Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Van den Bulck: verschil tussen versies

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
 
(65 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
{{inhoud rechts}}  
{{inhoud rechts}}  
Algemene informatie over de betekenis van de familienaam en de geschiedenis van de familie '''Van den Bulck(e)''' en de varianten.


== Betekenis ==
== Betekenis ==
De oorsprong van de Vlaamse familienaam verwijst naar een oude plaatsnaam als blok, bilc of bulc met als recent gedocumenteerde betekenis een omsloten weiland, hooiland of ingesloten land
De oorsprong van de Vlaamse familienaam verwijst naar een oude plaatsnaam als blok, bilc of bulc met als betekenis een omsloten weiland, hooiland of ingesloten land grenzend aan een waterloop.


* Uit oud Nederlandse bron: een bulk is goed grasland dicht bij de woonplaats.
Zie voor details [[Bulck (toponiem)]]
* Uit middeleeuwse Vlaamse bron: een bulk is een oevergrasland.
Indien bulk gerelateerd is aan bilc of bilk:
 
* Dit woord is afkomstig van het Germaanse werkwoord bilûkan dat ‘omheinen’ betekende. Een bilc was dan een perceel dat omheind was met levend houtgewas dat diende voor beplanting of grazen.
 
Wanneer we kijken naar de nog actuele betekenis van bulk als veel of overvloedig (bulken van het geld of vertrouwen) en dat meerdere gekende bulken (goede) stukken land zijn die aan een waterloop liggen, kunnen we wellicht voorzichtig afleiden dat bulken meestal beplante vruchtbare gronden naast een waterloop zijn.


== Synoniemen ==
== Synoniemen ==
Vandenbulck, Vanden Bulck, Van den Bulcke, Vandenbulcke, Van Bulck, Van dem Bulcke, De Bulcke, Van den Bulte(n), Van den Beulcke(e), (van den) Bilcke, Beulcke, (van den) Beulque, (van de) Beuque, Beulques, Bul(c)kaert, Bulkmans, Bolkaer(t)s, Van den Bloke, Van den Block, Blockman.
Merk ook de diverse verfranste vormen op door de Franse bezetting van Vlaanderen en de annexatie van Romaans- en Frans-Vlaanderen:<br>
Vandenbulck, Vanden Bulck, Van den Bulcke, Vandenbulcke, Van Bulck, Van dem Bulcke, De Bulcke, Van den Bulte(n), Van den Beulcke(e), (Van den) Bilcke, Beulcke, De le Bulcke, (van den) Beulque, (van de) Beuque, Beulques, Bulque, Bul(c)kaert, Bulkmans, Bolkaer(t)s, Van den Bloke, Van den Block, Blockman.


== Varianten ==
== Varianten ==
(van) Keersebilck, van Keersbulck, van Keirsbil(c)k, -bilcke, -belck, van Kiersbilck, (van) Keirsbulck, Keirs(e)bilck, Keirsbelik, Keirsebilk, van Kersbikk, Kiersebilck, (van) Kersbulck, van Kesbeulque, van Keirsebinck, van Keisdelck, Kisbilck, Kesbulg, Kisbukk, Verkeersbilc = ‘bilk, blok, omheind stuk waar waterkers groeit’.
(van) Keersebilck, van Keersbulck, van Keirsbil(c)k, -bilcke, -belck, van Kiersbilck, (van) Keirsbulck, Keirs(e)bilck, Keirsbelik, Keirsebilk, van Kersbikk, Kiersebilck, (van) Kersbulck, van Kesbeulque, van Keirsebinck, van Keisdelck, Kisbilck, Kesbulg, Kisbukk, Verkeersbilc = ‘bilk, blok, omheind stuk waar waterkers groeit’.


De Duitse familienaam Bulck of Bulk wordt toegeschreven aan het Latijnse woord bubulcus voor een ossendrijver of ossenknecht.
== Valse vrienden ==
Deze is dus helemaal niet verwant aan de Vlaams-Nederlandse familienaam.
De naam komt ook in Duitsland voor en heeft daar 2 oorsprongen:
* een afleiding van het Latijnse woord bubulcus voor ossendrijver of ossenknecht.
* een afleiding van een Germaans woord bulleke (kleine heuvel) werd later bülk. Een gebied met diverse Bülk objecten is te vinden in de Noord-Duitse gemeente [https://nl.wikipedia.org/wiki/Strande Strande] met de Bülk-vuurtoren, waterzuiveringsstation Bülk en voormalig Schloss Bülk.


