PROKA

PROKA (Promotors van de Koninklijke Academie) was een vzw opgericht in 1969 onder impuls van Pierre Vlerick aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten te Gent. Tot 1988 heeft de organisatie zich ingespannen om experimentele theatermakers en muzikanten naar Gent te halen.

De opvoeringen en concerten van PROKA vonden plaats in de Zwarte Zaal, een ruimte met zwart geschilderde muren die zich op de vorige locatie van de Academie (in de Academiestraat) bevond. Toen de Academie in 1988 naar de huidige locatie op de Bijlokecampus verhuisde, werden ook de activiteiten van PROKA stopgezet.

Theater in PROKA

PROKA bracht het lokale publiek in contact met toonaangevende internationale producties zoals De Dodenklas van Tadeusz Kantor en zijn gezelschap Cricot 2. Op die manier heeft PROKA in Gent een gelijkaardige rol gespeeld als het Théâtre 140 in Brussel deed, of Mickery en ShaffyTheater in Amsterdam.

Behalve buitenlandse groepen kregen ook tal van Nederlandse en Belgische kunstenaars er een podium. Onder de Nederlandse groepen uit het zogenaamde "marge-theater" waren onder meer Waste of Time, [(toneelgroep)|Baal], Werkteater en Hauser Orkater er te gast. Belgische kunstenaars en groepen die in PROKA speelden waren onder meer Jozef van den Berg, Eric De Volder (met het Etherisch Strijkersensemble Parisiana), Het Trojaanse Paard en Radeis.

Naast de eigen programmatie bood de Zwarte Zaal van PROKA ook een tweede platform voor het Gentse stadsgezelschap NTG (naast de Gentse stadsschouwburg).

Fotograaf Michiel Hendryckx, in die tijd student aan de Academie, omschrijft het belang van Vlerick en PROKA als volgt:

Het succes van Vlerick was dat hij goede banden had op het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Buitenlandse gastvoorstellingen, zoals ‘De Dodenklas’ van Tadeusz Kantor, werden bijvoorbeeld betaald door de Poolse regering. Het publiek betaalde entree, maar als je op de Academie studeerde kon je daar gratis naar toe. Bijna alle subsidies gingen naar PROKA, omdat er in Vlaanderen niks was. De Munt bestond nog niet, het Kaaitheater ook niet. Vlerick had een ongelooflijk geestige anarchie. [...] We hebben er enkele keren met het Etherisch Strijkersensemble Parisiana opgetreden. Radeis deed dat trouwens ook. Er werd niet erg veel geprogrammeerd, zodat je tien dagen voor de première van je eigen stuk daar nog een idee kon uitproberen, in een soort labosituatie. Voor die tijd was het ook vrij goed ingericht. (Ongepubliceerd interview met Michiel Hendryckx, 2013)

Muziek in PROKA

Voor de muziekprogrammatie werkte PROKA samen met het IPEM (Instituut voor Psycho-akoestiek en Experimentele Muziek) van de Universiteit Gent. Via die weg vonden er heel wat concerten van elektronische muziek plaats.

Daarnaast traden ook kleinkunstenaars als Wim De Craene in de Zwarte Zaal op.

Bronnen

• Steve Austen en Chris de Jong (reds.), Marge-theater in Nederland: 10 jaar Shaffy. Utrecht/Antwerpen: Het Spectrum, 1980.
• Koen Brams en Dirk Pültau, "1973–1980: Gesprek met Wim Van Mulders over zijn docentschap aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten te Gent (1973-2002)." De Witte Raaf, nr. 164 (aug. 2013).
• Myriam Ros, Mickery, Proka, Kunst- en Cultuurverbond: Een vergelijkende studie van drie experimentele gasttheaters. Verhandeling voorgelegd aan de Faculteit van de Letteren en Wijsbegeerte voor het verkrijgen van de graad van licentiaat in de Germaanse filologie. Rijksuniversiteit Gent, 1975–1976.
• V.R. (= Frans Verreyt), "10 jaar PROKA." De Nieuwe, 2 november 1979.