Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Erfzaad: verschil tussen versies
Geen bewerkingssamenvatting |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
'''Erfzaad''' (Engels: ''heirloom'') is zaaigoed van planten dat van generatie op generatie wordt doorgegeven; zaaigoed van een oude cultivar van gewassen die in de voeding worden gebruikt. | '''Erfzaad''' (Engels: ''heirloom'') is zaaigoed van planten dat van generatie op generatie wordt doorgegeven; zaaigoed van een oude [[cultivar]] van gewassen die in de voeding worden gebruikt. | ||
Er is geen vaststaande definitie, maar in principe gaat het om zaad van planten van vóór de tijd dat er grootschalig allerlei hybriden werden geproduceerd. Het gaat dan om plantenvariëteiten die al ten minste 40 tot 50 jaar oud als ras bekend zijn, of volgens anderen al van ongeveer het einde van de [[Tweede Wereldoorlog]] (of begin van de jaren 1950, rond het begin van de moderne groentenkwekerij) worden doorgegeven, of gerelateerd zijn aan een bepaalde plaats of familie. Vaak zijn deze variëteiten niet langer beschikbaar in de commerciële zaadhandel. Doorgaans zijn het planten die door bijen of de wind vanzelf bestoven worden. | Er is geen vaststaande definitie, maar in principe gaat het om zaad van planten van vóór de tijd dat er grootschalig allerlei [[hybride (biologie)|hybriden]] werden geproduceerd. Het gaat dan om plantenvariëteiten die al ten minste 40 tot 50 jaar oud als ras bekend zijn, of volgens anderen al van ongeveer het einde van de [[Tweede Wereldoorlog]] (of begin van de jaren 1950, rond het begin van de moderne groentenkwekerij) worden doorgegeven, of gerelateerd zijn aan een bepaalde plaats of familie. Vaak zijn deze variëteiten niet langer beschikbaar in de commerciële zaadhandel. Doorgaans zijn het planten die door bijen of de wind vanzelf bestoven worden. | ||
Een voorbeeld zijn zaadjes van tomatenrassen, die een wat andere smaak, andere kleur of textuur hebben dan de gewone standaardtomaten uit de supermarkt, maar die niet de houdbaarheid, de uniforme kleur en vorm, ziekteresistentie of vroege rijpheid hebben van de commerciëlere varianten. | Een voorbeeld zijn zaadjes van [[tomaat|tomatenrassen]], die een wat andere smaak, andere kleur of textuur hebben dan de gewone standaardtomaten uit de supermarkt, maar die niet de houdbaarheid, de uniforme kleur en vorm, ziekteresistentie of vroege rijpheid hebben van de commerciëlere varianten. | ||
Sommige tuiniers die graag gebruik maken van deze oude variëteiten, proberen deze ook biologisch te telen, maar dat is op zich geen deel van de definitie. Plantenteelt uit erfzaad kan dus ook met gif bespoten zijn. Een privé-tuinier haalt doorgaans geen bio-certificaat, maar ook een groot groententeler kan besluiten om bepaalde groenten uit erfzaad te kweken. | Sommige tuiniers die graag gebruik maken van deze oude variëteiten, proberen deze ook biologisch te telen, maar dat is op zich geen deel van de definitie. Plantenteelt uit erfzaad kan dus ook met gif bespoten zijn. Een privé-tuinier haalt doorgaans geen bio-certificaat, maar ook een groot groententeler kan besluiten om bepaalde groenten uit erfzaad te kweken. | ||