== Historische achtergronden ==
== Historische achtergronden ==
Er is tot op heden geen enkel document gevonden dat de familie een adellijk verleden had of een wapenschild voerde.  
Er is tot op heden geen enkel document gevonden dat de familie een adellijk verleden had of een wapenschild voerde. De oorsprong van de familienaam is wellicht te vinden in uitgeweken personen die afkomstig waren van een gewoon omheind perceel als ''bulck'', een bekende bulck als ''den Bulck'' of van de [[heerlijkheid ten Bulcke]] en op hun nieuwe locaties verwezen naar hun vorige plaats van afkomst.
* Het wapenschild dat op de website geni.com bij een aantal stamvaders wordt getoond is dit van de abdij van [https://nl.wikipedia.org/wiki/Zonnebeke Zonnebeke] en later van de gemeente. De eerste versie van dit wapenschild staat ook op de middeleeuwse kaart van Kortrijk met de wapenschilden van de abdijen uit de omgeving. Mogelijks terug te voeren naar abt Ingelram vander Gracht van de Augustijnenabdij van Zonnebeke. De abt was blijkbaar van adellijke afkomst. Het eerste spoor van het wapenschild dateert van 1344.
 
* Het wapenschild dat op de website geni.com bij een aantal stamvaders wordt getoond is dit van de abdij van [https://nl.wikipedia.org/wiki/Zonnebeke Zonnebeke] en later van de gemeente. De eerste versie van dit wapenschild staat al op de middeleeuwse kaart van Kortrijk met de wapenschilden van de abdijen uit de omgeving. Het eerste spoor van dat wapenschild dateert van 1344.
   
   
De familienamen Van den Bulck en Van den Bulcke lijken oorspronkelijk dialectische varianten uit de gebieden ten oosten van de Schelde Antwerpen en westelijk Oost Vlaanderen te zijn maar we zien in Kessel-Nijlen rond 1567 een familietak die oorspronkelijk Van den Bulcke noemde veranderen naar Van den Bulck (typo of nieuwe cultuur ?).  
De familienamen Van den Bulcke en Van den Bulck lijken op het eerste gezicht dialectische varianten tussen Vlaanderen en Brabant maar worden historisch in beide gebieden terug gevonden en veranderen met de tijd. We zien in Kessel-Nijlen rond '''1567''' bijvoorbeeld een familietak die Van den Bulcke noemde veranderen naar Van den Bulck en rond '''1740''' wordt in Antwerpen de zoon van een Van Bulck plots een Van den Bulck.  


De oudste historische verwijzing duidt op een samenwerking met de Heren van Komen rond kanaliserings- en waterwerken en een afstamming uit wat nu [https://nl.wikipedia.org/wiki/Frans-Vlaanderen Frans Vlaanderen] is of zelfs [https://nl.wikipedia.org/wiki/Romaans-Vlaanderen Romaans Vlaanderen] was.
De oudste historische verwijzing duidt op een samenwerking met de Heren van Komen rond kanaliserings- en waterwerken en een afstamming uit wat nu [https://nl.wikipedia.org/wiki/Frans-Vlaanderen Frans Vlaanderen] is of zelfs [https://nl.wikipedia.org/wiki/Romaans-Vlaanderen Romaans Vlaanderen] was.
"De heren van Komen hadden sedert de 12e eeuw een burcht in Ruisscheure op de grens tussen Vlaanderen en Artesië (FR=Artois). Voor hun landslieden was er bij de grensrivier een omheinde oeverweide of 'Bulck' afgebakend, die waarschijnlijk reeds sedert de 8e eeuw gold als de wieg van alle kanaalbouw in Europa: hier tussen de Aa en de Leie"
* "De heren van Komen hadden sedert de 11e-12e eeuw een burcht in Ruisscheure op de grens tussen Vlaanderen en Artesië (Frans: Artois). Voor hun landslieden was er bij de grensrivier een omheinde oeverweide of ''bulck'' afgebakend, die waarschijnlijk reeds sedert de 8e eeuw gold als de wieg van alle kanaalbouw in Europa: hier tussen de Aa en de Leie"


