Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Openluchttheater De Doolhof: verschil tussen versies

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Openluchttheater_De_Doolhof&oldid=20343895 PeterKeijsers 9 mrt 2010)
 
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Openluchttheater_De_Doolhof&oldid=67616785 2 jun 2024)
 
(2 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
Openluchttheater De Doolhof is een uniek theater met een totaal oppervlak van ca. 1,7 hectare bestaat uit een fraai volgroeid park en ligt vrijwel in het centrum van [[Tegelen]] (gemeente Venlo).
{{Infobox theater
Het openluchttheater is ontstaan in een laat negentiende-eeuwse bidtuin. Overwogen wordt om De Doolhof op te nemen op de gemeentelijke monumentenlijst.
| naam                = De Doolhof
Centraal in het park ligt de speelruimte met een totale breedte van 75 meter en een diepte van 45 meter. Deze wordt gekenmerkt door een terrasachtige structuur, niveauverschillen en talrijke verbindingen via trappen, poorten en paden. Samen met de centrale tempel geflankeerd door twee paleizen is het geheel ruim 70 jaar geleden ontworpen als vast decor voor de [[Passiespelen Tegelen]]. Telkens opnieuw blijkt dat dit klassieke decor ook voor diverse andere evenementen als een perfecte achtergrond kan fungeren.
| oorspronkelijke_naam =
| afbeelding          = DoolhofTegelen.JPG
| onderschrift        = Openluchttheater de Doolhof Tegelen
| opgericht            =
| openingsdatum        =
| sluitingsdatum      =
| locatie              = {{NL-VLAG}} [[Tegelen]], gemeente [[Venlo (gemeente)|Venlo]]
| oppervlakte          = 1,7 [[hectare|ha]]<ref>[https://www.dedoolhof.nl/accommodatie/ De Doolhof: Accomodatie]</ref>
| type                = openluchttheater
| thema                =
| monumentstatus      =
| monumentnummer      =
| architect            =
| gebouwd              = 1926
| eigenaar            = Stichting Openluchttheater De Doolhof
| directeur            =
| toneelmeester        =
| medewerkers          =
| uitbater            =
| zalen                =
| lid van              =
| openbaar vervoer    =
| website              = http://dedoolhof.nl/
}}
Het '''Openluchttheater De Doolhof''' is een theater in een parkachtige omgeving nabij het centrum van [[Tegelen]] in de gemeente Venlo. Het [[openluchttheater]] werd in 1926 aangelegd voor [[Rooms-Katholieke Kerk|Rooms-Katholieke]] [[openluchtspel]]en en is ontstaan uit een laatnegentiende-eeuws [[processiepark]]. Het bezoekersgedeelte is sinds 1967 overdekt.


===Geschiedenis===
==Geschiedenis==
Het terrein waarop De Doolhof zou ontstaan behoorde oorspronkelijk bij de Haanderthof, een boerderij
Het openluchttheater ligt in een parkachtige omgeving aan De Drink in Tegelen, zuidoostelijk van het huidige [[Station Tegelen]]. Dit gebied behoorde oorspronkelijk bij de boerderij Haandertshof, die in 1887 werd gekocht door de Congregatie van Goddelijke Woord, beter bekend als de [[Missionarissen van Steyl]]. Rond 1895 werd ten zuiden van de boerderij een processiepark aangelegd als bid- en ontspanningsplaats.<ref>{{aut|Gertie Schouwenberg, Adriaan de Roode}}, ''Kóm èns doeënderbeej… en ontdek 50 historische locaties in Tegelen en Steyl'', p. 86, {{ISBN|9789082537383}}.</ref> In 1925 werd het park voor tien jaar gepacht door Harmonie Voorwaarts
die in 1326 voor het eerst wordt genoemd.
In de negentiende eeuw was de Haandert eigendom van de familie De Rijk. Op de kadastrale minuut
van 1841 is het akkerland te zien, waar later De Doolhof zou ontstaan. Josephine de Rijk
verkocht de boerderij in 1887 aan de Congregatie van het Goddelijk Woord (SVD), een missie-orde die
in 1875 door Arnold Janssen in het nabijgelegen dorp [[Steyl]] was gesticht. De Steyler Missionarissen noemden de boerderij St. Annahof en gebruikten de landerijen voornamelijk voor veehouderij. De gebouwen, die aanzienlijk werden uitgebreid, richtten zij onder meer in voor zuivel- en vleesproductie ten behoeve van hun sterk groeiend aantal leden en gasten. De voor de bouwwerkzaamheden benodigde bakstenen produceerden zij zelf.
Temidden van akkers, ten zuiden van de St. Annahof, werd op een driehoekig perceel een ongeveer
één hectare groot park aangelegd. De aanleg is evenals delen van de kloostertuinen in Steyl ontworpen door Pater Gerard Rademan (1851-1904), die als tuinman was opgeleid en in 1877 toetrad
tot de orde. Vanuit de westelijke punt van de driehoekige plattegrond waaieren drie rechte paden uit die telkens in een ovaal of cirkel eindigen. In de cirkel van het middelste pad ligt een vijver. Het meest zuidelijke pad eindigt in een doolhof, waaraan het park ongetwijfeld zijn naam te danken heeft. Het park was bedoeld als uitloopgebied, rust- en meditatieoord voor de ordeleden die werkzaam waren op de St. Annahof. Het park was tevens een geliefd doel voor wandelingen vanuit het Missiehuis in Steyl. Daarnaast moet de aanleg van het park in samenhang worden gezien met de devotietuinen die in Steyl een integraal onderdeel vormden van het kloostercomplex van de SVD. Arnold Janssen hechtte grote waarde aan de aanwezigheid van tuinen, die hij niet alleen zag als utilitaire inrichtingen, maar ook als een verbeelding van de Stad van God.
Opvallend is dat op de topografische kaart uit 1924 een aanleg met slingerende paden rondom een
vijver is afgebeeld in plaats van de opvallende waaier, die de situatietekening uit 1895/96 laat zien.
Toen de SVD in 1919 eigenaar was geworden van de Grote Hoeve te Belfeld, was de St. Annahof niet
meer nodig voor de voedselproductie en verkocht men het gebouw met landerijen aan Arthur Vijgen.
Na Vijgen werd in 1923 de familie Hanssen-Joosten eigenaar.


