Wat betreft het portretrecht: je kunt er bij een publiciteitsfoto van uitgaan dat de gefotografeerde daar afstand van heeft gedaan, de foto is immers in zijn of haar opdracht gemaakt met het doel om gepubliceerd te worden.
Publiciteitsfoto's zijn bedoeld om te publiceren. Op het eerste gezicht lijkt het er dan ook op dat deze foto's vrijelijk gebruikt mogen worden. Dat is echter lang niet altijd het geval. In principe is de foto – net als elke andere – gewoon [[auteursrecht|auteursrechtelijk]] beschermd<ref>http://www.dupho.nl/kennisbank-auteursrecht/de-inbreuk/illegaal-gebruik/inbreuk-op-internet</ref>. De auteursrechten liggen bij de [[fotograaf]], het [[portretrecht]] bij de gefotografeerde. Wat betreft het portretrecht bij portretfoto's kan men er bij een publiciteitsfoto van uitgaan dat de gefotografeerde akkoord is met publicatie, de foto is immers in zijn of haar opdracht gemaakt met het doel om gepubliceerd te worden.  Is de foto gemaakt voor publicatie in een specifiek [[medium (communicatiewetenschappen)|medium]] (bijvoorbeeld 'folio', wat staat voor 'drukwerk') of bij een bepaald persbericht, dan mag de foto niet zomaar in een ander medium of bij een ander bericht gebruikt worden. De licentie is daarmee niet volledig vrij.  


==Rechten van de fotograaf==
In welke gevallen een publiciteitsfoto te gebruiken is, is afhankelijk van wat de opdrachtgever en de fotograaf hebben afgesproken. Meestal wordt deze toestemming voor gebruik van een foto vermeld in een [[disclaimer]] of bijschrift. Ontbreekt dat, dan is de reikwijdte van de licentie te achterhalen via de organisatie. Vaak is naamsvermelding van de fotograaf of het fotobureau verplicht. Als de auteursrechtelijke status van een publiciteitsfoto niet helder is, wordt in de Verenigde Staten vaak gebruikgemaakt van '[[fair use]]' ofwel 'gebruik naar redelijkheid'. In Nederland geldt het [[Citaten en auteursrecht|citaatrecht]], maar dat is beperkter dan fair use.
Met het auteursrecht van de fotograaf ligt dat anders. Of de foto rechtenvrij is, hangt af van de afspraak die de geportretteerde en de fotograaf hebben gemaakt. Is de foto gemaakt voor publicatie in een specifiek blad of voor een specifiek [[medium (communicatiewetenschappen)|medium]] (bijvoorbeeld 'folio', wat staat voor 'drukwerk'), dan mag de foto niet zomaar in een ander blad of in een ander medium gebruikt worden. De geportretteerde heeft dan maar een deel van de rechten afgekocht. De licentie is daarmee niet volledig.


==Uitspraak Rechtbank==
==Jurisprudentie==
Op 11 januari 2006 deed de [[Rechtbank]] in [['s-Hertogenbosch]] uitspraak in een zaak die was aangespannen door een fotograaf. Hij maakte bezwaar tegen het plaatsen van een door hem gemaakte (publiciteits)foto op het [[internet]]. Met de opdrachtgever – de gefotografeerde – was hij overeengekomen dat de foto gebruikt zou worden voor uitnodigingen en plaatsing in één blad met een oplage van 2500 exemplaren. De beheerder van de website die de publiciteitsfoto op de site plaatste verweerde zich door te zeggen dat het overduidelijk een publiciteitsfoto was en hij er daarom van uit mocht gaan dat de foto rechtenvrij was. De rechter was het niet met de beheerder eens, hij had moeten informeren naar de licentie alvorens de foto te plaatsen. Die licentie behelsde niet de plaatsing op internet. Het feit dat de beheerder niet expres maar uit onwetendheid het auteursrecht had geschonden, deed daar niet aan af. De beheerder had dan wel geen echte schuld, maar volgens '[[verkeersopvatting]]en' komt de fout wel voor rekening van de beheerder (verkeersopvattingen is een juridische term en betekent: wat gebruikelijk is in de maatschappij, naar de mening van de gebruiker van de term). De beheerder had bovendien niet de naam van de fotograaf bij de foto vermeld, dat maakte de zaak in de ogen van de rechter nog erger. Uiteindelijk werd de beheerder van de website veroordeeld tot een flink bedrag van rond de € 2000,-. Veel meer dan hij ooit voor een foto was kwijt geweest.
Op 11 januari 2006 deed de [[Rechtbank]] in [['s-Hertogenbosch]] uitspraak in een zaak die was aangespannen door een fotograaf<ref>[http://www.miwian.nl/images/uitspraakfoto.pdf Uitspraak van de Rechtbank in Den Bosch]</ref>. Hij maakte bezwaar tegen het plaatsen van een door hem gemaakte (publiciteits)foto op het [[internet]]. Met de opdrachtgever – de gefotografeerde – was hij overeengekomen dat de foto gebruikt zou worden voor uitnodigingen en plaatsing in één blad met een oplage van 2500 exemplaren. De beheerder van de website die de publiciteitsfoto op de site plaatste verweerde zich door te zeggen dat het overduidelijk een publiciteitsfoto was en hij er daarom van uit mocht gaan dat de foto rechtenvrij was. De rechter was het niet met de beheerder eens, hij had moeten informeren naar de licentie alvorens de foto te plaatsen. Die licentie behelsde niet de plaatsing op internet. Het feit dat de beheerder niet expres maar uit onwetendheid het auteursrecht had geschonden, deed daar niet aan af. De beheerder had dan wel geen echte schuld, maar volgens '[[verkeersopvatting]]en' komt de fout wel voor rekening van de beheerder (verkeersopvattingen is een juridische term en betekent: wat gebruikelijk is in de maatschappij, naar de mening van de gebruiker van de term). De beheerder had bovendien niet de naam van de fotograaf bij de foto vermeld, dat maakte de zaak in de ogen van de rechter nog erger. Uiteindelijk werd de beheerder van de website veroordeeld tot een flink bedrag van rond de € 2000,-. Veel meer dan hij ooit voor een foto was kwijt geweest.