In Kortrijk bekend als 'betalende buitenpoorters' maar niet geregistreerd als handelaars verwant aan de lakennijverheid (1366-1418).
Het verschijnen van de familienaam rond Lier kan verband houden met de [https://nl.wikipedia.org/wiki/Opstand_van_Kust-Vlaanderen Opstand van Kust-Vlaanderen] en [https://nl.wikipedia.org/wiki/Slag_bij_Kassel_(1328) De slag bij Kassel] van 1328 waarbij de Vlamingen werden verslagen en ook het [https://nl.wikipedia.org/wiki/Kasteel_van_Filips_van_Komen kasteel van Filips van Komen] te Ruisscheure werd belegerd en verwoest.
Los van de schade aan eigendommen werden de opstandelingen vervolgd, onteigend en terechtgesteld. Hun eigendommen werden vervolgens herverdeeld onder de Franse getrouwen. Wellicht trokken sommigen daarom naar de Brabantse streek rond Lier.


* 1368 Jhan (van) Kersbelc, Kortrijk.
Vanaf het midden van de 14de eeuw is er sprake van de [[heerlijkheid ten Bulcke]] ten oosten van de Leie, een van Rekkem afgesplitste heerlijkheid. Deze nieuwe heerlijkheid ''ten Bulcke'', die ook dorpsheerlijkheid was, wordt voor het eerst vermeld in '''1365''' en werd toen gehouden door Gillis van Rekkem. ''Ten Bulcke'' wordt tot aan de Franse Revolutie onder meer bestuurd door de adellijke families van Rekkem, van Walem en d'Ablaing.


Oudst gekende stamvader
== Historische personen ==
* 1385 Lier: [https://www.geni.com/people/Lambert-Van-den-Bulcke/6000000074828802200?through=6000000042214680902 Lambert Van Den Bulcke]
 
In Kortrijk zijn voorouders bekend als 'betalende buitenpoorters' maar niet geregistreerd als handelaars verwant aan de lakennijverheid (1366-1418).
* 1368 Jhan (van) Kersbelc
 
Antwerpen
* 1759 Joannes (Jan) Franciscus Van den Bulck gaat als leerjongen 4 jaar in de leer bij de 'lettergieterije van de drukkerije Plantin'.
 
Streek rond Lier
* 1385 [https://www.geni.com/people/Lambert-Van-den-Bulcke/6000000074828802200?through=6000000042214680902 Lambert Van Den Bulcke]
* 1464 Lier: Jan Van den Bulcke, schepen van de bijvang van Lier
* 1486 Lier: Willem Van den Bulck, de eerst gekende poorter met de naam en mogelijks kleinzoon van Lambert


== Geografische spreiding ==
== Geografische spreiding ==
Regel 70: Regel 79:
# Duitsland : hoewel de volledige naam er niet voorkomt zijn er wel Bulck en Bulk gekend en dit voornamelijk in regios nabij de Belgisch en Nederlandse grens : Herford, Steinfurt en Osnabrück. Voor meer details consulteer https://www.ancestry.de/learn/learningcenters/namedist.aspx?name=Bulk
# Duitsland : hoewel de volledige naam er niet voorkomt zijn er wel Bulck en Bulk gekend en dit voornamelijk in regios nabij de Belgisch en Nederlandse grens : Herford, Steinfurt en Osnabrück. Voor meer details consulteer https://www.ancestry.de/learn/learningcenters/namedist.aspx?name=Bulk
# Verenigd Koninkrijk : meerdere bronnen vermelden Van den Bulck in diverse regio's waarbij de oudste in Essex voor Harry Van den Bulck (1901) en Charley Harry Van den Bulck (1903). Details via https://rootsuk.com/
# Verenigd Koninkrijk : meerdere bronnen vermelden Van den Bulck in diverse regio's waarbij de oudste in Essex voor Harry Van den Bulck (1901) en Charley Harry Van den Bulck (1903). Details via https://rootsuk.com/
# Verenigde staten : meerdere immigratietakken eind 19de en begin 20ste eeuw voornamelijk per schip via Ellis Island. Zowel de familienaam als de voornamen werden bij aankomst regelmatig aangepast aan het Engels of verkeerd gespeld. Bekendste afstammeling [[Luitenant Kolonel Charles Vanden Bulck]] [https://www.geni.com/projects/tag/Charles_Vanden_Bulck Charles Vanden Bulck op Geni.com]
# Verenigde staten : meerdere immigratietakken eind 19de en begin 20ste eeuw voornamelijk per schip via Ellis Island. Zowel de familienaam als de voornamen werden bij aankomst regelmatig aangepast aan het Engels of verkeerd gespeld. Bekendste afstammeling [https://nl.wikipedia.org/wiki/Charles_Vanden_Bulck '''Luitenant-kolonel Charles Vanden Bulck'''] van het Manhattan project in Oak Ridge, Tennessee met stamboom op [https://www.geni.com/family-tree/index/6000000185660203098 Geni.com]


