Robert K. Merton

Robert King Merton (Philadelphia, 4 juli 1910 – New York City, 23 februari 2003) was een Amerikaanse socioloog, onder meer bekend van de uitdrukking "self fulfilling prophecy". Ook is Merton de bedenker van de CUDOS-norm, deze vier normen geven aan hoe wetenschap beoefend zal moeten worden. Verder heeft hij ook een anomietheorie ontwikkeld die afwijkend gedrag tracht te verklaren. Merton schreef ook over middle range theories. rolmodel en de relatieve deprivatietheorie.

Merton was de zoon van arme joodse migranten en groeide op in een achterbuurt van Philadelphia.

Als tiener goochelde hij om wat geld bij te verdienen. Hij veranderde zijn naam, Meyer R. Schkolnick in zijn artiestennaam Robert King Merlin. Later zou hij zijn werken publiceren onder de naam R.K. Merton.

De ouders van Merton hadden een kleine kruidenierszaak. Zijn moeder moedigde hem echter aan zich intellectueel te ontwikkelen en als kind en jongeling trof men hem bijgevolg vaak aan in bibliotheken en het kunstmuseum.

Door middel van studiebeurzen kon Merton gaan studeren aan de universiteit van Philadelphia. In 1936 zou hij zijn doctoraatstitel behalen aan Harvard. Van 1939 tot 1941 was hij verbonden aan de Tulane University in New Orleans. In 1941 kreeg hij een aanstelling aan Columbia-universiteit (New York) waar hij in 1947 hoogleraar werd.

Aan zijn zoon, Robert C. Merton, werd in 1997 de Nobelprijs voor de economie toegekend voor zijn werk op het gebied van opties.

Manifeste en latente functies

Merton maakt in zijn werk "Sociological Theory and Social Structure" onder andere het onderscheid tussen manifeste en latente functies.

Merton is ervan overtuigd dat sociologen — bij het bestuderen van sociale fenomenen — in sterke mate rekening moeten houden met latente functies. Dit zijn functies die "verborgen" zijn, ze schuilen onder het oppervlak van wat onmiddellijk waarneembaar is. Manifeste functies zijn functies die wel oppervlakkig en zichtbaar zijn.

Merton geeft zelf het voorbeeld van de regendans. De manifeste functie, studieobject van andere wetenschappen dan de sociologie, van de regendans is het laten ophouden met regenen. Aangezien feitelijk vast te stellen valt dat de regendans hier niet voor zorgt, moet de socioloog zoeken naar een verborgen functie (latent). Zo zou de regendans de sociale cohesie in tijden van sociale crisis (in casu "droogte") bevorderen.

Dysfuncties

Mertons nam ook het AGIL-schema, opgesteld door functionalist Talcott Parsons, op de korrel. Dit schema probeert op functionalistische wijze te verklaren welke functies bepaalde instellingen in een samenleving vervullen. Merton stelt dat de socioloog echter ook de dysfuncties in een maatschappij moet onderzoeken, bijvoorbeeld criminaliteit. Dysfuncties kunnen zowel latent als manifest zijn. Een ander voorbeeld is een festival. Zo kan een festival bijvoorbeeld voor dysfuncties zorgen zoals verkeersproblemen of zeer veel afval.

Ook de bureaucratie heeft dysfuncties zoals overrationaliteit, inefficiëntie en onpersoonlijkheid.

Publicaties

• Social theory and social structure (1949/1968)
• The role-set: problems in sociological theory, Britisch Journal of Sociology
• The Sociology of Science (1973)
• Sociological Ambivalence (1976)

  Intertaalkoppelingen via Wikidata (via reasonator)