===De Doolhof als openluchttheater===
Het openluchtheater werd oorspronkelijk aangelegd om christelijke openluchtspelen op te voeren. In 1926 werd het eerste toneelspel opgevoerd; ''Joseph in Dothan'' van [[Joost van den Vondel]].<ref>{{aut|Ragdy van der Hoek}}, ''Tegelenclopedie'' (Venlo 2009), p. 43, {{ISBN|9789080105461}}.</ref> Op 23 februari 1927 werd in [[Den Gouden Berg]] het Tegelsch Openluchtspel opgericht.<ref>{{aut|Carel van Nisselroy, Willem Kurstjens}}, ''Passiespel en tijdgeest: Passiespelen Tegelen als spiegel van de tijd'' (2021), p. 11, {{ISBN| 9789082537321}}.</ref> Tussen 1927 en 1930 werden hier achtereenvolgens opgevoerd: het ''Sint Franciscusspel'' van pater Justinus Janssen, ''Eva's Droom'' van [[Felix Rutten]], ''El gran teatro del Mundo'' (het Grote Schouwtoneel der Wereld) van [[Pedro Calderón de la Barca]] en ''Youssouf'' van Felix Rutten. In 1931 werden voor de eerste keer de ''[[Passiespelen Tegelen]]'' opgevoerd en in 1934 werd het Tegelsch Openluchtspel omgezet in de Stichting Passiespelen. Nadat tijdens de 8e reeks voorstellingen in 1960 veel regen viel werd besloten een overkapping voor het publiek te bouwen, die uiteindelijk in 1967 gereed kwam. Sinds 1975 vinden de Passiespelen elke vijf jaar plaats. In verband met de [[coronapandemie]] vond de 21e reeks een jaar later in 2021 plaats.
In 1926 namen Jean Leenders en Mathieu Cornet het initiatief voor een openluchtspel in Tegelen. In
1927 voerde men het St. Franciscusspel van pater Justinus Janssen op. Als locatie voor het spektakel
stelde J. Hanssen De Doolhof ter beschikking, die zich hiervoor uitstekend leende. De Tegelse
Courant schrijft in de aanloop naar de eerste uitvoering: ''Het openlucht-theater te Tegelen behoort tot een der ongeëvenaarde plekjes door de natuur zelve opgebouwd tot een tempel voor de kunst.
Temidden van den Doolhof, zoals het natuur-plantsoen ter plaatse heet, ligt een door hoog opgaand
geboomte omringd dal met een sluimerende eendjesvijver. De dalhelling is lichtbegroeid met
struikgewas en donker omzoomd door lommerend loofhout op de kruin van den omsluitenden
heuvelrug. Als een stolp welft de hemel zich over deze oase, die groenend opduikt in de
uitgestrektheid van de hei en wei. Om van dit aantrekkelijke oord een openluchtschouwburg te maken
heeft men aan eene zijde tegen de dalhelling het struikgewas gekapt en er trapsgewijze groene
banken opgeslagen in een halven cirkel.''
Als decor werd door de leden van het Comité Openluchtspelen een bakstenen ‘stadspoort van Assisië’ gebouwd. Verder werd op het terrein voorzien in een buffet, een fietsenstalling en werd de beplanting aangepast. Nadat op 4 augustus 1928 een wervelstorm het park had getroffen, waren herstelwerkzaamheden nodig.
De openluchtspelen werden een succes. Tot 1932 voerde het Comité Openluchtspelen elk jaar een
drama op – in de eerste vier jaren wisselende stukken en vanaf 1931 een passiespel. In 1934 kreeg het Comité Openluchtspelen dan ook een nieuwe naam: Stichting Passiespelen.14 In hetzelfde jaar verkocht Hanssen De Doolhof aan de stichting. De Tegelse Courant meldt op 26 mei 1934 dat de beplanting vernieuwd was en verdere veranderingen gepland stonden: een verruiming van de zpeelplateau’s, een verandering van de situering van de zitplaatsen en de bouw van kleedkamers en een boventoneel. In 1937 maakte de tuinarchitect J. Bergmans uit Oisterwijk een ontwerp voor de uitbreiding van het theater tot 4000 zitplaatsen en voor 'aanleg' en 'beplanting', waarmee waarschijnlijk de inrichting van de speelplateau’s, de tribune en de beplanting rondom het decor bedoeld zijn. Bergmans was omstreeks die periode als hoofd van de afdeling tuinarchitectuur aan de in Tegelen gevestigde firma J.H. Faassen-Hekkens’ Boomkwekerijen verbonden. Hij tekende voor De Doolhof een geterrasseerd podium met één speelplateau op dezelfde hoogte als het decor en één plateau ter hoogte van de vijver. Het hoogteverschil werd opgevangen door een rustieke keermuur uit stenen blokken. Het onderste speelplateau werd betegeld met flagstones en was vanuit het hogere niveau bereikbaar via twee gebogen trappen. Een combinatie van loofbomen en coniferen vormde de achtergrond van het decor, aan de zijkanten van het tafereel waren heesters in de trant van coulissen getekend en keermuur en trappen werden voorzien van kruipende beplanting. De toeschouwerstribune tekende Bergmans met een haag als omheining. Op de locatie van de vijver, die nog uit de tijd van de SVD resteerde, is op zijn tekeningen een waterbassin te zien, dat voor de nodige afstand tussen toeschouwers en acteurs zorgt. Tevens functioneerde het wateroppervlak als versterker van het geluid – er was immers op dat moment nog geen geluidsinstallatie.
Onduidelijk is, waarin de door Bergmans voorgestelde veranderingen precies bestaan, omdat geen
tekeningen van de bestaande situatie zijn aangetroffen. De basisopzet met oplopende tribune, vijver
en podium op twee niveau’s was in elk geval reeds aanwezig. Ook kan verondersteld worden dat de
decorgebouwen niet door Bergmans zijn ontworpen.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog ontstond er grote schade aan de De Doolhof.15 Direct na de oorlog
kreeg de Maastrichtse architect A. Boosten opdracht om een nieuw stenen decor te ontwerpen.