== Literaire verwijzingen ==
== Literaire verwijzingen ==
''[[De leeuw van Vlaanderen]]'' (1838) van [[Hendrik Conscience]] verwijst in één van de bewerkingen naar domein Den Bulck waar de Vlaamse legers op weg naar Kortrijk kamp hielden. Het is niet bekend of dit een historisch feit is dan wel een invulling van de auteur. Het domein zelf is ook vandaag nog bekend en gelegen op de westelijke scheldoever tussen Gent en Kortrijk.
''[[De leeuw van Vlaanderen]]'' (1838) van [[Hendrik Conscience]] verwijst in één van de bewerkingen naar domein Den Bulck waar de Vlaamse legers op weg naar Kortrijk kamp hielden. Het is niet bekend of dit een historisch feit is dan wel een invulling van de auteur. Een gelijknamig domein is ook vandaag nog bekend en gelegen op de westelijke oever van de Schelde tussen Gent en Kortrijk. Dit is niet te verwarren met de Heerlijkheid 'ten Bulcke' dat op het grondgebied van Rekkem aan de Leie lag of 'Heerlijkheid (ten) Bulcke' in Anzegem met 'Hoeve Goed ten Bulcke'.


== Eregraven en monumentale graven==
== Vermeldenswaardige personen ==
* Jan van den Bulcke, Liers schepen van de bijvangst vanaf 1464 (archief stad Lier)
* Willem Van de Bulck, poorter van de stad Lier vanaf 1486 (archief stad Lier)
* [https://nl.wikipedia.org/wiki/Cathelyne_van_den_Bulcke Cathelyne van den Bulcke] (1542-1590), vermeende heks uit Kessel-Nijlen
* [[Jan Franciscus Van den Bulck]], Lierse leerjongen bij drukkerij Plantin-Moretus in Antwerpen (1759)
* [[Charles Vanden Bulck]] (1904-1962), Luitenant-kolonel, administratief directeur van het Manhattan Engineer District of Manhattan project (WO II)
* [[Frank Van den Bulck]] (1951-1978), brandweerman overleden bij de [[Antwerpse havenbrand aan de Noord Natie in loods 243 (1978)]]
 
== Constructies ==
=== Eregraven en monumentale graven===


# Wereldoorlog 1
# Wereldoorlog 1
Regel 90: Regel 108:
Jozef C Van den Bulck - begraafplaats Oeren.jpg|Jozef C. Van den Bulck - Grafzerk te Oeren
Jozef C Van den Bulck - begraafplaats Oeren.jpg|Jozef C. Van den Bulck - Grafzerk te Oeren
</gallery>
</gallery>
=== Andere  ===
# [https://nl.wikipedia.org/wiki/Charles_Vanden_Bulck_Bridge Charles Vanden Bulck brug], Loudon County, Tennessee, VS


== Stambomen ==
== Stambomen ==
# [http://Geni.com Geni.com] Deze is de bron voor alle updates. Van hieruit worden peridiek een export naar andere site uitgevoerd
# [http://nl.geneanet.org/search/?page_size=20&ressource=arbre&vplist%5Bname%5D=&name=van+den+bulck&nbindi=&country=&region=&subregion=&place=&annee_debut=&annee_fin=&source=&sub_frm56b79d41dee6f=Zoeken&ajax_ok=1 Geneanet.org]
# [http://nl.geneanet.org/search/?page_size=20&ressource=arbre&vplist%5Bname%5D=&name=van+den+bulck&nbindi=&country=&region=&subregion=&place=&annee_debut=&annee_fin=&source=&sub_frm56b79d41dee6f=Zoeken&ajax_ok=1 Geneanet.org]
# [http://Geni.com Geni.com]