In tegenstelling tot erfzaad, zijn ''hybride'' planten opzettelijk zo geselecteerd en gekruist dat ze de wenselijke eigenschappen bezitten, bijvoorbeeld een grotere vrucht, de smaak, houdbaarheid, of een gelijkmatigere stengellengte voor het mechanische oogsten. Zo behoort vrijwel alle maïs op de velden tot een hoog gehybridiseerde maïsvariant. Dit kan nadelen hebben: wanneer er dan toch eens een plaag opduikt, wordt mogelijk vrijwel de volledige oogst vernietigd omdat elke plant dezelfde genetische zwakten heeft. | In tegenstelling tot erfzaad, zijn ''hybride'' planten opzettelijk zo geselecteerd en gekruist dat ze de wenselijke eigenschappen bezitten, bijvoorbeeld een grotere vrucht, de smaak, houdbaarheid, of een gelijkmatigere stengellengte voor het mechanische oogsten. Zo behoort vrijwel alle [[maïs]] op de velden tot een hoog gehybridiseerde maïsvariant. Dit kan nadelen hebben: wanneer er dan toch eens een plaag opduikt, wordt mogelijk vrijwel de volledige oogst vernietigd omdat elke plant dezelfde genetische zwakten heeft. | ||
Erfzaad behoudt een grotere genetische diversiteit. | Erfzaad behoudt een grotere genetische diversiteit. | ||
{{authority control|TYPE=t | {{authority control|TYPE=t|Wikidata=Q5700975}} | ||
[[Categorie: Tuinbouw]] | [[Categorie: Tuinbouw]] | ||
[[Categorie: Tuinplant]] | [[Categorie: Tuinplant]] | ||
[[Categorie: Biodiversiteit]] | [[Categorie: Biodiversiteit]] | ||
{{groei}} | |||
Huidige versie van 16 nov 2023 om 12:30
Erfzaad (Engels: heirloom) is zaaigoed van planten dat van generatie op generatie wordt doorgegeven; zaaigoed van een oude cultivar van gewassen die in de voeding worden gebruikt.
Er is geen vaststaande definitie, maar in principe gaat het om zaad van planten van vóór de tijd dat er grootschalig allerlei hybriden werden geproduceerd. Het gaat dan om plantenvariëteiten die al ten minste 40 tot 50 jaar oud als ras bekend zijn, of volgens anderen al van ongeveer het einde van de Tweede Wereldoorlog (of begin van de jaren 1950, rond het begin van de moderne groentenkwekerij) worden doorgegeven, of gerelateerd zijn aan een bepaalde plaats of familie. Vaak zijn deze variëteiten niet langer beschikbaar in de commerciële zaadhandel. Doorgaans zijn het planten die door bijen of de wind vanzelf bestoven worden.
Een voorbeeld zijn zaadjes van tomatenrassen, die een wat andere smaak, andere kleur of textuur hebben dan de gewone standaardtomaten uit de supermarkt, maar die niet de houdbaarheid, de uniforme kleur en vorm, ziekteresistentie of vroege rijpheid hebben van de commerciëlere varianten.
Sommige tuiniers die graag gebruik maken van deze oude variëteiten, proberen deze ook biologisch te telen, maar dat is op zich geen deel van de definitie. Plantenteelt uit erfzaad kan dus ook met gif bespoten zijn. Een privé-tuinier haalt doorgaans geen bio-certificaat, maar ook een groot groententeler kan besluiten om bepaalde groenten uit erfzaad te kweken.
In tegenstelling tot erfzaad, zijn hybride planten opzettelijk zo geselecteerd en gekruist dat ze de wenselijke eigenschappen bezitten, bijvoorbeeld een grotere vrucht, de smaak, houdbaarheid, of een gelijkmatigere stengellengte voor het mechanische oogsten. Zo behoort vrijwel alle maïs op de velden tot een hoog gehybridiseerde maïsvariant. Dit kan nadelen hebben: wanneer er dan toch eens een plaag opduikt, wordt mogelijk vrijwel de volledige oogst vernietigd omdat elke plant dezelfde genetische zwakten heeft.
Erfzaad behoudt een grotere genetische diversiteit.
Hulp genealogie en geschiedenis (Nederland)Deepl vertaler • Schrijfassistent VRT] • ChatGPT (Opgepast! Altijd verifiëren!)] • Claude.ai (Opgepast! Altijd verifiëren!)] • Bing Copilot (Opgepast! Altijd verifiëren!)] • tekst herschrijven met scribbr.io •