In 1949 werd het terrein uitgebreid met ruim een halve hectare grond, voornamelijk gelegen aan de
Het theater wordt daarnaast gebruikt voor [[Concert (uitvoering)|concerten]], onder andere [[UB-40]], [[Kool & The Gang]], [[Golden Earring]] en [[K3 (muziekgroep)|K3]] hebben hier opgetreden. Sinds 1984 vindt hier het [[Bluesrock Festival]], vanaf 2023 Blues Festival, plaats. Sinds 2013 vindt hier het Internationaal Promotiefestival st-ART voor [[straatartiest]]en plaats; het grootste straattheaterfestival van Nederland, België en Duitsland.<ref>[https://startfestival.nl/ st-ART festival]</ref> In 2023 en 2024 voert [[Toneelgroep Maastricht]] hier de musical [[Het was Zondag in het Zuiden]] over de [[Overstroming van de Maas (1993)|overstroming van de Maas in 1993]] op.<ref>[https://www.hetwaszondaginhetzuiden.nl/ Het was Zondag in het Zuiden]</ref>
noordzijde. Hierdoor werd het mogelijk om de parkaanleg rondom de groter geworden en daarom in het geheel overheersende toneelvoorzieningen te verruimen en meer nadruk te geven. Tuinarchitect Bergmans leverde een ontwerp voor de uitbreiding. Voor een gedeelte van het uitbreidingsterrein werkte hij ook beplantingsplannen uit. Bergmans tekende rondom de toneelvoorzieningen (met opnieuw vergrote tribune) een netwerk van ruim slingerende paden, met toegangen naar tribune en toneel. De paden hadden een logistieke functie maar waren duidelijk ook als wandelpaden bedoeld, die de parkachtige entourage van het theater benadrukken. Ten westen van de tribune tekende Bergmans een plein met bomen als ‘foyer’. Hiervandaan was er toegang naar twee toiletgebouwen en naar een apart gelegen restaurant (dat niet is gerealiseerd). De enige ingang van het terrein werd in het uitbreidingsgebied gesitueerd aan de toenmalige Haandertstraat. Dit ontwerp is slechts op hoofdlijnen gerealiseerd. Er zijn geen aanwijzingen dat het beplantingsplan is uitgevoerd. In 1950 vonden de passiespelen voor het eerst in het vernieuwde theater plaats.
In 1967 werd een nieuwe tribune met overkapping gebouwd. Ter financiering hiervan verkochte de
Stichting Passiespelen het Vredeshuis in het centrum van Tegelen (Grotestraat 84), dat in gebruik
was als kantoor en secretariaat. Desondanks leidden de hoge kosten van het bouwwerk in combinatie met sterk teruglopende aantallen bezoekers tot grote financiële problemen. In 1972 nam daarom de gemeente Tegelen, die zich voor de stichting bij bankleningen garant had gesteld, het eigendom van het openluchttheater over.
Ten behoeve van de Passiespelen van 1990 werd de huidige entree met bakstenen muren, kantoorgebouwtje en loketten gebouwd. De letters ''openluchttheater De Doolhof'', aangebracht op het
muurtje links van de toegangspoort, werden in aluminium gegoten door de Tegelse metaalgieterij
Giesen. De vorige entree – een dubbele, bakstenen poort met smeedijzeren hekken uit de jaren
zestig (?), voldeed niet meer, omdat de vrachtwagens voor de bevoorrading de poort niet konden
passeren.