== Onroerend Erfgoed ==
== Onroerend Erfgoed ==
# Goed ter Bulken, Knobbelstraat 81, 8580 Avelgem - Deze plaatsnaam verwijst naar een omsloten stuk land gelegen tegen de Scheebeek. (1416)
# Goed ter Bulken, Knobbelstraat 81, 8580 Avelgem - Deze plaatsnaam verwijst naar een omsloten stuk land gelegen tegen de Scheebeek. (1416)
#[https://inventaris.onroerenderfgoed.be/dibe/relict/56288 Heerlijkheid Ten Bulcke], Kasteeldreef 2, Menen - Rekem met vermeldingen vanaf midden 14de eeuw.
#[https://inventaris.onroerenderfgoed.be/dibe/relict/56288 Heerlijkheid Ten Bulcke], Kasteeldreef 2, Menen - Rekem met vermeldingen vanaf midden 14de eeuw.
# [https://inventaris.onroerenderfgoed.be/dibe/relict/88406 Kasteel Den Bulck] ook gekend als Kasteel van Waasmunster en Kasteeldomein Ortegat.
# [https://inventaris.onroerenderfgoed.be/dibe/relict/88406 Kasteel De Bulck (1639)] ook gekend als Kasteel van Waasmunster en Kasteeldomein Ortegat.
# [https://inventaris.onroerenderfgoed.be/dibe/relicten?naam=bulck&provincie=&gemeente=&deelgemeente_naam=&straat_naam=&typologie=&context=&datering=&stijl=&persoon_naam=&zoeken=zoeken Resultaten uit Inventaris Onroerend Erfgoed met trefwoord = Bulck]
# [https://inventaris.onroerenderfgoed.be/dibe/relicten?naam=bulck&provincie=&gemeente=&deelgemeente_naam=&straat_naam=&typologie=&context=&datering=&stijl=&persoon_naam=&zoeken=zoeken Resultaten uit Inventaris Onroerend Erfgoed met trefwoord = Bulck]
# [https://inventaris.onroerenderfgoed.be/dibe/relicten?naam=bulk&provincie=&gemeente=&deelgemeente_naam=&straat_naam=&typologie=&context=&datering=&stijl=&persoon_naam=&zoeken=zoeken Resultaten uit Inventaris Onroerend Erfgoed met trefwoord = Bulk]
# [https://inventaris.onroerenderfgoed.be/dibe/relicten?naam=bulk&provincie=&gemeente=&deelgemeente_naam=&straat_naam=&typologie=&context=&datering=&stijl=&persoon_naam=&zoeken=zoeken Resultaten uit Inventaris Onroerend Erfgoed met trefwoord = Bulk]
== Locaties ==
'''Vlaanderen'''
#[http://www.zingem.be/website/9-www/83-www/105-www.html 9750 Zingem]
## - Kleiputten Grootten-Bulck
## - Peeter Bulck
#9771 Nokere
## den bulck - „een partye lands genompt den bulck inde prochie van Nokere” (1661)
#9800 Meigem - Deinze (1768)
## Biesbulck - den cleenen Biesbulck, den Middelsten Biesbulck, den grooten Biesbulck
## boerenbulckxken
## Destelbulck
## Lindenbulck
#[http://www.landvannevele.com/tijdschriften/1981%20LvN%20jrg%2012%20afl%203.pdf 9850 Nevele], landerijen vernoemd vanaf 1500
## Sperrebulck
## Naectebulck - Nackten Bulck
## Tarwen Bulck
## Gheynsbulck
## Peerdenbulck
## Cleynen Beeckebulck
## Loocbulcke, Loockbulck, de Leucke
## Braembulck
## Straten Bulckxken
## Grendelbulck
## Kerckenbulck - eigendom van de kerk
## Oven Bulckxken
## het hofgeweebulck
## Diverse bulcken met de naam van de respectievelijke eigenaars
'''Nederland'''
#Betuwe
## Gemeente Tiel, gelegen aan de Waal in Gelderland [https://www.geldersarchief.nl/bronnen/archieven Geldersarchief]
### Avezaath bestaande uit onder andere de blokken (bron 1402 Register Leenaktenboeken Gelre. Kwartier van Nijmegen, p. 327 en 336 )
#### het Kleine Bulk
#### het Grote Bulk
# Bommelerwaard
## Aminersooien: Bulk Buikskamp
## Delwijnen: Bulk
## Driel: Bulk, Hof den Bulk
## Gameren: Bulk, Butersbulk
## Hedel: Bulk, Biesbulk, Drie morgen bulk, Hoekbulk, Koppenbuik, Zes morgen bulk
## Nieuwaal: Bulk.
== Straten ==
# België
## 8930 Menen, Wijk Ten Bulke
## 9031 Gent - Drongen, Leysbulckstraat
## 9032 Gent - Wonfelgem, Gaverbulk
## 9041 Gent - Oostakker, Paardenbulkpad
## 9051 Gent - St Denijs W., Surkelbulkstraat
## 9052 Gent - Zwijnaarde, Klaasbulkstraat
## 9250 Waasmunster, Bulk
## 9700 Oudenaarde, Den Bulk, Bulkendreef
## 9750 Zingem, Bulkenstraat
## 9790 Wortegem-Petegem, Kwadenbulk
## 9800 Deinze, Biesbulckstraat, Grijsbulkstraat, Kruisbulckstraat, Houtbulkstraat, Bulkenhof, Mussenbulk, Ginstbulk, Vossenbulk
## 9830 Sint-Martens-Latem, Robulken, Gillebulk
## 9840 De Pinte, Eekbulk, Ginstbulken, Lindenbulk, Wissenbulk
## 9850 Nevele, Wallenbulk
## 9870 Zulte, Leybulk-Los
## 9880 Aalter, Lobulckstraat, Kattebulkdreef
## 9970 Kaprijke, Braembulck
# Nederland
## 5126 PW Gilze (NB), Den Bulk
# Frankrijk
## 59173 Renescure (Ruysscheure), Rue de Beulque