==Licentie achterhalen==
==Zie ook ==
Er zijn wel mogelijkheden om een publiciteitsfoto te plaatsen op internet. Maar dat is afhankelijk van wat de opdrachtgever – de geportretteerde - en de fotograaf hebben afgesproken. Bij zeer bekende mensen, zoals Britney Spears – kun je er wel van uitgaan dat alle rechten zijn afgekocht en de foto vrij is voor publicatie. Maar helemaal zeker weten doe je dat nooit. Soms wordt de toestemming voor gebruik van een foto vermeld in een [[disclaimer]], dan weet je of je goed of fout zit. Ontbreekt een disclaimer, dan zul je de reikwijdte van de licentie moeten achterhalen, die informatie is bijna altijd te achterhalen via het management of het publiciteitsbureau van de betreffende artiest of via de geportretteerde zelf. Maar ook als de foto rechtenvrij, wat wil zeggen dat alle rechten zijn afgekocht, dan nog zul je altijd de naam van de fotograaf of het fotobureau moeten vermelden.
* [[Auteursrecht]]
<!--
==Een voorbeeld==
[[Afbeelding:RitaVerdonk.jpg|250px|right|thumb|Rita Verdonk, © Ministerie van Justitie]]
Hiernaast stond een publiciteitsfoto van Minister Rita Verdonk uit 2005. Op haar site vermeldt Verdonk:
 
''In deze rubriek staan foto's van Rita Verdonk, minister voor Vreemdelingenzaken en Integratie. Deze hoge resolutie foto's, waarvan het auteursrecht bij het ministerie van Justitie berust, (© Ministerie van Justitie), mogen worden gebruikt en gereproduceerd voor privé-gebruik en voor educatieve doeleinden. Daarnaast is gebruik door de media toegestaan. Voor overig gebruik dient de toestemming van het ministerie van Justitie - of eventuele andere auteursrechthebbende - te worden verkregen. Voor reclamedoeleinden zal geen toestemming worden gegeven.''
 
In dit geval mag je ervan uitgaan dat de foto op Wikipedia mag worden gebruikt: ''Daarnaast is gebruik door de media toegestaan''. Bij de foto staat op de site van Verdonk geen fotograaf vermeld - hieruit kun je afleiden dat alle rechten zijn afgekocht en ook vermelding van de fotograaf niet nodig is. De fotograaf heeft in zo'n geval een vergoeding gekregen en afstand gedaan van al zijn rechten. Wel moet je vermelden dat de foto eigendom is van het Ministerie van Justitie (zie de tweede zin uit de disclaimer) - waarmee het duidelijk is dat daar de rechten rusten.
20 mei 2006 foto werd verwijerd-->
==Publiciteitsfoto's en fair use==
Als de auteursrechtelijke status van een publiciteitsfoto niet helder is, wordt in de Engelstalige Wikipedia vaak gebruikgemaakt van '[[fair use]]' ofwel 'gebruik naar redelijkheid'. In Nederland kennen we geen fair use, wel kennen we het [[Citaten en auteursrecht|citaatrecht]], maar dat is beperkter dan fair use. Lees hier wat de Engelstalige Wikipedia schrijft over het gebruik van publiciteitsfoto's [http://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Publicity_photos].
 