===Kunst en cultuur===
{{appendix}}
Het royale podium van de Doolhof en de diverse kleinere intieme plekjes in het theater bieden volop mogelijkheden voor de organisatie van zowel professionele optredens als presentaties van amateurkunst in vele kunstdisciplines zoals bijvoorbeeld:
{{Navigatie theaters Venlo}}
{{Coor title dms|51|20|14.66|N|6|8|43.29|E|type:landmark}}


    * Muziek
{{DEFAULTSORT:Doolhof, Openluchttheater De}}
    * Dans
[[Categorie:Muziek in Venlo]]
    * Toneel
[[Categorie:Theatercultuur in Venlo]]
    * Muziektheater
[[Categorie:Openluchttheater in Nederland]]
    * Cabaret
    * Jeugdtheater
    * Summernight open air movie (de zogenaamde drive-in movies)
    * Kunstmarkten
    * Poetry night
 
===Zakelijke evenementen===
Bij de beantwoording van de vraag of dit openluchttheater een geschikte accommodatie is voor zakelijk evenementen, rijst toch af en toe de vraag wàt een onderneming of groep van samenwerkende ondernemingen áán moet met een OPENLUCHTTHEATER.
Het antwoord bestaat dan doorgaans uit een opsomming van sterk uiteenlopende zakelijke evenementen die met succes in Theater De Doolhof kunnen worden georganiseerd, zoals:
    * Product-introducties
    * Bedrijfs-presentaties
    * Relatie management-dagen
    * Personeelsfeesten
    * TV-registraties
    * Seizoens- en jaarmarkten etc.
 
===Programma Passiespelen 2010===
In 2010 worden in Tegelen voor de negentiende keer de Passiespelen gehouden. De première is op zondag 16 mei 2010 in de Doolhof in Tegelen. Het is de eerste voorstelling van in totaal 23, waarvan er 18 op zondagmiddag (14.30 uur), 1 op maandagmiddag (Pinksteren) en 4 op zaterdagavond (18.00 uur) plaatsvinden. De zaterdag-voorstellingen zijn in de periode van 17 juli tot en met 7 augustus, om 18.00 uur. De laatste voorstelling van de reeks 2010 is op zondag 12 september. De uitvoering duurt ongeveer 3 uur, inclusief een pauze van 30 minuten.
 