== Bronnen ==
== Bronnen ==

Huidige versie van 18 mrt 2023 om 11:15

Algemene informatie over de betekenis van de familienaam en de geschiedenis van de familie Van den Bulck(e) en de varianten.

Betekenis

De oorsprong van de Vlaamse familienaam verwijst naar een oude plaatsnaam als blok, bilc of bulc met als betekenis een omsloten weiland, hooiland of ingesloten land grenzend aan een waterloop.

Zie voor details Bulck (toponiem)

Synoniemen

Merk ook de diverse verfranste vormen op door de Franse bezetting van Vlaanderen en de annexatie van Romaans- en Frans-Vlaanderen:
Vandenbulck, Vanden Bulck, Van den Bulcke, Vandenbulcke, Van Bulck, Van dem Bulcke, De Bulcke, Van den Bulte(n), Van den Beulcke(e), (Van den) Bilcke, Beulcke, De le Bulcke, (van den) Beulque, (van de) Beuque, Beulques, Bulque, Bul(c)kaert, Bulkmans, Bolkaer(t)s, Van den Bloke, Van den Block, Blockman.

Varianten

(van) Keersebilck, van Keersbulck, van Keirsbil(c)k, -bilcke, -belck, van Kiersbilck, (van) Keirsbulck, Keirs(e)bilck, Keirsbelik, Keirsebilk, van Kersbikk, Kiersebilck, (van) Kersbulck, van Kesbeulque, van Keirsebinck, van Keisdelck, Kisbilck, Kesbulg, Kisbukk, Verkeersbilc = ‘bilk, blok, omheind stuk waar waterkers groeit’.

Valse vrienden

De naam komt ook in Duitsland voor en heeft daar 2 oorsprongen:

  • een afleiding van het Latijnse woord bubulcus voor ossendrijver of ossenknecht.
  • een afleiding van een Germaans woord bulleke (kleine heuvel) werd later bülk. Een gebied met diverse Bülk objecten is te vinden in de Noord-Duitse gemeente Strande met de Bülk-vuurtoren, waterzuiveringsstation Bülk en voormalig Schloss Bülk.

Historische achtergronden

Er is tot op heden geen enkel document gevonden dat de familie een adellijk verleden had of een wapenschild voerde. De oorsprong van de familienaam is wellicht te vinden in uitgeweken personen die afkomstig waren van een gewoon omheind perceel als bulck, een bekende bulck als den Bulck of van de heerlijkheid ten Bulcke en op hun nieuwe locaties verwezen naar hun vorige plaats van afkomst.

  • Het wapenschild dat op de website geni.com bij een aantal stamvaders wordt getoond is dit van de abdij van Zonnebeke en later van de gemeente. De eerste versie van dit wapenschild staat al op de middeleeuwse kaart van Kortrijk met de wapenschilden van de abdijen uit de omgeving. Het eerste spoor van dat wapenschild dateert van 1344.