{{Zie ook|Zie ook: [[Auteursrecht]]}}
 
== Externe links ==
* [http://www.miwian.nl/images/uitspraakfoto.pdf Lees hier de uitspraak van de Rechtbank in Den Bosch]


{{Bron|bronvermelding= {{References}} {{Wikidata|}}}}
[[Categorie:Intellectuele-eigendomsrecht]]
[[Categorie:Intellectuele-eigendomsrecht]]

Huidige versie van 5 dec 2015 om 10:46

Een publiciteitsfoto is een foto die wordt verspreid door een organisatie of persoon met het doel publiciteit te genereren of op gunstige wijze afgebeeld te worden. De publiciteitsfoto's worden afgedrukt in bladen, gebruikt op tv en in andere media, zoals het internet. Deze foto's worden gemaakt in opdracht door een fotograaf.

Auteursrecht

Publiciteitsfoto's zijn bedoeld om te publiceren. Op het eerste gezicht lijkt het er dan ook op dat deze foto's vrijelijk gebruikt mogen worden. Dat is echter lang niet altijd het geval. In principe is de foto – net als elke andere – gewoon auteursrechtelijk beschermd[1]. De auteursrechten liggen bij de fotograaf, het portretrecht bij de gefotografeerde. Wat betreft het portretrecht bij portretfoto's kan men er bij een publiciteitsfoto van uitgaan dat de gefotografeerde akkoord is met publicatie, de foto is immers in zijn of haar opdracht gemaakt met het doel om gepubliceerd te worden. Is de foto gemaakt voor publicatie in een specifiek medium (bijvoorbeeld 'folio', wat staat voor 'drukwerk') of bij een bepaald persbericht, dan mag de foto niet zomaar in een ander medium of bij een ander bericht gebruikt worden. De licentie is daarmee niet volledig vrij.

In welke gevallen een publiciteitsfoto te gebruiken is, is afhankelijk van wat de opdrachtgever en de fotograaf hebben afgesproken. Meestal wordt deze toestemming voor gebruik van een foto vermeld in een disclaimer of bijschrift. Ontbreekt dat, dan is de reikwijdte van de licentie te achterhalen via de organisatie. Vaak is naamsvermelding van de fotograaf of het fotobureau verplicht. Als de auteursrechtelijke status van een publiciteitsfoto niet helder is, wordt in de Verenigde Staten vaak gebruikgemaakt van 'fair use' ofwel 'gebruik naar redelijkheid'. In Nederland geldt het citaatrecht, maar dat is beperkter dan fair use.

Jurisprudentie

Op 11 januari 2006 deed de Rechtbank in 's-Hertogenbosch uitspraak in een zaak die was aangespannen door een fotograaf[2]. Hij maakte bezwaar tegen het plaatsen van een door hem gemaakte (publiciteits)foto op het internet. Met de opdrachtgever – de gefotografeerde – was hij overeengekomen dat de foto gebruikt zou worden voor uitnodigingen en plaatsing in één blad met een oplage van 2500 exemplaren. De beheerder van de website die de publiciteitsfoto op de site plaatste verweerde zich door te zeggen dat het overduidelijk een publiciteitsfoto was en hij er daarom van uit mocht gaan dat de foto rechtenvrij was. De rechter was het niet met de beheerder eens, hij had moeten informeren naar de licentie alvorens de foto te plaatsen. Die licentie behelsde niet de plaatsing op internet. Het feit dat de beheerder niet expres maar uit onwetendheid het auteursrecht had geschonden, deed daar niet aan af. De beheerder had dan wel geen echte schuld, maar volgens 'verkeersopvattingen' komt de fout wel voor rekening van de beheerder (verkeersopvattingen is een juridische term en betekent: wat gebruikelijk is in de maatschappij, naar de mening van de gebruiker van de term). De beheerder had bovendien niet de naam van de fotograaf bij de foto vermeld, dat maakte de zaak in de ogen van de rechter nog erger. Uiteindelijk werd de beheerder van de website veroordeeld tot een flink bedrag van rond de € 2000,-. Veel meer dan hij ooit voor een foto was kwijt geweest.

Zie ook

Bronvermelding

rel=nofollow