Zie ook: http://www.passiespelen.nl
*http://www.dedoolhof.nl/verkenning.pdf.

Huidige versie van 7 jun 2024 om 23:39

De Doolhof
Openluchttheater de Doolhof Tegelen
Openluchttheater de Doolhof Tegelen
Locatie Nederland Tegelen, gemeente Venlo
Oppervlakte 1,7 ha[1]
Type openluchttheater
Gebouw
Gebouwd 1926
Overig
Website http://dedoolhof.nl/
rel=nofollow

Het Openluchttheater De Doolhof is een theater in een parkachtige omgeving nabij het centrum van Tegelen in de gemeente Venlo. Het openluchttheater werd in 1926 aangelegd voor Rooms-Katholieke openluchtspelen en is ontstaan uit een laatnegentiende-eeuws processiepark. Het bezoekersgedeelte is sinds 1967 overdekt.

Geschiedenis

Het openluchttheater ligt in een parkachtige omgeving aan De Drink in Tegelen, zuidoostelijk van het huidige Station Tegelen. Dit gebied behoorde oorspronkelijk bij de boerderij Haandertshof, die in 1887 werd gekocht door de Congregatie van Goddelijke Woord, beter bekend als de Missionarissen van Steyl. Rond 1895 werd ten zuiden van de boerderij een processiepark aangelegd als bid- en ontspanningsplaats.[2] In 1925 werd het park voor tien jaar gepacht door Harmonie Voorwaarts

Het openluchtheater werd oorspronkelijk aangelegd om christelijke openluchtspelen op te voeren. In 1926 werd het eerste toneelspel opgevoerd; Joseph in Dothan van Joost van den Vondel.[3] Op 23 februari 1927 werd in Den Gouden Berg het Tegelsch Openluchtspel opgericht.[4] Tussen 1927 en 1930 werden hier achtereenvolgens opgevoerd: het Sint Franciscusspel van pater Justinus Janssen, Eva's Droom van Felix Rutten, El gran teatro del Mundo (het Grote Schouwtoneel der Wereld) van Pedro Calderón de la Barca en Youssouf van Felix Rutten. In 1931 werden voor de eerste keer de Passiespelen Tegelen opgevoerd en in 1934 werd het Tegelsch Openluchtspel omgezet in de Stichting Passiespelen. Nadat tijdens de 8e reeks voorstellingen in 1960 veel regen viel werd besloten een overkapping voor het publiek te bouwen, die uiteindelijk in 1967 gereed kwam. Sinds 1975 vinden de Passiespelen elke vijf jaar plaats. In verband met de coronapandemie vond de 21e reeks een jaar later in 2021 plaats.

Het theater wordt daarnaast gebruikt voor concerten, onder andere UB-40, Kool & The Gang, Golden Earring en K3 hebben hier opgetreden. Sinds 1984 vindt hier het Bluesrock Festival, vanaf 2023 Blues Festival, plaats. Sinds 2013 vindt hier het Internationaal Promotiefestival st-ART voor straatartiesten plaats; het grootste straattheaterfestival van Nederland, België en Duitsland.[5] In 2023 en 2024 voert Toneelgroep Maastricht hier de musical Het was Zondag in het Zuiden over de overstroming van de Maas in 1993 op.[6]

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties
  1. º De Doolhof: Accomodatie
  2. º Gertie Schouwenberg, Adriaan de Roode, Kóm èns doeënderbeej… en ontdek 50 historische locaties in Tegelen en Steyl, p. 86, ISBN 9789082537383.
  3. º Ragdy van der Hoek, Tegelenclopedie (Venlo 2009), p. 43, ISBN 9789080105461.
  4. º Carel van Nisselroy, Willem Kurstjens, Passiespel en tijdgeest: Passiespelen Tegelen als spiegel van de tijd (2021), p. 11, ISBN 9789082537321.
  5. º st-ART festival
  6. º Het was Zondag in het Zuiden
rel=nofollow
rel=nofollow
Wapen Venlo(Voormalige) theaters in VenloVlag Venlo

Theater De Bedoeling · CityCinema · Openluchttheater De Doolhof · Domani · Volkstheater Frans Boermans · Theater de Garage · Grenswerk · Theater de Maaspoort · Filmtheater De Nieuwe Scene · Theater 't Raodhoes · De Speelplaats · Openluchttheater Velden
Opgeheven: City Theater · Perron 55 · Prins van Oranje · Rembrandttheater

rel=nofollow
51°20′15″N, 6°8′43″E
Overgenomen van "https://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Openluchttheater_De_Doolhof&oldid=362514"