De familienamen Van den Bulcke en Van den Bulck lijken op het eerste gezicht dialectische varianten tussen Vlaanderen en Brabant maar worden historisch in beide gebieden terug gevonden en veranderen met de tijd. We zien in Kessel-Nijlen rond 1567 bijvoorbeeld een familietak die Van den Bulcke noemde veranderen naar Van den Bulck en rond 1740 wordt in Antwerpen de zoon van een Van Bulck plots een Van den Bulck.

De oudste historische verwijzing duidt op een samenwerking met de Heren van Komen rond kanaliserings- en waterwerken en een afstamming uit wat nu Frans Vlaanderen is of zelfs Romaans Vlaanderen was.

  • "De heren van Komen hadden sedert de 11e-12e eeuw een burcht in Ruisscheure op de grens tussen Vlaanderen en Artesië (Frans: Artois). Voor hun landslieden was er bij de grensrivier een omheinde oeverweide of bulck afgebakend, die waarschijnlijk reeds sedert de 8e eeuw gold als de wieg van alle kanaalbouw in Europa: hier tussen de Aa en de Leie"

Het verschijnen van de familienaam rond Lier kan verband houden met de Opstand van Kust-Vlaanderen en De slag bij Kassel van 1328 waarbij de Vlamingen werden verslagen en ook het kasteel van Filips van Komen te Ruisscheure werd belegerd en verwoest. Los van de schade aan eigendommen werden de opstandelingen vervolgd, onteigend en terechtgesteld. Hun eigendommen werden vervolgens herverdeeld onder de Franse getrouwen. Wellicht trokken sommigen daarom naar de Brabantse streek rond Lier.

Vanaf het midden van de 14de eeuw is er sprake van de heerlijkheid ten Bulcke ten oosten van de Leie, een van Rekkem afgesplitste heerlijkheid. Deze nieuwe heerlijkheid ten Bulcke, die ook dorpsheerlijkheid was, wordt voor het eerst vermeld in 1365 en werd toen gehouden door Gillis van Rekkem. Ten Bulcke wordt tot aan de Franse Revolutie onder meer bestuurd door de adellijke families van Rekkem, van Walem en d'Ablaing.

Historische personen

In Kortrijk zijn voorouders bekend als 'betalende buitenpoorters' maar niet geregistreerd als handelaars verwant aan de lakennijverheid (1366-1418).

  • 1368 Jhan (van) Kersbelc

Antwerpen

  • 1759 Joannes (Jan) Franciscus Van den Bulck gaat als leerjongen 4 jaar in de leer bij de 'lettergieterije van de drukkerije Plantin'.

Streek rond Lier

  • 1385 Lambert Van Den Bulcke
  • 1464 Lier: Jan Van den Bulcke, schepen van de bijvang van Lier
  • 1486 Lier: Willem Van den Bulck, de eerst gekende poorter met de naam en mogelijks kleinzoon van Lambert

Geografische spreiding

Volgens onbevestigde bronnen zou de oorsprong van de familienaam uitkomstig zijn uit wat nu Frans Vlaanderen is. De familie zou zich geleidelijk noorderlijk hebben verspreid via gebieden rond Komen en Kortrijk tot in Zeeuws-Vlaanderen om vervolgens ook de Schelde over te steken naar het toenmalige Brabant. Eerst nog als Van den Bulcke en later als Van den Bulck zien we een belangrijke tak zich na 1200 verspreiden via Lier, Kessel en Nijlen. Vanaf de 19° eeuw zien we een sterkere aanwezigheid in de stad Antwerpen.

Geneanet grafisch-historische presentatie

Steden met de hoogste procentuele aanwezigheid

  1. Antwerpen
  2. Lier
  3. Heist-op-den-berg
  4. Grobbendonck
  5. Nijlen

Landen waar aanwezig

  1. Internationaal volgens Geneanet.org Spreidingstabel
  2. België volgens familienaam.be Spreidingskaart en Statbel voor na 2008
Naam/Jaar Van den Bulck Van den Bulcke Vandenbulcke Van Bulck Vanden Bulcke
2020 745 511 1750 511 314
2008 772 536
1998 778 559
  1. Nederland: 91 volgens een telling in 2007 en voornamelijk in Zeeuws Vlaamse regio's Hulst (19), Terneuzen (24), Vlissingen (5) en Den Haag (5): details via http://www.cbgfamilienamen.nl/nfb/
  2. Frankrijk kende een tijdelijke imigratie piek in de eerste helft 20ste eeuw. Vermoedelijk een fenomeen veroorzaakt door de wereldoorlogen. In deze periode werden 19 naamgenoten geboren in het department Aisne. In de tweede helft 20ste eeuw noteerde Haute Marne 4 geboorten. Andere tijdsperioden en departementen hebben geen registratie of heel uitzonderlijk 1 of 2.
  3. Duitsland : hoewel de volledige naam er niet voorkomt zijn er wel Bulck en Bulk gekend en dit voornamelijk in regios nabij de Belgisch en Nederlandse grens : Herford, Steinfurt en Osnabrück. Voor meer details consulteer https://www.ancestry.de/learn/learningcenters/namedist.aspx?name=Bulk
  4. Verenigd Koninkrijk : meerdere bronnen vermelden Van den Bulck in diverse regio's waarbij de oudste in Essex voor Harry Van den Bulck (1901) en Charley Harry Van den Bulck (1903). Details via https://rootsuk.com/
  5. Verenigde staten : meerdere immigratietakken eind 19de en begin 20ste eeuw voornamelijk per schip via Ellis Island. Zowel de familienaam als de voornamen werden bij aankomst regelmatig aangepast aan het Engels of verkeerd gespeld. Bekendste afstammeling Luitenant-kolonel Charles Vanden Bulck van het Manhattan project in Oak Ridge, Tennessee met stamboom op Geni.com

Literaire verwijzingen

De leeuw van Vlaanderen (1838) van Hendrik Conscience verwijst in één van de bewerkingen naar domein Den Bulck waar de Vlaamse legers op weg naar Kortrijk kamp hielden. Het is niet bekend of dit een historisch feit is dan wel een invulling van de auteur. Een gelijknamig domein is ook vandaag nog bekend en gelegen op de westelijke oever van de Schelde tussen Gent en Kortrijk. Dit is niet te verwarren met de Heerlijkheid 'ten Bulcke' dat op het grondgebied van Rekkem aan de Leie lag of 'Heerlijkheid (ten) Bulcke' in Anzegem met 'Hoeve Goed ten Bulcke'.

Vermeldenswaardige personen

Constructies

Eregraven en monumentale graven

  1. Wereldoorlog 1
    1. Corneel Van den Bulck, Soldaat 8° Artillerie, 02/11/1917, Militaire begraafplaats Oeren-Alveringem, Graf 344
    2. Jozef Van den Bulck, Korporaal 17° Linie, 08/11/1917, Militaire begraafplaats Oeren-Alveringem, Graf 361
  2. Monumentale graven
    1. Joseph Van den Bulck, Kapper, 23/01/1872-21/04/1913
    2. Egide Van den Bulck, Politiecomissaris Antwerpen
  3. Hulpdiensten
    1. Frank Van den Bulck, Brandweer Antwerpen 13/08/1951-06/02/1978 Antwerpen, Schoonselhof, perk E, rij 2, graf 9

Andere

  1. Charles Vanden Bulck brug, Loudon County, Tennessee, VS

Stambomen

  1. Geni.com Deze is de bron voor alle updates. Van hieruit worden peridiek een export naar andere site uitgevoerd
  2. Geneanet.org

Onroerend Erfgoed

  1. Goed ter Bulken, Knobbelstraat 81, 8580 Avelgem - Deze plaatsnaam verwijst naar een omsloten stuk land gelegen tegen de Scheebeek. (1416)
  2. Heerlijkheid Ten Bulcke, Kasteeldreef 2, Menen - Rekem met vermeldingen vanaf midden 14de eeuw.
  3. Kasteel De Bulck (1639) ook gekend als Kasteel van Waasmunster en Kasteeldomein Ortegat.
  4. Resultaten uit Inventaris Onroerend Erfgoed met trefwoord = Bulck
  5. Resultaten uit Inventaris Onroerend Erfgoed met trefwoord = Bulk

Bronnen

  1. heemkundige kring „HET LAND VAN NEVELE”
  2. Statbel-familienamen
  3. familienaam.be
  4. geneanet.org
  5. worldnames.publiprofiler.org
  6. inventaris.onroerenderfgoed.be
  7. Belgisch en Nederlands stratenregister
  8. Duits afstammingsregister
  9. Bijdrage tot de toponymie van de Meetjeslandse polderdorpen
  10. Over de perceelsnamen van het Nederlandse rivierkleigebied - Betuwe en Bommelerwaard

Zoek op Wikidata

rel=nofollow